Nowoczesna diagnostyka mikrobiologiczna (posiewy krwi)
advertisement
Nowoczesna diagnostyka mikrobiologiczna 1 Nowoczesne laboratorium mikrobiologiczne – połączenie metod manualnych i automatyzacji 2 Nowoczesne laboratorium mikrobiologiczne To nie tylko sprzęt diagnostyczny, lecz: System informatyczny – informacje nt. historii choroby, leczenia oraz diagnostyki pacjenta w momencie przyjęcia, oraz w jego przeszłości System statystyczny analizujący dane epidemiologiczne oraz ekonomiczne Jakość = standaryzacja = automatyzacja procesów = efekt kliniczny 3 Co daje wykonywanie badań mikrobiologicznych Możliwość zmiany terapii empirycznej na właściwą (celowaną) w przypadku wyhodowania drobnoustroju opornego na podawany lek antybiotyku o szerokim spektrum na lek o wąskim spektrum (zapobieganie narastaniu oporności) antybiotyku bardziej toksycznego na lek o mniejszych działaniach ubocznych drogiego antybiotyku na tańszy 4 Automatyczny system do posiewów krwi + automatyczny analizator do identyfikacji i lekowrażliwości BacT/ALERT – hodowla krwi Posiew ujemny 5-7 dni Posiew dodatni 21 – 30 godz. Wrażliwość 5-10 godz Identyfikacja 2-10 godz. Wynik dla lekarza 26 – > 40 godz. 5 Diagnostyka mikrobiologiczna zakażeń krwi 6 Rodzaje podłoży do hodowli krwi Dorośli - do 10 ml Dzieci – do 4 ml Tlenowe Beztlenowe 7 Tlenowe – Pediatryczne pacjenci w trakcie antybiotykoterapii Beztlenowe – pacjenci w trakcie antybiotykoterapii Posiew krwi „Złoty standard” w wykrywaniu bakteriemii 8 Czynniki wpływające na wynik posiewu krwi Sposób pobrania Czas pobrania Liczba próbek Objętość pobranej krwi Ilość i skład podłoża hodowlanego Czas i sposób hodowli Interpretacja wyników 9 Sposób pobrania krwi Pobierać krew powinna osoba przeszkolona Należy przestrzegać zasad aseptyki (ograniczanie fałszywie dodatnich wyników) Właściwe odkażenie skóry Właściwe odkażenie korka butelki z podłożem 10 Sposób pobrania krwi Krew pobierać bezpośrednio z żyły, a nie poprzez cewnik naczyniowy Podłoże bez oznak uszkodzenia, kontaminacji Nie używać schłodzonych podłoży 11 Czas pobrania Szczyt gorączki Można przewidzieć Nie można przewidzieć Pobranie Ok. 30 minut przed szczytem lub w fazie narastania gorączki 12 Przed podaniem następnej dawki antybiotyku Czas pobrania Ogólne zasady W krótkim czasie pobrać 2 – 3 zestawy (2 butelki / zestaw) Kolejne posiewy w określonych odstępach czasowych Monitorowanie bakteriemii ciągłej Brak dodatnich wyników posiewów po 1 dobie inkubacji 13 Liczba próbek Weinstein i in. 14 Objętość pobieranej krwi Dorośli Jednorazowe pobranie 20-30 ml krwi Noworodki i młodsze dzieci Jednorazowe pobranie nie więcej niż 1-4% całkowitej objętości krwi 15 Ilość i skład podłoża hodowlanego Skład podłoża Dostosowany do wzrostu szerokiej gamy drobnoustrojów w tym o wysokich wymaganiach odżywczych Nie ma jednego podłoża / systemu wykrywającego 100% możliwych patogenów 16 Podłoża dla beztlenowców ??? 