Roczny plan pracy z historii i społeczeństwa dla klasy IV szkoły
advertisement
Roczny plan pracy z historii i społeczeństwa dla klasy IV szkoły podstawowej „Wczoraj i dziś” Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny. Nauczyciel H. Grzegorzek Temat lekcji 1. Ja i moje otoczenie P.P.1.1 1.2 1.3 2.Moja rodzina P.P.1.5 1.6 1.7 1.8 1.9 Zagadnienia -niepowtarzalność i wyjątkowość każdego człowieka - potrzeby ludzkie - społeczność jako środowisko funkcjonowania człowieka - rodzina jako pierwsza społecznośc w życiu człowieka - rodzina dawniej i dziś -szkoła jako społeczność -uprawnienia władz szkoły - statut szkoły -prawa i obowiązki ucznia - sposoby zapobiegania konfliktom - szkoła dawniej i dziś dopuszczająca - rozumie, jaką rolę odgrywa rodzina w życiu każdego człowieka - wymienia osoby, które wchodzą w skład szkolnej społeczności - wymienia osoby, które wchodzą w skład szkolnej społeczności - zna swoje szkolne prawa i obowiązki - rozumie, w czym przejawiają się uprzejmość i tolerancja Wymagania na poszczególne oceny dostateczna dobra bardzo dobra -zna sposoby -tłumaczy, czym jest zaspokajania ludzkich rodzina niepełna i w jaki sposób ona powstaje potrzeb -wie, na czym polega odmienność i niepowtarzalność każdego człowieka - potrafi wymienić ludzkie potrzeby - zna uprawnienia władz szkolnych i statut szkoły - wie, czym jest samorząd uczniowski - podaje przykłady działań samorządu uczniowskiego w swojej szkole - wskazuje przyczyny konfliktów między ludźmi i przedstawia sposoby ich rozwiązywania - wymienia korzyści, jakie można osiągnąć przez uprzejmość i - wyjaśnia znaczenie terminów: rodzina dwupokoleniowa, rodzina wielopokoleniowa - wyjaśnia znaczenie terminów: rada pedagogiczna, rada szkoły, rada samorządu uczniowskiego -wie, na czym polega sprawiedliwe postępowanie celująca tolerancję 3. Ojczyzna mała i duża 4. Mieszkamy w Polsce. P.P. II 2.1 2.2 2.3 - tłumaczy pochodzenie nazwy Polska - zna daty najważniejszych polskich świąt państwowych - zna polskie symbole narodowe i najważniejsze miejsca pamięci narodowej - recytuje tekst „Mazurka Dąbrowskiego” - wymienia regiony Polski - historia jako nauka o przeszłości - historia a baśnie i legendy - związki przyczynowoskutkowe wydarzeń historycznych - efekty pracy historyków - wie, czym zajmuje się historia jako nauka - wyjaśnia, kim jest historyk II 3.1 3.2 3.3 5. Historia- nasza przeszłość P.P. II 8.1 - określenie Ojczyzny jako duchowego i materialnego dorobku minionych pokoleń - „małe ojczyzny”i ich tradycje - patriotyzm jako przywiązanie do ojczyzny - definicja patriotyzmu lokalnego -herby jako symbole miast i regionów - tłumaczy znaczenie terminów: ojczyzna, mała ojczyzna, naród, patriotyzm, patriotyzm lokalny, herb - rozumie znaczenie terminów: Rzeczpospolita Polska, mniejszość narodowa, mniejszość etniczna, Polonia - omawia okoliczności powstania tekstu „Mazurka Dąbrowskiego - wie, jaka jest symbolika barw polskiej flagi narodowej - podaje nazwy mniejszości narodowych i etnicznych żyjących w Polsce - zna sposoby badania wydarzeń z przeszłości przez historyków - zna podstawy myślenia przyczynowoskutkowego dotyczącego wydarzeń historycznych - podaje przykłady efektów pracy - omawia sposoby okazywania patriotyzmu w czasie wojny i w okresie pokoju - zna