Pani Barbara Rzepnicka Dyrektor Szkoły Podstawowej Nr 1 im. Ryszarda Knosały w Olsztynie Nasz znak: KR.1711.3.2012 Data: 22.03.2012r. Wystąpienie pokontrolne W dniach 30.01 – 24.02.2012 r. , na podstawie upoważnienia znak: OK.077.10.2012 z dnia 26.01.2012 r., przeprowadzono w Szkole Podstawowej Nr 1 w Olsztynie kontrolę planową w zakresie określonym w art. 34a ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 7.09.1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.), tj. prawidłowości dysponowania przyznanymi jednostce środkami budżetowymi oraz pozyskiwanymi przez jednostkę środkami pochodzącymi z innych źródeł, a także gospodarowania mieniem; w tym: - kontrola sprawozdań Rb-34S za II kwartał 2011 r. pod kątem przekroczenia planu wydatków zgłoszonego przez Wydział Budżetu Urzędu Miasta Olsztyna, w okresie od 1.01.2011 r. do 31.12.2011 r. Powyżej wymieniony zakres kontroli ustalony został w celu dokonania oceny Pani pracy. Podstawą sformułowania tej oceny są szczegółowe ustalenia i wyniki ujęte w podpisanym w dniu 6.03.2012 r. protokóle kontroli. Kontrolą objęto wewnętrzne regulacje organizacyjno-prawne wprowadzone przez Dyrektora jednostki, sporządzenie planu finansowego i jego wykonanie, wybrane zagadnienia z zakresu prawidłowości sporządzania sprawozdań budżetowych, dokonywania zamówień publicznych, a także gospodarowania mieniem, w okresie objętym kontrolą. Stwierdzono, że wymagane obligatoryjnie wewnętrzne regulacje organizacyjno-prawne, tj. statut jednostki, zasady „polityka” rachunkowości, procedury kontroli zarządczej, spełniają wymogi obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa. W trakcie czynności kontrolnych ustalono, że plan finansowy jednostka realizowała w zakresie dochodów i wydatków budżetowych oraz w zakresie dochodów gromadzonych na wydzielonym rachunku i wydatków nimi finansowanych. Plany finansowe jednostki w poszczególnych rozdziałach budżetowych zostały sporządzone na podstawie Informacji o ostatecznych kwotach dochodów i wydatków budżetowych na 2011 r. przekazanych przez Wydział Budżetu Urzędu Miasta Olsztyna, zgodnie z zapisami art. 249 ust. 1 pkt 1) ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 ze zm.). W 2011 roku dokonano 12 zmian w planach finansowych jednostki, z czego 7 zmian na podstawie dyspozycji Wydziału Edukacji i 5 zmian na podstawie wniosków zgłoszonych przez jednostkę. Badając pod względem formalno-prawnym wyżej przedstawione zmiany stwierdzono, że zostały one dokonane zgodnie z zasadami zawartymi w Załączniku do Zarządzenia Nr 175 Prezydenta Miasta Olsztyna z dnia 30.06.2011r. w sprawie wykonywania uchwały budżetowej na 2011 r , tj.: - wnioski zostały złożone zgodnie z zasadami i terminami wskazanymi w rozdziale I lit. C pkt I. 3., 9.3)b), 9.4)c), pkt III. 5., pkt IV. 2., pkt V. 5, pkt VI. 2.; - zmiany w planach finansowych wprowadzane przez Dyrektora jednostki dotyczące sporządzania planów po zmianach i ich terminów były zgodne z zasadami zawartymi w rozdziale I lit. C pkt IX. 1., lit. D pkt I. 1., 3., pkt II. 1., lit. E pkt 1., 4., pkt II. 1. Analizując rodzaj zmian planu wydatków budżetowych zwrócono uwagę na fakt, iż w rozdz. 80101 w miesiącu wrześniu zwiększono wydatki w § 4260 „Zakup energii” o kwotę 17.658 zł., natomiast w grudniu dokonano zmniejszenia wydatków w tym paragrafie o kwotę 20.120 zł. Podobna sytuacja miała miejsce w rozdz. 