Gorzka zgnilizna wiśni - Pol-Owoc

WIŚNIE
najważniejsze choroby, objawy i zwalczanie
Agata Broniarek-Niemiec
Brunatna zgnilizna drzew
pestkowych – Monilinia laxa
Drobna plamistość liści drzew
pestkowych – Blumeriella jaapi
Gorzka zgnilizna wiśni
– Glomerella cingulata
Srebrzystość liści drzew owocowych
-Chondrostereum purpureum
Werticilioza drzew owocowych
- Verticillium dahliae
Rak bakteryjny drzew owocowych
- Pseudomonas syringae pv. syringae
Sprawcami brunatnej zgnilizny drzew pestkowych
są głównie dwa gatunki grzybów:
Monilinia laxa
Monilinia fructigena
Fot. A. Bielenin
Brunatna zgnilizna drzew pestkowych
W ramach naszych badań stwierdzono w 2010 po raz pierwszy w
Polsce występowanie nowych gatunków:
Monilinia fructicola i Monilinia polystroma
• organizm kwarantannowy
• wykryty w kilkunastu krajach
środkowo-zachodniej Europy
• prawdopodobnie
rozprzestrzenia się z
materiałem szkółkarskim
i świeżymi owocami
• występowanie potwierdzone
dotychczas w 5 krajach na
świecie: Japonii, Chinach,
na Węgrzech oraz ostatnio
w Szwajcarii i w Polsce
Brunatna zgnilizna drzew
pestkowych
Podstawowym gatunkiem powodującym infekcje
kwiatostanów i pędów wiśni jest: Monilinia laxa
Podatność odmian wiśni na brunatną
zgniliznę drzew pestkowych
Odmiany podatne
• Northstar
• Kelleris
• Nefris
• Łutówka
• Groniasta z Ujfehertoi
Odmiany mało podatne
• Sabina
• Lucyna
• Wanda
• Pandy
ZWALCZANIE
 Na wiśniach najczęściej pierwszy zabieg wykonuje się
w początkowej fazie kwitnienia – na pojedyncze
rozchylone białe pąki,
pełni kwitnienia.
następny należy powtórzyć w
ZWALCZANIE

Usuwanie źródła infekcji
• wycinanie porażonych kwiatostanów i pędów

Właściwa ochrona chemiczna
• termin zabiegu
• rodzaj fungicydu
• rotacja fungicydów
Brunatna zgnilizna drzew pestkowych
– zarejestrowane fungicydy (17 fungicydów z 7 grup, 12 substancji
czynnych)
Nazwa fungicydu
Horizon 250 EW
Helicur 250 EW
Riza 250 EW
Sparta 250 EW
Syrius 250 EW
Tebu 250 EW
Troja 250 EW
Score 250 EC
Skower 250 EC
Talent 240 EC
Signum 33 WG
Substancja czynna
tebukonazol
Grupa chemiczna
triazole (IBE)
mychlobutanil
piraklostrobina + boskalid
strobiluryny + anilidy
Switch 62,5 WG
Rowral Aquaflo 500 SC
cyprodynil + fludioksonil
iprodion
anilinopirymidyny + fenylopirole
dikarboksymidy
Topsin M 500 SC
Kaptan Plus 71,5 WG
Miedzian Extra 350 SC
tiofanat metylu
kaptan + triadimenol
tlenochlorek miedzi
benzimidazole
ftalmidy + triazole (IBE)
miedziowe
Miedzian 50 WP
tlenochlorek miedzi
difenokonazol
Drobna plamistość liści
drzew pestkowych
Drobna plamistość liści drzew pestkowych
(Blumeriella jaapi)
Biologia
Zimuje na opadłych, porażonych liściach.
Źródłem infekcji pierwotnych są owocniki (apotecja)
z workami i jednokomórkowymi zarodnikami
workowymi. Pierwotnym źródłem infekcji mogą być
także zarodniki konidialne.
Źródłem infekcji wtórnych
zarodnikami konidialnymi.
są
acerwulusy
z
Podatność odmian na drobną plamistość liści
drzew pestkowych
Odmiany podatne:
• Łutówka
• Kelleris
• Nefris
Odmiany mało podatne:
• Agat
• Groniasta
• Northstar
• Pandy
• Sabina
• Wanda
Zwalczanie
Drobna plamistość liści
drzew pestkowych
Zwalczanie drobnej plamistości drzew pestkowych
polega przede wszystkim na zabiegach chemicznych
wykonywanych po kwitnieniu wiśni.
Liczba zabiegów uzależniona jest od nasilenia źródła
infekcji. W sadach, w których w poprzednim sezonie
choroba występowała w niskim nasileniu wystarczą 1-2
zabiegi fngicydowe.
Przy dużym zagrożeniu chorobowym zabiegów trzeba
wykonać więcej, czasami po zbiorach owoców.
