KRYTERIA OCENIANIA HISTORIA I SPOŁECZEŃSTWO, KLASA IV Sposoby kontroli i oceny osiągnięć uczniów: 1. Pisemne: kartkówki (max. 3 ostatnie tematy), sprawdziany (zapowiedziany tydzień wcześniej) 2. Ustne: odpowiedź, prezentacja pracy własnej i grupy 3. Praktyczne: praca z podręcznikiem, analiza tekstu źródłowego, posługiwanie się mapą historyczną, zadania domowe 4. Inne: zeszyt przedmiotowy, aktywność na lekcji, lektury, referaty. Dwa razy w semestrze uczeń może zgłosić nieprzygotowanie do lekcji (nie dotyczy prac pisemnych). Oceny niedostateczna Uczeń nie opanował minimum programowego (nie umie dat i nie zna znaczenia podstawowych słów historycznych, nie potrafi wykonać najprostszych zadań), nie wykonuje zadań domowych. Ocena dopuszczająca Uczeń potrafi przy pomocy nauczyciela wykonać podstawowe polecenia, wykonuje zadania chętnie na miarę swoich możliwości, zna i rozumie różnice pomiędzy życiem dziś a życiem w przeszłości, potrafi je opisać na podstawie materiałów ilustracyjnych, zna podstawowe znaczenie słów historycznych, odrabia zadania domowe (sporadycznie), słabo oblicza czas minionych wydarzeń, opanował następujące wiadomości i umiejętności: I. Ja i moje otoczenie - rozumie, jaką rolę odgrywa rodzina w życiu każdego - zna daty najważniejszych polskich świąt państwowych człowieka - wymienia osoby, które wchodzą w skład szkolnej - zna polskie symbole narodowe i najważniejsze miejsca społeczności pamięci narodowej - zna swoje szkolne prawa i obowiązki - recytuje tekst „Mazurka Dąbrowskiego” - rozumie, w czym przejawiają się uprzejmość i tolerancja - wymienia regiony Polski - tłumaczy pochodzenie nazwy Polska - odnajduje na mapie główne regiony Polski II. Z historią na ty - wie, czym zajmuje się historia jako nauka - wie, czym są źródła historyczne i podaje ich przykłady - wyjaśnia, kim jest historyk III. Czas i mapa w historii - rozumie znaczenie terminów: chronologia, data, era, - oblicza upływ czasu między poszczególnymi rok, wiek, tysiąclecie, epoka historyczna, okres przed wydarzeniami naszą erą i naszej ery(p.n.e., n.e.) - wskazuje narodziny Jezusa z Nazaretu jako początek - ustala wiek, w którym miało miejsce dane wydarzenie naszej ery - umie narysować linię chronologiczną i zaznaczyć na niej - zapisuje cyframi rzymskimi liczby arabskie i na odwrót daty IV. Z najdawniejszych dziejów - rozumie znaczenie terminów: pismo obrazkowe, klinowe - wie, jak zmieniał się wygląd człowieka i alfabetyczne - rozumie, jakie znaczenie dla praludzi miała umiejętność - wskazuje, jakie znaczenie dla rozwoju cywilizacji miał rozpalania ognia wynalazek pisma - tłumaczy, jakie znaczenie dla rozwoju społeczności - rozpoznaje pismo obrazkowe, klinowe i alfabetyczne ludzkich miało posługiwanie się mową - przedstawia podział ludności starożytnego Egiptu na - wyjaśnia znaczenie terminów: mumia, piramida, faraon warstwy społeczne V. W starożytnej Grecji - zna warunki geograficzne Grecji - podaje rok pierwszych igrzysk olimpijskich - wymienia dyscypliny wchodzące w skład pięcioboju - podaje cechy charakterystyczne demokracji ateńskiej olimpijskiego - wie, czym jest teatr, i wskazuje Grecję jako miejsce - odnajduje na mapie starożytne Grecję i Ateny narodzin tej dziedziny sztuki - tłumaczy znaczenie terminów: filozofia, bogowie - opisuje wygląd teatru greckiego i występujących w nim olimpijscy, mit, politeizm, heros, igrzyska olimpijskie, aktorów olimpiada 1 VI. W starożytnym Rzymie - wie, co to jest Forum Romanum, Panteon, Koloseum, - wie, że chrześcijanie wierzą w jednego Boga akwedukt, droga, łuk triumfalny, terma - objaśnia znaczenia terminów: mesjasz, apostoł, - rozumie, na czym polega różnica między wiarą w