- Postulação de Francisco e Jacinta Marto

BŁOGOSŁAWIENI
FRANCISZEK i HIACYNTA MARTO
Biuletyn Pastuszków
POSTULAÇÃO
DE FRANCISCO E JACINTA MARTO
Kwartalnik – Cena: 1 € | issn 1645-1309
Pastuszkowie fatimscy
i „góra”
Armindo dos Santos Vaz
Wydział Teologii, Portugalski Uniwersytet Katolicki, Lizbona
Góra – duchowe otoczenie
pastuszków
Objawienia fatimskie są nierozerwalnie
związane z górami Serra d’Aire. To geograficzny kontekst tych wydarzeń. We
Wspomnieniach Siostry Łucji znajdujemy wiele fragmentów związanych z górą.
„Dlatego chętnie siadaliśmy na największej skale u
szczytu i cieszyliśmy się głośnym wołaniem imienia.
Imieniem, które najlepiej się odbijało, było Maria” (s.
44). „Na zboczu góry” Hiacynta ... „ile modlitw i ofiar
złożyło tam to dziecko naszemu dobremu Bogu!”
PAŹDZIERNIK-GRUDZIEŃ 2012 – 4 (ROK 1)
je duchowe doświadczenie oraz składali ofiary i poświęcenia poprzez modlitwę wstawienniczą za ludzi.
Lokalizacja objawień na górze skłania do rozważań o
znaczeniu góry i jej relacji z doświadczeniem sacrum.
W dawnych czasach ludzie, głęboko przeżywający
swoją religijność, widzieli w górze miejsce uprzywilejowane – miejsce objawiania się i spotkania z tym,
co boskie. Niektóre góry zostały nawet wyniesione
do statusu miejsc świętych. Tam wiara umieszczała objawienie boskości założycielom ludzkich społeczności. Góry uzyskiwały więc znaczenie religijne.
Dlatego zawsze – aż do dzisiaj – były to miejsca odbywania religijnych pielgrzymek, symbol komunikacji
świata ziemskiego z niebem.
„Muszę przyznać, że te dni były dla mnie
naprawdę szczęśliwe, kiedy sama wśród
mych owieczek ze szczytu góry czy z
głębin doliny mogłam podziwiać piękno
nieba i dziękować Bogu za łaski, jakie mi
zsyłał”
(s. 54). „Weszłyśmy z naszą trzodą prawie na sam
szczyt góry” (s. 78). Tam Łucja i jej towarzyszki, zaczęły odmawiać różaniec i jak opisuje widząca: „zobaczyłyśmy nad drzewami, jakby w powietrzu, wiszącą statuę ze śniegu, błyszczącą w promieniach
słonecznych” (s. 78). Dalej Łucja opowiada: „Muszę
przyznać, że te dni były dla mnie naprawdę szczęśliwe, kiedy sama wśród mych owieczek ze szczytu
góry czy z głębin doliny mogłam podziwiać piękno
nieba i dziękować Bogu za łaski, jakie mi zsyłał” (s.
98).
Łucja wielokrotnie wspomina o górze, o Sierra d’Aire,
o otoczeniu, w jakim pastuszkowie przeżywali swo-
Pasterskie schronienie w górach
Szczególne znaczenie ma Góra
Przemienienia – „góra wysoka”
(Mt 17,1-8; Mk 9,2). Św. Łukasz
(Łk 9,28) pisze o górze, ale bez
nazwy i określonej lokalizacji;
nie odnosi się on bowiem
do konkretnego wzniesienia
terenu, ale do miejsca
obecności i działania Boga.
Góra w przekazach biblijnych
Taki sposób myślenia bliski był także ludowi biblijnemu.
Jego wiara widziała w górze szczególny symbol i uprzywilejowane miejsce obecności Boga; góra oznaczała bliskość
Boga i miejsce, które On wybrał, aby się objawiać. Dzieje
się tak już od patriarchy Abrahama: „I dał Abraham miejscu temu nazwę «Pan widzi». Stąd to mówi się dzisiaj: «Na
wzgórzu Pan się ukazuje»” (Rdz 22,14). Opowieść o ofierze
z rodzonego syna, która ma być złożona na górze pokazuje, że prawdziwy Bóg nie chce ku swojej czci ofiary z istot
ludzkich, lecz chwalebne jest poświęcenie Mu dzieci – tu
wyrażone przez ofiarę z jagnięcia (por. Rdz 22,1-19).
