Defekty immunologiczne u noworodków

Defekty
immunologiczne u
noworodków
19.06.2007
Położnictwo I rok
Definicja odporności
Odporność – ogólna niepodatność ustroju
na działanie drobnoustrojów
chorobotwórczych.
Odporność naturalna jest fizjologiczną
odpornością skierowaną przeciwko
wszelkim zakażeniom, uwarunkowaną
działaniem powłok ciała, błon śluzowych,
wydzielin i procesów metabolicznych.
Odporność u noworodka
Wrażliwość noworodka na infekcje wynika z
niedojrzałości jego układu immunologicznego,
w którym przeważa odporność nieswoista
(wrodzona, naturalna).
Definicja niedoborów odporności
Niedobory odporności - obejmują grupę
chorób / zespołów chorobowych
spowodowanych częściowym lub
całkowitym brakiem ilościowym i / lub
jakościowym (czynnościowym) elementów
w obrębie układu immunologicznego.
Podział niedoborów
Pierwotne (wrodzone)
1. Rzadsze od
niedoborów
wtórnych
2. Przyczyna: defekt
genetyczny
Wtórne (nabyte)
1. Częstsze od
niedoborów
pierwotnych
2. Przyczyna:
• Czynniki zewnętrzne
• Towarzyszące
choroby
Przykłady pierwotnych
niedoborów odporności
1. Niedobory limfocytów B
1. Agammaglobulinemia Brutona (in.
sprzężona z chromosomem X)
• rzadki defekt
• wystepuje u chłopców (choroba
sprzężona z płcią)
• przyczyna: zaburzenie dojrzewania
limfocytów B (limfocyty T – prawidłowe)
• ok. 1/100 tys. narodzin
1. Niedobory limfocytów B
2. Pospolity zmienny niedobór odporności (CVID)
• przyczyna: zaburzenie dojrzewania limfocytów B
• dziedziczone autosomalnie
limfocyt
1. Niedobory limfocytów B
3. Izolowany niedobór IgA
• najczęstszy wrodzony
niedobór odporności
• ok. 1/600 urodzeń
• brak różnicowania się
limfocytów B do komórek
plazmatycznych
• charakter przewlekły
limfocyt
2. Niedobory limfocytów T
Zespół Di George’a
• przyczyna:
- zaburzenia rozwoju grasicy i jej aplazje
- spożywanie alkoholu przez matkę
- zakażenia wewnątrzłonowe
• objawy:
- wrodzone wady serca (szczególnie tetralogia Fallota)
- „rybi pyszczek”
- wzmożona zapadalność na choroby wirusowe,
bakteryjne i grzybicze
- hipokalcemia
3. Defekty złożone
1. Ciężki złożony niedobór odporności
(SCID)
• schorzenie sprzężone z chromosomem X
• ok. 1/50 tys. urodzeń
• przyczyna: brak dojrzałych limfocytów T i
NK
• ciężko przebiegające infekcje
• brak transplantacji szpiku = zgon do 1 r.ż.
3. Defekty złożone
2. Zespół Wiskotta - Aldricha (WAS)
• choroba sprzężona z chromosomem X
• dziedziczenie recesywne
• ok. 1/250 tys. urodzeń
• objawy:
- wypryski
- krwawa biegunka
- nawracające zakażenia
4. Defekty fagocytozy
• przyczyna: brak lub dysfunkcja komórek
żernych
• objawy:
- późne odpadanie pępowiny
- przewlekłe zapalenie przyzębia
- nawracające zapalenia jamy ustnej
- nawracające ropnie skóry
- ropnie narządowe
4. Defekty fagocytozy
Zespół Chediaka-Higashiego (CHS)
• dziedziczenie autosomalne recesywne
• duże wodniczki w leukocytach
5. Defekty układu dopełniacza
Niedobór
Objawy kliniczne
C1q
choroby autoimmunizacyjne, zakażenia
C1r
choroby autoimmunizacyjne, zakażenia
C2
choroby autoimmunizacyjne, zakażenia
C3
nawracające ropne zakażenia
C4
choroby autoimmunizacyjne, zakażenia
C5
zakażenia Neisseria spp, choroby autoimmnunizacyjne
C6
zakażenia Neisseria spp, choroby autoimmnunizacyjne
C7
zakażenia Neisseria spp, choroby autoimmnunizacyjne
C8
zakażenia Neisseria spp, choroby autoimmnunizacyjne
C9
zakażenia Neisseria spp
inhibitor C1
obrzęk naczynioruchowy
czynnik I
nawracające ropne zakażenia
czynnik H
nawracające ropne zakażenia
czynnik D
zakażenia Neisseria spp
properdyna
zakażenia Neisseria spp
Podział niedoborów
Pierwotne (wrodzone)
1. Rzadsze od
niedoborów
wtórnych
2. Przyczyna: defekt
genetyczny
Wtórne (nabyte)
1. Częstsze od
niedoborów
pierwotnych
2. Przyczyna:
• Czynniki zewnętrzne
• Towarzyszące
choroby
Choroby wrodzone lub dziedziczne, którym towarzyszą niedobory odporności
•



•



•


•


•



•




•


•



•
zespoły z niestabilnością chromosomalną i upośledzoną naprawą DNA
zespół Blooma
niedokrwistość Fanconiego
zespół ICF
defekty chromosomalne
zespół Downa
zespół Turnera
delecje chromosomu 18
zaburzenia szkieletowe
karłowatość krótkokończynowa
hipoplazja chrząstek i włosów (przynasadowa chondrodysplazja)
niedobory odporności z upośledzeniem wzrostu
zespół Dubowitza
progeria
niedobory odporności z chorobami skóry
częściowe bielactwo
wrodzona rybia łuska
zaburzenia rogowacenia
dziedziczne choroby metaboliczne
acrodermatitis enteropathica
niedobór transkobalaminy 2
niedobór karboksylazy zależny od biotyny
choroby spichrzeniowe (glikogenoza typu 1b)
nadmierny katabolizm lub utrata immunoglobulin
rodzinny hiperkatabolizm
limfagiektazje jelitowe
inne
Zespół Downa - zgrubienie okolicy
zespół hiper-IgE (Joba)
karkowej widoczne w obrazie USG przewlekła kandydoza skóry i błon śluzowych
wrodzona hiposplenia lub brak śledzony
płód 11 tygodni
niedobór odporności i grasiczak
Nadwrażliwość układu
immunologicznego
OKREŚLENIE
TYP MECHANIZM
NADWRAŻLIWOŚCI
IMMUNOLOGICZNY
Anafilaktyczna,
natychmiastowa
I
Przeciwciała klasy IgE
(wzmocnienie ostrej
odpowiedzi zapalnej)
Cytotoksyczna
II
Przeciwciała i dopełniacz
Kompleksy
immunologiczne
III
Kompleksy
przeciwciało / antygen
Późna
IV
Z udziałem limfocytów T
Nadwrażliwość typu I - alergia
• alergia pokarmowa
(na białko w mleku)
• najczęstsze objawy:
- żołądkowo – jelitowe
- skórne
• leczenie: zmiana diety
Nadwrażliwość typu II –
konflikt serologiczny
Defekty immunologiczne
=
zgon noworodka?