Wyprawa „Karpaty Południowe

Wyprawa „Karpaty Południowe - Rumunia 2017”
termin 29.07-14.08.2017r.
Za siedmioma górami, za siedmioma rzekami leży kraina zwana Transylwanią, czyli krajem za
lasami. Otoczony ze wschodu i południa łukiem Karpat uchodzi za tajemniczy, groźny i półdziki.
Duży w tym udział irlandzkiego pisarza Brama Stokera i jego powieści "Dracula" (1897).
Dla turysty to jedno z najciekawszych miejsc na terenie dawnej Monarchii Austro-Węgierskiej.
Atutem są średniowieczne, otoczone murami obronnymi miasta, kościoły obronne, góry z
możliwością wycieczek, często po rzadko uczęszczanych szlakach.
Siedmiogród, to również (a może przede wszystkim) barwny tygiel narodowościowy. Mieszkają tu
Rumuni, Węgrzy, Szeklerzy, Cyganie i trochę Niemców. To właśnie przybyli w te okolice w XIII w.
Sasi nadali tej ziemi niepowtarzalne rysy. Im zawdzięcza kraina nazwę Siebenburg, czyli
Siedmiogród.
Celem kolejnej wyprawy organizowanej przez Gorzowski Klub Turystyki Aktywnej PTTK „Sępik”
jest poznanie malowniczych i najbardziej atrakcyjnych miejsc w Karpatach Południowych w
Rumunii, położonych na terenie trzech rumuńskich regionów - Siedmiogrodu (Transylwanii),
Oltenii i Muntenii. Zwiedzać będziemy parki narodowe, zamki, kościoły warowne, cerkwie, miasta
(Sybin, Braszów, Sighişoarę) – w tym wiele obiektów wpisanych na listę UNESCO.
Rumunia-regiony
Godło Siedmiogrodu
Karpaty stanowią dominującą formę krajobrazu w środkowej Rumunii (stanowią ponad 30% całej
powierzchni kraju) i otaczają Wyżynę Transylwańską. W czterech najwyższych masywach
górskich: Retezacie (do 2509 m), Paringu (do 2518 m), Górach Fogaraskich (do 2544 m) i Bucegi
(do 2507 m) położonych w Karpatach Południowych liczne szczyty przekraczają wysokość 2000
metrów. Znaczna wysokość gór sprawia, że posiadają one cechy rzeźby wysokogórskiej
(niewielkie kotły polodowcowe, polodowcowe jeziora górskie, ściany skalne), przypominające
wyglądem Tatry Zachodnie, a w środkowej części Gór Fogaraskich rzeźbę wybitnie
wysokogórską z nagimi ścianami skalnymi przypominającymi Tatry Wysokie.
Zaplanowane są górskie wędrówki po:
Góry Ciucaş (rum. Munţii Ciucaş) – z wejściem na najwyższy szczyt Vârful Ciucaş (1954
m) – to skaliste wapienne pasmo należy do Zewnętrznych Karpat Wschodnich;
Górach Piatra Mare (Wielkiej Skały) – wapiennym paśmie na południowym krańcu
wielkiego łuku Karpat Wschodnich, pomiędzy Braszowem a Przełęczą Predeal (1032m),
która rozdziela Karpaty Wschodnie od Południowych. Najwyższym szczytem jest Piatra
Mare (1843m), z którego rozciąga się wspaniała panorama.
Górach Bucegi (rum. Munții Bucegi) – wejście na najwyższy szczyt grupy Omu mierzący
2505m, na którym mieści się najwyżej położone w Karpatach schronisko turystyczne Cabana Omu;
Górach Fogaraskich (rum. Munții Făgăraș) – najwyższe pasmo Karpat Południowych
oraz całej Rumunii. Najbardziej znane i zarazem najwyższe szczyty to Moldoveanu
(2544m) i Negoiu (2535m);
Górach Retezat (rum. Munţii Retezat, Masivul Retezat) z wejściem na m.in. na najwyższe
jego szczyty Vârful Peleaga (2509m) i Vârful Retezat (2482m);
Górach Parâng (rum. Munţii Parâng) – wejście na najwyższy szczyt Parângul Mare (2518
m);
Tereny, które będziemy zwiedzać i wędrować zajmują bardzo duży obszar więc będzie to tylko
ich „posmakowanie”, które przybliży nas z charakterem gór, z ich kulturą i historią.
Koszt wycieczki to 3150,00 PLN dla członków PTTK i Gorzowskiego Klubu Turystyki Aktywnej
PTTK „Sępik”, którzy opłacili składki roczne na 2017r. oraz 3350,00 PLN dla pozostałych
uczestników.
O udziale decyduje kolejność zgłoszeń.
