ZAGADNIENIA DO EGZAM INU: PODSTAWY SOCJOL OGII I, ROK AKADEMIC KI 2016/2017 ZAGADNIENIA DO TREŚCI WYKŁADU: 1. Dlaczego nie można definiować socjologii jako nauki o społeczeństwie? 2. Scharakteryzuj trzy podstawowe stanowiska w sprawie tego, czym jest społeczeństwo. 3. Wymień i pokrótce scharakteryzuj sześć elementów składowych perspektywy badania życia społecznego charakterystycznych dla socjologii. 4. Wymień i scharakteryzuj podstawowe cechy nowoczesnych zbiorowości. 5. Jakie sposób definiowania socjologii przyjęliśmy podczas wykładów? 6. Co to jest modernizacja społeczna i jakie są jej podstawowe media? 7. Dlaczego modernizacja społeczna jest procesem dwuznacznym? 8. Dlaczego modernizacji nie można traktować jako procesu kierunkowego, uniwersalnego i koniecznego? 9. Jakie są trzy rodzaje relacji łączących socjologię z procesami modernizacji? 10. Scharakteryzuj pokrótce wkład Comte’a w rozwój socjologii. 11. Scharakteryzuj pokrótce wkład Durkheima w rozwój socjologii. 12. Scharakteryzuj pokrótce wkład Webera w rozwój socjologii. 13. Co to jest badanie społeczeństwa i czemu ono służy? 14. Na czym polega specyfika i słabość potocznych badań życia społecznego? 15. Co to jest wiedza? 16. Na czym polega specyfika naukowych badań życia społecznego? 17. Co to jest teoria i na czym polega jej rola w badaniach naukowych? 18. Jakie są trzy podstawowe źródła informacji w badaniach społeczeństwa? 19. Na czym polega specyfika jakościowych i ilościowych badań społeczeństwa? 20. Wymień cztery podstawowe metody badań socjologicznych i scharakteryzuj jedną z nich 21. Scharakteryzuj podstawowe ograniczenia badań socjologicznych. 22. Wymień cztery podstawowe paradygmaty socjologii i scharakteryzuj szczegółowo jeden z nich. 23. Co to są subdyscypliny naukowe i z czego wynika zróżnicowanie subdyscyplinowe socjologii? 24. Wymień i pokrótce scharakteryzuj znane Ci zwroty w naukach społecznych 25. Jakie są źródła zwrotów w naukach społecznych? 26. Cztery socjologie Burawoy’a 27. Co to jest tożsamość i wobec jakich dylematów określa się tożsamość socjologów? 28. Co to jest życie społeczne? 29. Czy życie społeczne prowadzą tylko ludzie? Odpowiedz i uzasadnij swoje stanowisko. 30. Jakie są podstawowe źródła życia społecznego? 31. Na czym polega specyfika życia społecznego zwierząt? 32. Na czym polega specyfika życia społecznego człowieka? 33. Co to jest antropocentryzm i jakie są jego konsekwencje? 34. Co to jest transhumanizm? 35. Dlaczego człowiek jest jednym ze zwierząt? 36. Jakie są cechy charakterystyczne człowieka jako gatunku? 37. Na czym polega specyfika ludzkiego sposobu adaptowania się do rzeczywistości? 38. Jaką rolę odgrywa język? 39. Jaką rolę odgrywają narzędzia? 40. Jaką rolę odgrywają systemy aksjonormatywne? 41. Co to jest kultura i z jakich trzech podstawowych aspektów się ona składa? 42. Na czym polega różnica pomiędzy uspołecznieniem, socjalizacją i wychowywaniem? 43. Scharakteryzuje pokrótce cztery efekty procesu socjalizacji 44. Na czym polega paradoks socjalizacji? 45. Co to jest habitus i jaką rolę odgrywa on w życiu społecznym? 46. Co to jest reprodukcja społeczna? 47. Dlaczego socjalizacja jest najważniejszym narzędziem kontroli społecznej? 48. Co to jest proces role-taking? 49. Scharakteryzuj przebieg procesu socjalizacji według Herberta Meada 50. Scharakteryzuj znane Ci rodzaje procesu socjalizacji 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59. 