Monitoring stanu lasu i jego znaczenie w Europie
advertisement
Tanja Sanders, Walter Seidling Instytut vonThünena, Eberswalde, Niemcy Monitoring stanu lasu i jego znaczenie w Europie Długoterminowy monitoring wybranych wskaźników stanu zdrowotnego drzew leśnych w oparciu o sieć stałych powierzchni (tzw. I rzędu) rozpoczęto w latach 80. tych XX wieku. W założeniu miał to być prosty system wczesnego wykrywania głównych zmian kondycji lasów. Parametry badane zarówno w ramach tego monitoringu, jak i zainicjowanego później monitoringu intensywnego (wykonywanego na stałych powierzchniach obserwacyjnych II rzędu), są punktem wyjścia do badań przyczyn i skutków zmian kondycji drzew. Monitoring funkcjonuje pod auspicjami Europejskiej Komisji Gospodarczej (ang. UNECE) jako Międzynarodowy Program Oceny i Monitoringu Wpływu Zanieczyszczeń Powietrza na Lasy (ICP Forests). Jest realizowany w ramach grupy roboczej Konwencji ONZ o Transgranicznym Przemieszczaniu się Zanieczyszczeń Powietrza na Dalekie Odległości (ang. CLRTAP). Misją ICP Forests jest „prowadzenie wielofunkcyjnego, długoterminowego monitoringu lasów w regionie EKG ONZ i poza nim oraz dostarczenie wiedzy naukowej na temat wpływu na ekosystemy leśne zanieczyszczeń powietrza, zmian klimatycznych i innych czynników stresogennych" (Strategia ICP Forests 2016- 2023, która zostanie przyjęta na 32. spotkaniu grupy zadaniowej w ramach ICP Forests). Aktualnie, na powierzchniach obserwacyjnych I rzędu wykonywane są obserwacje wskaźników związanych z charakterystyką: koron drzew, warunków glebowych oraz igliwia/liści drzew. Około 6000 powierzchni I rzędu dostarcza informacji wykorzystywanych w opracowywaniu krajowych i międzynarodowych raportów o stanie lasu oraz do obliczania zmian w sekwestracji węgla. W ramach stałych powierzchni obserwacyjnych II rzędu badania wykonywane są w najważniejszych typach lasów i obejmują obserwacje 14 komponentów ekosystemu leśnego - od koron drzew, poprzez warunki meteorologiczne i depozyty, do warunków glebowych. Sieć blisko 800 takich powierzchni daje możliwość zintegrowanych ocen stanu środowiska leśnego. Koszty monitoringu były przez pewien czas pokrywane ze środków Unii Europejskiej, obecnie poszczególne kraje objęte programem muszą nie tylko utrzymywać powierzchnie i wykonywać obserwacje, ale również ponosić koszty tych działań. Znaczenie ICP Forests musi być obecnie podkreślane w kontekście politycznym bardziej niż kiedykolwiek, w celu utrzymania najdłużej trwającego w świecie, wielkoskalowego systemu informacji o stanie lasów.