Drobna plamistość liści drzew pestkowych
–zarejestrowane fungicydy
FUNGICYDY DODYNOWE:
• Syllit/Carpene/Mirlo 65 WP (14)
FUNGICYDY IBE
• Score//Skower 250 EC (14)
• Kaptan Plus 71,5 WP (7)
FUNGICYD BENZIMIDAZOLOWY
• Topsin M 500 SC (14)
W niektórych sadach mogą występować formy grzyba odporne na preparaty
dodynowe lub tiofanat metylu (składnik czynny fungicydu Topsin M 500 SC), czego
objawem jest spadek skuteczności tych fungicydów.
Gorzka zgnilizna wiśni
Gorzka zgnilizna wiśni
(Glomerella cingulata )
Biologia
Zimuje na zaschniętych, porażonych owocach.
Źródłem
infekcji
pierwotnych
są
zarodniki
konidialne tworzące się podczas wilgotnej pogody.
Infekcji wtórnych
konidialne.
dokonują
również
zarodniki
Gorzka zgnilizna wiśni
Objawy
W wyniku infekcji na owocach powstają gnilne plamy, na
których w okresie wilgotnej pogody pojawiają się
pomarańczowo-kremowe
skupienia
zarodników
konidialnych.
Gorzka zgnilizna wiśni
Choroba może mieć także przebieg utajony, bez
widocznych symptomów w sadzie, a objawy ujawniają
się dopiero podczas transportu i przechowywania
owoców.
Podatność odmian na gorzką zgniliznę wiśni
Odmiany podatne:
• Northstar
• Pandy
• Groniasta
• Łutówka
• Nefris
• Kelleris
Zwalczanie
Gorzka zgnilizna wiśni
Zwykle zabiegi rozpoczyna się ok. 3 tyg. po kwitnieniu.
W lata z dużą ilością opadów bardzo ważne są zabiegi w
okresie wybarwiania się owoców (zachowując okres
karencji).
W lata szczególnie sprzyjające infekcjom i w sadach, w
których w poprzednich sezonach choroba była notowana,
konieczne jest wykonanie 4-5 opryskiwań.
Przy niskim zagrożeniu chorobą wystarczające są 2-3
zabiegi przed zbiorem owoców.
Gorzka zgnilizna wiśni –zarejestrowane fungicydy
• Captan 80 / Malvin / Merpan 80 WG (21)
• Merpan 480 SC (28) w dawce 3,2 l/ha
• Kaptan zaw. 50 WP (7)
• Kaptan plus 71,5 WP (7)
Przed zastosowaniem sprawdzić
na etykiecie karencję !!!!
Srebrzystość liści
drzew owocowych
Srebrzystość liści
drzew owocowych
Objawy
srebrzystości
wywołane przez:
mogą
być
► czynniki infekcyjne (grzyby - sprawcy
srebrzystości, leukostomozy,
cytosporozy
► czynniki nieinfekcyjne (np. brak
niektórych składników mineralnych w
glebie, żerowanie przędziorków)
Srebrzystość liści
drzew owocowych
Źródłem choroby są porażone drzewa, na których choroba może
rozwijać się przez kilka lat.
Zakażenie zarodnikami następuje przez zranienia. Grzyb przerasta
do drewna i rozrasta się wzdłuż jego włókien.
Drzewa są najbardziej podatne na zakażenie wczesną wiosną i
jesienią
Objawy
Srebrzystość liści
drzew owocowych
Typowym objawem jest srebrzystoszare zabarwienie
liści. Jest to objaw, wtórny będący wynikiem działania
toksyn grzyba.
Grzyb rozwija się w drewnie, powodując brązowe
przebarwienie porażonej tkanki.
Kora obumiera i łuszczy się.
Zapobieganie i zwalczanie
Srebrzystość liści
drzew owocowych
Drzewa z objawami srebrzystości liści należy zaznaczyć i
ciąć oddzielnie, aby na piłce nie przenosić porażonej
tkanki na zdrowe drzewa. Silniej uszkodzone drzewa
należy usunąć i spalić, aby nie dopuścić do wytworzenia
się na nich owocników grzyba.
Ważne jest właściwe formowanie koron drzew, aby nie
dopuszczać do rozłamywania się gałęzi i powstawania
ran.
Na nasilenie choroby pośrednio wpływają uszkodzenia
mrozowe. (zastoiska mrozowe)
Ciecie wiśni wykonywać po zbiorze w okresie naturalnej
odporności drzew na porażenie. Rany po cięciu
zabezpieczać farbą emulsyjną z dodatkiem 2% preparatu
miedziowego.
Werticilioza drzew
owocowych
Werticilioza drzew owocowych
(Verticillium dahliae)
Biologia
Grzyb jest polifagiem, powodującym choroby wielu
roślin. Szczególnie chętnie poraża truskawki,
pomidory, ziemniaki, ogórki, kapustne.
Zimuje w glebie w postaci mikrosklerocjów (forma
przetrwalnikowa). Żródłem zakażenia mogą być
rośliny dziko rosnące i martwe szczątki roślin.
Zakażenie roślin następuje przez uszkodzone
korzenie lub włośniki, przez które grzyb przerasta
do tkanki naczyniowej pnia i pędów.