Wyjście Hebrajczyków z niewoli egipskiej poprzedza objawienia się Boga Mojżeszowi „na górze Bożej, Horeb” (Wj
3,1), gdzie został on namaszczony do swojej wyzwoleńczej
misji. Góra stała się miejscem uświęconym przymierzem
Boga z człowiekiem: „Nie zbliżaj się tu! Zdejm sandały z
nóg, gdyż miejsce, na którym stoisz, jest ziemią świętą” (Wj
3,5). Biblijna wiara umieściła na górze Synaj (inna nazwa
„góry Bożej”) odkrycie nowych atrybutów Boga. Wyraźna
staje się fascynacja Bogiem i objawieniem Jego tajemnicy;
Bóg przerasta człowieka, ale staje się obecny. Z tym miejscem wiara ludu wiąże także przekazanie Bożego prawa,
prezentując Synaj jako górę prawa i przymierza, górę łączącą ziemię z niebem.
Inna góra, która naznaczyła życie biblijnego ludu to Syjon
(obecnie część Jerozolimy). Miejsce to – wzbogacając przez
wieki swoje religijne znaczenie – poruszało i wzruszało ludzkiego ducha przez ponad tysiąc lat. To tam Dawid przeniósł
Arkę Boga – symbol obecności Boga przymierza pośród
swego ludu (2Sam, 6-7). Syjon ma więc tę samą symbolikę,
co Synaj w czasie wyjścia z niewoli egipskiej. Tu – z woli
Dawida, wybudowana przez Salomona – powstała potężna
świątynia jerozolimska. Obejmowała ona sanktuarium, jakie
z góry Syjon uczynili prorocy – symbol możliwości ponownego zgromadzenia ludu rozproszonego na wygnaniu.
Uniwersalizm proroków właśnie w górze Syjon widział miejsce zjednoczenia wszystkich ludów: „Stanie się na końcu
czasów, że góra świątyni Pańskiej stanie mocno na wierzchu gór i wystrzeli ponad pagórki. Wszystkie narody do niej
popłyną, mnogie ludy pójdą i rzekną: «Chodźcie, wstąpmy
na Górę Pańską do świątyni Boga Jakubowego! Niech nas
nauczy dróg swoich, byśmy kroczyli Jego ścieżkami. Bo
Prawo wyjdzie z Syjonu i słowo Pańskie – z Jeruzalem»”
(Iz 2,2-3; por. Mi 4,1-3). Ta ekumeniczna idea zjednoczona z rzeczywistością ludowej pielgrzymki na jerozolimskie
wzgórze świątynne, stworzyła i wykorzystywała „Psalmy
pielgrzymkowe” (120-134):
Wznoszę swe oczy ku górom:
Skądże nadejdzie mi pomoc?
Pomoc mi przyjdzie od Pana (Ps 121,1-2)
Ci, którzy Panu ufają,
są jak góra Syjon,
co się nie porusza, ale trwa na wieki.
Góry otaczają Jeruzalem:
tak Pan otacza swój lud (Ps 125,1-2)
Wg proroka Ezechiela historia Izraela osiągnie swą kulminację, gdy „cały dom Izraela” służyć będzie Panu „na mojej
świętej górze, na wysokiej górze izraelskiej” (Ez 20,40).
Nowy Testament zachowuje symbolikę gór i wiele z nich
opisuje jako uprzywilejowane miejsce objawienia i modlitwy. W przeciwieństwie do „nieba”, które symbolizuje miejsce przebywania niewidzialnego i transcendentnego Boga,
„góra” – obiekt ziemski, związany z Jezusem – oznacza
kontakt nieba z historią ludzkości.
Jako nowy Synaj pojawia się Góra Błogosławieństw (Mt
5,1), gdzie Jezus – jak nowy Mojżesz – przekazuje nowe
prawo, które ma być przestrzegane przez nowy lud nowego
przymierza. W Ewangelii św. Jana (J 6,1-4) Jezus po „udaniu się za Jezioro Galilejskie” i przejściu na drugą stronę
„morza” (symbol wyjścia), wchodzi na wzgórze i (gdy zbliża się żydowska Pascha) stamtąd proponuje alternatywę,
nowy początek nowej ludzkości – solidarność poprzez miłość. Uczniowie są na wzgórzu z Jezusem, a to znaczy, że
sfera Boga jest otwarta dla ludzi.
