WYMAGANIA EDUKACYJNE DLA KLASY III a GIMNAZJUM Z HISTORII ROK SZKOLNY 2014/2015 Temat lekcji 1. Europa i Polska w czasach oświecenia Zagadnienia 1. Oświecenie w Europie. 2. Nowe potęgi europejskie. 3. Rzeczpospolita za panowania Wettinów. 4. Ostatni król elekcyjny. 5. Oświecenie Rzeczpospolitej. Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna - zna podstawowe daty - zna podstawowe daty - potrafi wymienić najważniejsze cechy oświecenia w Europie i Polsce - potrafi wymienić najważniejsze cechy oświecenia w Europie i Polsce Ocena dobra Ocena bardzo dobra - zna daty dotyczące okresu oświecenia - zna daty dotyczące okresu oświecenia - potrafi wymienić najważniejsze cechy oświecenia w Europie i Polsce - potrafi wymienić najważniejsze cechy oświecenia w Europie i Polsce - charakteryzuje przebieg trzeciego - charakteryzuje przebieg trzeciego rozbioru Polski rozbioru Polski - charakteryzuje przebieg trzeciego - charakteryzuje przebieg trzeciego rozbioru Polski rozbioru Polski - wymienia zmiany dokonane przez Stanisława Augusta - wymienia zmiany dokonane przez - wymienia zmiany dokonane przez Poniatowskiego Stanisława Augusta Stanisława Augusta Poniatowskiego Poniatowskiego - charakteryzuje przebieg konfederacji barskiej - charakteryzuje przebieg konfederacji barskiej - opisuje działalność Komisji Edukacji Narodowej - opisuje działalność Komisji Edukacji Narodowej - porównuje okres oświecenia do innych epok historycznych - udowadnia wpływ oświecenia na działanie postępu cywilizacji - potrafi wymienić cechy architektury oświecenia 2. Czas wielkich przemian Zagadnienia 1. Powstanie Stanów Zjednoczonych. 2. Rewolucja francuska. 3. Sejm Wielki. 4. Upadek Rzeczpospolitej. 5. Pierwsze konstytucje. 6. Legiony i Księstwo Warszawskie - wymienia daty rewolucji francuskiej, trwania obrad Sejmu Wielkiego, pierwszego, drugiego, trzeciego rozbioru Polski, powstania kościuszkowskiego - wymienia daty rewolucji francuskiej, trwania obrad Sejmu Wielkiego, pierwszego, drugiego, trzeciego rozbioru Polski, powstania kościuszkowskiego - charakteryzuje upadek Rzeczpospolitej - charakteryzuje upadek Rzeczpospolitej - podaje datę powstania Legionów i - opisuje wydarzenia związane z datę powstania Mazurka rewolucją francuską Dąbrowskiego - wymienia datę pierwszej konstytucji - omawia początki powstania Stanów Zjednoczonych - porównuje czas wielkich zmian z zmianami cywilizacji - opisuje sytuacje w Francji za czasów Ludwika XVI - wyjaśnia w jaki sposób Polska realizowała zasady wprowadzenia zmian przed upadkiem - wymienia postanowienia konstytucji 3-cio majowej - wymienia daty rewolucji francuskiej, trwania obrad Sejmu Wielkiego, pierwszego, drugiego, trzeciego rozbioru Polski, powstania kościuszkowskiego - podaje datę powstania Legionów i - charakteryzuje upadek datę powstania Mazurka Rzeczpospolitej Dąbrowskiego - opisuje wydarzenia związane z rewolucją francuską - porównuje konstytucje francuską, amerykańską z konstytucją polską z 1791 r. - omawia początki powstania Stanów Zjednoczonych - opisuje sytuacje w Francji za czasów Ludwika XVI - wymienia postanowienia konstytucji 3-cio majowej - wymienia daty rewolucji francuskiej, trwania obrad Sejmu Wielkiego, pierwszego, drugiego, trzeciego rozbioru Polski, powstania - podaje datę powstania Legionów i kościuszkowskiego datę powstania Mazurka Dąbrowskiego - charakteryzuje upadek Rzeczpospolitej - opisuje losy Legionów we Włoszech - opisuje wydarzenia związane z rewolucją francuską - wymienia datę pierwszej konstytucji - wymienia datę pierwszej konstytucji - podaje datę powstania Legionów i datę powstania Mazurka Dąbrowskiego - opisuje losy Legionów we Włoszech - charakteryzuje ustrój Księstwa Warszawskiego 3. Kongres wiedeński Zagadnienia 1. Obrady kongresu. 2. Postanowienia kongresu. 3. Święte Przymierze. 4. Epoka restauracji. – zna daty obrad kongresu wiedeńskiego – wyjaśnia pojęcia: legitymizm, równowaga sił, restauracja – potrafi wymienić najważniejsze postanowienia kongresu – zna postanowienia kongresu odnośnie do ziem polskich – zna członków Świętego Przymierza – wskazuje przyczyny zwołania kongresu wiedeńskiego i powołania Świętego Przymierza – rozumie znaczenie postanowień kongresu dla sytuacji Polaków – wymienia uczestników kongresu – porównuje okres napoleoński i epokę restauracji – wskazuje rolę Świętego Przymierza dla utrzymania porządku w Europie – rozumie określenie „tańczący kongres” – wymienia idee oraz prądy – wyjaśnia pojęcia: liberalizm, – podaje przykłady obecności idei – udowadnia wpływ idei polityczne i kulturowe początku konserwatyzm, romantyzm liberalizmu i konserwatyzmu w romantycznych na działanie