Wpisowe 1000,00 PLN płatne do dnia 10 marca 2017r. (w przypadku rezygnacji bezzwrotne).
Pozostała kwota 2150,00 PLN lub 2350,00 PLN płatna do 30 czerwca 2017r.
na konto:
Oddział PTTK Ziemi Gorzowskiej
ul. Mieszka I 15/1 , 66-400 Gorzów Wlkp.
konto oddziału: 55 1140 2017 0000 4302 1092 5982
z dopiskiem „Rumunia 2017”
Jednocześnie proszę o informację mailową o dokonaniu wpłaty z potwierdzeniem uczestnictwa
na adres: [email protected]
Podana cena obejmuje przejazdy autokarem, noclegi z wyżywieniem (zapewnione śniadanie i
obiadokolacja), opłaty za płatne drogi oraz za parkowanie autokaru, znaczek rajdowy.
Zwiedzanie obiektów historycznych, muzeów itp. – opłaty za wstępy są ponoszone we własnym
zakresie przez uczestników wyjazdu.
Wymogi uczestnictwa:
- dobra kondycja fizyczna,
- dobre górskie buty i ubiór na „każdą pogodę”,
- apteczka (pamiętając o „żołądkowych sensacjach” na ukraińskiej wyprawie o zaopatrzenie się w
apteczki i odpowiednie medykamenty),
- organizator nie zapewnia ubezpieczenia. Ubezpieczenie NNW we własnym zakresie,
- dobry humor na wyprawie.
Uczestnicy ubezpieczają się we własnym zakresie i biorą udział w rajdzie na własną
odpowiedzialność. Organizatorzy nie ponoszą odpowiedzialności cywilnej w przypadku szkody
powstałej w mieniu lub na osobie uczestnika.
Wskazane jest posiadanie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego. EKUZ nie zapewnia
pokrycia kosztów specjalistycznego transportu medycznego do Polski dlatego konieczne jest
wykupienie dodatkowego ubezpieczenia NNW we własnym zakresie.
Podczas wyjazdu każdy uczestnik zwłaszcza w terenie górskim chodzi na własną
odpowiedzialność i ryzyko, ponieważ organizator nie posiada uprawnień ani nie jest
przewodnikiem górskim a wyprawa ma charakter partnerski.
Proszę również o zaopatrzenie się w mapy rejonu, ponieważ przy tak dużej grupie nie jest
możliwe chodzenie jedną wielką grupą w terenie górskim. Niektóre trasy ze względu na dużą
różnicę wzniesień i odległości nie będą dostępne dla wszystkich, więc można wybrać się na
krótsze wycieczki alternatywne.
Wybrana literatura i mapy:
- Stanisław Figiel „Siedmiogród: W łuku Rumuńskich Karpat” wyd. „Rewasz” Pruszków 2013r.
- James Roberts „Góry Rumunii Tom I” wyd. Sklep Podróżnika Warszawa 2013r.
- Przewodnik „Rumunia. Mozaika w żywych kolorach… oraz Mołdowa.” wyd. IV „Bezdroża”
Kraków 2013r.
- „Rumunia 3w1” – tekst Stanisław Figiel wyd. III „Expressmap” Warszawa 2016r.
- Paweł Klimek „Góry Fogaraskie oraz Iezer” wyd. „Bezdroża” Kraków 2007r.
- Łukasz Galusek, Michał Jurecki „Rumunia-przestrzeń, sztuka, kultura” wyd. Bosz 2008r.
- Pielesz Marcin „W karpackim tyglu. Subiektywny przewodnik po historii Rumunii” wyd. „Rewasz”
Pruszków 2014r.
- Korsak Witold, Tokarski Jacek, Czerniak Dariusz, Skrzypiec Piotr, Śmieja Wojciech „Praktyczny
przewodnik. Rumunia i Mołdowa” wyd. „Pascal” 2012r.
- Michał Kruszona „Rumunia. Podróże w poszukiwania diabła” wyd. „Zysk i S-ka” 2012r.
- Bram Stoker „Dracula” wyd. Vis-a-Vis Etiuda 2013r.
