Ukł. krwionośny: -żyły- z tkanek do serca -tętnice- z serca do tkanek -naczynia włosowate -serce 1.Serce- pompa tłocząca, rozruszniki- węzeł zatokowoprzedsionkowy i przedsionkowo- komorowy, 2 przedsionki i dwie komory, nie dochodzi do mieszania się krwi wracającej z płuc z krwią wracającą z dużego obiegu Fazy: -skurcz przedsionków- krew przetłaczana z obu przedsionków do obu komór jednocześnie. Z prawego przedsionka do prawej komory i z lewego przedsionka do lewej komory. Nadciśnienie w przedsionkach. Zastawki komorowo- tętnicze zamknięte, ciśnienie w sercu niższe niż w tętnicach głównych -skurcz komór- skurcz mięsistych ścian obu komór, zwiększone ciśnienie krwi, obie komory mają tą samą pojemność. Ilość krwi przepompowywana w czasie pojedynczego skurczu to objętość wyrzutowa serca -spoczynek- faza rozkurczowa, serce odpoczywa, krew napływa zyłami górną i dolną (odtlenowana do prawego przedsionka) oraz żyłami płucnymi: prawymi i lewymi (utlenowana do lewego przedsionka). Zastawki przedsionkowo- komorowe otwarte, krew wlewa się do komór i przedsionków 2. Żyły, naczynia krwionośne prowadzące krew z obwodu w kierunku serca. Wyróżnia się żyły głębokie, przebiegające często razem z tętnicami, i żyły powierzchowne, nie mające odpowiedników tętniczych 3. Naczynia włosowate, mikroskopowej wielkości cienkościenne naczynia krwionośne lub chłonne rozmieszczone w tkance, łączące tętnice z żyłami. Przez ich ściany zachodzi wymiana substancji pokarmowych oraz gazów pomiędzy krwią a tkanką i usuwanie zbędnych produktów przemiany materii. Zazwyczaj zbudowane są one z tylko jednej warstwy komórek - śródbłonka. 4.Tętnice mają różne średnice, a ich ściany zbudowane są zazwyczaj z trzech warstw: zewnętrznej - łącznotkankowej (tkanka łączna), środkowej zbudowanej z mięśni gładkich (tkanka mięśniowa) oraz wewnętrznej - zbudowanej z tkanki łącznej i śródbłonka. Warstwa zewnętrzna zbudowana jest z tkanki włóknistej, dzięki której tętnice są mocne i odporne na ciśnienie, jakie w nich powstaje. Ściany tętnic unerwiane są przez dwie grupy nerwów: jedne powodują skurcz mięśni gładkich, drugie natomiast ich rozkurcz. Przez skurcze i rozkurcze mięśnie gładkie warstwy środkowej regulują ilość krwi przechodzącej do danego narządu. Do najczęstszych chorób tętnic zalicza się miażdżycę, stwardnienie tętnic, zapalenie naczyń oraz zator tętniczy. KREW: -tkanka łączna -ococze -erytrocyty -leukocyty -trombocyty 1.Osocze- substancja międzykomórkowa, 90% wody i 10% związków organicznych i nieorganicznych. Surowica krwi to osocze bez fibryny -uczestniczy w procesach odpornościowych -krzepnięcie krwi -utrzymywanie stałego pH, ciśnienia osmotycznego -rozprowadzanie witamin -odprowadzanie szkodliwych produktów przemiany materii -transport CO2 2.Erytrocyty- brak jądra, powstają w szpiku kostnym, hemoglobina- czerwony barwnik transportujący tlen i dwutlenek wegla -dostarczanie tlenu z pluc do tkanek -transport CO2 -warunkują grupę krwi -utrzymywanie pH 3.Leukocyty- wytwarzane w czerwony szpiku kostnym, mają jadro. a) agranulocyty – monocyty i limfocyty b) granulocyty- obojętno, kwaso i zasado- chłonne -fagocytowanie antygenów- monocyty i granulocyty obojętnochłonne -działalność obronna w stanach uczuleniowychkwasochłonne i zasadochłonne -wytwarzanie białka odpornościowego- limfocyty 4. Trombocyty- brak jąder, powstają w szpiku kostnym przez odszczepianie się cytoplazmy komórek olbrzymich -krzepnięcie krwi Ich rozpad uwalnia hormony tkankowe: *serotonina –udział w regulacji ciśnienia krwi *histamina- reguluje kurczenie mięśniówki naczyń Mały obieg krwi- prawa komora kończy w lewym przedsionku Duży- lewa komora, kończy w prawym przedsionku