KOSZTY OPERACYJNE dr Marek Masztalerz UKŁADY EWIDENCYJNE KOSZTÓW UKŁAD RODZAJOWY UKŁAD FUNKCJONALNY UKŁAD KALKULACYJNY MPK koszty proste wg rodzaju koszty funkcji realizowanych przez jednostkę koszty produkcji wg nośników (czyli w przekroju wyrobów, usług lub klientów) koszty wg miejsc powstawania (np. działów, wydziałów, procesów) Amortyzacja ZuŜycie materiałów Usługi obce Podatki i opłaty Wynagrodzenia Świadczenia dla prac. Pozostałe koszty Zespół „4” Koszty zakupu Koszty dział. podst. Koszty dział. pomoc. Koszty zarządu Koszty sprzedaŜy Zespół „5” Koszty bezpośrednie Koszty pośrednie Zespół „5” Koszty wydziału X Koszty wydziału Y ... Koszty działu A Koszty działu B ... itp. Zespół „5” lub „9” © Marek Masztalerz 1 401 AMORTYZACJA TAK NIE Amortyzacja własnych środków trwałych własnych i w leasingu finansowym Wartość netto sprzedanych niefinansowych aktywów trwałych (PKO) Amortyzacja wartości niematerialnych i prawnych Odpisy z tytułu trwałej utraty wartości niefinansowych aktywów trwałych (PKO) Amortyzacja długoterminowych inwestycji niefinansowych, jeśli firma stosuje model wyceny w cenie nabycia Wartość netto zlikwidowanych, darowanych, ukradzionych niefinansowych aktywów trwałych (PKO) Jednorazowy odpis środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych o niskiej wartości (poniŜej 3 500 zł) Wartość netto niefinansowych aktywów trwałych utraconych w wyniku zdarzeń losowych (SN) Środki trwałe moŜna amortyzować metodą liniową, degresywna lub naturalną. Wartości niematerialne i prawne amortyzuje się metodą liniową. © Marek Masztalerz 401 AMORTYZACJA Umorzenie ŚT Amortyzacja Umorzenie WNiP Umorzenie NID © Marek Masztalerz 2 402 ZUśYCIE MATERIAŁÓW I ENERGII TAK NIE Materiały bezpośrednie produkcji: surowce, paliwa, półfabrykaty, komponenty itp. Materiały związane z wytworzeniem środków trwałych lub wartości niematerialnych Materiały pośrednie: paliwa, energia, gazy Materiały na cele reprezentacji i reklamy Niezawinione niedobory, straty i ubytki naturalne materiałów, skompensowane z nadwyŜkami, mieszczące się w granicach norm zuŜycia, składowania lub transportu Środki ochrony i higieny pracowników Materiały w ramach działalności socjalnej Narzędzia, przyrządy i inne przedmioty niskocenne zaliczane do materiałów Niezawinione niedobory i straty materiałów przekraczające normy ubytków ZuŜycie materiałów i części zamiennych na cele konserwacji, napraw i remontów Zawinione niedobory i straty materiałów Opakowania jednostkowe i zbiorcze ZuŜycie odpadów uŜytkowych powstałych w toku produkcji Materiały na cele biurowe i ogólne: kawa, woda , artykuły spoŜywcze, wydawnictwa, materiały eksploatacyjne, środki czystości Straty materiałów wynikające za zdarzeń losowych lub materiały wykorzystane w celu usuwania skutków zdarzeń losowych Odpisy aktualizujące wartość materiałów oraz wynikające z wyceny materiałów po cenie sprzedaŜy netto niŜszej od ceny nabycia © Marek Masztalerz 402 ZUśYCIE