Objawy
Werticilioza drzew
owocowych
Typowym objawem jest więdnięcie liści, czasami tylko
po jednej stronie rośliny. Na liściach między nerwami
mogą pojawiać się żółte plamy.
Korzenie czernieją i stopniowo obumierają.
W późniejszej fazie choroby dochodzi do brunatnienia i
obumierania tkanki przewodzącej pędów.
Zapobieganie werticiliozie
-dobór stanowiska
(nie powinny być to pola po uprawie roślin
wrażliwych – ziemniaki, pomidory, ogórki,
truskawki, kapustne)
Dobrym przedplonem
gorczyca.
są
zboża,
trawy,
Rak bakteryjny drzew owocowych
(Pseudomonas syringae pv. syringae)
Biologia
Patogen zimuje w pąkach, śladach poliściowych
oraz na pograniczu nekroz i zrakowaceń. Wiosną
bakterie uaktywniają się, rozmnażają, wydostają na
powierzchnię i rozprzestrzeniają za pośrednictwem
wiatru, deszczu, owadów, itp.
Porażeniu ulegają wszystkie nadziemne organy
drzew. Do infekcji dochodzi przez naturalne otwory i
zranienia.
Objawy
Zrakowacenia i wycieki gumy
rozwijające się na gałęziach i
pniu,
zamieranie
całych
drzew. Objawy na kwiatach
liściach i owocach
Rak bakteryjny
drzew owocowych
Rak bakteryjny
drzew owocowych
Rak bakteryjny
drzew owocowych
Rak bakteryjny
drzew owocowych
Rak bakteryjny
drzew owocowych
Podatność odmian wiśni na raka
bakteryjnego
– podatne: ‘Nefris’, ‘Wanda’
– mało podatne: ‘North Star’, ‘Łutówka’,
‘Groniasta z Ujfeherto’, ‘Pandy 103’,
‘Lucyna’, ‘Sabina’
Ochrona przed rakiem bakteryjnym
• Zrazy pobierać wyłącznie ze zdrowych drzew; materiał
szkółkarski musi być bezwzględnie wolny od raka
bakteryjnego
• po zbiorze owoców wycinać i usuwać z sadu porażone
pędy, gałęzie a nawet całe drzewa
• prześwietlanie drzew wykonywać także po zbiorach
owoców
• rany po cięciu zamalować białą farbą emulsyjną lub
Funabenem 03 PA, do których należy dodać preparat
miedziowy
Zapobieganie i zwalczanie
►Zabiegi preparatami miedziowymi
- w fazie nabrzmiewania pąków
- w czasie kwitnienia i po kwitnieniu
- w czasie opadania liści
Rak bakteryjny
drzew owocowych
CHOROBY WIRUSOWE
Nekrotyczna plamistość pierścieniowa drzew pestkowych
- wirus nekrotycznej plamistości pierścieniowej drzew
pestkowych (PNRSV).
W maju – czerwcu, na liściach
porażonych drzew pojawiają się
chlorotyczne przebarwienia, plamki
lub pierścienie a na dolnej stronie
liścia wyrostki (enacje). Częstym
objawem
choroby
są
różnej
wielkości nekrozy liści, a po
wykruszeniu się martwej tkanki,
dziurkowatość
i
postrzępienie
liście.
Nekrotyczna plamistość pierścieniowa drzew pestkowych
- wirus nekrotycznej plamistości pierścieniowej drzew
pestkowych (PNRSV).
Niektóre szczepy wirusa wywołują
silne
skrócenie
szypułek
kwiatowych
i
zniekształcenie
kwiatów, które stają się niezdolne
do zawiązania owoców. Porażenie
drzew może także prowadzić do
opóźnienia
ich
rozwoju,
zamierania pąków, zamierania
pędów
i
powstawania
na
gałęziach gumujących ran. Wirus
może być przenoszony w czasie
szczepienia i okulizacji a także z
pyłkiem z porażonych drzew.
Żółtaczka wiśni
- wirus karłowatości śliwy (PDV)
Około 3 - 4 tygodni po kwitnieniu,
na porażonych drzewach liście
wyraźnie żółkną (pojawiają się
nieregularne
plamy
między
nerwami) i masowo opadają.
Charakterystycznym objawem są
żółte liście, leżące pod chorymi
drzewami. Wystąpieniu objawów
chorobowych sprzyja chłodna
pogoda. W lata upalne choroba
najczęściej
przebiega
bezobjawowo.
Żółtaczka wiśni
- wirus karłowatości śliwy (PDV)
Źródłem choroby są porażone
drzewa. Wirus może być
przenoszony
w
czasie
szczepienia i okulizacji a
także z pyłkiem z porażonych
drzew.
Zapobieganie chorobom wirusowym wiśni




nowe nasadzenia oddalić od istniejących
sadów – wirusy przenoszone są z pyłkiem
sadzić drzewa zdrowe, dobrze wyrośnięte
z kwalifikowanych szkółek (wirusy
przenoszone z zrazami i podkładkami)
bardzo ważne lustracje i usuwanie
porażonych drzew, szczególnie w młodych
sadach