Przydatne mapy:
- „Retezat” 1:50000 wyd. Schubert&Franzke nr MN06
- „Bucegi” 1:35000 wyd. Schubert&Franzke nr MN01
- „Ciukaş” 1:25000 wyd. Schubert&Franzke nr MN04
- „Postăveau, Piatra Mare, Baiului” 1:45000 wyd. Schubert&Franzke nr MN05
- „Făgăraş” 1:35000/1:75000 wyd. Schubert&Franzke nr MN07
- „Munţii Bucegi” 1:33000 wyd. Discover Eco-Romania Zenith nr 11
- „Ţara Hațegului-Retezat” 1:50000 wyd. Discover Eco-Romania Zenith nr 4
- „Ţara Branului” 1:25000 wyd. Discover Eco-Romania Zenith nr 3
- „Postăveau- Poiana Brašov” 1:50000 wyd. Discover Eco-Romania Zenith nr 5
- „Fagaras, Bucegi, Piatra Craiului – mapa trekkingowa” 1:80000 wyd. terraQuest 2016
- „Munţii Făgăraşuli” 1:50 000 wyd: Szarvas Dimap
- „Munţii Retezat” 1:50 000 wyd: Szarvas Dimap
- „Parang” 1:50 000 wyd: Szarvas Dimap
Jeżeli chodzi o mapy to najlepsze są wyd. Schubert&Franzke (papierowe) i Zenith (laminowane).
Dostępne są np. w Sklepach Podróżnika (też internetowo).
Poniżej strony WWW naszych kolejnych miejsc noclegowych:
http://www.sporthotelkecskemet.hu/en/
http://3stejaribrasov.ro/home/
http://dracul.ro/
http://www.pensiunesb.ro/
http://www.hotelrusu.ro/
Poniżej przedstawiam orientacyjny program wyprawy (kolejność i wybór wycieczek
będzie uzależniona od warunków pogodowych i uznania prowadzącego).
Osoby z poza Gorzowa Wlkp. będziemy zabierać ok. godz. 10.00 (i wysadzać w
powrotnej drodze ok. godz. 15.00-16.00) z obwodnicy autostrady A4 (Wrocław - węzeł
Wrocław Bielany /kompleks handlowy Leroy-Merlin, Auchan/
Osoby, które będą chciały uczestniczyć w 2 dniowej wycieczce z biwakowaniem w
górach muszą posiadać odpowiedni sprzęt i namiot.
Przy trasach podaję ceny za wstępy/wyciągi (proszę o sprawdzenie i powiadomienie
mnie celem ich ewentualnego uaktualnienia) - 1,- RON = ok. 1,05 PLN.
Wyjazd z Gorzowa Wlkp. w dniu 29.07.2016r. o godz. 6.00 (zbiórka i pakowanie o 5.45).
spod siedziby Oddziału PTTK (parking przy Poczcie Polskiej)
1/ Gorzów Wlkp. – Wrocław (węzeł Bielany przy A4) – Kłodzko – Boboszów – Brno – Bratysława
– Kecskemet /nocleg/ (ok. 950 km)
2/ Kecskemet – Szeged – Arad – Timișoara – Lugoj – Sibiu – Făgăraş (twierdza wstęp 15 RON)
– Braşov – Timisul de Jos /nocleg/ (ok. 650 km);
3/ wycieczka objazdowo - krajoznawcza
Poiana Braşov (wyciąg na Vf. Postăvaru 1799m ↑↓35 RON) – zamek Raşnov (wstęp 12 RON) –
zamek Draculi w Bran (wstęp 35 RON)
4/ wycieczka w Góry Ciucaş
Pasul Bratocea (1263m) – Culmea Bratocea (1766m) – Şaua Tigăilor (1745m) – Vf. Ciucaş
(1954m) – Cabana Vârful Ciucaş (1595m) – Muntele Chiruşca (1613m) - Şaua Chiruşca (1567m)
– Şaua Gropşoarele (1663m) – La Raşcruce (1805m) – Vf. Gropşoarele (1883m) – Piscul
Ursului – Cheia /czas przejścia ok. 7-8h/;
5/ wycieczka w Góry Piatra Mare
Săcele – Telescaun Bunloc (wyciąg ↑15 RON) – Poiana Bunloc (1170m) – Culmea Asră (1342m)
– Peştera de Gheaţiă – Vf. Puşcaş (1626m) – cabana Piatra Mare (1630m) – Vf. Piatra Mare
(1843m) – cabana Piatra Mare (1630m) – Canionul Şapte Scări (Kanion Siedmiu Schodów wstęp
5 RON) – Dambul Morii /czas przejścia ok. 8h/;
6/ zwiedzanie Braşzowa
Zachowane w nietkniętym stanie średniowieczne Stare Miasto w Braszowie, wpisane zostało na
Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Ratusz (muzeum miejskie), Czarny Kościół (wstęp 4 RON), zabytkowy rynek, Cerkiew św.
