Kliknij tutaj, aby zapoznać się z lekcją 13 Plik
advertisement
Komunikowanie • definicja komunikowania: relacja między co najmniej dwiema osobami z których jedna (nadawca) przekazuje drugiej (odbiorca) treści, wykorzystując zrozumiałe dla nich obu znaki, z intencją wywołania zamierzonych reakcji, • Znaki są to rozpowszechnione w danej zbiorowości sposoby i efekty zachowań, którym przypisywane są znaczenia. • model komunikowania: • zamiarakcjabodziecreakcjaefekt • proces komunikowania: • Nadawcakodowanieprzekazdekodowanie Odbiorca Kompetencja komunikacyjna • Do poprawnego komunikowania niezbędna jest z obu stron kompetencja komunikacyjna; • Basil Bernstein: • kompetencja komunikacyjna dzieli się na kod ograniczony i rozbudowany; Kompetencja ograniczona: 1. proste konstrukcje językowe; 2. brak dystansu do własnej wypowiedzi; 3. obecność zwrotów socjocentrycznych; 4. brak planowania dłuższych wypowiedzi; 5. ubogie słownictwo; 6. koncentracja na danym bezpośrednio konkrecie; 7. zorientowanie na powierzchniowe związki przyczynowe zbieżne w czasie i przestrzeni; 8. szukanie związków instrumentalnych i podobieństw; 9. brak uogólnienia danych bezpośrednich; 10. nieumiejętność przechodzenia od abstrakcji do konkretu i na odwrót. Kompetencja rozbudowana: 1. złożone konstrukcje językowe; 2. dystans do własnej wypowiedzi; 3. obecność zwrotów egocentrycznych); 4. umiejętność planowania dłuższych wypowiedzi; 5. bogate słownictwo; 6. uniwersalizm i abstrahowanie od bezpośrednich danych; 7. szukanie ukrytych związków i przyczyn odległych od siebie w czasie i przestrzeni; 8. logiczno-pojęciowa analiza zjawisk; 9. częste uogólnienia danych bezpośrednich; 10. łatwe przechodzenie od abstrakcji do konkretu i na odwrót Zmiany w sposobie komunikowania • komunikowanie “twarzą w twarz” wypierane jest przez komunikowanie za pośrednictwem wynalazków technicznych; • środki masowego przekazu odgrywają coraz większą rolę; • słabnie wpływ tradycji ustnej; • zmniejsza się autorytet starszego pokolenia; • Zmienia się sposób komunikowania, ograniczony do rodziny, wspólnoty, znajomych; Rozwój mediów • prasa - spektakularny rozwój w Stanach Zjednoczonych - 1791 - I Poprawka do konstytucji (wolność prasy); • rozwojowi prasy sprzyjały: urbanizacja, wykształcenie, koncentracja ludności, czas wolny, wzrost zamożności; • prasa wielkonakładowa: od lat 30-tych XIX w. reklamy i ogłoszenia, agencje prasowe; • William R. Hearst (pierwowzór bohatera filmu „Obywatel Kane”), Joseph Pulitzer - symbole triumfu prasy; • dwa obiegi: prasa masowa i elitarna; • kino – od 1895 r. Auguste i Louis Lumiere; • radio – od 1920 r.; • telewizja – od 1936 r.; Komunikowanie masowe • Zgodnie z definicją Morrisa Janowitza, komunikowanie masowe obejmuje instytucje i techniki, za pomocą których wyspecjalizowane grupy posługują się urządzeniami technologicznymi w celu szerzenia treści symbolicznych wśród dużych, heterogenicznych i znacznie rozproszonych audytoriów; • Definicja ta zdezaktualizowała się za sprawą Internetu który umożliwia komunikowanie bez zespołu specjalistów; Pytania sprawdzające Elementami procesu komunikowania są: a) b) c) d) przekaz nadawca rozszyfrowanie kodowanie prawidłowa odpowiedź a, b, d Funkcje mediów • media powinny odzwierciedlać rzeczywistość; • funkcje, jakie pełnią media: • obserwacja otoczenia, korelacja reakcji na otoczenie, transmisja dziedzictwa; • funkcja informacyjna, interpretacyjna, socjalizacyjna i dostarczanie rozrywki, niekiedy funkcja ekonomiczna; • Paul Lazarsfeld i Robert Merton: funkcja nadawania statusu, funkcja wzmacniania norm społecznych, narkotyzująca dysfunkcja; • Znaczenia nabiera grupa celebrytów, “znanych z tego, że są znani” Media w społeczeństwie masowym • społeczeństwo masowe jest konsekwencją zjawisk takich jak przemysłowy sposób produkcji i urbanizacja oraz rozpad struktur stanowych; • na gęsto zaludnionych obszarach zamieszkują wielkie masy ludzi zatrudnianych przez przemysł; • Herbert Blumer – definicja masy: – – – – zbiorowość anonimowych jednostek mało interakcji niewielka wymiana doświadczeń fizyczna separacja. • cechy społeczeństwa masowego związane z migracjami: ludzie porzucający społeczności, w których znajdowali wsparcie, trafiali do obcego środowiska – co prowadzi do bezkrytycznego ulegania wpływom; • ludzie w industrializujących się społeczeństwach ulegali wpływom propagandy; Propaganda • propaganda totalitarna wykorzystywała właściwości społeczeństwa