Wymagania edukacyjne do klasy 5. Historia i społeczeństwo. rok szkolny 2015/2016 Rozdziały, tematy lekcji Rozdział I „ Czas w historii” Rozdział I „ Cywilizacje nad wielkimi rzekami” Rozdział II „ Starożytni Grecy” Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Uczeń: - wyjaśnia do czego służy oś czasu - wymienia epoki historyczne - rozumie co oznacza pojęcie chronologia - wyjaśnia pojęcia wiek, tysiąclecie Uczeń: - umieszcza daty na osi czasu w porządku chronologicznym - wyjaśnia skróty p.n.e i n.e - określa wiek danego wydarzenia - wymienia kolejno epoki historyczne - oblicza czas między wydarzeniami Uczeń: - zna pojęcia związane z omawianymi treściami: Sumerowie, kodeks, monoteizm, Arka Przymierza, władza despotyczna, politeizm - wymienia kilku bogów egipskich - zna postacie związane z omawianymi wydarzeniami - w kilku zdaniach odpowiada na proste pytanie problemowe Uczeń: - zna pojęcia związane z omawianymi treściami: dramat, komedia, tragedia, „Iliada”, polis, agora, Dionizje - zna postacie związane z omawianymi wydarzeniami - wskazuje na mapie obszar Grecji - w kilku zdaniach odpowiada na proste pytanie problemowe - wymienia kilku bogów Uczeń: - wskazuje na mapie najstarsze cywilizacje i rzeki, nad którymi one powstały - zna podstawowe pojęcia związane z omawianymi treściami: np. faraon, mumia, piramida, Biblia, Mezopotamia, Eufrat i Tygrys - wymienia różne rodzaje pisma Uczeń: - przy pomocy nauczyciela i ilustracji w podręczniku opowiada o zajęciach ludności, wyobrażeniach Greków na temat bogów, o teatrze starożytnym - zna podstawowe pojęcia: Hellada, mity, Ateny, demokracja, Olimp Ocena bardzo dobra Ocena celująca Uczeń: - określa wiek i połowę wydarzenia historycznego - wymienia wydarzenie uznane za początek ery - zna daty graniczne epok historycznych Uczeń: - charakteryzuje epoki historyczne - bezbłędnie umieszcza daty na osi czasu określa połowy wieków Uczeń samodzielnie układa oś czasu swojej rodziny, przedstawia i opisuje najważniejsze wydarzenia Uczeń: - posługuje się poznanymi pojęciami - wskazuje na mapie omawiane państwa, rzeki - potrafi przedstawiać posiadane informacje na zasadzie przyczyna-skutek - dokonuje charakterystyki poznanych religii, warunków życia i zajęć ludności Uczeń: - porównuje poznane religie starożytne, wskazuje podobieństwa i różnice - wymienia cechy wspólne poznanych cywilizacji - wyciąga wnioski dotyczące przełomowego znaczenia wynalazku pisma, koła - opisuje życie codzienne i hierarchiczny podział społeczeństwa egipskiego Uczeń: - tłumaczy dlaczego Biblia jest źródłem historycznym - przedstawia kolejne etapy rozwoju pisma w Europie - przygotowuje prezentację na temat zabytków starożytnych w Egipcie - wskazuje wpływy cywilizacji babilońskiej na współczesność Uczeń: - posługuje się poznanymi pojęciami - wskazuje na mapie omawiane państwa – miasta, omawia warunki naturalne - potrafi przedstawiać posiadane informacje na zasadzie przyczyna-skutek - dokonuje charakterystyki poznanej religii, warunków życia i zajęć ludności Uczeń: - potrafi porównać poznane fakty dotyczące igrzysk, demokracji ateńskiej ze współczesnymi realiami - dostrzega znaczenie i rolę jednostki w tworzeniu historii - omawia przyczyny i skutki greckiej kolonizacji - opowiada mity o Heraklesie i Odyseuszu - wyjaśnia wpływ greckiej Uczeń: - opowiada kilka epizodów z „ Iliady i „Odysei” - wymienia inne niż demokracja typy ustroju - charakteryzuje ustrój współczesnej Polski i porównuje go ze starożytną demokracją - zbiera i samodzielnie Ocena dobra greckich - omawia najważniejsze cechy demokracji ateńskiej Rozdział III „ Starożytni Rzymianie”” Rozdział IV „ W państwie króla Franków i w średniowiecznej Polsce” Uczeń: - przy pomocy nauczyciela i ilustracji w podręczniku opowiada o zajęciach ludności, opisuje Forum Romanum, wygląd rzymskiego legionisty - zna podstawowe pojęcia: Italia, gladiator, niewolnik, termy, - zna postać Jezusa z Nazaretu i apostoła Piotra - z pomocą nauczyciela opowiada legendę o założeniu Rzymu