60. 61. 62. 63. 64. 65. 66. 67. 68. 69. Scharakteryzuj pokrótce trzy cechy współczesnych procesów socjalizacyjnych. Co to jest działanie? Scharakteryzuj pokrótce dwa rodzaje władzy według H. Arendt Co to jest agency i jakie są źródła? Scharakteryzuj typy działań według Webera Co to jest strukturacja? Na czym polega różnica pomiędzy potrzebami a pragnieniami? Co to jest interakcja społeczna i jakie znasz jej rodzaje? Co to jest definicja sytuacji i na czym polega jej rola w trakcie interakcji? Jakie są źródła definicji sytuacji? Co to jest występ i jakie aspekty określają jego przebieg? Dlaczego ludzie mają dziś silną potrzebę zwracania na siebie uwagi? Co to jest adiaforyzacja? Co to jest naśladownictwo i jakie są jego podstawowe źródła? Scharakteryzuj dwa podstawowe sposoby rozumienia konformizmu w socjologii. Co jest głównym źródłem konformizmu i jakie znasz jego rodzaje? Co to jest kontrola społeczna i jakie znasz jej mechanizmy oraz środki? Dlaczego rozróżnienie na wewnętrzną i zewnętrzna kontrolę społeczną jest bezzasadne? Scharakteryzuj koncepcję kontroli społecznej Travisa Hirschi’ego. ZAGADNIENIA DO TREŚCI LEKTUR OBOWIĄZKOWY CH: I. Bruce S., Socjologia, GWP, Sopot, 2012, str. 128-152 1. Kim są w tekście Bruce’a hochsztaplerzy? 2. Czym jest relatywizm i jaki stosunek Bruce’a wobec niego? II. Giddens A., Sutton P.W., Socjologia. Kluczowe pojęcia, PWN, Warszawa, 2014, str. 17-35: 1. Co to jest globalizacja? 2. Co to jest ponowoczesność? III. Bruce S., Socjologia, GWP, Sopot, 2012, str. 11-36: 1. Na czym polegają różnice pomiędzy naukami społecznymi, a przyrodniczymi? 2. Jakiego rodzaju powiązania istnieją pomiędzy działaniem, a jego relacjonowaniem przez ludzi? IV. Giza A., Socjologia po nowoczesności, czyli społecznej odpowiedzialności nauk społecznych (w: ) Socjologia uspołecznienia, Lewicki M., Mandes S., Przybylska A., Sikorska M., Trutkowski C. (red) Warszawa, 2015, str. 39-60: 1. Dlaczego socjologia jest zawsze „socjologią wiedzy”? 2. Dlaczego spory teoretyczne w socjologii są sporami etycznymi? V. Marody M, Jednostka po nowoczesności. Perspektywa socjologiczna, Scholar, Warszawa, 2014, str. 12-36 1. Co może być nośnikiem pamięci międzypokoleniowej i jaką rolę one pełnią? 2. Na czym polega relacyjność życia społecznego? VI. Griswold W., Socjologia kultury. Kultury i społeczeństwa w zmieniającym się świecie, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa, 2013, str. 31-53: 1. Scharakteryzuj pokrótce dwa sposoby ujmowania kultury omawiane przez Griswold 2. Co to jest obiekt kulturowy? VII. Berger P.L., Luckmann T., Internalizacja rzeczywistości (w;) Socjologia. Lektury, Sztompka P., Kucia M. (red.), Wydawnictwo Znak, Kraków, 2005, str. 568-580: 1. Jakiego rodzaju treści przekazywane są w procesach socjalizacji pierwotnej w każdej kulturze? 2. Co to znaczy, iż socjalizacja wtórna to internalizacją „subświatów” instytucjonalnych? VIII. Goffman E., Spotkania. Dwa studia z socjologii interakcji, Kraków, 2010, str. 67-94]: 1. Co to jest rola społeczna i na czym polega jej znaczenie w interakcji społecznej? 2. Co to jest dystans do roli? IX. Berger P.L., Zaproszenie do socjologii, (różne wydania), r. Perspektywa socjologiczna- człowiek w społeczeństwie 1. Dlaczego przemoc jest nieskutecznym środkiem kontroli społecznej? 2. Scharakteryzuj ideę kontroli społecznej P.L. Bergera (koncentryczne koła kontroli społecznej)