masowego, dostarczając sposobów interpretacji rzeczywistości; • wskazywanie wroga odpowiedzialnego za wszelkie problemy; • media podsycają wrogość; • propaganda wojenna - obraz wroga; Wpływ propagandy • uleganie propagandzie pojawia się, gdy bezkrytyczny i niewyrobiony odbiorca ulega wyłącznie jednej stronie sporu; • zetknięcie z informacjami, które są niezgodne z naszą wiedzą o świecie, przekonaniami, poglądami czy postawami skutkuje dysonansem poznawczym, przykrym odczuciem, że możemy się mylić; • Naturalnym odruchem jest redukcja dysonansu, odrzucenie czy zlekceważenie informacji niezgodnej z naszymi poglądami; • prowadzi do podatnosci na propagandę, której wystarczy wzmacnianie postaw i przekonań urobionego już odbiorcy; • Sposobem uniknięcia manipulacji jest konfrontowanie różnych punktów widzenia; Wpływ przekazu medialnego • • • teoria wszechmocy mediów (teoria magicznego pocisku) w społeczeństwie masowym (przykład słuchowisko “Wojna światów” o rzekomej inwazji Marsjan, które spowodowało wybuch paniki) teoria magicznego pocisku porzucona; popularność zyskała teoria przywódców opinii Paula Lazarsfelda - odbiór dwustopniowy: 1. komunikat interpretowany przez osoby, które cieszą się prestiżem lub autorytetem (przywódców opinii); 2. ich interpretacja zostaje przyjęta przez ogół; Spirala milczenia teoria spirali milczenia Elisabeth Noelle Neumann: • ludzie wykazują lęk przed izolacją społeczną i obawiają się braku akceptacji swoich poglądów; • stłumienie opinii zwolenników pewnego poglądu przez media i powszechny brak ich akceptacji; • niechęć do prezentacji poglądów, które nie są powszechnie akceptowane; • konformizujący wpływ mediów; Pytania sprawdzające Do teorii, opisujących wpływ przekazu medialnego należą: a) b) c) d) teoria magicznego pocisku; teoria przywódców opinii; teoria spiskowa; teoria spirali milczenia; prawidłowa odpowiedź a, b, d Wpływ przekazu medialnego • ustalanie hierarchii problemów (agenda setting); • osłabianie zahamowań; • uczenie zachowań agresywnych; • znieczulanie i przyzwyczajenie do agresji; • utrwalenie zniekształconego obrazu rzeczywistości; • umacnianie głównego nurtu kultury; Wpływ przekazu medialnego • teoria katharsis (oznacza oczyszczenie postaci dramatu lub widzów z napięcia); • Alfred Hitchcock: Oglądanie morderstwa w telewizji może być dobrą terapią • W podobny sposób producenci filmów uzasadniają obecność scen okrucieństwa • badania nie potwierdzają teorii katharsis; Wpływ przekazu medialnego • media mogą wyzwolić potencjał agresji i sprowokować konfrontacyjne zachowania; • media stają się zapalnikiem konfliktu: • pobicie przez policjantów czarnoskórego Rodneya Kinga nagłośnione przez media, sprowokowało falę zamieszek na tle rasowym w Los Angeles w 1992 r. • Zamieszki przykładem niezwykle silnego, niezamierzonego oddziaływania mediów. • media mogą przyczynić się do wzrostu napięcia w sposób świadomy i zamierzony • zabójstwo prezydenta Narutowicza w 1922 r. poprzedzone nagonką medialną • zabójstwo w biurze poselskim Prawa i Sprawiedliwości w Łodzi w 2010 r. w atmosferze napięć podsycanych przez media Dyskurs • Przedmiotem uwagi socjologów stał się sposób wykorzystania języka i możliwości formułowania komunikatów perswazyjnych • komunikaty, formułowane przez grupy, posługujące się chwytami retorycznymi w dążeniu do osiągnięcia swoich celów przyjęło się nazywać dyskursem; • przykład dyskursów: spór o aborcję (zabójstwo dziecka/zabieg przerwania ciąży); • Dyskursy są tworzone przez grupy i odzwierciedlają ich interesy, np.. zdobycie lub utrzymanie władzy Dyskurs • dyskursy owocują emocjami; • grupy przypisują wrogom najgorsze cechy; – poglądy polityczne jako jeden z powodów piętnowania innych; • Stereotyp: etykietkowanie ludzi i zaliczanie ich do kategorii obcych, wrogich lub niebezpiecznych; • gdy pojawiają się stereotypy, pojawiają się emocje, skrajnie emocjonalne wypowiedzi i mowa nienawiści; Dyskurs • czytelnik “Gazety Wyborczej” czy “Naszego Dziennika” - całkowicie odmienne spojrzenie na rzeczywistość; • zdarzenia, osoby, grupy postrzegane są przez pryzmat poglądów, wpajanych przez media; • pojawiają się wzajemnie wykluczające się dyskursy; • media konstruują i propagują dyskursy; Pytania sprawdzające Wpływ przekazu medialnego może : a) b) c) d) uczyć zachowań agresywnych; ustalać hierarchię problemów; znieczulać i przyzwyczajać do agresji; umacniać główny nurt kultury; prawidłowa odpowiedź a, b, c, d