Mikołaja, ulica Strada Sforii (Sznurowa) jedna z najwęższych ulic w Europie, której szerokość nie
przekracza 132 cm, Baszta Tkaczy (wstęp 7 RON), wjazd kolejką na górę Tâmpa (panorama
miasta wyciąg ↑↓16 RON) – kościoły warowne w Hărman (wstęp 10 RON) i Prejmer (wstęp 8
RON) ;
7/ wycieczka w Góry Bucegi
Buşteni – Telecabina Babele (wyciąg ↑↓70 RON) – Caban Babele (2206m) – Baba Mare (2294m)
- Şaua Şugărilor (2305m) – Vf. Omu (2505m) – Şaua Şugărilor (2305m) – Vf. Caraiman (2384m)
- Telecabina Babele /czas przejścia ok. 5-5,5h/; Sinaia – pałac królewski Peleş (wstęp 20 RON) ;
8/ wycieczka objazdowo - krajoznawcza
Braşov – Homorod (kościół warowny z początku XIIIw.) (wstęp 5 RON) – Rupea (twierdza wstęp
10 RON)) – Viscri (kościół warowny z końca XIIIw. UNESCO) (wstęp 5 RON) – Saschiz (zespół
kościoła obronnego UNESCO (wstęp 5 RON) – Sighişoara (Centrum Sighișoary znajduje się pod
ochroną jako znakomity przykład niewielkiego ufortyfikowanego średniowiecznego grodu,
wpisanego na listę UNESCO) – Daneş „Pensiunea Dracula Daneș” /nocleg/;
9/ wycieczka objazdowo - krajoznawcza
Sighişoara – Biertan (wiejski gród warowny UNESCO, wstęp 8 RON) – Moşna (saski kościół
warowny wstęp 4 RON) – Valea Viilor (kościół obronny UNESCO wstęp 5 RON) – Sibiu (Sybin) –
zwiedzanie miasta – Padurea Dumbrava „Vila Dumbrava Sibilui” /nocleg/;
10/ wycieczka w Góry Fogaraskie
parking przy jeziorze Bâlea Lac (2030m) - Şaua Doamnei (2176m) – Vf. Paitinu (2399m) - Şaua
Lalta (2156m) – Portia Caltunului (2259m) – Strunga Dracului (Diableski źleb 2350m) – Vf.
Negoiu (2535m) – Ref. Caltun – trawers (szlak niebieskiego krzyż i dalej niebieskiej kropki) - Vf.
Paitinu (2399m) - Şaua Doamnei (2176m) - parking przy jeziorze Bâlea Lac (2030m) /czas
przejścia ok. 8-9h/ – Sibiu (Sybin) – Padurea Dumbrava /nocleg/;
11/ wycieczka objazdowo - krajoznawcza
Sibiu (Sybin) – Cisnadioara (romański kościół pw. św. Michała, najstarszy w Transylwanii z poł.
XIIw., wstęp 7 RON) – Cisnadie (kościół warowny pw. św. Walpurgii z przeł. XII/XIIIw.) – Câlnic
(chłopski gród warowny UNESCO, wstęp 5 RON) - Hunedoara (zamek Hunyadych – zwiedzanie
25 RON, czynny 10°°-17°°) – romańska cerkiew pw. Św. Mikołaja w Denşus (UNESCO wstęp
5,00 RON) – Sânpetru (cerkiew pw. św. Jerzego) – Hatag – Petrosani „Hotel Rusu” /nocleg/;
12/ wycieczka górska w Góry Parâng
„Hotel Rusu” – wyciąg krzesełkowy (1685m) (wyciąg ↑15 RON) – Pasul Badea (1830m) – Vf.
Parângul Mic (2073m) – Vf. Seurtu (2203m) – Vf. Cârja (2405m) – Vf. Stolnita (2421m) – Vf.
Gemânevea (2426m) - Vf. Parângul Mare (2519m) – Şaua Gruiul (2305m) – Lacul Zanoga Stănel
– Refugiul Agâtet – Cotul Jieţului /czas przejścia ok. 8-9h/;
13/ wycieczka objazdowo – krajoznawcza
Petroşani (krajobraz poindrustralny) – Curtişoara (skansen) – Monastyr Crasna z XVIIw. –
Monastyr Polovragi z XVIIw.– Jaskinia Polovragi (wstęp 2,50 RON, czynna 10°°-18°° o pełnych
godzinach) – Măldăreşti (dwa zabytkowe kasztele wiejskie (cule) wstęp 5,00 RON – Monastyr
Horezu (UNESCO wstęp 5,00 RON) – Monaster Lainici – Petroşani;
14-15 wycieczka górska w Góry Retezat
(wstęp do Parku Narodowego Retezat płatny 10,00 RON na 7 dni)
Complexul Alpin Răuşor (1185m) – Refugiul Condor (1770m) – Şaua Lolaia (2215m) – Vf.
