Pancerniki - Klub Pancernika
advertisement
Klub Pancernika www.klubpancernika.pl Pancerniki (Dasypodidae) - rodzina ssaków łożyskowych zaliczanych do rzędu szczerbaków. Obejmuje 8 rodzajów i 20 gatunków. Na kontynencie amerykańskim zamieszkuje 21 gatunków pancerników, od południowej części Stanów Zjednoczonych po Patagonię. Występują one na obszarze obu Ameryk. Ssaka tego można spotkać w USA w stanach Kansas, Missouri i Teksas oraz w Meksyku, Panamie, Brazylii, Argentynie i na południu Urugwaju. Niektóre gatunki mieszkają na otwartych przestrzeniach, takich jak sawanna czy pampa, podczas gdy inne zasiedlają lasy. Wszystkie są zwierzętami naziemnymi, zwykle żyjącymi samotnie lub w parach, rzadko tworzą większe grupy. Przeważnie są zwierzętami nocnymi, chociaż czasami można je zobaczyć w dzień. Hiszpańska nazwa tego zwierzęcia armadillo, jest zdrobniałą formą słowa armored (opancerzony), nawiązuje do ochronnego układu płytek kostnych, pokrytych warstwą rogową, które chronią grzbiet i boki zwierzęcia, są jego charakterystyczną cechą. Młode pancerniki rodzą się w lutym lub marcu. Są karmione mlekiem matki przez 2 tygodnie, dojrzałość osiągają po 6 miesiącach. Młode rodzą się w okresie największej obfitości pokarmu, czyli na wiosnę. W miocie rodzą się zawsze cztery młode jednej płci. Zapłodniona komórka jajowa dzieli się na cztery komórki potomne, 1 Klub Pancernika www.klubpancernika.pl z których rozwijają się identyczne pod względem genetycznym czworaczki. Gdy młode przestaną ssać mleko matki, przez jakiś czas przebywają jeszcze razem. Barwa pancerza różna – od brązowej po różową; u większości gatunków dzieli się na trzy części – tarczę głowową, tarczę barkową, chroniącą przednią część ciała, oraz tarczę miednicową, chroniącą jego część tylną. Tarcze te są rozdzielone pewną liczbą ruchomych poprzecznych pasów, które nie sięgają do dolnej części ciała. Pozwalają na ruch poszczególnych tarcz względem siebie i zapewniają pancernikowi potrzebną swobodę ruchów. Liczba pasów waha się w zależności od gatunku, od 3 do 30, ich ruchliwość zapewnia rozdzielająca je miękka, elastyczna skóra. Strona brzuszna pokryta jest grubą, często szczeciniastą sierścią barwy od szarobrązowej po białą. Ciało pancernika jest krępe i mocne, o silnym szkielecie. Kończyny są krótkie, silne i mocno umięśnione; stopy są zasadniczo pięciopalczaste, jednak liczba palców jest zredukowana. Największe są drugi i trzeci palec, używane głównie do kopania, czasami do poszukiwania pożywienia, a czasami do rycia nor, w których mieszkają te zwierzęta. Pazury służą niekiedy do obrony; jednak pancerniki wybierają raczej ucieczkę przed wrogiem lub szybkie zagrzebanie się w norze niż walkę. Zaskoczone na otwartej przestrzeni, niektóre gatunki podciągają kończyny do wnętrza pancerza tak, że jego krawędzie stykają się podłożem, inne zwijają się w ciasną kulkę. Poszczególne gatunki bardzo różnią się wielkością. Najmniejszy gatunek, pancernik karłowaty zwany też myszą pancerną, ma długość 12-15cm i ciężar 90g, podczas gdy największy osiąga 1 m długości i ciężar ok. 55-60kg. 2 Klub Pancernika www.klubpancernika.pl Pancerniki są wszystkożerne; żywią się głównie owadami, a także małymi kręgowcami, takimi jak chomikowate, jaszczurki i węże. Mogą się także odżywiać bulwami, korzeniami, a nawet padliną. Pancernik był dokładniej badany niż inne gatunki, między innymi dlatego, że niszczy szkodliwe owady i zjada jadowite węże, a także dlatego, że rycie przezeń nor zwiększa erozję gleb, a czasem też osłabia fundamenty budynków. Pancernik ma doskonały węch: umie wykryć obecność owadów na głębokość do 20cm; wykopuje je i zjada. Jest on najliczniejszym i najszerzej rozprzestrzenionym gatunkiem, występującym do południowej części Stanów Zjednoczonych (Oklahoma, Teksas i Floryda), po Argentynę i Urugwaj. Zwierzę często kopie kilka różnych nor, w tym jedną, którą uważa za właściwe mieszkanie. Nora może mieć długość 7m, a średnicę 15-20cm. Może się ona znajdować w ziemi na głębokości od 10cm do 1m i głębiej. Na końcu nory znajduje się obszerna komora, rodzaj gniazda wyścielonego liśćmi i trawą, wymienianymi po deszczach. Pancernik jest dobrym pływakiem. Potrafi także przekraczać płytkie strumienie, biegnąc po dnie; ma pojemne oskrzela i tchawicę, w których może zatrzymać wystarczającą ilość powietrza, by móc nie oddychać przez 6 minut. Źródło: Wielka Encyklopedia Zwierząt – Warszawa 1998 r. 3