Szczególne znaczenie ma Góra Przemienienia – „góra wysoka” (Mt 17,1-8; Mk 9,2). Św. Łukasz (Łk 9,28) pisze o
górze, ale bez nazwy i określonej lokalizacji; nie odnosi się
on bowiem do konkretnego wzniesienia terenu, ale do miejsca obecności i działania Boga. Ewangelista wiązał Górę
Przemienienia z Synajem – biblijną górą objawienia Boga.
Relacja Mateusza nie pozostawia już żadnych wątpliwości
co do tego związku. Jezus, wstępując na nową górę Synaj
z trzema uczniami, ukazuje się jako nowy Mojżesz, który
wszedł na Synaj z trzema starszymi Izraela (Wj 24,1-11); Jezus objawia się tam jako najwyższy i ostateczny głosiciel
Boga: „To jest mój Syn umiłowany, w którym mam upodobanie, Jego słuchajcie!” (Mt 17,5; por. Pwt. 18,15). Tak jak
lud Izraela zobaczył „chwałę Pana” na szczycie góry Synaj
(Wj 24,16-17), tak na Górze Przemienienia uczniowie ujrzeli
Z kolei Góra Oliwna jest sceną
pasji Jezusa, ale także Jego
Wniebowstąpienia (Dz 1,9-12;
Łk 24,50-53), a więc miejscem
objawienia miłości i chwały
Boga w Jezusie.
„chwałę” Jezusa (Łk 9,32) i pojęli, że on jest Bogiem, Synem Bożym. Tak jak lud Izraela przed górą Synaj (Wj 19,16;
20,18-21), tak uczniowie na Górze Przemienienia jeszcze
się bali. Ale Jezus, podobnie jak to uczynił Mojżesz, uspokoił ich (Mt 17,6-7), bo teraz transcendencja nie może już
wzbudzać strachu, a tylko zaufanie. Z tej góry Jezus wyrusza na swoją ostateczną pielgrzymkę. Uczniowie „mówili
o Jego odejściu, którego miał dokonać w Jerozolimie” (Łk
9,31); w teologii Łukasza jest to punkt kulminacyjny historii
odkupienia ludzkości.
Z kolei Góra Oliwna jest sceną pasji Jezusa, ale także Jego
Wniebowstąpienia (Dz 1,9-12; Łk 24,50-53), a więc miejscem objawienia miłości i chwały Boga w Jezusie. Tam
też Mateusz umieszcza początek uniwersalnej misji nowej
ewangelizacji powierzonej uczniom przez Jezusa: „jedenastu zaś uczniów udało się do Galilei na górę (...) Jezus podszedł do nich i przemówił tymi słowami: «(...) Idźcie więc i
nauczajcie wszystkie narody»” (por. Mt 28,16-19).
Jezus zdesakralizował górę. Samarytanka mówi do Niego: „Ojcowie nasi oddawali cześć Bogu na tej górze
[górze Garizim, na której Samarytanie zbudowali sanktuarium konkurujące z Jerozolimą – przyp. autora], a wy
[Żydzi – przyp. autora] mówicie, że w Jerozolimie jest
miejsce, gdzie należy czcić Boga». Jezus odpowiada:
«Wierz Mi, kobieto, że nadchodzi godzina, kiedy ani na
tej górze, ani w Jerozolimie nie będziecie czcili Ojca. (...)
prawdziwi czciciele będą oddawać cześć Ojcu w Duchu
i prawdzie, a takich to czcicieli chce mieć Ojciec. Bóg
jest duchem: potrzeba więc, by czciciele Jego oddawali
Mu cześć w Duchu i prawdzie»” (J 4,20-24). Teraz to
Jezus Chrystus – ostateczne Słowo Boga – jest „miejscem” uprzywilejowanym do spotkania człowieka z Bogiem. To przez Niego i w Nim spotykamy Boga. To w
Nim i w „bliźnim” kochamy Boga (Mt 25,40; 1J 4,7-21).