Retezat (2482m) – Şaua Retezat (2251m) – Vf. Bucura (2433m) – Poarta Bucurrei (2280m) –
Lacu Bucura (biwak) /czas przejścia ok. 7h/;
(grupa nie biwakująca schodzi z Vf. Retezat (2482m) szlakiem czerwonego trójkąta do
Complexul Alpin Răusor);
Lacu Bucura – Vf. Peleaga (2509m) – Şaua Peleaga (2285m) – Cabana Pietrele (1480m) – Şaua
Ciurilla (1790m) - Complexul Alpin Răuşor (1185m) ) /czas przejścia ok. 7h/;
16/ Petrosani – „Hotel Rusu” – Hatag – romańska cerkiew w Strei pw. Zaśnięcia Matki Boskiej z
1270r. (UNESCO wstęp 5,00 RON) – cerkiew pw. św. Jerzego w Strei-Sângeorgiu z 1408r. –
Deva (zwiedzanie zamek Cetatea Devei wstęp + wyciąg 10,00 RON) – Gurasada (Cerkiew
Michała Archanioła z XIIIw. – perełka architektoniczna) – Lipova – Arad – Szeged – Kecskemet
/nocleg/
17/ Kecskemet – Budapeszt – Bratysława – Brno – Boboszów – Kłodzko – Wrocław (węzeł
Bielany przy A4) – Gorzów Wlkp.
Zapraszam do udziału
Prezes GKTA PTTK „SĘPIK” Mariusz Lewandowski
Mini informator turystyczny:
Siedmiogród – w języku rumuńskim i węgierskim to „Kraj za lasem”. Sasi i inni osiedlający się w nim
Niemcy określali go jako Siedem Zamków, my – Siedem Grodów.
Siedmiogród; Transilvania; Erdély; Siebenbürgen – te cztery nazwy w językach: polskim, rumuńskim,
węgierskim i niemieckim oznaczają ten sam region Europy, od niespełna stu lat należący do Rumunii.
Przy czym w dosłownym tłumaczeniu różnią się one znacznie.
W rumuńskim i węgierskim to „Kraj za lasem”, gdyż nazwa ta powstawała, gdy ziemie te znajdowały
się za puszczą porastająca góry Apuseni. Sasi i inni osiedlający się w nim Niemcy określali go jako
Siedem Zamków, a ściślej siedem istniejących już węgierskich prowincji. Dla nas zaś Siedem Grodów,
chociaż oprócz tych głównych, było ich tam więcej.
To jedno z trzech głównych państw z których – obok Mołdawii i Wołoszczyzny powstała Rumunia, jest
nie tylko jej największą pod względem obszaru częścią, ale leży obecnie niemal w ścisłym centrum
państwa. Równocześnie współczesna przynależność państwowa tego regionu jest krótka. I stała się
możliwa tylko dzięki temu, że Królestwo Rumunii w I wojnie światowej znalazło się wśród państw
zwycięskich, a pokonane Austro-Węgry, zwłaszcza ten drugi kraj, który przez stulecia miał go w
swoich granicach, stracił tak jak Słowację czy Galicję.
Jest to pewne uproszczenie, ale oddaje istotę rzeczy. Ziemie siedmiogrodzkie mają bowiem niezwykle
barwną historię. Grecki historyk Herodot około roku 500 przed nasza erą opisał ten obszar jako
zamieszkany przez Scytów, Agatyrsów i Celtów. W latach 60-50-tych p.n.e. Burebista, wódz
północnych Traków zjednoczył ich tworząc państwo Daków. Do którego Rumunia chętnie nawiązuje,
nie tylko nazwą popularnego niegdyś samochodu Dacia. Stało się ono jednak zbyt potężne dla
antycznego Rzymu. W 106 roku n.e. cesarz Trajan pokonał władcę Daków Decebala – jego popiersie
z datami: 87- 106 znajduje się w centrum miasteczka Orâştie niedaleko Alba Julii – przekształcając
Dację na rzymską prowincję, którą pozostała przez 165 lat.
Później nastąpiła wielka wędrówka ludów. I chociaż zlatynizowaną przez Rzymian ówczesną
miejscową ludność uważa się za protorumuńską, to przewalający się przez te ziemie Madziarzy,
osiedlani Niemcy – najpierw z Nadrenii, później południowych Niderlandów, Turyngii, Bawarii, a w
końcu z Saksonii, dzięki czemu wszystkich siedmiogrodzkich Niemców nazywa się Sasami, Szeklerzy,
Mongołowie, Tatarzy, Kumani i Turcy – że wymienię najważniejszych – mieli niewątpliwy wpływ na
skład etniczny społeczeństwa. A także jego religię. Już w X wieku trafiło do niego chrześcijaństwo
wschodnie, chociaż prawosławie, jako jedna z dominujących ( obok protestantyzmu ) religii
Siedmiogrodu, to dopiero wiek XVII i późniejsze.