MATERIAŁÓW I ENERGII Materiały ZuŜycie materiałów i energii Środki pienięŜne Rozrachunki z dostawcami © Marek Masztalerz 3 403 USŁUGI OBCE TAK NIE Usługi podwykonawców produkcji Remonty, konserwacje, naprawy Transport, spedycja, składowanie Czynsze za najem i dzierŜawę Usługi doradcze i prawne, usługi rekrutacji, badań, ekspertyz, analiz, atestów itp. Usługi transportu, montaŜu, modernizacji, przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji lub adaptacji środków trwałych Usługi na rzecz wytworzenia środków trwałych i wartości niematerialnych Usługi na rzecz pracowników: szkolenia, przewozy, posiłki, usługi medyczne itp. Prowizje i odsetki od kredytów i leasingu Usługi menedŜerskie Usługi bankowe (prowizje i opłaty) Prowizje maklerskie Usługi łączności (telefon, kurier, internet) Usługi związane ze sprzedaŜą, likwidacją, darowizną środków trwałych Usługi biurowe i poligraficzne Usługi utrzymania czystości, ochrony, ppoŜ. Usługi księgowe Usługi usuwania skutków zdarzeń losowych Koszty napraw pokrywane przez zakład ubezpieczeń © Marek Masztalerz 403 USŁUGI OBCE Rozrachunki z dostawcami Usługi obce Środki pienięŜne Zapasy © Marek Masztalerz 4 404 PODATKI I OPŁATY TAK NIE Podatek od nieruchomości Podatek dochodowy (PIT & CIT) Opłaty roczne za uŜytkowanie wieczyste Podatek VAT podlegający odliczeniu Podatki i opłaty lokalne Podatki i opłaty zwiększające wartość środka trwałego lub środka trwałego w budowie Cło i akcyza VAT naliczony niepodlegający odliczeniu (z wyjątkiem VAT od środków trwałych) VAT naleŜny od towarów i usług przekazanych na cele reprezentacji i reklamy, jeśli wcześniej przysługiwało prawo do odliczenia VAT Sankcje podatkowe i opłaty karne Odsetki karne Opłaty sądowe i notarialne związane z dochodzeniem roszczeń Opłaty administracyjne i skarbowe Opłaty koncesyjne Wpłaty na PFRON i inne centralne fundusze tworzone na podstawie przepisów prawa © Marek Masztalerz 404 PODATKI I OPŁATY Rozrachunki publicznoprawne Podatki i opłaty Środki pienięŜne © Marek Masztalerz 5 405 WYNAGRODZENIA TAK Wynagrodzenia brutto z tytułu umów o pracę, umów zlecenia lub umów o dzieło Wartość świadczeń w naturze (np. deputatów) lub ich ekwiwalentów pienięŜnych Honoraria osób wchodzących w skład organów zarządzających lub nadzorczych NIE Wynagrodzenia osób zatrudnionych w obszarze własnej działalności socjalnej jednostki (np. obsługa i administracja obiektów socjalnych) Wynagrodzenia osób „z zewnątrz”, które nie są pracownikami jednostki, np. konsultantów, doradców, prawników, tłumaczy itp. Wynagrodzenia osób zatrudnionych przy budowie, rozbudowie, przebudowie, modernizacji, adaptacji środków trwałych Wynagrodzenia osób zatrudnionych przy usuwaniu skutków zdarzeń losowych Świadczenia na rzecz pracowników © Marek Masztalerz 405 WYNAGRODZENIA Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń Wynagrodzenia Zapasy © Marek Masztalerz 6 406 UBEZP. SPOŁ. I INNE ŚWIADCZENIA TAK Składki na