sposoby zdobywania wiedzy o historii małej ojczyzny - wskazuje największe atuty swojej małej ojczyzny - wyjaśnia, co świadczy o tym, że Polacy należą do jednego narodu - podaje przykłady dzieł sztuki i architektury, które należą do polskiego dziedzictwa narodowego - wyjaśnia, kim był Józef Wybicki - wie, gdzie znajdują się główne skupiska Polaków na świecie - wymienia główne zadania historii - wymienia przykłady postaci historycznych oraz bohaterów baśniowych i legendarnych - objaśnia, dlaczego - wymienia mniejszości wybrane dzieła sztuki i architektury są ważną częścią naszej kultury narodowej - wymienia wydarzenia, na pamiątkę których ustanowiono święta państwowe - rozumie, dlaczego powinno się okazywać szacunek symbolom narodowym narodowe, które żyły w przedwojennej Polsce - wymienia filmy i książki o tematyce historycznej - objaśnia znaczenie powiedzenia: Historia jest nauczycielką życia -wskazuje przebieg, przyczyny i skutki wybranych wydarzeń historycznych 8.2 6. Źródła historyczne historyków - źródła historyczne, podział, przykłady - archeologia jako nauka pomocnicza historii - muzea, skanseny, archiwa - metody badania źródeł historycznych - wie, czym są źródła historyczne, i podaje ich przykłady -znaczenie pamiątek rodzinnych -pojęcie rodu - tradycje rodzinne - sposoby podtrzymywania tradycji - wyjasnia, czym jest ród - określa, czym zajmuje się genealogia - podaje przykłady pamiątek rodzinnych - chronologia i przedmiot jej badań - kronika jako chronologiczny zapis wydarzeń - oś czasu i umieszczanie na niej - rozumie znaczenie terminów: chronologia, data, era, rok, wiek, tysiąclecie, epoka historyczna, okres przed naszą erą i naszej ery - wyjaśnia znaczenie terminów: zabytek, muzeum, archiwum, skansen, ród, archeolog, pamiątka rodzinna, genealogia, drzewo genealogiczne - wie, gdzie gromadzi się źródła historyczne P.P. 8.2 8.3 7. Pamiątki i tradycje rodzinne. P.P. 1.4 8.Czas w historii - wskazuje na znaczenie pamiątek rodzinnych - omawia, w jaki sposób kultywowania tradycji umacnia poczucie wspólnoty w rodzinie - tłumaczy, czym jest drzewo genealogiczne - wyjaśnia, dlaczego mierzenie czasu jest ważne w pracy historyka - tłumaczy zasadę tworzenia osi czasu i sposób umieszczania -dokonuje podziału źródeł historycznych na materialne i niematerialne oraz wyróżnia wśród źródeł materialnych pisane i niepisane - wymienia informacje, jakie można zdobyć na podstawie poszczególnych źródeł historycznych - zna sposoby badania wiarygodności źródeł historycznych - wskazuje podobieństwa i różnice między muzeum a skansenem - wskazuje sposoby kultywowania rodzinnych tradycji - wymienia i opisuje rodzinne pamiątki i tradycje - wie, jakie jest pochodzenie słowa kronikarz - rozumie, że daty graniczne poszczególnych epok mają charakter - rozpoznaje znak Zabytek chroniony prawem i wie, co on oznacza - wyjaśnia, kim był prawdziwy święty Mikołaj - zna legendy związane z Mikołajem, biskupem Miry - przedstawia postać Henryka Schliemanna - przygotowuje drzewo genealogiczne najbliższej rodziny - umie wskazać powiązania pomiędzy członkami rodziny - zna przyczyny powstawania kronik i dostrzega w nich źródło ważnych Informacji - wskazuje - dokonuje zapisów typu kronikarskiego P.P. I. 9. Obliczanie czasu w historii dat - podział