Silny, dzięki przyjęciu chrztu przez węgierskiego króla Stefana I Świętego – to on ustanowił w XI w.
siedmiogrodzkie biskupstwo w Gyulafehérvár – Alba Julii, sprowadzeniu cystersów i innych zakonów
oraz Krzyżaków, był katolicyzm. A następnie dominujący wśród siedmiogrodzkich Sasów
protestantyzm. Ważną rolę w historii nie tylko tego regionu odegrało Księstwo Siedmiogrodzkie
istniejące od 1541 do 1690 roku. Przypomnę, że książę Stefan Batory został królem Polski. Później –
znowu bardzo upraszczam – był to region węgierski i austro-węgierski. Z burzliwymi dziejami, ale dużą
tolerancją religijna. Najpierw czterech wyznań zachodnich: katolicyzmu, protestantyzmu, kalwinizmu i
unitaryzmu (arianizmu). Później także unickiego, prawosławnego oraz judaizmu.
Równolegle rozwijały się trzy kultury: węgierska, niemiecka i rumuńska. Chociaż ten ostatni termin to
dopiero II połowa XIX w, po zjednoczeniu w 1862 r. Mołdawii i Wołoszczyzny, bez Siedmiogrodu, w
Rumunię. W spadku po tej skomplikowanej i burzliwej historii pozostały wspaniałe zamki i świątynie
oraz całe, niekiedy dobrze zachowane stare miasta. A także dzieła sztuki. Jeżeli dodać do tego
różnorodność i piękno krajobrazów od Karpat po równiny, rzek, jezior oraz przyrody, to nie ma już
wątpliwości, że Siedmiogród jest jednym z najbogatszych w zabytki i najciekawszych regionów nie
tylko Rumunii. Prawdziwych skarbów zachowało się tam wiele.
Masyw Retezat (rum. Munţii Retezat, Masivul Retezat, węg. Retyezát-hegység) – jeden z
najwyższych masywów górskich Rumunii. Jest częścią Karpat Południowych. Najwyższym szczytem
jest Vârful Peleaga, który osiąga wysokość 2509 m. Do innych ważnych kulminacji zaliczają się m.in.
Vârful Păpuşa (2508m) i Vârful Retezat. Retezat (2482m) zajmuje powierzchnię około 500 km². Nazwa
masywu pochodzi od szczytu Vârful Retezat, który z daleka sprawia wrażenie jakby miał ścięty
wierzchołek (retezat w języku rumuńskim oznacza 'ścięty'). Według legendy podczas walki dwóch
gigantów jeden z nich ściął wierzchołek szczytu. W masywie znajduje się wiele jezior polodowcowych.
Największym z nich jest jezioro Lacul Bucura, które ma powierzchnię blisko 9 ha i znajduje się na
wysokości 2030 m. Ustanowiono tu w 1935r. Park Narodowy Retezat (Parcul Naţional Retezat) –
pierwszy park narodowy w Rumunii. Od roku 1979r. ma status rezerwatu biosfery UNESCO.
Góry Parâng/Paring (rum. Munţii Parâng, węg. Páreng) – drugie pod względem wysokości pasmo
górskie Rumunii, położone w Karpatach Południowych. Długość grzbietu głównego wynosi około 35
km. Góry te leżą na południe od środkowej części Karpat Południowych. Odgraniczone jest na północy
doliną Jiu de Vest od gór Şureanu, na wschodzie dolinami rzek Lotru i Olteţ od pasm Lotru i Căpăţânii,
na zachodzie doliną Jiu od gór Retezat, od strony południowej opadają w stronę Niziny Wołoskiej.
Najwyższym szczytem gór Parâng jest Parângul Mare (2518 m n.p.m.). Budowa geologiczna masywu
gór Parâng jest oparta na skałach krystalicznych jednak wczęści południowej można tu spotkać pas
skał wapiennych. Góry te od południa mają charakter łagodnych połoninnych wzniesień jednak od
północy często występują tu polodowcowe cechy krajobrazu w postaci form morenowych i kotłów
przypominających często tatrzańskie krajobrazy.
Góry Fogaraskie (rum. Munții Făgăraș). Pasmo położone jest w środkowej Rumunii, pomiędzy Niziną
Wołoską na południu i Wyżyną Transylwańską na północy. Jego powierzchnia wynosi ok. 2000 km².
Od zachodu Góry Fogaraskie graniczą poprzez Przełom Czerwonej Wieży i dolinę Aluty z pasmem
Lotru, północne zbocza obniżają się do Kotliny Fogaraskiej. Od północnego wschodu pasmo graniczy
z masywem Țaga, a od wschodu z pasmami Piatra Craiului i Iezer-Papușa. Na południu obniżenie
tektoniczne Culoarul Loviștei oddziela Góry Fogaraskie od pasma Cozia.