ubezpieczenia społeczne obciąŜające pracodawcę Składki na FP oraz FGŚP Świadczenia rzeczowe związane z ochroną i higieną pracy, środki czystości, artykuły spoŜywcze, odzieŜ ochronna itp. NIE Wartość świadczeń w naturze (np. deputatów) lub ich ekwiwalentów pienięŜnych Materiały na cele biurowe i ogólne: kawa, woda , artykuły spoŜywcze, prenumeraty czasopism fachowych, środki czystości ogólnego przeznaczenia itp. Dopłaty do biletów okresowych Szkolenia pracowników Świadczenia dodatkowe np. bilety do kina, do teatru, na basen, do siłowni itp. Paczki świąteczne i dodatki świąteczne Ubezpieczenia osobowe pracowników pokrywane ze środków pracodawcy Wypłaty pienięŜne na rzecz osób fizycznych np. nagrody jubileuszowe, stypendia, odprawy pośmiertne itp. © Marek Masztalerz 406 UBEZP. SPOŁ. I INNE ŚWIADCZENIA Rozrachunki z ZUS Ubezp. Ubezp. spol. spol. i inne świadczenia Rozrachunki z dostawcami Środki pienięŜne Zapasy © Marek Masztalerz 7 407 POZOSTAŁE KOSZTY RODZAJOWE TAK PodróŜe słuŜbowe Koszty reprezentacji i reklamy, z tym zuŜycie materiałów na te cel NIE Wszelkie koszty wchodzące w skład pozostałych kosztów operacyjnych Ubezpieczenia majątkowe Składki członkowskie Wypłaty na rzecz osób fizycznych, które nie są zaliczane do wynagrodzeń i świadczeń na rzecz pracowników Odsetki, prowizje, róŜnice kursowe od zobowiązań słuŜących sfinansowaniu wytworzenia produktów, ujęte w koszcie wytworzenia produktów Inne koszty (np. najem i dzierŜawa, prenumerata czasopism) © Marek Masztalerz 407 POZOSTAŁE KOSZTY RODZAJOWE Rozrachunki z dostawcami Pozostałe koszty rodzajowe Środki pienięŜne Zapasy © Marek Masztalerz 8 Być konsekwentnym... „Kawa, herbata, woda” w księgach firmy: ZuŜycie materiałów i energii Świadczenia na rzecz pracowników Pozostałe koszty rodzajowe DLACZEGO TAK JEST ? „PrzecieŜ wszystkie wersje są poprawne!” „Skąd mam wiedzieć, jak koleŜanka to księguje?” „A co za róŜnica, przecieŜ i tak pójdzie w koszty?!” „I tak tego nikt nie kontroluje...” © Marek Masztalerz Jak to moŜliwe ??? Zakupiono programy komputerowe i dokonano jednorazowego odpisu. „Zapomniano” o nabyciu samochodów w lipcu i naliczono amortyzację za 4 miesiące. © Marek Masztalerz 9 UKŁAD FUNKCJONALNY KOSZTÓW koszty związane z zakupem materiałów i towarów, np. koszty transportu od dostawcy, koszty opakowań itp. KOSZTY ZAKUPU KOSZTY DZIAŁALNOŚCI PODSTAWOWEJ koszty związane z podstawową działalnością jednostki (produkcyjną, handlową lub usługową) – w firmach produkcyjnych są to koszty wytworzenia wyrobów (bezpośrednie i pośrednie koszty produkcji) KOSZTY DZIAŁALNOŚCI POMOCNICZEJ koszty bezpośrednio związane z pomocniczą działalnością jednostki (produkcyjną, handlową lub usługową), np. koszty funkcjonowania własnej elektrowni, kotłowni, warsztatu remontowego itp. KOSZTY ZARZĄDU KOSZTY SPRZEDAśY koszty ogólnozakładowe, związane z funkcjonowaniem działów administracyjnych (pozaprodukcyjnych) koszty związane ze sprzedaŜą produktów i