Ewangelia, Biblia, Stary i Nowy Testament, poganin jednego boga a wiarą w wielu bogów - wskazuje na mapie Rzym, Kartaginę, Półwysep - wskazuje Palestynę jako miejsce narodzin Apeniński (Italię), Palestynę i obszary objęte chrześcijaństwa, wiąże je z Jezusem Chrystusem chrześcijaństwem u schyłku starożytności Ocena dostateczna Uczeń potrafi wykonać samodzielnie ćwiczenia o średnim stopniu trudności, zna podstawowe fakty historyczne, czyta teksty ze zrozumieniem, rozumie znaczenie słów historycznych, potrafi przedstawić najważniejsze przyczyny i skutki zdarzeń, dostrzega związki teraźniejszości z przeszłością, wykonuje zadania domowe, opanował wiadomości i umiejętności na ocenę dopuszczającą a ponadto: I. Ja i moje otoczenie - wie, na czym polega odmienność i niepowtarzalność - potrafi określić sposoby zaspokajania różnych potrzeb każdego człowieka człowieka - charakteryzuje społeczność szkolną z uwzględnieniem - potrafi wymienić ludzkie potrzeby swoich praw i obowiązków - podaje przykłady praw i obowiązków poszczególnych - proponuje sposoby rozwiązania problemów własnej członków rodziny miejscowości - odszukuje informacje o rozmaitych formach - wie, czym jest samorząd uczniowski upamiętniania postaci i wydarzeń związanych z historią swojej małej ojczyzny - podaje przykłady działań samorządu uczniowskiego w - wskazuje na planie swojej miejscowości siedzibę władz swojej szkole lokalnych - wskazuje przyczyny konfliktów między ludźmi i - zbiera informacje o władzy lokalnej i jej zadaniach przedstawia sposoby ich rozwiązywania - tłumaczy znaczenie terminów: ojczyzna, mała ojczyzna, - prezentuje informacje związane z ważnymi postaciami i naród, patriotyzm, patriotyzm lokalny, herb wydarzeniami z dziejów regionu - omawia okoliczności powstania tekstu „Mazurka - opisuje główne regiony Polski Dąbrowskiego” - przedstawia na wybranych przykładach mniejszości - wie, jaka jest symbolika barw polskiej flagi narodowej narodowe zamieszkujące współczesną Polskę - podaje nazwy mniejszości narodowych i etnicznych - wskazuje główne skupiska Polonii na mapie świata żyjących w Polsce II. Z historią na ty - zna sposoby badania wydarzeń z przeszłości przez - odróżnia postacie historyczne od bohaterów baśniowych historyków i legendarnych - kwalifikuje różne źródła historyczne zgodnie z - zna podstawy myślenia przyczynowo-skutkowego podziałem na źródła materialne (pisane, niepisane) i dotyczącego wydarzeń historycznych niematerialne - podaje przykłady efektów pracy historyków - przedstawia pamiątki rodzinne i określa ich znaczenie - wyjaśnia znaczenie terminów: zabytek, muzeum, - odczytuje informacje o przodkach na podstawie archiwum, skansen, ród, archeolog, pamiątka rodzinna, poszczególnych pamiątek rodzinnych genealogia, drzewo genealogiczne - prezentuje swoją opinię na temat podtrzymywania - wie, gdzie gromadzi się źródła historyczne tradycji rodzinnych III. Czas i mapa w historii - wyjaśnia, dlaczego mierzenie czasu jest ważne w pracy - porządkuje daty na linii chronologicznej historyka - tłumaczy zasadę tworzenia osi czasu i sposób - określa datę danego wydarzenia, używając określeń I umieszczania na niej dat połowa lub II połowa danego wieku - posługuje się cyframi rzymskimi i arabskimi w celu - dostrzega różnice w określaniu, do której połowy wieku oznaczania jednostek czasu należą daty przed naszą erą i naszej ery - wymienia epoki historyczne i podaje ich daty graniczne - odczytuje z mapy podstawowe informacje - wymienia elementy, z jakich składa się mapa historyczna IV. Z najdawniejszych dziejów - wie, dlaczego pierwsze cywilizacje powstały nad - odnajduje na mapie starożytne Egipt i Mezopotamię, wielkimi rzekami rzeki