Główny grzbiet rozciąga się na odległość około 70 km, natomiast na odcinku ponad 45 km tylko jeden
raz obniża się poniżej 2000 m n.p.m.
W paśmie leży 7 z 13 rumuńskich szczytów o wysokości co najmniej 2500 m n.p.m., w tym 6 z 10
samodzielnych: Moldoveanu (2544 m), Negoiu (2535 m), Viștea Mare (2527 m), Călțun-Lespezi (2522
m), Vânătoarea lui Buteanu (2507 m) i Dara (2501 m). W górach znajduje się kilkanaście schronisk,
jednak większość z nich położona jest dosyć nisko, na wysokości ok. 1500 m n.p.m., a więc ok. 1000
m poniżej głównej grani. Wyjątkami są schronisko (rum. cabana) "Podragu" (2136 m n.p.m.) oraz
hotele i schroniska przy jeziorze Bâlea (2034 m n.p.m.), położone przy poprowadzonej w latach 70.
przez góry Szosie Transfogaraskiej. Na szlaku idącym główną granią Gór Fogaraskich co kilka godzin
znajdują się niewielkie schrony dla turystów (refugi), które jednak w sezonie mogą być przepełnione
(miejsca na dwóch pryczach z sklejki starczy dla maksymalnie 12 osób). Najbardziej popularnym
sposobem zwiedzania gór jest wielodniowa wycieczka z własnym sprzętem biwakowym.
W okolicach drugiego co do wysokości szczytu Negoiu (2535m) oraz w centralnej części pasma góry
przyjmują skalisty charakter, a na idącym głównym grzbietem szlaku turystycznym pojawiają się
trudności techniczne oraz ekspozycja.
Góry Ciucaş/Cziukasz (rum. Munţii Ciucaş) są masywem, należącym do tzw. „Karpat Zakrętu”, ze
względu na położenie w rejonie wygięcia łuku karpackiego. Niekiedy w literaturze można spotkać się
również z określeniem Góry Buzău. Granice pasma nie są jednoznacznie określone, lecz dla
ułatwienia przyjęto, iż północny oraz wschodni kres wytycza droga biegnąca na trasie Braşov – Buzău,
natomiast zachodni skraj wyznacza droga Ploeşti – dolina Teleajen - przełęcz Bratocea (1272 m
n.p.m.) - Braşov. W kierunku południowym góry Întorsurii przekształcają się w pogórze Karpat
Multańskich, zaś na północnym – zachodzie w Kotlinę Braszowską. Góry Ciucaş wyróżniają się
zarówno wysokością, jak i swoistym krajobrazem. Znaczna część terenu wypiętrzona jest ponad lasy i
posiada częściowo połoninny, częściowo skalisty charakter. Najwyższy szczyt to Ciucaş (1954m).
Wybitne i malownicze grzbiety tworzą: Bratocea – Tigăile Mici (1827m), oraz wyniosła, górująca nad
okolicznymi dolinami grań Gropşoare (1883m). Góry Ciucaş budowane są przez twarde zlepieńce,
spajające drobny bądź większy materiał skalny o dużej różnorodności, a także przez wapienie.
O szczególnie oryginalnym charakterze gór Ciucaş decydują przede wszystkim fantazyjne formy
skalne, występujące głównie w rejonie najwyższego szczytu („Plotkujące Staruchy”, „Diabelska
Ręka”). Wśród lasów występują partie przepięknych borów dolnoreglowych. Bogaty i różnobarwny jest
świat roślin kwiatowych.
Góry Bucegi (rum. Munții Bucegi) – pasmo górskie w centralnej Rumunii, na południu Wyżyny
Transylwańskiej, na południe od Braszowa. Są częścią Karpat Południowych. Z przecinających je
dolin najgłębszą jest wyrzeźbiona przez rzekę Jałomica. Na wschodzie góry Bucegi opadają stromo w
stronę popularnej turystycznie doliny rzeki Prahova (miasta Buşteni i Sinaia). Wyżej znajduje się
płaskowyż Bucegi z łąkami rzadko spotykanymi na tych wysokościach, gdzie wiatr i deszcz wyrzeźbiły
w skałach przedziwne kształty, np. Sfinksa lub Babele. Granica lasu jest obniżona do 1400–1500
metrów n.p.m.
Najwyższym szczytem grupy jest Omu mierzący 2505 m (według innych źródeł 2507 m lub 2514 m),
na którym mieści się najwyżej położone w Karpatach schronisko turystyczne - Cabana Omu.
Prawdopodobnie to góry Bucegi są pradawnym świętym miejscem Daków. Tu miała znajdować się
święta góra Kogainon, gdzie mieszkać miał mityczny Zalmoksis.
