Walka z chwastami w uproszczonej uprawie buraka cukrowego

Walka z chwastami
w uproszczonej uprawie buraka cukrowego
Zwalczanie chwastów jest jednym z najważniejszych czynników decydujących o
opłacalności uprawy buraka cukrowego.
Koszty poniesione na ochronę plantacji buraczanej uzależnione są od potencjalnego
zachwaszczenia gleby. Powszechnie w uprawach buraka cukrowego występuje ponad 30
gatunków chwastów. Szerokie spektrum zachwaszczenia zmusza plantatorów do stosowania 2
lub 3 zabiegów herbicydowych opartych na łącznym stosowaniu 2, lub nawet 3 preparatów.
W praktyce koszty poniesione na ochronę buraka cukrowego mogą zawierać się w przedziale
od kilkuset do tysiąca złotych na 1 ha.
Wpływ uproszczeń uprawowych na zachwaszczenie
Popularne w ostatnich latach uproszczone technologie uprawy gleby powodują, że problem
odchwaszczania plantacji staje się trudniejszy. Tradycyjnie wykonana orka powoduje, że
nasiona chwastów są rozmieszczone mniej więcej równomiernie w glebie w warstwie od 0 do
25 cm. Natomiast zredukowana uprawa gleby wyraźnie zwiększa koncentrację nasion
chwastów w górnej warstwie, to jest od 0 do 7 cm. Zwiększenie liczebności nasion w
powierzchniowej warstwie gleby sprzyja kiełkowaniu większości gatunków chwastów.
Powoduje to wzrost zagrożenia upraw buraka cukrowego przez chwasty w uproszczonych
technologiach uprawy.
Wprowadzenie do płodozmianu uprawy roślin ozimych lub mieszanek roślin motylkowych
zmienia strukturę zachwaszczenia i prowadzi do spadku ilości gatunków chwastów.
Uprawianie mieszanek lub poplonów na zielony nawóz ma istotny wpływ na zmniejszenie
potencjalnego zachwaszczenia gleby pod warunkiem, że uprawiane rośliny poplonowe
wytworzą zwarty łan, zaciemniający glebę. Rośliny poplonowe ponadto redukują wschody
chwastów przez wydzielanie do gleby allelopatin hamujących kiełkowanie i wzrost niektórych
gatunków chwastów.
W doświadczeniach prowadzonych w IOR stwierdzono mniejsze nasilenie chwastów w
uprawach uproszczonych (mulczowanie pola) w porównaniu do tradycyjnej technologii
uprawy.
W wieloletnim okresie prowadzenia obserwacji nastąpił stopniowy spadek nasilenia
występowania następujących gatunków chwastów: gwiazdnicy pospolitej, tasznika
pospolitego, rumianu polnego, przetacznika rolnego oraz chwastnicy jednostronnej.
Ochrona buraka cukrowego
W związku z wysokimi kosztami ochrony plantacji buraka cukrowego w ostatnich latach
można zaobserwować wzrost zainteresowania plantatorów uproszczonymi metodami uprawy
buraka cukrowego - między innymi mulczowaniem. Stosując ten typ uprawy można częściowo
zrezygnować z niektórych zabiegów uprawowych, szczególnie uprawy przedsiewnej (siew
bezpośredni).
Na plantacjach buraka uprawianego w technologii mulczowania zwalczanie chwastów w
pierwszym zabiegu wykonujemy herbicydami nieselektywnymi, zawierającymi w swym
składzie glifosat lub glifosynat amonowy. W Polsce zarejestrowanych jest około 30
herbicydów zawierających w swym składzie wyżej wymienione substancje biologicznie
czynne.
Według zaleceń IOR do ochrony buraka cukrowego w uproszczonych technologiach
uprawy zostały zarejestrowane: Roundap Ultra 360 SL, Dominator 360 SL, Rodeo 360 SL,
Roundap 360 SL, Roundap Max 380 SG.
Herbicydy te różnią się głównie między sobą zawartością substancji biologicznie czynnej oraz
formulacją. Należy nadmienić, że podstawowe formulacje glifosatu charakteryzują powolnym
wchłanianiem substancji aktywnej, w związku z tym należy aplikować je co najmniej na 6
godzin przed spodziewanymi opadami deszczu. W ostatnich latach zostały zarejestrowane
nowe formulacje, w których czas od oprysku do wystąpienia opadów deszczu wynosi 1-3
godzin.