czasu na okresy p.n.e i n.e. - cyfry rzymskie i ich arabskie odpowiedniki -terminy: data, era, epoka, tysiąclecie, wiek - epoki historyczne - wskazuje narodziny - obliczanie upływu czasu między poszczególnymi wydarzeniami - określanie wieku wydarzeń - podział czasu na wieki i półwiecza - odczytuje skróty: p.n.e. i n.e. - umie narysować linię chronologiczną i zaznaczyć na niej daty - oblicza upływ czasu między poszczególnymi wydarzeniami - ustala wiek, w którym miało miejsce dane wydarzenie -zapisuje cyframi rzymskimi liczby arabskie i na odwrót - porządkuje daty na linii chronologicznej - określa datę danego wydarzenia, używając określeń I połowa lub II połowa danego wieku - dostrzega różnice w określaniu, do której połowy wieku należą daty przed naszą erą i naszej ery - kartografia jako nauka - podobieństwa i róznice między mapą a planem - znaczenie mapy w pracy historyka - skal i legenda w mapie - wyjaśnia znaczenie terminów: mapa, plan, legenda mapy - wymienia elementy, z jakich składa się mapa historyczna P.P. I. 10. Czytamy mapę i plan. Jezusa z Nazaretu jako początek naszej ery na niej dat - posługuje się cyframi rzymskimi i arabskimi w celu oznaczania jednostek czasu - wymienia epoki historyczne oraz podaje ich daty graniczne umowny wydarzenia, które oznaczają początek i koniec poszczególnych epok historycznych - dostrzega umowność rachuby czasu w kontekście przykładów z różnych kręgów kulturowych - krótko charakteryzuje poszczególne epoki historyczne - tłumaczy, czym są legenda i skala mapy -porównuje mapy historyczną i geograficzną - odróżnia mapę od planu - opisuje, jak dawniej wyglądały mapy, i na tej podstawie określa, jakie wyobrażenie o świecie mieli ludzie w przeszłości -podaje przykład zastosowania GPS -rozumie, jaką rolę -wyjaśnia różnice w określaniu dat za pomocą kalendarzy juliańskiego i gregoriańskiego P.P. II. 3.2. 11. Życie pierwszych ludzi. P.P. I. II. 12. Pierwsze cywilizacje. P.P. I. II. 13.Od hieroglifów -podobieństwa i różnice w mapach historycznych i geograficznych - najstarsze mapy świata - pochodzenie człowieka - epoka kamienia, epoka brązu, epoka żelaza - życie człowieka pierwotnego - różnice między koczowniczym a osiadłym trybem życia - początki rolnictwa - sposoby wytapiania żelaza dawniej i dziś - termin cywilizacja - pierwsze miastapaństwa - Egipt i Mezopotamia - życie w dolinach wielkich rzek -kultura i sztuka pierwszych cywilizacji - podział społeczeństwa w starożytnym Egipcie -terminy ;mumia, sarkofag,piramida, faraon, kanał nawadniający - powstanie pisma i odgrywa mapa w poznawaniu przyczyn i przebiegu wydarzeń historycznych - umieszcza na osi czasu przybliżone daty pojawienia się praludzi - wskazuje na mapie tereny, gdzie pojawili się przodkowie człowieka - omawia znaczenie ognia dla życia praludzi - wymienia narzędzia, którymi posługiwali się praludzie - porównuje koczowniczy i osiadły tryb życia - opowiada o początkach rolnictwa, udomowieniu zwierząt - wyjaśnia, czym była ziemianka -omawia, jak zmieniał się wygląd człowieka - wyjaśnia, co oznaczają pojęcia epoka kamienia, epoka brązu, epoka żelaza - przedstawia podział ludności starożytnego Egiptu na warstwy społeczne - umieszcza na osi czasu daty powstania pierwszych cywilizacji - wskazuje na mapie rzeki Eufrat, Tygrys,, Nil