Metale, tlenki metali, wodorotlenki

Metale, tlenki metali, wodorotlenki
Uwaga: wodorotlenki są substancjami żrącymi. W przypadku oparzenia należy
przemyć ranę wodą z kwasem cytrynowym, octem 10%, lub przynajmniej czystą wodą.
1. Występowanie metali:
a) metale szlachetne (mało aktywne chemicznie) mogą występować w postaci rodzimej - np.
srebro, złoto, miedź, platyna, rtęć
b) metale aktywne chemicznie występują w postaci związków chemicznych (rudy metali)
2. Aktywność (reaktywność) metali w układzie okresowym
a) maleje w ………………………… .
b) rośnie w ………………………… .
Najaktywniejsze metale znajdują się w ……… i ……… grupie układu okresowego, a wśród
nich najaktywniejszy jest ………………… .
3. Łączenie się metali z tlenem
metal + tlen  ……………………………………
Przykłady
sód + tlen  ………………………………….…………..
potas + tlen  ………………………………………………
magnez + tlen  ………………………………………………
żelazo + tlen  ……………………………………………..
Są to reakcje (jakiego typu?) …………………………………………………………………… .
4. Wodorotlenki
Wodorotlenki to związki chemiczne, w których cząsteczki zbudowane są z jednego atomu
metalu i grup OH (wodorotlenowych).
Przykłady:
NaOH – wodorotlenek sodu
Mg(OH)2 – wodorotlenek magnezu (posiada dwie grupy wodorotlenowe w cząsteczce)
Fe(OH)3 – wodorotlenek żelaza (III) (posiada trzy grupy wodortlenkowe)
Fenoloftaleina, oranż metylowy, papierek uniwersalny, sok z czerwonej kapusty to
wskaźniki – służą do wykrywania kwasów i wodorotlenków (rozpuszczonych w wodzie).
5. Reakcje metali z wodą
Z wodą reagują tylko metale z pierwszej i drugiej grupy układu okresowego.
Doświadczenie: reakcja sodu z wodą
Właściwości sodu ……………………………………………………………………………
……………………….………………………………………………………………………
Obserwacje z doświadczenia: sód reaguje z wodą, a powstały roztwór zabarwia
fenoloftaleinę na ……………………………., wydziela się bezbarwny gaz, który jest
………………….…………………….…………………….…………………….………… .
Wniosek: sód reaguje z wodą tworząc ………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………… .
6. Uzupełnij tabelkę
NaOH
stan skupienia
zapach
rozpuszczalność
w wodzie
barwienie wskaźników
 oranżu metylowego
 fenoloftaleiny
 wywaru z cz.
Kapusty
 papierka
uniwersalnego
KOH
7. Reakcje tlenków metali z wodą:
Dodajemy do wody tlenki metali i za pomocą fenoloftaleiny badamy, czy powstały
wodorotlenki.
barwa fenoloftaleiny
CaO + H2O  ………………………………….…………..
…………………….
tlenek wapnia
MgO + H2O  ………………………………….…………..
…………………….
tlenek magnezu
CuO + H2O  ………………………………….…………..
…………………….
tlenek miedzi
Al2O3
tlenek glinu
+ H2O  ………………………………….…………..
Wniosek:
…………………….
Tlenki metali ……………………………………………………………………
……………………………… reagują z H2O tworząc wodorotlenki.
Roztwór wodorotlenku wapnia w wodzie to woda wapienna.
8. Do ok. 2cm3 roztworu siarczanu (VI) miedzi (II) dodaj tyle samo roztworu
wodorotlenku sodu, zapisz obserwacje i równanie reakcji wiedząc, że jest to
wymiana podwójna.
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………