Herbicydy zawierające glifosat charakteryzują się systemicznym działaniem, w związku z tym
stosujemy je na zielone części roślin. Warunkiem prawidłowego zastosowania omawianych
herbicydów jest wykonanie ich aplikacji do 3 dni przed wschodami rośliny uprawnej. W
przypadku zastosowania ich w okresie krótszym od wyżej wymienionego terminu, kiełkujące
siewki buraka mogą pobrać substancję biologicznie czynną z powierzchni gleby i ulec
zniszczeniu. W praktyce najlepszym sposobem określenia terminu aplikacji preparatami
zawierającymi glifosat jest przykrycie folią niewielkiej powierzchni gleby i obserwowanie
tempa kiełkowania rośliny uprawnej pamiętając, że przykrycie folią przyśpieszy kiełkowanie
buraka cukrowego o 3-4 dni w porównaniu do miejsc nie przykrytych. Jest to ostateczny
termin aplikacji herbicydów nieselektywnych. Preparaty te stosujemy w dawkach 1,5-2 l/ha,
uzależnionych od fazy rozwojowej chwastów.
Istnieje możliwość zastosowania omawianej grupy preparatów w uprawie tradycyjnej buraka
cukrowego. Wówczas pole pod buraki cukrowe należy przygotować dwa tygodnie wcześniej i
po tym okresie przeprowadzić siew. W ciągu dwóch tygodni na polu skiełkują chwasty i w tym
momencie należy wykonać zabieg herbicydowy, mając na względzie okres 3 dni do
kiełkowania rośliny uprawnej. Dawki preparatów stosujemy takie same jak w technologii
mulczowej pola.
Problemy w ochronie buraka cukrowego
W uproszczonej technologii uprawy następne zabiegi herbicydowe wykonujemy tak, jak w
produkcji tradycyjnej. Myślę, że warto wspomnieć o problemach związanych ze zwalczaniem
chwastów w uprawie buraka cukrowego które mogą wystąpić w późniejszym okresie;
1. Ważnym czynnikiem posiadającym decydujący wpływ na skuteczność zwalczania
chwastów w uprawie buraka cukrowego jest trafne dobranie substancji biologicznie
czynnych do danego gatunku chwastu i jego fazy rozwojowej. Niektóre gatunki
chwastów występujących na plantacjach buraka cukrowego wymagają specjalnego
doboru herbicydów (tabela poniżej):
2. Zwalczanie chwastów w niesprzyjających warunkach atmosferycznych.
SUSZA - w warunkach okresowej suszy chwasty stają bardziej odporne na działanie
herbicydów. Niekorzystne warunki atmosferyczne powodują zwiększenie grubości
kutykuli, nalotu woskowego na powierzchni liści. Ponadto skróceniu ulega ich cykl
rozwojowy i szybciej przechodzą one do fazy rozwoju generatywnego. Wielokrotnie
stwierdzono, że chwasty średnio wrażliwe na daną substancje biologicznie czynną w
niesprzyjających warunkach stają się odporne. W takiej sytuacji racjonalnym
rozwiązaniem na plantacjach buraka cukrowego jest stosowanie herbicydów
dolistnych z dodatkiem adiuwantów.
OPADY DESZCZU - w przypadku wystąpienia długotrwałych niekorzystnych zmian
pogodowych (ciągłe opady deszczu, zahamowanie wzrostu buraków, szybki i
nierównomierny wzrost chwastów) istnieje możliwość, a wręcz konieczność
zastosowania metody dawek dzielonych opartej na dwóch zabiegach. W takiej sytuacji
zaleca się użycie herbicydów w wyższych dawkach niż w systemie trzech zabiegów.
Wykonując odchwaszczanie tą metodą należy zwrócić szczególną uwagę na fazy
rozwojowe buraka cukrowego i chwastów. Zastosowanie zbyt niskich dawek
herbicydów wiąże się z uzyskaniem słabego efektu chwastobójczego, natomiast zbyt
wysokie mogą uszkodzić rośliny buraka.
Zaletą stosowania herbicydów nieselektywnych w uprawie buraka cukrowego jest skuteczne
niszczenie szerokiego spektrum chwastów jednorocznych. Koszty poniesione na wykonanie
zabiegu są niskie w porównaniu do tradycyjnego stosowania mieszanek herbicydowych.
Niestety, prawidłowe wykonanie pierwszego zabiegu herbicydowego nie gwarantuje
plantatorom utrzymania plantacji buraczanej wolnej od zachwaszczenia. Bezwzględnym
warunkiem dalszego powodzenia chemicznego zwalczania chwastów jest umiejętny dobór
substancji biologicznie czynnych pod występujące zachwaszczenie oraz optymalny dobór
terminów wykonania następnych zabiegów (gdy chwasty są w stadium liścieni do 2 liści
właściwych).
mgr inż. Wojciech Miziniak
IOR stacja terenowa Toruń
Źródło: www.naszarola.pl