oraz miasto Babilon - wyjasnia, kim byli Sumerowie - wymienia osiągnięcia pierwszych cywilizacji - tłumaczy terminy mumia, sarkofag, piramida, faraon, Mezopotamia - charakteryzuje warstwy społeczne starożytnego Egiptu - wymienia najważniejsze zabytki Mezopotamii i Egiptu - przedstawia najważniejsze osiągnięcia mieszkańców Mezopotamii - omawia sposób działania kanałów nawadniających - rozumie znaczenie - wymienia materiały - opisuje materiały - porównuje życie praludzi z życiem człowieka współczesnego - wymienia pierwsze uprawiane rośliny i zwierzęta hodowane przez człowieka - tłumaczy termin dymarka - wskazuje Fenicjan - tworzy własne pismo do alfabetu P.P. I II. III. 9.I 14. Demokratyczne Ateny. jego znaczenie -pismo obrazkowe i klinowe - hieroglify egipskie -pismo alfabetyczne - historia materiałów pisarskich - położenie geograficzne Grecji - terminy: Hellada, Hellenowie, Akropol, demokracja, agora,polis - cechy charakterystyczne demokracji ateńskiej - porównanie demokracji ateńskiej i współczesnej terminów: pismo obrazkowe, klinowe i alfabetyczne - wskazuje, jakie znaczenie dla rozwoju cywilizacji miał wynalazek pisma - zna warunki geograficzne Grecji - podaje cechy charakterystyczne demokracji ateńskiej - odnajduje na mapie starożytne Grecję i Ateny P.P. I. II. III. 9.2. 15. Teatr w starożytnej Grecji. - geneza teatru greckiego - najważniejsi tragedio i komediopisarze greccy - przebieg konkursów - wie, czym jest teatr, i wskazuje Grecję jako miejsce narodzin tej dziedziny sztuki - opisuje wygląd teatru greckiego i występujących w nim pisarskie, których używano od starożytności - charakteryzuje pismo obrazkowe, klinowe i alfabetyczne, a także wskazuje różnice między nimi - umieszcza na linii chronologicznej daty: wojny trojańskiej, ukształtowania się greckich polis, rządów Peryklesa w Atenach, narodzin teatru greckiego, pierwszych igrzysk olimpijskich - opisuje na przykładzie starożytnych Aten wygląd greckiej polis-wyjaśnia znaczenie terminów: Hellada, Hellenowie, wielka kolonizacja, kolonia, Akropol, agora, polis - zna genezę starożytnego teatru - wymienia rodzaje sztuk granych w greckim teatrze (tragedia, komedia) pisarskie od starożytności do czasów współczesnych - wie, że alfabety grecki i łaciński stanowią podstawę, z której wywodzą się alfabety używane współcześnie w Europie -tłumaczy na podstawie tekstu źródłowego, jaką rolę w Atenach odgrywał sąd skorupkowy -wskazuje cechy, które wyróżniały Peryklesa jako dowódcę i polityka jako twórców pisma alfabetycznego - wyjaśnia, dlaczego ludzie tworzyli malowidła naskalne obrazkowe oraz przedstawia zalety i wady takiego sposobu przekazywania informacji -przedstawia, w jaki sposób działał sąd skorupkowy - wskazuje na mapie główne kierunki wielkiej kolonizacji - omawia podobieństwa i różnice między demokracją ateńską a współczesną demokracją przedstawicielską -porównuje demokrację ateńską ze sposobem sprawowania władzy w starożytnym Egipcie - wyjaśnia, czym były Wielkie Dionizje - omawia różnice między tragedią i komedią - ocenia znaczenie teatru dla starożytnych - podaje imiona najważniejszych tragedio- i komediopisarzy greckich (Sofokles, Arystofanes, Eurypides) - wskazuje, gdzie znajduje się najbliższy teatr teatralnych - budowa greckiego amfiteatru -teatr współczesnie aktorów - terminy: politeizm, mit, heros,filozofia - najważniejsi greccy bogowie - dwanaście prac Heraklesa - Homer i przypisywane mu dzieła -starożytna Grecja ojczyzną filozofii - osiągnięcia starożytnych Greków -tłumaczy znaczenie terminów: filozofia, bogowie olimpijscy, mit, politeizm,heros Greków P.P. I II. III. 9.2 16. Bogowie, mity i uczeni. P.P. II. III. 9.2 17. Na greckim stadionie. - terminy: olimpiada, igrzyska, olimpijskie - rola sportu w starożytnej Grecji - tradycje igrzysk we współczesnych olimpiadach. - podaje rok pierwszych igrzysk olimpijskich -wymienia dyscypliny wchodzące w skład pięcioboju olimpijskiego -wymienia imiona najważniejszych bogów greckich (Zeus, Hera, Posejdon, Afrodyta, Atena, Hades, Hefajstos, Ares, Apollo, Hermes) -zna postacie Heraklesa i Odyseusza jako bohaterów mitów greckich - wymienia najważniejszych filozofów greckich (Sokrates, Platon, Arystoteles) - wie, jakimi dziedzinami życia opiekowali się poszczególni bogowie greccy oraz jakie były ich atrybuty - wie, kim był Homer - wymienia dzieła Homera - wskazuje, gdzie odbywały się najsłynniejsze igrzyska organizowane na cześć Zeusa - dostrzega podobieństwa i różnice pomiędzy igrzyskami starożytnymi a - wie, czym jest gimnazjon -opisuje przebieg starożytnych igrzysk olimpijskich - tłumaczy, jaka była rola sportu w życiu starożytnych Greków - rozumie, jaką rolę -opisuje, jaki był przebieg konkursów teatralnych w starożytnej Grecji - rozumie, dlaczego dramaty antycznych twórców są wystawiane współcześnie - porównuje teatr współczesny ze starożytnym teatrem greckim - opowiada co najmniej jeden mit grecki -podaje przykłady prac Heraklesa - wyjaśnia, co oznaczają wyrażenia: koń trojański, pięta Achillesa i stajnia Augiasza - dostrzega rolę „Iliady” i „Odysei” jako inspiracji dla literatury i sztuki greckiej -rozumie, jakie znaczenie miały gimnazjony dla sprawności fizycznej antycznych Greków -wskazuje na rolę sportu w starożytnej Grecji jako tematu sztuki - przedstawia poglądy Sokratesa, Platona i Arystotelesa - tłumaczy, kim byli Spartanie - wyjaśnia, co oznaczają powiedzenia: wrócić z tarczą i wrócić na tarczy współczesnymi P.P. I. 9.2 18. Rzym- droga do potęgi. - geneza państwa rzymskiego - ustrój republiki rzymskiej - społeczeństwo starożytnego Rzymu - droga Rzymu do potęgi - postać Juliusza Cezara - Imperium Rzymskie i jego zasięg terytorialny - legioniści - ślady Imperium w czasach współczesnych Rzym, Kartaginę, Półwysep Apeniński (Italię), Palestynę i obszary objęte chrześcijaństwem u schyłku starożytności - podaje rok założenia Rzymu opisanego w legendzie -omawia różnice między republiką a cesarstwem - zna legendarne początki Rzymu - wie, co to jest Forum -wyjaśnia, w jakim - wskazuje na mapie odgrywają igrzyska we współczesnym świecie -wie, jak termin olimpiada rozumiano w starożytności, i objaśnia, co oznacza on współcześnie - ocenia osiągnięcia starożytnych Greków - wie, że państwo rzymskie najpierw było królestwem, następnie republiką, a na końcu – cesarstwem -wymienia grupy tworzące społeczeństwo starożytnego Rzymu - nazywa poszczególne elementy stroju i uzbrojenia rzymskiego legionisty -wyjaśnia znaczenie - wymienia zasługi -wskazuje cechy P.P. I II. III. 9.3 19. Osiągnięcia - kultura i