Eufrat, Tygrys i Nil oraz miasto Babilon 2 - podaje najważniejsze osiągnięcia pierwszych - wyjaśnia pojęcia: epoka kamienia, epoka brązu, epoka cywilizacji: system nawadniający, koło, koło garncarskie, żelaza, cywilizacja szkło, cegłę, kalendarz - wymienia materiały pisarskie, których używano od - przedstawia dokonania, które umożliwiły człowiekowi starożytności do współczesności przejście do osiadłego trybu życia - umieszcza na linii chronologicznej przybliżone daty - charakteryzuje pismo obrazkowe, klinowe i wynalezienia pisma i powstania pierwszego pisma alfabetyczne, a także wskazuje różnice między nimi alfabetycznego V. W starożytnej Grecji - rozumie wpływ położenia geograficznego Grecji na - wymienia rodzaje sztuk granych w greckim teatrze zajęcia zamieszkującej ją ludności (tragedia, komedia) - wymienia imiona najważniejszych bogów greckich - wyjaśnia znaczenie terminów: Hellada, Hellenowie, (Zeus, Hera, Posejdon, Afrodyta, Atena, Hades, Hefajstos, wielka kolonizacja, kolonia, Akropol, agora, polis Ares, Apollo, Hermes) - zna postacie Heraklesa i Odyseusza jako bohaterów - wie, kim był Perykles mitów greckich - wymienia najważniejszych filozofów greckich - tłumaczy znaczenie terminu demokracja (Sokrates, Platon, Arystoteles) - umieszcza na linii chronologicznej daty: wojny trojańskiej, ukształtowania się greckich polis, rządów - zna genezę starożytnego teatru Peryklesa w Atenach, narodzin teatru greckiego, pierwszych igrzysk olimpijskich - wskazuje, gdzie odbywały się najsłynniejsze igrzyska organizowane na cześć Zeusa VI. W starożytnym Rzymie - podaje rok założenia Rzymu opisanego w legendzie - wie, kim był Konstantyn Wielki - opisuje okoliczności zmiany sytuacji chrześcijan w - wyjaśnia, w jakim celu starożytni Rzymianie budowali państwie rzymskim w okresie panowania Konstantyna drogi i wodociągi Wielkiego umieszcza na linii chronologicznej daty: założenia Rzymu, zabójstwa Juliusza Cezara, ukrzyżowania Jezusa - rozumie znaczenie terminów: prawo rzymskie, prawo z Nazaretu, wydania edyktu mediolańskiego i upadku XII tablic, kodeks, Kodeks Justyniana cesarstwa zachodniorzymskiego, a także określa, w którym wieku odbyły się poszczególne wydarzenia - przedstawia prawo rzymskie jako podstawę - omawia różnice między republiką a cesarstwem współczesnego prawa - wymienia zasługi Rzymian w dziedzinie architektury i - zna przyczyny prześladowań chrześcijan w państwie budownictwa, używając terminów: Forum Romanum, rzymskim Panteon, Koloseum, akwedukty, drogi, łuki triumfalne, termy - wymienia symbole pierwszych chrześcijan – chrystogram i rybę Ocena dobra Uczeń umie scharakteryzować daną epokę (pobieżnie), potrafi pokazać związki przyczynowo-skutkowe między poznanymi wydarzeniami, rozumie i interpretuje proste teksty źródłowe, zna daty roczne przełomowych wydarzeń, wykonuje zadania domowe, jest aktywny na lekcji i wyraża własną opinię, umie dostrzec ciągłość rozwoju kulturalnego i cywilizacyjnego, potrafi integrować wiedzę z różnych źródeł, opanował następujące wiadomości i umiejętności: I. Ja i moje otoczenie - zna sposoby zaspokajania ludzkich potrzeb - wyjaśnia, kim był Józef Wybicki - wyjaśnia znaczenie terminów: rodzina dwupokoleniowa, - wylicza prawa przysługujące mniejszościom narodowym rodzina wielopokoleniowa i etnicznym w Polsce - wyjaśnia znaczenie terminu: rada samorządu - wie, gdzie znajdują się główne skupiska Polaków na uczniowskiego świecie - wie, na czym polega sprawiedliwe postępowanie - porównuje prawa i obowiązki członków rodziny - omawia sposoby okazywania patriotyzmu w czasie - określa szkołę jako wspólnotę uczniów, nauczycieli i wojny i w okresie pokoju rodziców - zna sposoby zdobywania