tutaj

Plan wynikowy z historii w klasie IV Szkoły Podstawowej, zgodny z podręcznikiem „Wczoraj i dziś” – Wiesław Ciężkowski
Wydawnictwo Nowa Era, tytuł podręcznika: „Wczoraj i dziś”
Rok szkolny 2016 / 2017
Poziomy
Rozdziały
Rozdział I.
Ja i moje otoczenie
Poziom konieczny
(ocena dopuszczająca)
Rozumie, jaką rolę
odgrywa rodzina w
życiu każdego
człowieka.
Wymienia osoby, które
wchodzą w skład
społeczności szkolnej.
Zna swoje szkolne
prawa i obowiązki.
Rozumie pojęcia:
uprzejmość i
tolerancja.
Tłumaczy pochodzenia
nazwy Polska.
Wskazuje na mapie
Polski swoją
miejscowość.
Potrafi podać daty
najważniejszych świąt
narodowych.
Recytuje tekst Mazurka
Dąbrowskiego, wie kto
jest jego autorem>
Zna symbole
narodowe.
Poziom podstawowy
(ocena dostateczny)
Wie, na czym polega
odmienność i
niepowtarzalność
każdego człowieka.
Potrafi wymienić
potrzeby człowieka.
Podaje przykłady praw
i obowiązków każdego
członka rodziny.
Zna uprawnienia władz
szkolnych i wie, co to
jest statut szkoły.
Wie, czym jest
samorząd uczniowski i
potrafi podać przykłady
działań.
Wskazuje przyczyny
konfliktów między
ludźmi i potrafi podać
sposoby ich
rozwiązywania..
Tłumaczy znaczenie
terminów: naród,
ojczyzna, mała
ojczyzna.
Poziom rozszerzający
(ocena dobra)
Wie, na czym polega
odmienność i
niepowtarzalność
każdego człowieka.
Zna sposoby
zaspokajanie ludzkich
potrzeb.
Wyjaśnia znaczenie
terminów: rodzina
dwupokoleniowa,
rodzina
wielopokoleniowa.
Wyjaśnia znaczenie
terminów: rada
pedagogiczna, rada
szkoły rada samorządu
uczniowskiego.
Zna sposoby
zdobywania wiedzy o
historii małej ojczyzny.
Podaje przykłady dzieł
sztuki i architektury,
które należą do
polskiego dziedzictwa
narodowego.
Wyjaśnia, kim był Józef
Poziom dopełniający
(ocena bardzo dobry)
Tłumaczy, czym jest
rodzina niepełna i w
jaki sposób ona
powstaje.
Wymienia wydarzenia,
na pamiątkę których
ustanowiono święta
państwowe
Rozumie, dlaczego
powinno się okazywać
szacunek symbolom
narodowym.
Omawia różnice
między szkołą dawną a
współczesną
Poziom wykraczający
(ocena celująca)
Opisuje kulturę i
tradycje wybranej
mniejszości narodowej
bądź etnicznej żyjącej
w Polsce.
Wymienia mniejszości
narodowe, które żyły w
przedwojennej Polsce.
Analizuje tekst hymnu
Polski i wyjaśnia
znaczenie wybranych
zwrotów.
Porównuje strukturę
narodowościową II
Rzeczypospolitej i
współczesnej Polski.
Omawia na
przykładach
pochodzenie nazwisk i
przydomków.
Rozdział II.
Z historią na ty.
Odnajduje na mapie
główne regiony Polski.
Wymienia korzyści,
jakie można osiągnąć
przez uprzejmość i
tolerancję.
Rozumie znaczenie
terminów:
Rzeczpospolita Polska,
mniejszość narodowa,
mniejszość etniczna,
Polonia.
Omawia okoliczności
powstania Mazurka
Dąbrowskiego.
Podaje nazwy
mniejszości
narodowych i
etnicznych
zamieszkujących
Polskę.