Ukł. krwionośny: -żyły- z tkanek do serca -tętnice- z serca do tkanek -naczynia włosowate -serce 1.Serce- pompa tłocząca, rozruszniki- węzeł zatokowoprzedsionkowy i przedsionkowo- komorowy, 2 przedsionki i dwie komory, nie dochodzi do mieszania się krwi wracającej z płuc z krwią wracającą z dużego obiegu Fazy: -skurcz przedsionków- krew przetłaczana z obu przedsionków do obu komór jednocześnie. Z prawego przedsionka do prawej komory i z lewego przedsionka do lewej komory. Nadciśnienie w przedsionkach. Zastawki komorowo- tętnicze zamknięte, ciśnienie w sercu niższe niż w tętnicach głównych -skurcz komór- skurcz mięsistych ścian obu komór, zwiększone ciśnienie krwi, obie komory mają tą samą pojemność. Ilość krwi przepompowywana w czasie pojedynczego skurczu to objętość wyrzutowa serca -spoczynek- faza rozkurczowa, serce odpoczywa, krew napływa zyłami górną i dolną (odtlenowana do prawego przedsionka) oraz żyłami płucnymi: prawymi i lewymi (utlenowana do lewego przedsionka). Zastawki przedsionkowo- komorowe otwarte, krew wlewa się do komór i przedsionków 2. Żyły, naczynia krwionośne prowadzące krew z obwodu w kierunku serca. Wyróżnia się żyły głębokie, przebiegające często razem z tętnicami, i żyły powierzchowne, nie mające odpowiedników tętniczych 3. Naczynia włosowate, mikroskopowej wielkości cienkościenne naczynia krwionośne lub chłonne rozmieszczone w tkance, łączące tętnice z żyłami. Przez ich ściany zachodzi wymiana substancji pokarmowych oraz gazów pomiędzy krwią a tkanką i usuwanie zbędnych produktów przemiany materii. Zazwyczaj zbudowane są one z tylko jednej warstwy komórek - śródbłonka. 4.Tętnice mają różne średnice, a ich ściany zbudowane są zazwyczaj z trzech warstw: zewnętrznej - łącznotkankowej (tkanka łączna), środkowej zbudowanej z mięśni gładkich (tkanka mięśniowa) oraz wewnętrznej - zbudowanej z tkanki łącznej i śródbłonka. Warstwa zewnętrzna zbudowana jest z tkanki włóknistej, dzięki której tętnice są mocne i odporne na ciśnienie, jakie w nich powstaje. Ściany tętnic unerwiane są przez dwie grupy nerwów: jedne powodują skurcz mięśni gładkich, drugie natomiast ich rozkurcz. Przez skurcze i rozkurcze mięśnie gładkie warstwy środkowej regulują ilość krwi przechodzącej do danego narządu. Do najczęstszych chorób tętnic zalicza się miażdżycę, stwardnienie tętnic, zapalenie naczyń oraz zator tętniczy. KREW: -tkanka łączna -ococze -erytrocyty -leukocyty -trombocyty 1.Osocze- substancja międzykomórkowa, 90% wody i 10% związków organicznych i nieorganicznych. Surowica krwi to osocze bez fibryny -uczestniczy w procesach odpornościowych -krzepnięcie krwi -utrzymywanie stałego pH, ciśnienia osmotycznego -rozprowadzanie witamin -odprowadzanie szkodliwych produktów przemiany materii -transport CO2 2.Erytrocyty- brak jądra, powstają w szpiku kostnym, hemoglobina- czerwony barwnik transportujący tlen i dwutlenek wegla -dostarczanie tlenu z pluc do tkanek -transport CO2 -warunkują grupę krwi -utrzymywanie pH 3.Leukocyty- wytwarzane w czerwony szpiku kostnym, mają jadro. a) agranulocyty – monocyty i limfocyty b) granulocyty- obojętno, kwaso i zasado- chłonne -fagocytowanie antygenów- monocyty i granulocyty obojętnochłonne -działalność obronna w stanach uczuleniowychkwasochłonne i zasadochłonne -wytwarzanie białka odpornościowego- limfocyty 4. Trombocyty- brak jąder, powstają w szpiku kostnym przez odszczepianie się cytoplazmy komórek olbrzymich -krzepnięcie krwi Ich rozpad uwalnia hormony tkankowe: *serotonina –udział w regulacji ciśnienia krwi *histamina- reguluje kurczenie mięśniówki naczyń Mały obieg krwi- prawa komora kończy w lewym przedsionku Duży- lewa komora, kończy w prawym przedsionku