wiedzy o historii małej - ocenia, które prawa i obowiązki uczniów są ojczyzny najważniejsze 3 - potrafi opisać sytuację konfliktową i znajduje dla niej rozwiązanie - wskazuje największe atuty swojej małej ojczyzny - wyjaśnia, co świadczy o tym, że Polacy należą do - opisuje wygląd herbów wybranych miejscowości jednego narodu - podaje przykłady dzieł sztuki i architektury, które należą do polskiego dziedzictwa narodowego II. Z historią na ty - wskazuje podobieństwa i różnice między muzeum a - wymienia główne zadania historii skansenem - wymienia przykłady postaci historycznych oraz - potrafi na wybranych przykładach zaprezentować bohaterów baśniowych i legendarnych myślenie przyczynowo-skutkowe - dokonuje podziału źródeł historycznych na materialne i - opowiada o wybranym wydarzeniu z życia klasy w niematerialne oraz wyróżnia wśród źródeł materialnych sposób potwierdzający opanowanie umiejętności myślenia pisane i niepisane przyczynowo-skutkowego - wymienia informacje, jakie można zdobyć na podstawie - wymienia zasady prawidłowego zachowania się w poszczególnych źródeł historycznych muzeum - potrafi zaplanować wycieczkę prezentującą - określa, czym zajmuje się archeologia najważniejsze miejsca i obiekty w najbliższej okolicy - zna sposoby badania wiarygodności źródeł - wyjaśnia, w jaki sposób podtrzymywanie tradycji historycznych rodzinnych umacnia poczucie wspólnoty w rodzinie III. Czas i mapa w historii - wie, jakie jest pochodzenie słowa kronikarz - porównuje mapy historyczną i geograficzną - rozumie, że daty graniczne poszczególnych epok mają - odróżnia mapę od planu charakter umowny - tłumaczy, czym są legenda i skala mapy - rysuje plan najbliższej okolicy IV. Z najdawniejszych dziejów - wyjaśnia znaczenie terminów: pięściak, miasto-państwo, - charakteryzuje koczowniczy i osiadły tryb życia sarkofag, kanał nawadniający, Babilon, Mezopotamia - ocenia, który tryb życia człowieka – koczowniczy czy - opisuje materiały pisarskie od starożytności do czasów osiadły – był korzystniejszy dla praludzi współczesnych - porównuje życie praludzi z życiem współczesnego - dostrzega podobieństwa i różnice między dawnym i człowieka obecnym sposobem przekazywania informacji - wie, że alfabety grecki i łaciński stanowią podstawę, z - tłumaczy, jakie znaczenie miało wynalezienie pisma dla której wywodzą się alfabety używane współcześnie w historii jako nauki Europie V. W starożytnej Grecji - tłumaczy, jaka była rola sportu w życiu starożytnych - wyjaśnia, czym były Wielkie Dionizje Greków - rozumie, jaką rolę odgrywają igrzyska we - omawia różnice między tragedią i komedią współczesnym świecie - wie, jakimi dziedzinami życia opiekowali się - wie, jak termin olimpiada rozumiano w starożytności, i poszczególni bogowie greccy oraz jakie były ich atrybuty objaśnia, co oznacza on współcześnie - wie, kim był Homer i wymienia jego dzieła - wyjaśnia jaką rolę w Atenach odgrywał sąd skorupkowy - wskazuje cechy, które wyróżniały Peryklesa jako - wie, czym jest gimnazjon dowódcę i polityka - opisuje przebieg starożytnych igrzysk olimpijskich - ocenia znaczenie teatru dla starożytnych Greków VI. W starożytnym Rzymie - wie, dlaczego starożytni Rzymianie budowali łuki - zna legendarne początki Rzymu triumfalne i termy - wie, że państwo rzymskie najpierw było królestwem, - wymienia osiągnięcia starożytnych Rzymian, z których następnie republiką, a na końcu – cesarstwem korzystamy współcześnie - wymienia grupy tworzące społeczeństwo starożytnego - objaśnia, w jaki sposób budowano drogi w starożytnym Rzymu Rzymie - nazywa poszczególne elementy stroju i uzbrojenia - rozpoznaje na ilustracjach budowle wznoszone przez rzymskiego