XIX w. życiu politycznym Europy ruchów wolnościowych w Europie – wymienia europejskich twórców Zagadnienia – wymienia polskich twórców epoki romantyzmu – opisuje rewolucję lipcową we 1. Liberalizm. epoki romantyzmu Francji jako przykład dążeń – opisuje postawy liberalne 2. Konserwatyzm. liberalnych i konserwatywne we – podaje cechy romantyzmu jako 3. Romantyzm. współczesnym świecie prądu w kulturze europejskiej 4. Rewolucja lipcowa we Francji. – charakteryzuje twórczość romantyków 4. Nowe prądy i idee – liberalizm, konserwatyzm i romantyzm – wskazuje na mapie: Królestwo 5. Gospodarka, kultura i oświata – rozumie pojęcia: Królestwo Polskie, Wielkie Księstwo Polskie, Wielkie Księstwo w Królestwie Polskim Poznańskie, Galicja, autonomia, Poznańskie, Galicję, monarchia konstytucyjna Rzeczpospolitą Krakowską Zagadnienia 1. Podział ziem polskich na mocy decyzji kongresu wiedeńskiego. – opisuje sytuację polityczną Królestwa Polskiego 2. Gospodarka Królestwa Polskiego. – charakteryzuje autonomię Królestwa Polskiego – opisuje rozwój gospodarczy Królestwa Polskiego – rozumie znaczenie oświaty, kultury i gospodarki dla utrzymania polskości w zaborze rosyjskim – opisuje rolę Ksawerego Druckiego-Lubeckiego w życiu gospodarczym Królestwa 3. Oświata i kultura w Królestwie Polskim. Polskiego 6. Sytuacja polityczna Królestwa – opisuje antypolskie działania cara – wie, do jakiej nielegalnej Mikołaja I organizacji należał Adam Polskiego Mickiewicz Zagadnienia – wymienia organizacje opozycyjne 1. Stosunek władców rosyjskich do działające w Królestwie Polskim – wie, kim byli i jaki cel stawiali konstytucji Królestwa Polskiego. sobie tzw. kaliszanie 2. Kształtowanie się opozycji w Królestwie Polskim. 7. Wybuch powstania listopadowego – zna datę wybuchu powstania – wymienia pierwszego dyktatora powstania – wie, kim był Piotr Wysocki – opisuje wybuch powstania 1.Sytuacja w Europie przed wybuchem powstania. 2.Spisek w Szkole Podchorążych. 3. Wybuch powstania. 4. Józef Chłopicki dyktatorem. 3. Upadek powstania. – rozumie różnice między celami politycznymi różnych nurtów opozycji w Królestwie Polskim – wymienia twórców nielegalnej i – wyjaśnia różnorodne legalnej opozycji w Królestwie uwarunkowania życia Polskim i charakteryzuje jej cele politycznego w Królestwie Polskim – charakteryzuje rożne postawy Polaków wobec polityki Aleksandra I i Mikołaja I – analizuje przyczyny powstania – rozróżnia postawy Polaków wobec wybuchu powstania – wskazuje międzynarodowe uwarunkowania wybuchu powstania – analizuje stosunek Chłopickiego do powstania i rozumie wpływ poglądów dyktatora na podjęte przez niego decyzje Zagadnienia 8. Wojna polsko-rosyjska 1831 r. – wie, kiedy wybuchło i kiedy upadło powstanie Zagadnienia 1. Działania wojenne. – zna rezultat zmagań powstańczych 2. Przywódcy powstania. – rozumie przyczyny ukształtowania się opozycji w Królestwie Polskim – opisuje charakter działań – charakteryzuje różne postawy – wyjaśnia przyczyny upadku wojennych w czasie powstania polskich polityków wobec powstania powstania i kwestii uwłaszczenia chłopów – wskazuje miejsca największych – przedstawiam różne postawy bitew przywódców powstania – wskazuje przełomowy moment w działaniach wojennych – wskazuje na mapie tereny, na których rozgrywały się walki w okresie wojny polsko-rosyjskiej – wymienia przywódców powstania Zagadnienia – zna pojęcia: „noc – wymienia represje skierowane – dostrzega różnice w położeniu paskiewiczowska”, przeciw powstańcom i Polaków w trzech zaborach germanizacja, praca organiczna, mieszkańcom Królestwa powstanie krakowskie, rabacja, Polskiego po upadku powstania – podaje przyczyny powstania rzeź galicyjska listopadowego krakowskiego 1. „Noc paskiewiczowska”. 2. Sytuacja w zaborze pruskim. 3. Powstanie krakowskie. 4. Rabacja galicyjska. – pokazuje na mapie ziemie poszczególnych zaborów i je nazywa 9. Ziemie polskie po upadku powstania listopadowego – opisuje położenie Polaków w zaborze pruskim – podaje przyczyny i skutki rabacji galicyjskiej – zna postacie Hipolita Cegielskiego i Edwarda Dembowskiego – omawia wpływ powstań na politykę państw zaborczych wobec Polaków i na stosunki między zaborcami – wyjaśnia różnice w sytuacji Polaków żyjących pod trzema zaborami – rozumie manipulację władz austriackich prowadzącą do rzezi galicyjskiej – rozumie przyczyny niepowodzenia powstania z 1846 r. – dostrzega długofalowe skutki rabacji galicyjskiej 10. Wielka Emigracja – rozumie pojęcie emigracja Zagadnienia 1. Przyczyny ukształtowania się Wielkiej Emigracji. – wskazuje na mapie państwa, do których udali się polscy uchodźcy po powstaniu listopadowym 2. Obozy i podziały polityczne wśród Polaków na emigracji. 