Wskazuje główne
skupiska Polonii na
świecie
Wybicki.
Ocenia, które prawa i
obowiązki uczniów są
najważniejsze.
Opisuje wygląd herbu
swojej miejscowości
Wie, czym zajmuje się
historia jako nauka.
Wyjaśnia, kim jest
historyk.
Wie, czym są źródła
historyczne, i podaje
ich przykłady
Wyjaśnia znaczenie
terminów: zabytek,
muzeum, archiwum,
skansen, ród,
archeolog, pamiątka
rodzinna, genealogia,
drzewo genealogiczne.
Wie, gdzie gromadzi się
źródła historyczne.
Wymienia główne
zadania historii.
Wymienia przykłady
postaci historycznych
oraz bohaterów
baśniowych i
legendarnych.
Wymienia informacje,
jakie można zdobyć na
podstawie
Potrafi zaplanować
wycieczkę prezentującą
najważniejsze miejsca i
obiekty w najbliższej
okolicy.
Wymienia filmy i
książki o tematyce
historycznej.
Znajduje w Internecie
strony, które zawierają
informacje pomocne
przy tworzeniu drzewa
genealogicznego.
Przedstawia postać
Henryka Schliemanna.
Rozdział III.
Czas i mapa w historii.
Zna znaczenie
terminów: chronologia,
data, era, rok, wiek,
tysiąclecie, epoka
historyczna, okres
przed naszą erą i naszej
ery.
Wskazuje narodziny
Jezusa z Nazaretu jako
początek naszej ery.
Wyjaśnia znaczenie
terminów: mapa, plan,
legenda mapy.
Odczytuje skróty: p.n.e.
i n.e.
Umie rysować linię
chronologiczną i
zaznaczyć na niej daty.
Potrafi obliczyć upływ
czasu między
Odróżnia postacie
historyczne od
bohaterów baśniowych
i legendarnych.
Kwalifikuje różne
źródła historyczne
zgodnie z podziałem na
źródła materialne
(pisane, niepisane) i
niematerialne.
Przedstawia pamiątki
rodzinne i określa ich
znaczenie.
Rozumie, że daty
graniczne
poszczególnych epok
mają charakter
umowny.
Zna epoki historyczne
w kolejności
chronologicznej.
Tłumaczy, czym są
legenda i skala mapy.
Porządkuje daty na linii
chronologicznej.
Wskazuje, w której
połowie wieku miało
miejsce wydarzenie.
Odczytuje z mapy
podstawowe
informacje.
poszczególnych źródeł
historycznych.
Potrafi na wybranych
przykładach
zaprezentować
myślenie przyczynowo
– skutkowe.
Wyjaśnia, w jaki sposób
podtrzymywanie
tradycji rodzinnych
umacnia poczucie
wspólnoty w rodzinie.
Objaśnia znaczenie
powiedzenia: Historia
jest nauczycielką życia.
Rozpoznaje znak
Zabytek chroniony
prawem i wie, co on
oznacza.
Ocenia, jakie znaczenie
dla współczesnej nauka
mają odkrycia
archeologiczne.
Porównuje mapę
historyczną z
geograficzną.
Odróżnia mapę od
planu.
Rysuje plan najbliższej
okolicy.
Opisuje, jak dawniej
wyglądały mapy, i na
tej podstawie określa,
jakie wyobrażenie o
świecie mieli ludzie w
przeszłości.
Zna przyczyny
powstawania kronik i
dostrzega w nich
źródło ważnych
informacji.
Wskazuje wydarzenia,
które oznaczają
początek i koniec
poszczególnych epok
historycznych.
Krótko charakteryzuje
poszczególne epoki
historyczne.
Wie, czym zajmuje się
kartografia.
Wyjaśnia różnice w
określaniu dat za
pomocą kalendarzy
juliańskiego i
gregoriańskiego.