19677 hodowli krwi 5040 pacjentów 2108 dodatnich wyników posiewów krwi 994 pacjentów 30,6% 50,3% 19,1% Butelka AER (+) Butelka AER (+) Butelka AER (-) Butelka ANA (-) Butelka ANA (+) Butelka ANA (+) P.Grohs i in. 17 Sposób hodowli Metody konwencjonalne (manualne) Metody automatyczne Wytrząsanie – przyspiesza i poprawia odzyski w hodowlach tlenowych, szczególnie w 1. dobie 18 Błędy przedlaboratoryjne Posiew krwi pobrany o przypadkowym czasie, bez związku z obrazem choroby Jeden posiew krwi Nie przestrzeganie protokołu pobierania krwi zleconego przez lekarza (zamiast pobrania np. o 16, 17 i 18, pobranie rano, w południe i wieczorem) Zbyt mała objętość pobranej krwi posianej do podłoża 19 Błędy przedlaboratoryjne Posiew do schłodzonego podłoża (przechowywanego w lodówce) Nie dostarczanie butelek do laboratorium bezpośrednio po posianiu Transport w nieodpowiednich warunkach 20 Problemy diagnostyczne i terapeutyczne bakteriemii Kontaminacja, czy zakażenie Brak wyhodowania czynnika etiologicznego (30 - 40%) Zakażenia mieszane „Wymiana” czynników etiologicznych Szczepy wielooporne Szczepy tolerancyjne Interakcje leków przeciwbakteryjnych z innymi lekami 21 Automatyczny system do posiewów krwi + automatyczny analizator do identyfikacji i lekowrażliwości BacT/ALERT – hodowla krwi Posiew ujemny 5-7 dni Posiew dodatni 21 – 30 godz. Wrażliwość 5-10 godz Identyfikacja 2-10 godz. Wynik dla lekarza 26 – > 40 godz. 22 VITEK 2 Compact – identyfikacja i oznaczanie lekowrażliwości Prawidłowy wynik identyfikacji i lekowrażliwości kluczowa informacja wybór trafnej terapii 23 VITEK 2 Compact – identyfikacja i oznaczanie lekowrażliwości Wyniki identyfikacji i lekowrażliwości tego samego dnia w ciągu 5-8 godzin Szeroki zakres bazy danych 24 Identyfikacja zakres i czas uzyskania wyniku 25 Pałeczki Gram ujemne 2 – 10 godzin Ziarniaki Gram dodatnie 2 – 8 godzin Drożdżaki 18 godzin Neisseria, Haemophilus 6 godzin Bakterie beztlenowe / Corynebacterium 6 godzin Testy Identyfikacja drobnoustrojów Czas oczekiwania w godz. - 80% izolatów E. coli K. pneumoniae P. aeruginosa P. mirabilis E. faecalis S. aureus S. pneumoniae S. epidermidis 95% rutynowo identyfikowanych bakterii w ciągu 6 godzin 26 5 5 6 4 4 5 5 6 Antybiogram zakres i czas uzyskania wyniku 27 Pałeczki Gram ujemne 3 – 8 godzin Ziarniaki Gram dodatnie 3 – 8 godzin Drożdżaki 18 godzin Interpretacja wyników Rozpoznanie mechanizmów oporności Zaawansowany System Ekspertowy (AES) Ułatwienie wyboru odpowiedniego antybiotyku Pomoc w osiągnięciu sukcesu terapeutycznego 28 Interpretacja wyników Wynik w postaci MIC i kategorii R, I, S Szeroki zakres wykrywanych mechanizmów oporności: MRSA, MRSE, VISA, GISA, VRE, VRSA, HLAR, ESBL, MLSB, KPC Interpretacja na podstawie dystrybucji wartości MIC w oparciu o typowość dla podanych kombinacji: gatunek-lek-MIC 2000 fenotypów oporności 20 000 opisów dystrybucji wartości MIC 100 000 indywidualnych opracowań z literatury Zalecenie poprawek terapeutycznych dla rozpoznanego fenotypu oporności 29 Wynik badania mikrobiologicznego Wiarygodny Uzyskany w jak najszybszym czasie Wykrywanie szczepów wieloopornych, groźnych dla życia pacjentów Wczesne wykrywanie zakażeń szpitalnych Skrócenie czasu pobytu pacjenta w szpitalu Użyteczny klinicznie Możliwość szybkiego wdrożenia terapii celowanej Wysoki poziom bezpieczeństwa w zalecanej terapii 30 Niepowodzenia w antybiotykoterapii - przykłady Nabywanie oporności w trakcie leczenia Tworzenie biofilmu Przeżywalności wewnątrzleukocytarna Farmakokinetyczne - biodostępność leków w miejscu zakażenia Wymiana czynnika etiologicznego w toku leczenia antybiotykowego Działania niepożądane 31 32