80148: we wrześniu zwiększono wydatki w § 4260 o kwotę 1.336 zł., natomiast w grudniu dokonano ich zmniejszenia o kwotę 1.700 zł. Przeprowadzenie tego rodzaju zmian (zwiększenie i zmniejszenie tych samych wydatków) na przestrzeni 4 miesięcy może świadczyć o nierzetelnym podejściu do procesu planowania i niewłaściwym gospodarowaniu środkami publicznymi. Odnosząc się do powyższej sytuacji kontrolujący przyjął wyjaśnienie Głównej księgowej jednostki, z którego wynika, że podstawą kalkulacji wnioskowanej kwoty zwiększenia były koszty centralnego ogrzewania poniesione w roku poprzednim. W opisywanej sytuacji miesiące zimowe okazały się wyjątkowo ciepłe i wydatki związane z ogrzewaniem zmniejszyły się o około 2/3. W związku z tym pozostały niewykorzystane środki finansowe przeznaczone na te wydatki, które zwrócono do dyspozycji Wydziału Edukacji. Skontrolowano zgodność danych wykazanych w sprawozdaniach budżetowych Rb28S według stanu na 30.06.2011 r. z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej. Potwierdzono zgodność danych wykazanych w kontrolowanym sprawozdaniu we wszystkich rozdziałach i paragrafach klasyfikacji budżetowej realizowanych w szkole z ewidencją księgową, który to wymóg zawarty jest w § 9 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 3.02.2010r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej. 2 Sprawdzono realizację wydatków pod kątem zgodności z zatwierdzonym planem finansowym. Kontrolą objęto wydatki wykazane w ww. sprawozdaniach Rb-28S. Nie stwierdzono przypadku zrealizowania wydatków powyżej kwot przewidzianych w planie finansowym jednostki. Wydatki realizowano zgodnie z zasadą wskazaną w art. 254 pkt 3) ustawy z dnia 27.08.2009 r. o finansach publicznych, tj. w granicach kwot określonych w planie finansowym. Kontrolą objęto dane wykazane w sprawozdaniu budżetowym Rb-34S za II kwartał 2011 r. w rozdziale 80101 „Szkoły podstawowe” pod kątem przekroczenia planowanych wydatków, zgłoszonego przez Wydział Budżetu Urzędu Miasta Olsztyna. Kontrola wykazała w ww. sprawozdaniu przekroczenie planowanych wydatków: w § 4210 „Zakup materiałów i wyposażenia” o kwotę 1.118,22 zł. w § 4270 „ Zakup usług remontowych” o kwotę 2.144,57 zł. W trakcie kontroli ustalono, że: - w dniu 25.02.2011 r. jednostka otrzymała przelew środków w wysokości 4.089 zł. z Towarzystwa Ubezpieczeniowego Interrisk z tytułu odszkodowania po zalaniu świetlicy szkolnej. Środki te zostały zaewidencjonowane, w ramach dochodów gromadzonych na wyodrębnionym rachunku, w rozdz. 80101 „Szkoły podstawowe” w § 0970 „Wpływy z różnych dochodów”, - w dniu 13.04.2011 r. szkoła otrzymała dofinansowanie z PZU Życie SA na zakup sprzętu sportowego i rehabilitacyjnego w wysokości 2.500 zł. Środki te zostały zaewidencjonowane, w ramach dochodów gromadzonych na wyodrębnionym rachunku, w rozdz. 80101 „Szkoły podstawowe” w § 0960 „Otrzymane spadki, zapisy i darowizny w postaci pieniężnej” Zatwierdzony na 2011 r. plan dochodów gromadzonych na wyodrębnionym rachunku i wydatków nimi finansowanych nie przewidywał takiego źródła dochodów, a wskazanie źródła dochodów następuje na mocy odpowiedniej uchwały Rady Miasta, o czym stanowi art. 223 ust. 1 ustawy o finansach publicznych. Jednostka zobowiązana była do złożenia w Wydziale Edukacji Informacji w sprawie zmian w planie dochodów gromadzonych na wydzielonym rachunku i wydatków nimi finansowanych, we wskazanych terminach, zgodnie z ustaleniami zawartymi w rozdziale I lit. C pkt III. 5. ww. Załącznika do Zarządzenia Nr 175 Prezydenta Olsztyna, umożliwiających przygotowanie materiałów na sesję Rady Miasta. W związku z tym, że jednostka nie dotrzymała ustalonych terminów, nie mogła w sprawozdaniu Rb-34 za II kwartał w rozdz.80101 wskazać planu dochodów w ww. paragrafach, a tym samym nie mogła zwiększyć planu wydatków o uzyskane nowe dochody. Kontrola wykazała, że do 31.06.2012 r. szkoła dokonała wydatków z przekazanych na jej konto środków w wysokości: 3.618,22 zł. w § 4210 i 4.500,57 zł. w § 4270, dopuszczając do przekroczenia planu wydatków w tych paragrafach. Realizowanie wydatków powyżej kwot przewidzianych w planie finansowym jednostki jest niezgodne z art. 44 ust. 1 pkt 3) ustawy o finansach publicznych i zgodnie z art. 11 ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. z 2005 r. Nr 14, poz. 114 ze zm.) stanowi naruszenie dyscypliny finansów publicznych. 