towarów, np. koszty reklamy, koszty transportu do odbiorcy, prowizje dla handlowców itp. © Marek Masztalerz MPK Koszty Wydziału Produkcyjnego I Koszty Wydziału Produkcyjnego II Koszty Magazynu Koszty Działu Transportu Koszty Działu Handlowego Koszty Działu Marketingu Koszty Działu Księgowości Koszty Działu Finansowego Koszty Działu Kadr Koszty Działu Controllingu Koszty Biura Zarządu Koszty ... Jeśli firma stosuje system budŜetowania, to zamiast typowego podziału na MPK wprowadza się system ewidencji kosztów i wyników wg ośrodków odpowiedzialności. © Marek Masztalerz 10 UKŁAD KALKULACYJNY KOSZTÓW KOSZTY BEZPOŚREDNIE KOSZTY WYDZIAŁOWE KOSZTY POŚREDNIE KOSZTY ZARZĄDU KOSZTY SPRZEDAśY koszty, które moŜna bezpośrednio przypisać do produktów, np. materiały bezpośrednie, koszty zakupu, płace bezpośrednie, usługi produkcyjne (outsourcing) koszty pośrednio związane z działalnością produkcyjną np. płace kierownika produkcji i nadzoru produkcyjnego, amortyzacja hali i maszyn produkcyjnych, zuŜycie energii w hali produkcyjnej itp. koszty ogólnozakładowe, niezwiązane wprost z dział. produkcyjną, np. wynagrodzenia pracowników administracyjnych, amortyzacja środków trwałych i wartości niematerialnych uŜywanych w administracji, najem/dzierŜawa budynków i lokali biurowych lub ogólnogospodarczych, usługi obce (remonty, ochrona, utrzymanie zieleni, usługi bankowe, pocztowe, telekomunikacyjne), szkolenia, podróŜe słuŜbowe, zuŜycie materiałów biurowych itp. koszty związane ze sprzedaŜą produktów, np. koszty reklamy, koszty transportu do odbiorcy, prowizje dla handlowców itp. © Marek Masztalerz UKŁAD FUNKCJONALNO-KALKULACYJNY KOSZTY DZIAŁALNOŚCI PODSTAWOWEJ KOSZTY WYDZIAŁOWE KOSZTY ZARZĄDU KOSZTY SPRZEDAśY koszty bezpośrednio związane z podstawową działalnością jednostki (produkcyjną, handlową lub usługową) KOSZT WYTWORZENIA koszty pośrednio związane z działalnością podstawową koszty ogólnozakładowe, ponoszone poza wydziałami produkcyjnymi – najczęściej są to koszty stałe koszty związane ze sprzedaŜą produktów i towarów, np. koszty reklamy, koszty transportu do odbiorcy, prowizje dla handlowców itp. © Marek Masztalerz 11 501 PRODUKCJA PODSTAWOWA TAK ZuŜycie materiałów bezpośrednich do wytworzenia wyrobów i usług Rozliczone koszty zakupu przypadające na zuŜyte materiały bezpośrednie Wynagrodzenia oraz świadczenia na rzecz pracowników bezpośrednio produkcyjnych NIE Koszty pośrednie produkcji (wydziałowe i ogólnoprodukcyjne – dopóki nie zostaną rozliczone i przeniesione na konto 501 Nierozliczone koszty pośrednie produkcji (koszty niewykorzystanych zdolności produkcyjnych) ZuŜycie narzędzi specjalnych niezbędnych do wytworzenia określonych produktów Usługi obce (outsourcing produkcyjny) wykonane w związku z produkcją Amortyzacja naturalna maszyn i urządzeń ZuŜycie energii na cele technologiczne, jeśli moŜliwe jest bezpośrednie przypisanie Rozliczone koszty pośrednie produkcji Wyroby odzyskane z braków oraz koszty