3. Twórcy kultury polskiej na emigracji. – wymienia twórców kultury polskiej na emigracji – wymianie polskie obozy polityczne na emigracji – rozumie, dlaczego największa liczba emigrantów osiadła we Francji – wymienia przyczyny ukształtowania się Wielkiej Emigracji – rozumie zróżnicowane podejście rządów i społeczeństw krajów Europy do polskich emigrantów – charakteryzuje programy polskich – porównuje poglądy polskich obozów politycznych na emigrantów (dostrzega i emigracji wskazuje różnice) – rozumie, dlaczego niektóre dzieła polskiej kultury mogły zostać upublicznione jedynie na emigracji, a nie w kraju pod zaborami 11. Wiosna Ludów w Europie – rozumie pojęcie Wiosna Ludów – zna postać Józefa Bema – omawia przyczyny wystąpień rewolucyjnych w Europie Zagadnienia 1.Sytuacja w Europie w latach czterdziestych XIX w. – dostrzega i opisuje różnice między przyczynami Wiosny Ludów na rożnych obszarach europejskich – zna datę wybuchu Wiosny Ludów – wie, w których krajach Polacy (1848 r.) brali udział w walkach w – podaje skutki Wiosny Ludów okresie Wiosny Ludów – wskazuje na mapie obszary – opisuje przyczyny niepowodzenia – wyjaśnia, dlaczego wystąpienia 2. Rewolucja w Paryżu. nie objęły Rosji i ziem polskich europejskie, które zostały – zna cele, jakie stawiali sobie wystąpień 3. Wystąpienia rewolucyjne na pod zaborem rosyjskim ogarnięte wystąpieniami Polacy biorący udział w narodowowyzwoleńczych na różnych obszarach Europy i udział rewolucyjnymi walkach okresu Wiosny Ludów ziemiach polskich Polaków w tych wydarzeniach. – dostrzega wpływ idei 4. Wiosna Ludów na ziemiach romantyzmu na wystąpienia – wskazuje ziemie polskie, na Polskich. narodowowyzwoleńcze okresu których w okresie Wiosny wiosny ludów Ludów doszło do wystąpień 12. Powtórzenie wiadomości – kongres wiedeński i jego następstwa Zagadnienia 1. Kongres wiedeński i porządek Świętego Przymierza. – wie, co wydarzyło się w roku: 1815, 1830, 1831, 1848 – opisuje przebieg powstania listopadowego – wskazuje na mapie ziemie polskie – wie, jakie zmiany przyniósł pod trzema zaborami i je w Europie kongres wiedeński nazywa – charakteryzuje położenie – zna postacie Adama Mickiewicza Polaków pod trzema zaborami i Piotra Wysockiego 2. Nurty ideowo-polityczne 1. połowy XIX w. 3. Ruchy narodowe i rewolucyjne – krótko opisuje sytuację Królestwa w Europie 1. połowy XIX w. Polskiego przed powstaniem 4. Ziemie polskie i Polacy w epoce listopadowym i po jego upadku restauracji i rewolucji (1815– 1849). – krótko opisuje sytuację w zaborach pruskim i austriackim po powstaniu listopadowym 13. Epoka żelaza pary i węgla – – wymienia główne wynalazki XIX – opisuje rozwój gospodarczy w. i demograficzny przełomu rewolucja przemysłowa i jej XVIII i XIX w. skutki – rozumie pojęcia: skok Zagadnienia demograficzny, fabryka, – wskazuje kraje, w których następował najszybszy rozwój – dostrzega różnice w położeniu – dostrzega i wyjaśnia rolę Polaków pod trzema zaborami i postanowień kongresu wskazuje przyczyny tych różnic wiedeńskiego w historii Europy XIX w. – wskazuje różnice w przyczynach wybuchu Wiosny Ludów – rozumie wpływ ideologii w poszczególnych krajach romantyzmu na dążenia europejskich wolnościowe w Europie 1. połowy XIX w. – omawia rolę Świętego Przymierza w Europie – wskazuje czynniki, które doprowadziły do wzrostu demograficznego – rozumie znaczenie wprowadzania maszyn dla rozwoju gospodarczego i demograficznego – wymienia przyczyny – porównuje gospodarkę europejską 1. Modernizacja gospodarki. 2. Powstanie fabryk. 3. Kolej żelazna i statki parowe. 4. Eksplozja demograficzna. rewolucja przemysłowa gospodarczy – wskazuje najszybciej rozwijające – ocenia wpływ wynalazków na się dziedziny gospodarki w XIX życie codzienne w. powstawania fabryk – dostrzega skutki rozwoju komunikacji XVIII i XIX w. – omawia znaczenie rewolucji przemysłowej dla pozycji i rozwoju wybranych państw – wskazuje przykłady pozytywnych i negatywnych skutków uprzemysłowienia dla środowiska naturalnego 14. Świat staje się współczesny – – rozumie pojęcia: robotnicy, burżuazja, społeczeństwo przemiany w życiu społecznym masowe, monarchia i politycznym konstytucyjna, socjalizm Zagadnienia – zna postać Karola Marksa 1. Powstanie nowych grup społecznych. 2. Społeczeństwo masowe. 3. Zmiany w organizacji państwa. 