legionisty starożytnych Rzymian: akwedukty, łuki triumfalne itd. - wskazuje cechy rzymskiego budownictwa Ocena bardzo dobra Uczeń umie scharakteryzować każda epokę dokładnie, jest zainteresowany problematyką historyczna i społeczną, potrafi interpretować skutki przyczynowo-skutkowe, rozumie i opisuje podstawowe teksty źródłowe, zna daty wszystkich wydarzeń z dokładnością do jednego roku, posiada zeszyt, wykonuje zadania 4 (wszystkie), jest aktywny na lekcji, potrafi uporządkować zebrany materiał i właściwie wykorzystać, potrafi szukać samodzielnie informacji, opanował następujące wiadomości i umiejętności: I. Ja i moje otoczenie - objaśnia, dlaczego wybrane dzieła sztuki i architektury - wymienia wydarzenia, na pamiątkę których ustanowiono są ważną częścią naszej kultury narodowej święta państwowe - rozumie, dlaczego powinno się okazywać szacunek - omawia różnice między szkołą dawną a współczesną symbolom narodowym - opisuje kulturę i tradycje wybranej mniejszości - analizuje, w jaki sposób mniejszości narodowe i etniczne narodowej bądź etnicznej żyjącej w Polsce mogą zachować swoją odrębność II. Z historią na ty - ocenia, jakie znaczenie dla współczesnej nauki mają - wymienia filmy i książki o tematyce historycznej odkrycia archeologiczne - objaśnia znaczenie powiedzenia: Historia jest - uzasadnia, dlaczego należy dbać o źródła historyczne i nauczycielką życia chronić obiekty zabytkowe - rozpoznaje znak Zabytek chroniony prawem i wie, co on - dociera do rodzinnych źródeł, które pozwalają mu oznacza sporządzić drzewo genealogiczne - przedstawia na przykładzie przenikanie się faktów - przygotowuje szczegółowe drzewo genealogiczne historycznych z legendą najbliższej rodziny III. Czas i mapa w historii - zna przyczyny powstawania kronik i dostrzega w nich - wie, czym zajmuje się kartografia źródło ważnych informacji - wskazuje wydarzenia, które oznaczają początek i koniec - rozumie, jaką rolę odgrywa mapa w poznawaniu poszczególnych epok historycznych przyczyn i przebiegu wydarzeń historycznych - dostrzega umowność rachuby czasu w kontekście - krótko charakteryzuje poszczególne epoki historyczne przykładów z różnych kręgów kulturowych - opisuje, jak dawniej wyglądały mapy, i na tej podstawie - przedstawia ewolucję znaczenia terminu mapa określa, jakie wyobrażenie o świecie mieli ludzie w przeszłości IV. Z najdawniejszych dziejów - wskazuje na mapie tereny, na których pojawili się - wyjaśnia, dlaczego ludzie tworzyli malowidła naskalne przodkowie człowieka, i zaznacza kierunki ich wędrówki - wyjaśnia znaczenie terminów: miasto-państwo, Bliski - wskazuje Fenicjan jako twórców pisma alfabetycznego Wschód - tłumaczy, czym są piktogramy i w jakim celu stosuje się - omawia sposób działania kanałów nawadniających je współcześnie - przedstawia ewolucję materiałów pisarskich - charakteryzuje warstwy społeczne starożytnego Egiptu - tworzy własne pismo obrazkowe oraz przedstawia zalety i wady takiego sposobu przekazywania informacji V. W starożytnej Grecji - wyjaśnia, co oznaczają wyrażenia: koń trojański, pięta - wymienia przyczyny i skutki wielkiej kolonizacji Achillesa i stajnia Augiasza - wymienia najważniejsze osiągnięcia Peryklesa - przedstawia poglądy Sokratesa, Platona i Arystotelesa - rozumie, jakie znaczenie miały gimnazjony dla - przedstawia, w jaki sposób działał sąd skorupkowy sprawności fizycznej antycznych Greków - podaje imiona najważniejszych tragedio- i - porównuje teatr współczesny ze starożytnym teatrem komediopisarzy greckich (Sofokles, Arystofanes, greckim Eurypides) - opisuje, jaki był przebieg konkursów teatralnych w - dostrzega rolę „Iliady” i „Odysei” jako inspiracji dla starożytnej Grecji