braków wewnętrznych nienaprawialnych ujawnionych w trakcie produkcji © Marek Masztalerz 501 PRODUKCJA PODSTAWOWA 490 Produkcja podstawowa Koszty pośrednie produkcji Koszty zakupu © Marek Masztalerz 12 502-... KOSZTY WYDZIAŁOWE TAK Koszty pośrednie produkcji ponoszone w wydziale produkcyjnym (bezpośrednie koszty wydziałowe), np. amortyzacja maszyn i urządzeń produkcyjnych w wydziale, zuŜycie materiałów pośrednich, wynagrodzenia kierownictwa wydziału oraz nadzoru produkcyjnego itp. Koszty pośrednie produkcji rozliczone na wydziały produkcyjne za pomocą kluczy Rozliczone koszty zakupu Rozliczone koszty działalności pomocniczej NIE Koszty bezpośrednie produkcji ponoszone w wydziałach produkcyjnych Koszty ogólnoprodukcyjne, nierozliczane na wydziały produkcyjne. Na koniec okresu koszty wydziałowe są przenoszone na dwa konta: uzasadniona część kosztów pośrednich na konto 501 „Produkcja podstawowa” – celem ustalenia kosztu wytworzenia, a koszty niewykorzystanych zdolności produkcyjnych (koszty nieuzasadnione) na konto „Pozostałe koszty operacyjne”. © Marek Masztalerz 502-... KOSZTY WYDZIAŁOWE 490 Produkcja podstawowa Koszty zakupu Koszty dział. pomocniczej RMK © Marek Masztalerz 13 508 KOSZTY OGÓLNOPRODUKCYJNE TAK Koszty pośrednie produkcji ponoszone ponad wydziałami produkcji podstawowej albo wspólnie przez wydziały produkcyjne – nierozliczone na koszty wydziałowe Koszty pośrednie produkcji, które w danej jednostce ze względu na małe znaczenie albo brak moŜliwości dokonania pomiaru i wyceny rozchodu świadczeń nie są ujmowane jako koszty działalności pomocniczej (np. magazyny surowców, kontrola jakości, nadzór techniczny) Rozliczone koszty zakupu Rozliczone koszty działalności pomocniczej NIE Koszty bezpośrednie produkcji ponoszone w wydziałach produkcyjnych Koszty wydziałowe (bezpośrednio przypisane do wydziałów produkcyjnych lub rozliczone za pomocą kluczy na wydziały) Koszty niewykorzystanych zdolności produkcyjnych Na koniec okresu saldo konta 508 jest przenoszone na konto 501 celem ustalenia kosztu wytworzenia. © Marek Masztalerz 508 KOSZTY OGÓLNOPRODUKCYJNE 490 Koszty ogólnoprodukcyjne Koszty zakupu Koszty dział. pomocniczej RMK © Marek Masztalerz 14 51... KOSZTY ZAKUPU Na kontach 51... ujmuje się koszty zakupu surowców i materiałów nabytych na potrzeby działalności jednostki oraz koszty zakupu towarów nabytych w celu odsprzedaŜy. TAK Usługi obce transportu, załadunku, rozładunku, spedycji, wysyłki Ubezpieczenie transportu Prowizje pośredników (dostawców) Koszty opakowań zbiorczych i palet NIE Koszty zakupu w przypadku ewidencji materiałów i towarów w cenach nabycia Koszty zakupu przypadające na materiały i towary w magazynach w przypadku ewidencji po cenie zakupu (są rozliczane w czasie proporcjonalnie do rozchodu za pomocą kont 64...) Koszty badań jakości Koszty składowania poza jednostką Koszty transportu, załadunku i wyładunku poniesione w ramach jednostki © Marek Masztalerz 