3 W związku z powyższym zostanie skierowane zawiadomienie do Rzecznika Dyscypliny o naruszeniu dyscypliny finansów publicznych. Kontrolą objęto również przestrzeganie zasady zawartej w art. 44 ust. 3 pkt. 3) ustawy o finansach publicznych tj., czy wydatki dokonywane były w wysokościach i terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań. Kontroli dokonano analizując realizację wydatków za wywóz nieczystości w 2011 roku. Nieprawidłowości w tym zakresie nie stwierdzono. Skontrolowano proces udzielania zamówień publicznych na towary i usługi w zgodności z przepisami ustawy Prawo zamówień publicznych i procedurami wewnętrznymi wdrożonymi w jednostce w tym zakresie. W kontrolowanej jednostce opracowano dwa Regulaminy dotyczące udzielania zamówień publicznych: „Regulamin udzielania zamówień publicznych o wartości przekraczającej 14 tys. Euro w Szkole Podstawowej Nr 1 w Olsztynie”, wprowadzony 27.10.2010r. Dokument ten zawiera regulacje dotyczące przygotowania zamówienia publicznego, trybu powołania komisji przetargowej i zadań wykonywanych przez tą komisję. W Regulaminie nie wskazano przepisów prawa, w oparciu o które dokument został opracowany. Nie wskazano trybów możliwych do wykorzystania w jednostce i warunków ich zastosowania. Dokument nie zawiera ustaleń co do zasad oceny ofert, dokumentacji prowadzonego postępowania, a także wymogów formalno-prawnych zawieranych umów. Przedmiotowy Regulamin w formie wprowadzonej w Szkole Podstawowej Nr 1 nie daje gwarancji przestrzegania postanowień ustawy z dnia 29 stycznia 204 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.), który to obowiązek wynika z zapisów art. 44 ust. 4 ustawy o finansach publicznych. „Regulamin udzielania zamówień publicznych o wartości do 14 tys. Euro w Szkole Podstawowej Nr 1 w Olsztynie”, wprowadzony 27.10.2010 r. Regulamin oparto o postanowienia zawarte w ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240), ustawie z 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2006 r. Nr 164, poz. 1163 ze zm.) i w Rozporządzeniu Ministra Finansów z 29.06.2006 r. w sprawie gospodarki finansowej jednostek budżetowych, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych oraz trybu postępowania przy przekształcaniu w inną formę organizacyjno-prawną (Dz. U. Nr 116, poz. 783) . Wskazane wyżej przepisy w zakresie zamówień publicznych, stanowiące podstawę prawną przedmiotowego Regulaminu, w roku 2011 obowiązywały ze zmianami wprowadzonymi Dziennikiem Ustaw z 2010 r. Nr 113, poz. 759 i późniejszymi. Z dniem 1.01.2011 r. przestało obowiązywać Rozporządzenie Ministra Finansów z 29.06.2006 r zastąpione Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 7 grudnia 2010 r. w sprawie sposobu prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych (Dz. U. Nr 241,poz. 1616). Wskazana w Regulaminie podstawa prawna wymaga aktualizacji.. 4 W regulaminie zawarto zapis w § 5 pkt 2. lit. e) odnoszący się do § 9 ust. 1, podczas gdy zapisy Regulaminu kończą się na § 6. Przedmiotowy dokument określa: - progi udzielania zamówień, dzieląc je na wartości od 1 000 do 14 000 euro i wartości do 1 000 euro (§ 2 Regulaminu), - szczegółowe zasady dotyczące wszczęcia procedury (§ 3 Regulaminu), - tryb przeprowadzenia procedury (§ 4 Regulaminu), - zasady obowiązujące przy prowadzeniu procedury (§ 5 Regulaminu), - wskazuje osobę i zakres nadzoru nad prowadzonym postępowaniem (§ 6 Regulaminu). W celu sprawdzenia przestrzegania ustalonych Regulaminem zasad dotyczących udzielania zamówień publicznych do 14 tys. Euro, kontrolą objęto postępowanie na wykonanie wymiany stolarki okiennej w szkole. Porównując przedłożoną do kontroli dokumentację z zapisami Regulaminu, kontrola wykazała: - zgodnie z zapisami § 1 pkt 2 Regulaminu ustalenie wartości szacunkowej zamówienia winno nastąpić przy zastosowaniu przepisów art. 32-34 ustawy z 