Znaczna część gór Bucegi jest parkiem narodowym utworzonym w 1990r., obejmującym powierzchnię
32663 ha – płaskowyż w południowej części oraz dolinę Jałomicy, wschodnie i zachodnie urwiska oraz
rejon Omula. Na terenie parku występuje kilka zagrożonych roślin, przedstawiciele drapieżników
karpackich (wilki, niedźwiedzie, żbiki i rysie) oraz kozice.
Bucegi są popularne wśród turystów. Dostęp do szczytów ułatwiają dwie kolejki gondolowe – z Sinai i
Buşteni. Na turystów czekają liczne schroniska oraz hotele górskie, a także kilka schronów. Miejscem
często odwiedzanym jest Crucea Caraiman – potężny krzyż, upamiętniający poległych w czasie I
wojny światowej. W dolinie Jałomicy turystów przyciąga pustelnia (klasztor) Peştera oraz jaskinia
Ialomiţei.
W północnej części Bucegi opadają ku miejscowości Bran, gdzie znajduje się zamek, reklamowany
jako siedziba Drakuli.
Kościoły warowne w Siedmiogrodzie – kościoły obronne wznoszone przez mieszkańców
Siedmiogrodu (głównie przez Sasów siedmiogrodzkich) od XIII do XVI w. Siedem wsi położonych w
południowym i południowo-zachodnim Siedmiogrodzie z kościołami obronnymi jest wpisane na listę
światowego dziedzictwa UNESCO (Biertan od 1993r., pozostałych sześć od 1999r.). Sasi pojawili się
w dużej liczbie w Siedmiogrodzie w XIII w. dzięki akcjom osadniczym organizowanym przez królów
węgierskich. Zamieszkany przez nich rejon był narażony na liczne niebezpieczeństwa, przede
wszystkim związane z obecnością agresorów za łańcuchem górskim Karpat. Początkowo byli to
Mongołowie (którzy kilkakrotnie spustoszyli Siedmiogród w XIII w.) i Połowcy, później władcy lokalnych
państw (Mołdawia i Wołoszczyzna) nieraz realizujących swe interesy zbrojnie na terenie
Siedmiogrodu, wreszcie – przez stulecia – Imperium osmańskie.
Z tego powodu w miejscowościach zamieszkanych przez osadników jednym z najistotniejszych
elementów zapewniających przetrwanie było tworzenie fortyfikacji, które mogłyby zapewnić
schronienie ludności w razie niebezpieczeństwa. Najprostszym sposobem realizacji tego celu było
umacnianie murowanych kościołów. Tworzenie takich zespołów obronnych trwało od XIII do XVI w.
Wiele z nich, skupionych na stosunkowo niewielkim terenie, przetrwało do dzisiaj. Kościoły zachowały
w większości swą funkcję kultową oraz w pewnym stopniu społeczną, choć liczba Sasów w
Siedmiogrodzie w drugiej połowie XX w. znacznie spadła, co ma też wpływ na zmianę modelu życia i
zwyczajów w tym rejonie. Kościoły te stanowią centrum wiosek, które także zachowały w dużej mierze
topograficzny i urbanistyczny charakter nadany im w średniowieczu, wpisane w krajobraz otaczającej
je przyrody.
Przykład kościołów obronnych miał duży wpływ także na inne grupy etniczne zamieszkujące
Siedmiogród – Rumunów czy Szeklerów, które niekiedy naśladowały w mniejszym lub większym
stopniu ten model (przykładem jest wpisana na listę UNESCO szeklerska wieś Dârjiu z kościołem
obronnym).
Wsie z kościołami wpisane na listę UNESCO:
• Biertan (Birthälm – Berethalom)
• Câlnic (Kelling – Kelnek)
• Dârjiu (Székelyderzs)
• Prejmer (Tartlau – Prázsmár)
• Saschiz (Keisd – Szászkézd)
• Valea Viilor (Wurmloch – Nagybaromlak)
• Viscri (Weißkirch – Szászfehéregyháza)
Kamienne cerkwie doliny Haţeg
Na tej ziemi w czasach rzymskich istniały dackie fortyfikacje oraz stolica Daków w Sarmizegetusie.
Do budowy średniowiecznych cerkwi w dolinie Haţeg miejscowa ludność użyła pozostałości rzymskich
budowli,szczególnie detali pochodzących z największego ośrodka miejskiego Dacji – rzymskiej
Sarmizegetusy. Pochodzące z rozbiórki elementy były wykorzystywane w samej konstrukcji świątyń,
pełniły też funkcję dekoracyjną. Cerkwie te wyłamują się klasyfikacją stylowym. W ich bryłach
wyczuwalny jest charakter romański, które jednak dopełniają archaiczne formy konstrukcyjne.
Góry Bucegi - Sfinx