15. Zjednoczenie Włoch – opisuje grupy społeczne kształtujące się w XIX w. – przedstawia genezę nowych grup – dostrzega i analizuje skutki różnic społecznych społecznych w XIX w. – opisuje proces urbanizacji – omawia genezę najważniejszych – opisuje wpływ zmian, które nurtów politycznych XIX w. zaszły w XIX-wiecznej organizacji państwa, na dzisiejsze życie polityczne – wie, jakie zmiany zaszyły w organizacji państwa – przedstawia wpływ przemian gospodarczych na funkcjonowanie systemów władzy państwowej – przedstawiam ideologie, które narodziły się w XIX stuleciu – potrafi wskazać na mapie: Piemont, Austrię, Rzym – zna postacie Camillo Caovura i Giuseppe Garibaldiego – wskazuje przyczyny zjednoczenia – uzasadnia, dlaczego Piemont stał Włoch się liderem zjednoczenia Włoch Zagadnienia 1. Sytuacja w państwach włoskich – wie, kiedy nastąpiło zjednoczenie – omawia etapy jednoczenia Włoch – wie, jak doszło do włączenia – rozumie, dlaczego Francja stała przed zjednoczeniem. Włochy terytorium Państwa Kościelnego się sojusznikiem Piemontu do Królestwa Włoch oraz 2. Sojusz Piemontu z Francją. ograniczenia obszaru – dostrzega wpływ idei 3. Wojna Piemontu i Francji znajdującego się pod władzą romantycznych w procesie z Austrią. papieża do Watykanu jednoczenia Włoch 4. „Wyprawa tysiąca”. 16. Zjednoczenie Niemiec Zagadnienia 1. Pozycja Prus w Niemczech. 2. Etapy jednoczenia Niemiec. – zna postać Ottona von Bismarcka – wskazuje państwa pokonane – wyjaśnia przyczyny i skutki przez Królestwo Pruskie dążące wojen prowadzonych przez do zjednoczenia Niemiec Prusy z Austrią i Francją – wie, co wydarzyło się w roku: 1866, 1871 – wskazuje na mapie większe kraje, – uzasadnia, dlaczego Bismarcka – wyjaśnia, dlaczego właśnie Prusy stały się państwem, które zjednoczyło Niemcy – wyjaśnia przyczyny niechętnego 3. Powstanie Cesarstwa Niemieckiego. – wskazuje na mapie obszar Cesarstwa Niemieckiego które weszły w skład Cesarstwa Niemieckiego nazywano „ojcem zjednoczonych Niemiec” stosunku Francji do procesu jednoczenia Niemiec – rozumie znaczenie warunków pokoju między Francją a Prusami (1871 r.) dla dalszego rozwoju Niemiec 17. Wojna secesyjna w Stanach Zjednoczonych. Zagadnienia 1. Rozrost terytorialny USA. 2. Północ i Południe. 3. Wojna secesyjna. 4. Rozwój USA po wojnie domowej. 18. Kolonializm w XIX wieku Zagadnienia 1. Wyścig o kolonie. 2. Afryka i Indie w polityce kolonialnej państw europejskich. 3. Państwa kolonialne a Chiny. 4. Wojna rosyjsko-japońska. 19. Powtórzenie wiadomości – świat w 2. połowie XIX wieku – w skazuje na mapie obszar USA – wskazuje na mapie Północ – wskazuje przyczyny różnic – wskazuje trwające do dziś w XIX w. i Południe USA oraz opisuje między Południem a Północą konsekwencje amerykańskiego różnice pomiędzy tymi USA niewolnictwa oraz wojny obszarami secesyjnej – rozumie znaczenie pojęć: abolicja, secesja, wojna – podaje przyczyny wybuchu secesyjna, segregacja rasowa – wie, kiedy rozgrywała się wojna wojny secesyjnej – uzasadnia wpływ wojny secesyjna secesyjnej na rozwój USA – zna postać Abrahama Lincolna – wymienia przyczyny zwycięstwa Północy w wojnie secesyjnej – wyjaśnia, dlaczego pod koniec XIX w. USA stały się – wie, kto wygrał wojnę secesyjną mocarstwem – wskazuje punkt zwrotny w wojnie secesyjnej – wskazuje na mapie obszary, które – opisuje politykę kolonizatorów – uzasadnia europejski wyścig o – analizuje pozytywne i negatywne były w XIX w. obiektem wobec ludności kolonizowanych kolonie skutki kolonializmu ekspansji kolonialnej obszarów – podaje przyczyny i skutki – uzasadnia przyczyny, dla których – wymienia mocarstwa kolonialne – wskazuje na mapie kolonie kolonializmu Niemcy późno włączyły się w brytyjskie wyścig o kolonie – zna pojęcie kolonializm – uzasadnia, że Wielka Brytania była mocarstwem kolonialnym – rozumie konsekwencje wyścigu o zdobycie jak najcenniejszych – zna określenie „perła w koronie” obszarów kolonialnych – opisuje politykę USA na obszarze Chin – wie, kiedy doszło do wojny rosyjsko-japońskiej, i zna jej wynik – wskazuje kraje europejskie, które – opisuje zmiany, które w XIX – podaje przyczyny i skutki zjednoczyły się w 2. połowie w stuleciu zaszły w funkcjonowaniu przemysłu i Zagadnienia 1. Rewolucja przemysłowa i jej konsekwencje. 2. Jednoczenie się krajów w Europie. 3. Powstanie nowych mocarstw. 