51... KOSZTY ZAKUPU 490 Koszty zakupu RMK Koszty dział. pomocniczej © Marek Masztalerz 15 52... KOSZTY SPRZEDAśY TAK Koszty opakowań zbiorczych produktów Koszty załadunku i rozładunku, transportu, ubezpieczenia transportu produktów Prowizje przedstawicieli handlowych NIE Koszty przeglądów i napraw pogwarancyjnych Wartość produktów zniszczonych w czasie sprzedaŜy i transportu uznanych za zawinione Koszty centrów dystrybucji i sklepów Koszty promocji i reklamy produktów Koszty udziału w targach, wystawach Wartość produktów zniszczonych w czasie sprzedaŜy i transportu uznanych za niedobory niezawinione Koszty sprzedaŜy w całości obciąŜają koszty okresu. Koszty przeglądów i napraw gwarancyjnych Koszty obsługi klientów Rozliczenie rezerwy (RMK) na przeglądy i naprawy gwarancyjne © Marek Masztalerz 52... KOSZTY SPRZEDAśY 490 Koszty sprzedaŜy Koszty zakupu Koszty dział. pomocniczej RMK © Marek Masztalerz 16 53... DZIAŁALNOŚĆ POMOCNICZA Konta 53... słuŜą do ewidencji kosztów wydziałów pomocniczych jak np. elektrownie, kotłownie, gazownie, transformatornie, wydziały remontowe, transportowe, sprzętowe, magazyny surowców i materiałów, ośrodki przetwarzania danych, biura projektowo-konstrukcyjne, laboratoria, komórki świadczeń pracowniczych, działy obsługi tłumaczeniowej, prawnej itp. TAK NIE Koszty rodzajowe obciąŜające działalność pomocniczą Koszty działalności socjalnej Koszty rozliczane w czasie przypadające na produkcję pomocniczą Koszty zaliczane do kosztów wydziałowych, kosztów ogólnoprodukcyjnych, kosztów zarządu lub kosztów sprzedaŜy sprzedaŜy © Marek Masztalerz 53... DZIAŁALNOŚĆ POMOCNICZA 490 Koszty dział. pomocniczej Koszty zakupu RMK Koszty wydziałów pomocniczych są rozliczane na koszty produkcji, koszty zarządu lub koszty sprzedaŜy na podstawie przyjętych kluczy / zasad rozliczania świadczeń pomocniczych. © Marek Masztalerz 17 55... KOSZTY ZARZĄDU TAK NIE Koszty rodzajowe ponoszone w komórkach administracyjnych jednostki Koszty, które moŜna zaliczyć do kosztów produkcji lub sprzedaŜy Koszty funkcjonowania zarządu i organów nadzorczych jednostki Koszty działalności pomocniczej Koszty reprezentacji i public relations Koszty działalności socjalnej Koszty ogólnozakładowe, niezaliczane do kosztów produkcji i kosztów sprzedaŜy Koszty świadczeń komórek pomocniczych na rzecz komórek administracyjnych Koszty zarządu w całości obciąŜają koszty okresu. Rozliczenia międzyokresowe kosztów obciąŜające koszty okresu w komórkach administracyjnych © Marek Masztalerz 55... KOSZTY ZARZĄDU 490 Koszty ogólnego zarządu Koszty zakupu Koszty dział. pomocniczej RMK © Marek Masztalerz 18 SCHEMATY EWIDENCJI KSIĘGOWEJ KOSZTÓW PRZYKŁAD: firma dostała rachunek za remont biura 20 000 zł EWIDENCJA KOSZTÓW TYLKO W UKŁADZIE RODZAJOWYM 202 Rozrachunki z dostawcami 20 000 403 Usługi obce 20 000 EWIDENCJA KOSZTÓW TYLKO W UKŁADZIE FUNKCJONALNO-KALKULACYJNYM 202 Rozrachunki z dostawcami 550 Koszty zarządu 20 000 20 000 