literatury i sztuki greckiej - rozumie, dlaczego dramaty antycznych twórców są - wskazuje na rolę sportu w starożytnej Grecji jako tematu wystawiane współcześnie sztuki - porównuje starożytne igrzyska olimpijskie ze - opowiada co najmniej jeden mit grecki współczesnymi olimpiadami - podaje przykłady prac Heraklesa - ocenia osiągnięcia starożytnych Greków VI. W starożytnym Rzymie - wyjaśnia znaczenie terminów: Imperium Rzymskie, legionista, języki romańskie, bazylika, gladiator, - wymienia różne odłamy chrześcijaństwa prowincja, barbarzyńca, zgromadzenie ludowe, senat - wskazuje Watykan jako współczesną siedzibę Kościoła - tłumaczy, czym jest „Wilczyca kapitolińska” katolickiego - omawia drogę państwa rzymskiego do potęgi oraz - charakteryzuje różne typy ustroju państwa rzymskiego: określa zasięg terytorialny Imperium Rzymskiego królestwo, republikę, cesarstwo 5 - dostrzega związki chrześcijaństwa z religią judaistyczną - wie, że w czasach późniejszych doszło do podziałów chrześcijaństwa - opisuje grupy tworzące społeczeństwo rzymskie - porównuje rozrywki starożytnych Greków i Rzymian Ocena celująca Uczeń posiada wiedzę wykraczającą poza w/w materiał, bierze udział w konkursach szkolnych i pozaszkolnych, wyróżnia się wybitną inteligencją i pracowitością, jest inicjatorem rozwiązywania problemów, łączy i wykorzystuje wiadomości z różnych dziedzin, ponadto opanował następujące wiadomości i umiejętności: I. Ja i moje otoczenie - wymienia mniejszości narodowe, które żyły w - porównuje strukturę narodowościową II przedwojennej Polsce Rzeczypospolitej i współczesnej Polski - analizuje tekst hymnu Polski i wyjaśnia znaczenie - omawia na przykładach pochodzenie nazwisk i wybranych zwrotów przydomków II. Z historią na ty - wskazuje przebieg, przyczyny i skutki wybranych - wyjaśnia, kim był prawdziwy święty Mikołaj wydarzeń historycznych - znajduje w internecie strony, które zawierają informacje - zna legendy związane z Mikołajem, biskupem Miry pomocne przy tworzeniu drzewa genealogicznego - przedstawia postać Henryka Schliemanna III. Czas i mapa w historii - wyjaśnia różnice w określaniu dat za pomocą kalendarzy - omawia pochodzenie polskich nazw miesięcy juliańskiego i gregoriańskiego IV. Z najdawniejszych dziejów - umieszcza na linii chronologicznej przybliżoną datę - zna dawne i współczesne sposoby wytopu żelaza pojawienia się człowieka rozumnego oraz daty powstania pierwszych państw sumeryjskich - wyjaśnia znaczenie terminów: ziemianka, dymarka, - wskazuje różnice między stosowanymi dawniej i Sumerowie obecnie sposobami wytopu żelaza - wymienia najważniejsze zabytki starożytnych - ocenia dokonania ludów starożytnej Mezopotamii Mezopotamii i Egiptu - dostrzega związek między umiejętnością budowy - opowiada, w jakim celu wznoszono piramidy i w jaki piramid a wysokim poziomem nauk ścisłych w sposób one powstawały starożytnym Egipcie - ocenia znaczenie odkrycia grobowca faraona - podaje najważniejsze fakty z życia faraona Ramzesa II Tutenchamona dla współczesnej nauki V. W starożytnej Grecji - porównuje demokrację ateńską ze sposobem - wymienia zalety i wady wychowania spartańskiego sprawowania władzy w starożytnym Egipcie - wyjaśnia, co oznaczają powiedzenia: wrócić z tarczą i - wskazuje na mapie główne kierunki wielkiej kolonizacji wrócić na tarczy - omawia podobieństwa i różnice między demokracją - tłumaczy, kim byli Spartanie ateńską a współczesną demokracją przedstawicielską VI. W starożytnym Rzymie - omawia przyczyny i skutki funkcjonowania szlaku - tłumaczy, czym był szlak bursztynowy bursztynowego - określa znaczenie szlaku bursztynowego dla - ocenia dokonania Juliusza Cezara starożytnych Rzymian 6