4. Kolonializm. XIX w. życiu społecznym kolonializmu – wymienia główne mocarstwa kolonialne – charakteryzuje społeczeństwo 2. – opisuje wpływ XIX-wiecznych połowy XIX w. przemian gospodarczych na funkcjonowanie systemów władzy oraz kształtowanie się – wskazuje na mapie – przedstawia politykę nowych grup społecznych pozaeuropejskie obszary zajęte kolonizatorów wobec przez kolonizatorów kolonizowanych państw i obszarów – wymienia wynalazki, które zmieniły życie codzienne w XIX w. – zna postacie: Abrahama Lincolna, Ottona von Bismarcka – krótko opisuje położenie Polaków – wie, na czym polegała „odwilż – wie, kiedy rozgrywała się wojna – rozumie wpływ stosunków w zaborze rosyjskim przed posewastopolska” krymska międzynarodowych na sytuację powstaniem styczniowym Królestwa Polskiego Zagadnienia – opisuje przebieg manifestacji – wyjaśnia cele manifestacji 1. Sytuacja społeczno- polityczna – rozumie pojęcia: manifestacja, patriotycznych patriotycznych – ocenia działania Wielopolskiego w Królestwie Polskie przed Biali, Czerwoni wybuchem powstania. – zna postać Aleksandra – przedstawia politykę Aleksandra – wyjaśnia genezę różnic Wielopolskiego Wielopolskiego w poglądach polskich 2. Manifestacje patriotyczne. ugrupowań politycznych 3. Ugrupowania polityczne w Królestwie Kongresowym – przedstawia programy Białych i w Królestwie Polskim. Czerwonych 4. Potyka Wielopolskiego. 20. Królestwo Polskie przed powstaniem styczniowym 21. Powstanie styczniowe Zagadnienia 1. Branka. 2. Wybuch powstania. 3. Wojna partyzancka. – wyjaśnia pojęcia: branka, wojna – wie, w jaki sposób rząd – wyjaśnia genezę i znaczenie partyzancka powstańczy próbował zachęcić branki chłopów do poparcia powstania – wie, kiedy wybuchło powstanie – opisuje dekret rządu styczniowe – opisuje formy walki powstańczej powstańczego o uwłaszczeniu chłopów – wskazuje na mapie tereny ogarnięte działaniami zbrojnymi w czasie powstania – analizuje znaczenie dekretu rządu powstańczego o uwłaszczeniu chłopów – porównuje walki z okresu dwóch powstań – listopadowego i styczniowego – podaje przyczyny i skutki – przedstawia znaczenie 22. Upadek powstania i represje – wie, kim był Romuald Traugutt – przedstawia działalność rządu powstańczego carskich represji wobec Polaków działalności Romualda rosyjskie wobec Polaków Trauguttowi jako dyktatora – zna pojęcie katorga powstania Zagadnienia – przedstawia represje carskie – podaje przyczyny klęski 1. Działalność rządu wobec Królestwa Polskiego po powstania styczniowego – wymienia główne represje powstańczego. powstaniu styczniowym rosyjskie stosowane wobec 2. Romuald Traugutt. Polaków po upadku powstania 3. Represje carskie po upadku styczniowego powstania styczniowego. 23. Walka o polskość w zaborze – zna pojęcia: rusyfikacja, Uniwersytet Latający rosyjskim – wymienia formy rusyfikacji – opisuje postawy Polaków po Polaków stosowane przez carat powstaniu styczniowym Zagadnienia – wskazuje na mapie obszar zaboru – podaje formy oporu Polaków 1. Rusyfikacyjna polityka carskich rosyjskiego wobec rusyfikacji władz. 2. Formy oporu Polaków wobec rusyfikacji. 24. Zabór pruski w okresie popowstaniowym – walka z germanizacją Zagadnienia 1. Kulturkampf i germanizacja. 2. Praca organiczna. 3. Walka z germanizacją. 25. Autonomia galicyjska Zagadnienia 1. Powstanie Austro-Węgier. – rozumie znaczenie rusyfikacji dla zmian zachodzących w kulturze polskie – opisuje funkcjonowanie szkolnictwa zaboru rosyjskiego – rozumie znaczenie rusyfikacji dla w okresie nasilonej rusyfikacji zmian zachodzących w społeczeństwie zaboru rosyjskiego – wskazuje na mapie obszar zaboru – wymienia przejawy germanizacji – przedstawia rolę Kościoła – dostrzega wpływ zjednoczenia pruskiego w dziedzinach kultury, katolickiego w walce Niemiec na politykę władz gospodarki i struktur z germanizacją pruskich wobec Polaków społecznych – rozumie pojęcia: germanizacja,. Kulturkampf, rugi pruskie, – opisuje wpływ polsko– porównuje sytuację Polaków w strajk szkolny – przedstawia formy oporu niemieckiej walki ekonomicznej zaborze pruskim i rosyjskim w Polaków wobec germanizacji na rozwój gospodarki w dziedzinach gospodarki i kultury Wielkopolsce – wie, gdzie miał miejsce najsłynniejszy strajk szkolny w – opisuje walkę w obronie języka – dostrzega wpływ polityki władz zaborze pruskim polskiego w zaborze pruskim zaborczych na przemiany społeczeństwa w Wielkopolsce – zna postacie Michała Drzymały i – opisuje niemiecką kolonizację w Hipolita Cegielskiego zaborze pruskim – wskazuje na mapie Galicję i Austro-Węgry – opowiada o funkcjonowaniu monarchii dualistycznej – rozumie pojęcia: autonomia, – wskazuje przejawy autonomii – opowiada o wpływie autonomii na szkolnictwo i kulturę w Galicji – wskazuje polityczne aspekty wprowadzenia autonomii w Galicji 2. Autonomia galicyjska. monarchia dualistyczna, nędza 3. Szkolnictwo i kultura w zaborze galicyjska austriackim. 