EWIDENCJA KOSZTÓW W DWÓCH UKŁADACH 202 Rozrachunki z dostawcami 20 000 403 Usługi obce 20 000 490 Rozliczenie kosztów rodzajowych 550 Koszty zarządu 20 000 20 000 © Marek Masztalerz ROZLICZANIE KOSZTÓW Koszty rodzajowe w zespole „4” rozlicza się na koszty w zespole „5” na podstawie kluczy. Klucze te mogą być ustalane arbitralnie (klucze procentowe ustalone w drodze negocjacji) lub oparte na stosownych nośnikach kosztów, czyli takich wielkościach, które w sposób moŜliwie wierny odzwierciedlają faktyczne rozłoŜenie kosztów pomiędzy produkty/usługi (w układzie kalkulacyjnym) lub miejsca powstawania kosztów (w układzie MPK). KLUCZ ROZLICZANE KOSZTY (przykładowe) Powierzchnia Czynsze za najem powierzchni (MPK, UFK) Liczba maszynogodzin Energia i amortyzacja w wydziałach produkcyjnych (UK) Liczba roboczogodzin Wynagrodzenia przypadające na konkretne produkty / usługi Kubatura Koszty ogrzewania (MPK, UFK) Część kosztów rodzajowych moŜna rozliczyć bez stosowania kluczy na podstawie szczegółowej ewidencji, np. amortyzację środków trwałych i wynagrodzenia. © Marek Masztalerz 19 ARKUSZ ROZLICZENIOWY KOSZTÓW POZYCJE KOSZTÓW Koszty produkcji Amortyzacja Koszty sprzedaŜy Koszty zarządu SUMA 5 400 zł - 3 200 zł 8 600 zł 27 800 zł 2 500 zł 1 900 zł 32 200 zł 4 300 zł 600 zł 5 200 zł 10 100 zł Podatki i opłaty 100 zł 200 zł 600 zł 900 zł Wynagrodzenia 12 900 zł 2 400 zł 8 700 zł 24 000 zł 2 500 zł 800 zł 3 400 zł 6 700 zł 600 zł 1 700 zł 4 200 zł 6 500 zł 53 600 zł 8 200 zł 27 200 zł 89 000 zł ZuŜycie materiałów Usługi obce Świadczenia Pozostałe koszty SUMA © Marek Masztalerz ARKUSZ ROZLICZENIOWY KOSZTÓW – przykład ARKUS Z ROZLICZENIOWY KOS ZTÓW 550 - Ko s zty o g ó lno a dministra cyjne 527 - Ko sz ty sprz e da Ŝy INNE za mie sią c ....... ro k ......... 41 411 412 413 42 421 422 423 424 43 431 432 433 434 435 44 45 46 461 462 463 464 47 471 472 473 474 Am o rtyz a c ja Amortyz ac ja s prz ę tu Amortyz ac ja nieruc homoś c i Amortyz ac ja wa rtoś c i nie mate rialnyc h Ma te ria ły i e ne rg ia Mat. biurowe , ka wa , woda , ś rodki c z ys toś c i P a liwo i cz ę ś c i s a moc hodowe P rą d, ga z, ś c ieki, woda P oz os ta łe ma teria ły (np. s przę t nis koc e nny) Usług i o bce Na je m i dz ierŜ a wa Te le fony Re monty, prz eglą dy, kons e rwa cje Dora dz two, obs ługa pra wna P oz os ta łe us ługi obc e Po da tki i o pła ty Wyna g ro dze nia Ś w ia dcz e nia na rz e c z pra c o w nikó w S kła dki ZUS i inne kos z ty pra c y S z kole nia pra c owników Ube z piec z e nia prac owników P oz os ta łe ś wiadc z e nia Po z o sta łe ko szty P odróŜ e s łuŜ bowe Re prez e ntac ja i re kla ma Ube z piec z e nia mają tkowe P oz os ta łe kos z ty S UMA Za rz ą d Księ g o w o ść Dz ia ł Pro je kto w y Dz ia ł Pro dukc ji Dz ia ł S e rw isu Ma g a z yn Obsług a klie nta P ro m o c ja i re kla m a ZA FK DP DR SU MG KL PR IN - - - - - - - - - S UMA - © Marek Masztalerz 20 MODEL EWIDENCYJNY KOSZTÓW W FIRMIE