Dostrzega umowność
rachuby czasu w
kontekście przykładów
z różnych kręgów
kulturowych.
Rozdział IV.
Z najdawniejszych
dziejów.
poszczególnymi
wydarzeniami.
Ustala wiek, w którym
miało miejsce dane
wydarzenie.
Zapisuje wieki cyframi
rzymskimi..
Przedstawia podział
ludności starożytnego
Egiptu na warstwy
społeczne.
Rozumie znaczenie
terminów: pismo
obrazkowe, klinowe i
alfabetyczne.
Wskazuje, jakie
znaczenie dla rozwoju
cywilizacji miał
wynalazek pisma.
Wyjaśnia pojęcie:
wędrowny tryb życia,
koczowniczy tryb życia.
Potrafi wymienić
najstarsze cywilizacje:
Mezopotamię i Egipt.
Wymienia materiały
pisarskie, których
używano do
starożytności do
współczesności.
Charakteryzuje
koczowniczy i osiadły
tryb życia.
Charakteryzuje pismo
obrazkowe, klinowe i
alfabetyczne, a także
wskazuje różnice
między nimi.
Potrafi podać datę
powstania pisma.
Wyjaśnia, dlaczego
najstarsze cywilizacje
powstawały nad
wielkimi rzekami.
Wyjaśnia, jakie
znaczenie miało
wynalezieni pisma dla
rozwoju nauki.
Wie, że alfabety grecki
i łaciński stanowią
podstawę, z której
wywodzą się alfabety
używane współcześnie
w Europie.
Odnajduje na mapie
starożytne: Egipt i
Mezopotamię, rzeki
Eufrat, Tygrys i Nil oraz
miasto Babilon.
Charakteryzuje
warstwy społeczne
starożytnego Egiptu.
Opisuje materiały
pisarskie od
starożytności do
czasów współczesnych.
Przedstawia dokonani,
które umożliwiły
człowiekowi przejście
do osiadłego trybu
życia.
Wyjaśnia znaczenie
terminów: pięściak,
ziemianka, dymarka,
epoka kamienia, epoka
brązu, epoka żelaza,
cywilizacja, miastopaństwo, mumia,
sarkofag, piramida,
faraon, kanał
nawadniający,
Sumerowie, Babilon,
Mezopotamia, Bliski
Wschód.
Wskazuje Fenicjan jako
twórców pisma
alfabetycznego.
Tłumaczy, czym są
piktogramy i w jakim
celu stosuje się je
współcześnie.
Wskazuje na mapie
Omawia jak zmieniał
się wygląd człowieka.
Podaje najważniejsze
osiągnięcia pierwszych
cywilizacji: system
nawadniający, koło,
koło garncarskie, szkło,
cegłę, kalendarz.
Wymienia i opisuje
najważniejsze zabytki
starożytnej
Mezopotamii i Egiptu.
Opowiada, w jakim
celu wznoszono
piramidy i w jaki
sposób one
powstawały.
Ocenia dokonania
ludów starożytnej
Mezopotamii.
Dostrzega związek
między umiejętnością
budowy piramid a
wysokim poziomem
nauk ścisłych w
starożytnym Egipcie.
Rozdział V.
W starożytnej Grecji.
Zna warunki
geograficzne.
Podaje cechy
demokracji ateńskiej.
Wie, czym jest teatr, i
wskazuje Grecję jako
miejsce narodzin tej
dziedziny sztuki.
Tłumaczy znaczenie
terminów: filozofia,
bogowie olimpijscy,
mit, politeizm, heros,
igrzyska olimpijskie,
olimpiada.
Rozumie wpływ
położenia
geograficznego Grecji
na zajęcia
zamieszkującej ją
ludności.
Wyjaśnia znaczenia
terminów: Hellada,
Hellenowie, wielka
kolonizacja, kolonia,
Akropol, agora, polis.