4. Sytuacja gospodarcza Galicji. – wymienia narodowości, które żyły w Galicji galicyjskiej w różnych dziedzinach – charakteryzuje życie polityczne w – opisuje konflikty Galicji narodowościowe w Galicji – przedstawia sytuację gospodarczą zaboru austriackiego 26. Kultura polska w 2. połowie – umiejscawia w czasie okresy pozytywizmu i Młodej Polski XIX wieku – rozumie znaczenie literatury – charakteryzuje poglądy pisanej „ku pokrzepieniu serc” pozytywistów Zagadnienia 1. Pozytywizm. – wymienia tytuły głównych dzieł – przedstawia znaczenie kultury dla Henryka Sienkiewicza utrzymania polskości – wymienia najważniejszych pisarzy polskich okresu pozytywizmu oraz twórców 2. Twórcy polskiego pozytywizmu. kultury okresu Młodej Polski 3. Młoda Polska. – zna postać Jana Matejki 27. Powtórzenie wiadomości – sytuacja na ziemiach polskich pod zaborami – wskazuje na mapie obszary poszczególnych zaborów – opisuje przebieg powstania styczniowego – krótko opisuje sytuację Polaków – opisuje formy rusyfikacji Zagadnienia w każdym z trzech zaborów i germanizacji 1. Sytuacja narodowościowa, społeczna i ekonomiczna Polaków – pamięta datę: 1863 r. – wie, w jaki sposób Polacy w poszczególnych zaborach. przeciwstawiali się polityce zaborców – zna postacie: Romualda 2. Stosunek Polaków do władz Traugutta, Henryka zaborczych na różnych obszarach Sienkiewicza, Michała ziem polskich. Drzymały, Hipolita Cegielskiego 3. Rozwój kultury polskiej w 2. połowie XIX i na początku XX stulecia. – zna pojęcie „epoka pary” – uzasadnia genezę określenia: 28. Wynalazki przełomu XIX „epoka stali, pary i węgla” i XX wieku – wskazuje na mapie państwa Zagadnienia najlepiej rozwinięte pod – opisuje znaczenie osiągnięć technicznych: elektryczności, – wskazuje przyczyny i skutki powstania styczniowego – charakteryzuje formy walki Polaków z germanizacją i rusyfikacją – dostrzega wpływ pozytywizmu na postawy Polaków po powstaniu styczniowym – dostrzega wpływ sytuacji politycznej w państwach zaborczych na położenie Polaków – opisuje wpływ zaborów na kształtowanie się nowoczesnego narodu polskiego – porównuje położenie Polaków w trzech zaborach, biorąc pod uwagę życie kulturalne, polityczne i gospodarcze – wskazuje wpływ rozwoju nauk ścisłych na przemiany w technice i gospodarce – analizuje wpływ wynalazków na – uzasadnia prymat Niemiec i USA w gospodarce światowej początku XX w. 1. Epoka pary i elektryczności. względem gospodarczym telefonu, samochodu itd. 2. Wynalazki, które zmieniły świat. – wymienia najważniejsze – wie, dlaczego w XIX stuleciu wynalazki przełomu XIX i XX wydłużyła się średnia długość w. życia 3. Postęp w medycynie i rolnictwie. – zna postacie: Thomasa Edisona, braci Lumière, Aleksandra Bella 29. Przełom XIX i XX wieku – narodziny kultury masowej, przemiany w sztuce Zagadnienia 1. „Piękna epoka”. 2. Wynalazki i ich wpływ na życie codzienne. 3. Rozwój kina, fotografii i prasy. 4. Impresjonizm i secesja. – wie, co oznacza określenie „piękna epoka” – opisuje życie codzienne w „pięknej epoce” rozwój produkcji masowej i coraz większą dostępność różnych towarów – opisuje cechy charakterystyczne – dostrzega wpływ przemian dzieł impresjonistycznych polityczno-gospodarczych na i secesyjnych tematykę dzieł literackich – zna najważniejsze wynalazki – wymienia dziedziny życia przełomu XIX i XX w. oraz społecznego, które rozwinęły się – opisuje masowość kultury wskazuje zmiany, jakie na przełomie XIX i XX w. przełomu XIX i XX w. spowodowały one w życiu ludzi – rozpoznaje dzieła reprezentujące secesję i impresjonizm – analizuje wpływ rozwoju kina, fotografii i prasy na kształtowanie się nowych poglądów, wymianę myśli itp. – wymienia najważniejsze partie – wskazuje przyczyny powstawania – wskazuje genezę poszczególnych 30. Partie polityczne na ziemiach – wymienia główne nurty polityczne na ziemiach polskich polityczne działające na partii o charakterze narodowym, polskich nurtów politycznych polskich w XIX wieku ziemiach polskich i przedstawia ludowym i socjalistycznym i dostrzega ich powiązania najważniejsze punkty ich z tendencjami Zagadnienia – rozumie skróty: PPS, endecja 1. Ruch narodowy. programów ogólnoświatowymi – przedstawia poglądy 2. Socjaliści. najważniejszych przywódców – przyporządkowuje postacie 3. Ludowcy. polskich partii, ze szczególnym – potrafi wskazać specyfikę Romana Dmowskiego i Józefa – wie, kiedy powstały Narodowa Demokracja i Polska Partia uwzględnieniem stosunku do polskich ruchów politycznych na Piłsudskiego do odpowiednich Socjalistyczna dążeń niepodległościowych tle światowym partii politycznych – dostrzega różnice programowe wewnątrz polskiego ruchu socjalistycznego 31. Rewolucja 1905 roku w Rosji – zna datę: 1905 r. i zaborze rosyjskim – zna pojęcie strajk generalny Zagadnienia – przedstawia formy działalności polskich partii politycznych – podaje formy walki o swobody w – podaje przyczyny wystąpień w Rosji oraz na ziemiach polskich Rosji i na ziemiach zaboru pod zaborem rosyjskim rosyjskiego – wskazuje dzisiejsze polskie partie polityczne, które odwołują się do tradycji ugrupowań powstałych na przełomie XIX i XX w. – omawia związek między rewolucją 1905 r. w Rosji a rewolucją na ziemiach 1. Sytuacja w Rosji przed 1905 r. – zna określenie „krwawa niedziela” 2. Walka o swobody demokratyczne w Rosji. 