DEWELOPERSKIEJ Nr konta Koszty w układzie rodzajowym 401 Amortyzacja 402 Materiały i energia 403 Usługi obce 404 Podatki i opłaty 405 Wynagrodzenia 406 Świadczenia na rzecz pracowników 407 Pozostałe koszty Ewidencja analityczna kosztów rodzajowych jednopoziomowa, numeracja kont np. 403-1, 403-2 itd. Nr konta 502 503 527 Koszty w układzie funkcjonalno-kalkulacyjnym Koszty działalności podstawowej - ujmuje się tutaj wszystkie koszty budowy w przekroju budynków, kilkupoziomowa analityka kosztów Koszty budowy dróg i ulic 909 Konto techniczne Koszty sprzedaŜy - ujmuje się tutaj koszty promocji, reklamy oraz obsługi klienta Koszty zarządu - ujmuje się tutaj koszty ogólnego 550 zarządu w przekroju komórek funkcjonalnych: Zarząd, Dział Finansowo-Księgowy, Dział Projektowania, Dział Kadr itp. © Marek Masztalerz MODEL EWIDENCYJNY KOSZTÓW W FIRMIE PRODUKCYJNEJ Nr konta Koszty w układzie rodzajowym 401 Amortyzacja 411 Materiały 419 Energia 421 Obróbka obca 426 Usługi transportowe 427 Remonty 429 Pozostałe usługi obce 431 Wynagrodzenia 445 Świadczenia na rzecz pracowników 461 Podatki 466 PodróŜe słuŜbowe 468 Koszty reklamy 469 Pozostałe koszty 470 Koszty NKUP Nr konta 501 Koszty w układzie funkcjonalno-kalkulacyjnym Produkcja podstawowa - ujmuje się tutaj wszystkie koszty bezpośrednie produkcji, analityka według asortymentów produktów 508 Koszty ochrony środowiska 521 Koszty wydziałowe - ujmuje się tutaj koszty pośrednie produkcji, analityka wg rodzaju 523 Koszty sprzedaŜy - obejmują tutaj wyłącznie koszty opakowań i transportu wyrobów 551 Koszty ogólnego zarządu - ujmuje się tutaj koszty zarządu oraz koszty promocji i reklamy, analityka wg rodzaju © Marek Masztalerz 21 SCHEMAT EWIDENCJI KOSZTÓW W FIRMIE PRODUKCYJNEJ KOSZTY PRODUKCJI 501 PRODUKTY GOTOWE 601 PRODUKTY W TOKU KOSZT WYTWORZENIA SPRZEDANYCH PRODUKTÓW 710 602 KOSZTY RODZAJOWE „4” KOSZTY SPRZEDAśY 527 KOSZTY ZARZĄDU 550 ROZLICZENIA MIĘDZYOKR. KOSZTÓW KOSZT WŁASNY SPRZEDAśY 640 © Marek Masztalerz ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE KOSZTÓW RMK – CZYNNE RMK – BIERNE wydatki bieŜące na poczet kosztów przyszłych okresów rezerwy na wydatki przyszłych okresów ujmowane jako koszty bieŜące • prenumerata czasopism • czynsz za najem i dzierŜawę • ubezpieczenia majątkowe i osobowe • opłaty za wieczyste uŜytkowanie gruntu • koszty remontów środków trwałych • koszty zakupu materiałów i towarów • rezerwy na świadczenia emerytalne i podobne • rezerwy na nagrody jubileuszowe i premie • rezerwy na naprawy gwarancyjne • rezerwy na koszty reklamacji • rezerwy na koszty remontów środków trwałych • rezerwy na wynagrodzenia urlopowe 640 Rozliczenia międzyokresowe kosztów koszty poniesione w bieŜącym okresie, ale dotyczące przyszłych okresów (RMK czynne) rozliczenie kwoty kosztów dotyczącej bieŜącego okresu (RMK czynne) rozwiązanie rezerwy lub jej zmniejszenie (RMK bierne) utworzenie rezerwy na przyszłe wydatki (RMK bierne) © Marek Masztalerz 22