Wie, kim był Perykles i
wymienia jego
najważniejsze
Omawia różnice
między tragedią i
komedią.
Wie, jakimi dziedzinami
życia opiekowali się
poszczególni bogowie
greccy oraz jakie były
ich atrybuty.
Wie, kim był Homer i
wymienia jego dzieła.
Wie, czym jest
gimnazjon.
tereny, na których
pojawili się przodkowie
człowieka, i zaznacza
kierunki ich wędrówki.
Ocenia, który tryb życia
człowieka –
koczowniczy czy
osiadły – był
korzystniejszy dla
praludzi.
Omawia sposób
działania kanałów
nawadniających.
Tworzy własne pismo
obrazkowe oraz
przedstawia zalety i
wady takiego sposobu
przekazywania
informacji.
Wymienia przyczyny i
skutki wielkiej
kolonizacji.
Podaje imiona
najważniejszych
tragedio – i
komediopisarzy
grackich (Sofokles,
Arystofanes,
Eurypides).
Opisuje, jaki był
przebieg konkursów
teatralnych w
starożytnej Grecji.
Ocenia znaczenie
odkrycia grobowca
faraona Tutenchamon
dla współczesnej nauki.
Wyjaśnia, co oznaczają
powiedzenia: wrócić z
tarczą i wrócić na
tarczy.
Tłumaczy, kim byli
Spartanie i opisuje ich
sposób życia i
wychowania.
Omawia podobieństwa
i różnice między
demokracją ateńską a
współczesną
demokracją
przedstawicielską.
Podaje rok pierwszych
igrzysk olimpijskich.
Wymienia dyscypliny
Wchodzące w skład
pięcioboju
olimpijskiego.
Odnajduje na mapie
starożytną Grecję i
Ateny.
Opisuje wygląd teatru
greckiego i
występujących w nim
aktorów.
Rozdział VI.
W starożytnym Rzymie.
Wie, co to jest Forum
Romanum, Panteon,
Koloseum, Akwedukt,
Droga, Łuk Triumfalny,
Terma.
Objaśnia znaczenia
terminów: Mesjasz,
osiągnięcia.
Wyjaśnia, jak powstał
teatr w Grecji.
Wymienia rodzaje
sztuk granych w
greckim teatrze
(tragedia, komedia).
Wymienia imiona
najważniejszych bogów
greckich (Zeus, Hera,
Posejdon, Afrodyta,
Atena, Hades,
Hefajstos, Ares, Apollo,
Hermes).
Zna postacie Heraklesa
i Odyseusza, jako
bohaterów mitów
greckich.
Wymienia
najważniejszych
filozofów greckich
(Sokrates, Platon,
Arystoteles).
Zna nazwy głównych
budowli w
starożytnych Atenach.
Podaje rok założenia
Rzymu opisanego w
legendzie.
Wyjaśnia, w jakim celu
starożytni Rzymianie
budowali drogi i
wodociągi.
Opisuje przebieg
starożytnych igrzysk
olimpijskich.
Rozumie, jaką rolę
odgrywają igrzyska we
współczesnym świecie.
Wie, jak termin
olimpiada rozumiano w
starożytności, i
objaśnia, co oznacza on
współcześnie.
Wie jaką rolę odgrywał
sport w życiu
starożytnych Greków.
Tłumaczy na podstawie
tekstu źródłowego,
jaką rolę w Atenach
odgrywał sąd
skorupkowy.
Rozumie, dlaczego
dramaty antycznych
twórców są
wystawiane
współcześnie.
Opowiada, co najmniej
jeden mit grecki.
Wyjaśnia, co oznaczają
wyrażenia: koń
trojański, pięta
Achillesa i stajnia
Augiasza.
Wskazuje na mapie
główne kierunki
wielkiej kolonizacji.
Porównuje teatr
współczesny ze
starożytnym teatrem
greckim.
Ocenia osiągnięcia
starożytnych Greków.