Uczeń: - zna pojęcia związane z omawianymi treściami: republika, konsul, imperium, Kartagina, akwedukty, Koloseum, Nowy Testament, barbarzyńcy - zna postacie związane z omawianymi wydarzeniami - podaje datę założenia Rzymu - wskazuje na mapie Półwysep Apeniński i - w kilku zdaniach odpowiada na proste pytanie problemowe - wymienia kilku bogów rzymskich - wymienia osiągnięcia Rzymian Uczeń: - Odpowiada na pytania nauczyciela posługując się materiałem ilustracyjnym - zna postać Karola Wielkiego - potrafi wymienić dynastie panujące na polskim tronie - wskazuje na mapie tereny zamieszkiwane przez Wiślan i Polan - wie co wydarzyło się w 966 roku - wie kim był Mieszko I Uczeń: - zna pojęcia związane z omawianymi treściami, - zna postacie związane z omawianymi wydarzeniami np. Mieszka I, Bolesława Chrobrego, Bolesława Krzywoustego, Władysława Łokietka, Kazimierza Wielkiego, Władysława Jagiełły i Jadwigi, - w kilku zdaniach odpowiada na proste pytanie problemowe - opowiada o zjeździe gnieźnieńskim, wyprawie biskupa Wojciecha, - przedstawia poznane wydarzenia: igrzyska olimpijskie, teatr grecki, - opowiada jak rzeźbili i malowali starożytni Grecy, wymienia cechy charakterystyczne tamtejszej architektury i sztuki Uczeń: - omawia położenie i warunki naturalne Rzymu - posługuje się poznanymi pojęciami - wskazuje na mapie Rzym, granice imperium oraz omawiane państwa, - potrafi przedstawiać posiadane informacje na zasadzie przyczyna-skutek - dokonuje charakterystyki poznanej religii, warunków życia i zajęć ludności - przedstawia poznane wydarzenia: rozwój chrześcijaństwa, rozwój i upadek Rzymu - zna i posługuje się poznanymi datami Uczeń: - posługuje się poznanymi pojęciami - wskazuje na mapie państwo Karola Wielkiego - potrafi przedstawiać posiadane informacje na zasadzie przyczyna-skutek - zna i posługuje się poznanymi datami - przedstawia poznane wydarzenia - wskazuje na mapie ziemie polskie w czasach pierwszych Piastów, siedziby plemion polskich, ważne miasta – kultury Na inne regiony Morza Śródziemnego prezentuje informacje na temat kultury starożytnej Grecji Uczeń: - wyjaśnia i omawia przyczyny upadku Rzymu, rozwoju chrześcijaństwa, - wie kto i dlaczego dokonał podziału imperium rzymskiego - wie na czym polegało funkcjonowanie republiki rzymskiej - wyjaśnia znaczenie prawa rzymskiego dla starożytności i współczesności Uczeń: - porównuje poznane ustroje Rzymu, potrafi wskazać na zalety i wady obu systemów - przedstawia postać Spartakusa - zna osiągnięcia Rzymian w dziedzinie kultury i literatury - wymienia co najmniej dwóch cesarzy rzymskich - wymienia współczesne państwa, w których można zobaczyć dziś pozostałości rzymskiej obecności Uczeń: - charakteryzuje sposób organizacji państwa Franków - wyjaśnia rolę papieża i chrześcijaństwa w średniowiecznej Europie - uzasadnia duże znaczenie chrztu i zjazdu gnieźnieńskiego dla Polski - dokonuje oceny rozbicia dzielnicowego - ocenia działalność krzyżaków oraz fakt sprowadzenia ich do Polski przez Konrada Mazowieckiego - omawia znaczenie Pomorza Uczeń: - przedstawia cechy religii słowiańskiej - przedstawia życie św. Wojciecha - wymienia synów Bolesława Krzywoustego - wymienia trzy europejskie uniwersytety powstałe w średniowieczu - opowiada o najazdach Mongołów na Polskę - wymienia zamki, które powstały w przyczynach rozbicia dzielnicowego, średniowiecznym mieście i jego mieszkańcach, bitwie pod Grunwaldem Gdańsk, Kraków, Gniezno, dzielnicę senioralną i pozostałe, Litwę - wyjaśnia znaczenie chrztu dla Polski, zasadę rozbicia dzielnicowego, - opowiada jak powstało państwo polskie, o roli kościoła w średniowiecznej Europie Gdańskiego dla Polski - przedstawia jaką rolę w średniowiecznej Europie odgrywał kościół - wymienia czynniki ułatwiające zjednoczenie ziem polskich przez Łokietka - ocenia politykę wewnętrzną i zewnętrzną Kazimierza Wielkiego - wyjaśnia dlaczego doszło do podpisania unii polsko – litewskiej - omawia skutki wojen z krzyżakami Polsce za czasów panowania Kazimierza Wielkiego