3. Rewolucja 1905 r. w zaborze rosyjskim. 4. Strajki w Łodzi. – wymienia miasta zaboru rosyjskiego, w których w 1905 r. dochodziło do demonstracji 32. Powstanie trójprzymierza i trójporozumienia – wymienia i wskazuje na mapie członków trójprzymierza i trójporozumienia, – opisuje strajki w Łodzi – wskazuje skutki rewolucji dla Rosji i zaboru rosyjskiego – wskazuje rożne cele uczestników rewolucji i tłumaczy różnice pomiędzy nimi – wie, kiedy powstały trójprzymierze i trójporozumienie – opisuje przyczyny powstania dwóch sojuszy wojskowych, charakteryzuje ich działania Zagadnienia 1. Kształtowanie się trójprzymierza – rozumie pojęcia: ententa, państwa – podaje przyczyny napięć – podaje przyczyny nawiązania i trójporozumienia. centralne w stosunkach współpracy między Francją międzynarodowych w Europie i Wielką Brytanią 2. Wyścig zbrojeń w Europie. na początku XX w. 3. „Kocioł bałkański”. – wie, dlaczego doszło do konfliktów zbrojnych na Bałkanach 33. Polacy wobec zbliżającej się – wymienia orientacje polityczne kształtujące się na ziemiach wojny polskich przed wybuchem I wojny światowej Zagadnienia 1.Orientacja proaustriacka. – wskazuje przywódców 2. Poglądy Dmowskiego. politycznych poszczególnych 3. Tworzenie się polskich orientacji organizacji paramilitarnych. – wymienia polskie organizacje paramilitarne, które powstały przed I wojną światową 34. Wybuch I wojny i działania wojenne w latach 1914–1917 Zagadnienia 1. Zamach w Sarajewie. 2. Działania wojenne na frontach – wie, kiedy wybuchła I wojna światowa polskich, dostrzega powiązania – opisuje orientacje prorosyjską i proaustriacką – opisuje działalność polskich organizacji paramilitarnych przed I wojną światową – wskazuje przyczyny podziału społeczeństwa polskiego na dwie orientacje przed wybuchem I wojny światowej – wymienia najważniejsze bitwy I – charakteryzuje wpływ techniki wojny światowej wojennej na przebieg działań militarnych – wymienia kraje walczące – opisuje wojnę pozycyjną w I wojnie światowej i wskazuje – uzasadnia światowy charakter je na mapie – zna postać arcyksięcia Franciszka działań wojennych w latach Ferdynanda i wie, gdzie – analizuje i omawia działania, dzięki którym Niemcy stały się najsilniejszym państwem w Europie – omawia znaczenie polskich organizacji paramilitarnych – uzasadnia poparcie udzielone zaborcom przez Dmowskiego i Piłsudskiego – opisuje wpływ położenia geograficznego Niemiec na ich sytuację strategiczną – charakteryzuje sytuację międzynarodową w chwili wschodnim i zachodnim w latach – podaje bezpośrednią przyczynę 1914–1917. wybuchu wojny 3. Rozwój techniki wojennej. – rozumie pojęcie wojna pozycyjna dokonano na niego zamachu 1914–1917 dokonania zamachu w Sarajewie – wymienia nowe rodzaje broni zastosowane w czasie I wojny światowej 35. Rewolucja lutowa i przewrót – wskazuje na mapie Rosję bolszewicki w Rosji – wie, kiedy doszło do rewolucji Zagadnienia lutowej i przewrotu 1. Sytuacja w Rosji przed bolszewickiego wybuchem rewolucji. 2. Rewolucja lutowa. – zna postacie Mikołaja II 3. Przewrót bolszewicki. i Włodzimierza Lenina 4. Pokój brzeski. 5. Obca interwencja w Rosji. 36. Sprawa Polska w okresie I wojny światowej Zagadnienia 1. Kwestia polska na początku wojny. 2. Aktywiści i pasywiści. 3. Polskie formacje zbrojne w czasie I wojny światowej. 4. Sprawa polska na arenie międzynarodowej. 37. Zakończenie I wojny światowej Zagadnienia 1. Przystąpienie USA do wojny. – wymienia polskie formacje zbrojne biorące udział w I wojnie światowej – opisuje sposób przejęcia władzy – podaje przyczyny wybuchu w Rosji przez bolszewików rewolucji w Rosji – rozumie pojęcie obca interwencja – przedstawia poglądy Włodzimierza Lenina – rozumie znaczenie rewolucji rosyjskiej dla przebiegu I wojny – wymienia państwa, które wysłały światowej siły interwencyjne do Rosji – podaje warunki zawarcia pokoju w Brześciu w 1918 r. – podaje przyczyny interwencji – podaje cechy rządów Mikołaja II państw zachodnich w Rosji oraz rządów bolszewickich, dostrzega podstawowe różnice – wie, dlaczego I wojna światowa oznaczała dla Polaków konieczność prowadzenia bratobójczych walk – zna postacie Józefa Piłsudskiego i Ignacego Paderewskiego – opisuje działalność Legionów – zna pojęcie Akt 5 listopada – opisuje metody sprawowania władzy przez Mikołaja II, Rząd Tymczasowy, oraz bolszewików – wskazuje stanowisko zaborców wobec sprawy polskiej – prezentuje postawy aktywistów i – analizuje wpływ sytuacji pasywistów międzynarodowej na sprawę polską w okresie I wojny światowej – rozumie, dlaczego państwa zaborcze próbowały pozyskać Polaków – rozumie znaczenie Aktu 5 listopada oraz orędzia prezydenta Wilsona dla sytuacji Polaków – omawia założenia orędzia Wilsona w spawie polskiej – wskazuje państwo, które przyłączyło się do wojny w 1917 r. – wie, kiedy i dlaczego USA przystąpiły do działań wojennych – omawia skutki militarne przystąpienia USA do wojny – wyjaśnia rolę USA w pokonaniu państw centralnych – zna poglądy Woodrowa Wilsona – omawia przyczyny klęski państw 2. Przebieg działań wojennych w 1918 r. 3. Zawieszenie broni. – wie, kiedy zakończyła się I wojna – omawia przebieg wojny światowa w ostatnim roku jej trwania – wymienia państwa, które należały – wie, gdzie zostało podpisane do obozu zwycięzców I wojny zawieszenie broni światowej 38. Odzyskanie niepodległości przez Polskę w 1918 r. – wie, kiedy Polska odzyskała niepodległość Zagadnienia 1. Sytuacja międzynarodowa w chwili zakończenia działań wojennych. 2. Polskie ośrodki władzy. 3. 11 listopada 1918 r. – wie, kto został naczelnikiem państwa polskiego w 1918 r. odnośnie do problemu zakończenia wojny centralnych, wskazując czynniki militarne, gospodarcze i demograficzne – wymienia warunki, które Niemcy przyjęły w akcie zawieszenia – rozumie znaczenie klęski państw broni centralnych dla sprawy polskiej – przedstawia sytuację w państwach zaborczych w chwili zakończenia I wojny światowej – zna postacie: Wincentego Witosa, – omawia wpływ sytuacji Józefa Hallera, Ignacego międzynarodowej na możliwości Daszyńskiego, Ignacego odzyskania niepodległości przez Paderewskiego, Romana Polskę Dmowskiego i omawia ich wpływ na kształtowanie się – wymienia miejsca, w których ośrodków polskich władz w kształtowały się ośrodki władz 1918 r. niepodległej Polski – wie, dlaczego 11 listopada uważamy za dzień odzyskania niepodległości 39. Powtórzenie wiadomości – świat i Polska na początku XX wieku – wskazuj na mapie kraje ententy i – opisuje przebieg I wojny państwa centralne światowej – podaje przyczyny i skutki powstania dwóch bloków polityczno-militarnych na przełomie XIX i XX w. – analizuje wpływ sytuacji międzynarodowej na odzyskanie niepodległości przez Polskę – wie, które państwa należały do – charakteryzuje formy działań Zagadnienia obozu zwycięzców I wojny militarnych w okresie I wojny – przedstawia bezpośrednie 1. Sojusze wojskowe na przełomie światowej światowej – charakteryzuje postawy Polaków i pośrednie przyczyny wybuchu XIX i XX w. przed wybuchem I wojny I wojny światowej 2. Sprawa polska przed I wojną światowej – przedstawia rożne – wymienia najważniejsze bitwy I – opisuje przemiany zachodzące w światową i w trakcie trwania poglądy polityczne wojny światowej Rosji w 1917 r. – charakteryzuje zmiany polityczne, konfliktu. które zaszły w Rosji w wyniku 3. Odzyskanie niepodległości przez – opisuje stosunek poszczególnych rewolucji lutowej i przewrotu – wie, co wydarzyło się w roku: – wie, w jaki sposób doszło do Polskę. państw do sprawy polskiej w bolszewickiego 1914, 1917, 1918 odzyskania niepodległości przez okresie I wojny światowej Polskę – wie, kiedy Polska odzyskała niepodległość – przedstawia zmiany w technice i – podaje przyczyny i skutki rewolucji lutowej i przewrotu sztuce wojennej, które zaszły bolszewickiego w Rosji – zna postacie: Józefa Piłsudskiego, w czasie I wojny światowej Romana Dmowskiego, Włodzimierza Lenina, Woodrowa Wilsona – wymienia polskie formacje zbrojne biorące udział w I wojnie światowej 40. Powtórzenie wiadomości – chronologia 41. Powtórzenie wiadomości z klasy I i II – wymagania zgodne z wymaganiami z kl. I i II – umieszcza wydarzenia w czasie – potrafi umieścić wydarzenie w odpowiednim wieku – przyporządkowuje wydarzenie do – swobodnie operuje kategoriami: podaje uzasadnienie cezur odpowiedniej epoki epoka, era, okres historyczny chronologicznych oddzielających kolejne epoki – zna czas trwania kolejnych epok – zna rożne nazwy odnoszące się do tej samej epoki – zna podział dziejów na ery – wie, jakie wydarzenie dzieli symbolicznie oś czasu na dwie ery – wymienia w kolejności chronologicznej epoki historyczne Ocena celująca – uczeń samodzielnie pogłębia wiedzę, jego wiedza wykracza poza program nauczania, bierze udział w konkursach i odnosi w nich sukcesy SPOSOBY SPRAWDZANIA WIADOMOŚCI: 1. zadania klasowe - 2 w semestrze 2. sprawdziany - 2 – 3 w semestrze 3. kartkówki 4. odpowiedzi ustne - na bieżąco 5. zadania domowe - na bieżąco 6. aktywność - - na bieżąco na bieżąco Opracowała: mgr Sabina Biernacka