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.), tj. podstawą ustalenia wartości zamówienia jest całkowite, szacunkowe wynagrodzenie wykonawcy, bez podatku od towarów i usług, ustalone przez zamawiającego z należytą starannością. W kontrolowanym postępowaniu, jako wartość zamówienia przyjęto wysokość środków wskazanych przez Wydział Edukacji na to konkretne zadanie, - opisu przedmiotu zamówienia dokonano zgodnie z art. 29-31 ustawy Prawo zamówień publicznych, do czego zobowiązywał § 1 pkt 3 Regulaminu, - Regulamin nie przewiduje powołania komisji przetargowej, a wszelkie czynności zobowiązany jest wykonywać kierownik gospodarczy, - w dokumentacji brak potwierdzenia daty wpływu oferty, co uniemożliwia stwierdzenie czy została złożona w terminie i tym samym nie podlega odrzuceniu, - ponieważ Regulamin nie przewiduje powołania komisji przetargowej, nie zawiera też regulacji dotyczących trybu i zasad jej działania oraz rodzaju dokumentów jakie powinna złożyć, - zaproszenia ofertowe skierowano do 3 wykonawców zgodnie z zapisami § 2 pkt 1. lit.a), Biorąc pod uwagę powyższe ustalenia należy stwierdzić, że procedury faktycznie stosowane w prowadzonym postępowaniu na wymianę stolarki okiennej były rozbieżne z zasadami ustalonymi w przedmiotowym Regulaminie. Może to świadczyć o nieprzestrzeganiu regulacji wewnętrznych bądź też, że regulacje te są nieadekwatne do potrzeb jednostki. Kontrola gospodarowania mieniem przeprowadzona na podstawie gospodarowania środkami trwałymi i pozostałymi środkami trwałymi w użytkowaniu nie wykazała nieprawidłowości w tym zakresie. Sprawdzono poprawność i zupełność uregulowań wewnętrznych w zakresie gospodarowania mieniem, prawidłowość ujęcia środków trwałych i pozostałych środków trwałych w użytkowaniu w ewidencji księgowej syntetycznej 5 i analitycznej zgodnie z wymogami Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 5.07.2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 128, poz. 861). Sprawdzono także poprawność dokonania amortyzacji środka trwałego i stwierdzono, że stawkę amortyzacji zastosowano zgodnie z Wykazem stawek amortyzacyjnych stanowiącym załącznik Nr 1 do ustawy z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.) i amortyzacji dokonano według zasad zawartych w art. 16 h ww. ustawy z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych. Sprawdzono zgodność stanu środków na rachunkach bankowych jednostki ze stanem wynikającym z ksiąg rachunkowych. Nieprawidłowości w tym zakresie nie stwierdzono. Biorąc pod uwagę powyższe oraz ustalenia zawarte w protokóle kontroli zalecam: 1. Planując środki finansowe i wnioskując o ich zwiększenie dokładać należytej staranności w kalkulowaniu ich wysokości, zgodnie z zasadami obowiązującymi w zakresie gospodarowania środkami publicznymi. 2. W procesie dokonywania wydatków przestrzegać dyscypliny finansowej realizując wydatki zgodnie z zasadą zawartą w art. 44 ust. 1 pkt 3) ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 ze zm.). 3. Regulacje w wewnętrznych aktach prawnych, dotyczące zasad gospodarowania środkami budżetowymi formułować w sposób dający gwarancję przestrzegania przepisów ustawowych. 4. Aktualizować funkcjonujące przepisy wewnętrzne pod kątem zmieniających się przepisów prawa powszechnego. 5. Tworząc procedury ustanawiające zasady postępowania przy realizacji procesów finansowych, zwracać uwagę na ich adekwatność do faktycznych potrzeb jednostki oraz przestrzegać ustalonych zasad. Wyniki ustaleń kontrolnych dają podstawę do oceny działalności Dyrektora Szkoły Podstawowej Nr 1 w Olsztynie w zakresie prawidłowości dysponowania przyznanymi jednostce środkami budżetowymi oraz pozyskiwanymi przez jednostkę środkami pochodzącymi z innych źródeł, a także gospodarowania mieniem , na poziomie dobrym, ze zwróceniem uwagi na potrzebę zwiększenia skuteczności sprawowania kontroli zarządczej. 6