sztuka terminów: Imperium Rzymskie, legionista, języki romańskie, bazylika, gladiator, prowincja, barbarzyńca, zgromadzenie ludowe, senat - tłumaczy, czym jest „Wilczyca kapitolińska” - omawia drogę państwa rzymskiego do potęgi oraz określa zasięg terytorialny Imperium Rzymskiego -charakteryzuje różne typy ustroju państwa rzymskiego: królestwo, republikę, cesarstwo - opisuje grupy tworzące społeczeństwo rzymskie - tłumaczy, czym był szlak bursztynowy -określa znaczenie szlaku bursztynowego dla starożytnych Rzymian -ocenia dokonania Juliusza Cezara - odnajduje przykłady starożytnych Rzymian. P.P. I. II. III. 9.3 20. Początki chrześcijaństwa. P.P. I. II. III. 9.4 starożytnego Rzymu - terminy:bazylika, gladiator, kodeks - prawo rzymskie i jego znaczenie - osiągnięcia starożytnych Rzymian w dziedzinie architektury i budownictwa Romanum, Panteon, Koloseum, akwedukt, droga, łuk triumfalny, terma - wyjaśnie, kim byli gladiatorzy celu starożytni Rzymianie budowali drogi i wodociągi - rozumie znaczenie terminów: prawo rzymskie, prawo XII tablic, kodeks, Kodeks Justyniana - przedstawia prawo rzymskie jako podstawę współczesnego prawa - politeistyczne wierzenia starożytnych Rzymian - Jezus z Nazaretu jako twórca nowej religii monoteistycznej - przyczyny prześladowania chrześcijan w starożytnym Rzymie -objaśnia znaczenia - podaje najważniejsze zasady nauki Jezusa z Nazaretu - zna przyczyny prześladowań chrześcijan w państwie rzymskim - wymienia symbole pierwszych chrześcijan – chrystogram i rybę - wie, kim był Konstantyn Wielki -opisuje okoliczności zmiany sytuacji chrześcijan w państwie rzymskim w okresie panowania Konstantyna Wielkiego - umieszcza na linii chronologicznej daty założenia Rzymu, zabójstwa Juliusza Cezara, ukrzyżowania Jezusa z Nazaretu, wydania edyktu terminów: mesjasz, apostoł, Ewangelia, Biblia, Stary i Nowy Testament, poganin - wskazuje Palestynę jako miejsce narodzin chrześcijaństwa -wiąże początki chrześcijaństwa z postacią Jezusa z Nazaretu - wie, że chrześcijanie wierzą w jednego Boga -rozumie, na czym polega różnica między wiarą w jednego boga a wiarą w wielu bogów Rzymian w dziedzinie architektury i budownictwa, używając terminów: Forum Romanum, Panteon, Koloseum, akwedukty, drogi, łuki triumfalne, termy - charakteryzuje różne typy ustroju państwa rzymskiego: królestwo, republikę, cesarstwo - porównuje wierzenia Rzymian i starożytnych Greków - wyjaśnia, czym jest Ewangelia - tłumaczy, dlaczego Watykan jest ważnym miejscem dla katolików rzymskiego budownictwa -wie, dlaczego starożytni Rzymianie budowali łuki triumfalne i termy -wymienia osiągnięcia starożytnych Rzymian, z których korzystamy współcześnie zapisów z prawa rzymskiego obowiązujących w dzisiejszym prawodawstwie oraz określa ich znaczenie - ocenia, jakie znaczenia mają zabytki starożytnego Rzymu - tłumaczy, jakie - przedstawia związki chrześcijaństwa z judaizmem - prezentuje sylwetkę Nerona - wymienia wydarzenia związane z historią Żydów w Polsce znaczenie miała działalność Apostołów dla rozprzestrzeniania się chrześcijaństwa w Imperium Rzymskim - wie, co wydarzyło się w roku 1054 - nazywa różne odłamy chrześcijaństwa mediolańskiego i upadku cesarstwa zachodniorzymskiego, a także określa, w którym wieku odbyły się poszczególne wydarzenia