Jednakże desakralizacja góry (która podnosi wartość osoby
jako miejsca objawienia się Boga) nie odbiera jej niezmiennej symboliki; spontaniczne skojarzenie, właściwie instynktownie, wiąże bowiem wysokość z doskonałością. Zresztą
Jezus nie chciał wcale górze odbierać jej symbolicznego
znaczenia. Góra to w świecie chrześcijańskim obraz, który
podnosi życie człowieka na wysokości, nadając mu wyższy
i ostateczny sens, jakim jest Bóg. Wysoka i majestatyczna
góra wskazuje na wiarę jako istotę człowieka wspinającego
się po stromej, wąskiej ścieżce prawdy i dobra.
Góra jako horyzont pielgrzymowania.
Kiedy wierzący (lub niewierzący) wchodzi jako pielgrzym do
Sanktuarium Fatimskiego pragnie wrócić z niego poznawszy lepiej tajemnicę, którą to święte miejsce symbolizuje. Ta
tajemnica jest w krzyżu, który na placu Sanktuarium góruje
znacznie nad miejscem objawień Matki Boskiej pastuszkom
i wskazuje każdemu pielgrzymowi źródło życia bez końca.
Cel jest zawsze wyżej, poprzez coraz doskonalszą realizację szlaku wytyczonego i przeżytego przez Jezusa, który
skończył swoją drogę śmierci na wzgórzu życia wiecznego.
Wyjść na górę, na której leży Sanktuarium Fatimskie (w paśmie Serra d’Aire), aby się modlić (jak mówią słowa Ewangelii św. Łukasza o Przemienieniu Jezusa) to rekolekcje duchowe; to pielgrzymka taka sama jak ta, którą odbyli i Mojżesz, i Eliasz na górę Synaj, aby tam rozważać chwałę Boga
pod „obłokiem niewiedzy”, aby od Boga otrzymać „tablice
prawa”, które – dając siłę i nadzieję – wskazują drogę do
Ziemi Obiecanej.
CZCIGODNI FRANCISZEK i HIACYNTA MARTO
Kwartalnik – ISSN 1645-1309
Zwolnione z obowiązku rejestracji w ERC (portugalski Urząd Regulacji Mediów)
na podstawie zarządzenia Dec. Reg. 8/99 de 9/6 art. 12 no. 1A
Dyrektor: S. Ângela de Fátima Coelho ASM
Wydawca i właściciel: Postulacja Franciszka i Hiacynty Marto
Adres: Rua de S. Pedro 9, Apartado 6 – 2496-908 FÁTIMA (Portugalia)
Noel Coypel
Kto podejmuje święty wysiłek pielgrzymki na wzgórze, na
którym położone jest Sanktuarium Fatimskie, ukazuje sobie
i innym swoją postawę ziemskiego pielgrzyma, ze wszystkimi towarzyszącemu temu życiowymi trudnościami i radościami; pokazuje, że czuje się powołany przez „nowe niebo
i nową ziemię”; pokazuje, że jest niezadowolony z tego,
co już osiągnął i pragnie wejść wyżej w życiu duchowym.
Szczególna symbolika góry w chrześcijaństwie, wynika właśnie z tego, że życie Jezusa przynagla do podjęcia tej drogi,
której kulminacją jest wzgórze przebaczenia zła moralnego i powszechnego zbawienia, gdzie po śmierci następuje
Zmartwychwstanie, które śmierć ostatecznie pokonuje.
Dziękujemy
ze
wszystkie
darowizny
przesłane nam, aby pokryć wydatki związane
z prowadzeniem Procesu Kanonizacyjnego
Pastuszków.
Bez tej materialnej pomocy prowadzenie
tego Procesu byłoby niemożliwe.
Wszystkich, którzy pragną wspomagać tę sprawę prosimy o przesyłanie środków na następujące konto:
Secretariado dos Pastorinhos
Banco Millennium BCP
NIB: 0033-0000-45340426373-05
IBAN: PT 50-0033-0000-45340426373-05
SWIFT: BCOMPTPL
Druk: Gráfica Almondina, Zona Industrial 2354-909 Torres Novas
Kontakt:
tel: (00 351) 249 539 780 • fax: (00 351) 249 539 789
e-mail: [email protected]
www.pastorinhos.com