Porównuje demokrację
ateńską ze sposobem
sprawowania władzy w
starożytnym Egipcie.
Wymienia zalety i wady
wychowania
spartańskiego.
Zna legendarne
początki Rzymu.
Wie, że państwo
rzymskie najpierw było
królestwem, następnie
republiką, a na końcu –
cesarstwem.
Nazywa poszczególne
elementy stroju u
uzbrojenia rzymskiego
legionisty.
Porównuje rozrywki
starożytnych Greków i
Rzymian.
Wymienia różne
odłamy
chrześcijaństwa.
Tłumaczy, czym był
szlak bursztynowy.
Określa znaczenie
szlaku bursztynowego
Apostoł, Ewangelia,
Biblia, Stary i Nowy
Testament, Poganin.
Wskazuje Palestynę
jako miejsce narodzin
chrześcijaństwa
Wiąże początki
chrześcijaństwa z
postacią Jezusa z
Nazaretu.
Wie, że chrześcijanie
wierzą w jednego Boga.
Wskazuje na mapie
Rzym, Półwysep
Apeniński (Italię),
Palestynę.
Rozumie znaczenie
terminów: Prawo
Rzymskie, Prawo XII
Tablic, Kodeks, Kodeks
Justyniana.
Przedstawia prawo
rzymskie, jako
podstawę
współczesnego prawa.
Podaje przyczyny
prześladowań
chrześcijan w państwie
rzymskim.
Podaje najważniejsze
zasady nauki Jezusa z
Nazaretu.
Wie, kim był
Konstantyn Wielki.
Opisuje okoliczności
zmiany sytuacji
chrześcijan w państwie
rzymskim w okresie
panowania
Konstantyna Wielkiego.
Umieszcza na linii
chronologicznej daty
założenia Rzymu,
zabójstwa Juliusza
Cezara, wydania
edyktu mediolańskiego
i upadku cesarstwa
zachodniorzymskiego.
Wymienia grupy
tworzące
społeczeństwo
starożytnego Rzymu.
Wskazuje cechy
rzymskiego
budownictwa.
Wie, dlaczego
starożytni Rzymianie
budowali łuki
triumfalne i termy.
Wymienia osiągnięcia
starożytnych Rzymian,
z których korzystamy
współcześnie.
Rozpoznaje na
ilustracjach budowle
wznoszone przez
starożytnych Rzymian:
Akwedukty, Łuki
Triumfalne, Amfiteatry.
Opisuje, w jaki sposób
budowano drogi w
starożytnym Rzymie.
Charakteryzuje różne
typy ustroju państwa
rzymskiego: królestwo,
republikę, cesarstwo.
Opisuje grupy tworzące
społeczeństwo
rzymskie.
Dostrzega związki
chrześcijaństwa z
religią judaistyczną.
Wie, że w czasach
późniejszych doszło do
podziałów
chrześcijaństwa.
Wskazuje Watykan
jako współczesną
siedzibę Kościoła
katolickiego.
Omawia drogę
państwa rzymskiego do
potęgi oraz określa
zasięg terytorialny
Imperium Rzymskiego.
Tłumaczy, czym jest
„Wilczyca
kapitolińska”.
Wyjaśnia znaczenie
terminów: Imperium
Romanum, Legionista,
Języki Romańskie,
Bazylika, Gladiator,
Prowincja,
Barbarzyńca,
dla starożytnych
Rzymian.
Omawia przyczyny i
skutki funkcjonowania
szlaku bursztynowego.
Ocenia dokonania
Juliusza Cezara.
Omawia różnice
między republiką a
cesarstwem.
Wymienia zasługi
Rzymian w dziedzinie
architektury i
budownictwa,
używając terminów:
Forum Romanum,
Panteon, Koloseum,
Akwedukty, Drogi, Łuki
Triumfalne, Termy.
Zgromadzenie Ludowe,
Senat.