Mierniki wzrostu gosp. oraz fazy podzialu produktu

Mierniki wzrostu gosp.
oraz fazy podzialu
produktu krajowego
1.PODSTAWOWE MIERNIKI WZROSTU GOSPODARCZEGO
Wzrost gospodarczy określa wymierne skutki procesu powiększania
zdolności wytwórczych kraju w danym okresie.
Mierniki wzrostu gospodarczego:
• produkt krajowy brutto(PKB): całkowita wartość dóbr i usług
wytworzonych przez społeczeństwo w ciągu danego roku na terenie
danego kraju(kiedy rośnie PKB społeczeństwo staje się bogatsze),
• produkt narodowy brutto(PNB): całkowita wartość wyrobów i usług
wytworzonych przez obywateli danego kraju w ciągu jednego roku,
PNB uwzględnia również dochody krajowych firm uzyskane za granicą,
nie uwzględnia dochodów obcych firm działających w kraju,
• dochód narodowy(DN): stanowi nowo wytworzoną wartość produktu
krajowego w ciągu roku przez wszystkie podmioty gospodarki
narodowej, skorygowaną o saldo rozliczeń z zagranicą,
• wielkość produktu PKB przypadająca na jednego mieszkańca.
2.PKB – PRODUKT KRAJOWY BRUTTO:
Produkt krajowy brutto, PKB, miernik produkcji wytworzonej na obszarze
danego kraju. Jest sumą wydatków gospodarstw domowych na zakup dóbr
i usług konsumpcyjnych, wydatków sektora prywatnego na zakup dóbr i
usług inwestycyjnych, wydatków państwa na zakup dóbr i usług oraz salda
bilansu handlu zagranicznego.
PKB może być wyrażony w cenach rynkowych, zawierających podatki
pośrednie lub - po ich potrąceniu - w cenach czynników wytwórczych
(cenach netto).
PKB różni się od produktu narodowego brutto (PNB) tym, że nie
uwzględnia dochodu z lokat zagranicznych.
Jako najważniejszy z wielkości makro uważa się powszechnie wskaźnik
PKB, który pozwala doskonale ocenić w jakim stanie znajduje się
gospodarka danego kraju, w jakim stadium cyklu koniunkturalnego – czyli
po prostu czy jest dobrze, czy źle.
PKB Jest to dochód, jaki został wytworzony tylko i wyłącznie na
geograficznym obszarze Polski, zarówno przez Polaków, jak i
obcokrajowców. Dochodów uzyskanych przez Polaków za granicą nie
wlicza się do GDP Polski.
PKB = Konsumpcja + Inwestycje + Wydatki Rządowe + Eksport Import
Wzrost PKB oznacza zazwyczaj dobry stan
gospodarki, wzrost produkcji przemysłowej,
przypływ inwestycji zagranicznych, wzrost
eksportu. Przypływ inwestycji zagranicznych i
wzrost eksportu powodują zwiększenie popytu na
walutę narodową przez zagranicę, co wyraża się
we wzroście kursu.
Należy jednak pamiętać, że zbyt duży wzrost
kursu waluty krajowej (aprecjacja) może
doprowadzić do podniesienia kosztów eksportu
(niekorzystny kurs wymiany waluty), spadku
kosztów importu, co w konsekwencji odniesie się
do spadku PKB lub przynajmniej spowolnienia
jego wzrostu.
PKB, jak wskaźnik jest publikowany co kwartał i
to zazwyczaj z jedno, lub dwumiesięcznym
poślizgiem
3.PNB - PRODUKT NARODOWY BRUTTO:
Jest to miernik efektów rocznej działalności gospodarki, obliczany
przez powiększenie produktu krajowego brutto o wartość
dochodów netto z tytułu własności za granicą.
Te ostatnie stanowią różnicę pomiędzy napływem dochodów
uzyskanych przez obywateli danego kraju za granicą (głównie
transfer zysków z kapitałów zainwestowanych za granicą, ale
także dochody z pracy) a wypływem dochodów uzyskanych przez
cudzoziemców w danym kraju. Dodatnia wartość dochodów netto
z tytułu własności za granicą powiększa produkt krajowy brutto
(PNB > PKB), ujemna - pomniejsza go (PNB < PKB).
4.Rodzaje PNB:
a) nominalny - liczony w cenach bieżących;
b) realny - liczony w cenach stałych (uzyskany przez zastosowanie
deflatora, wyrażającego wpływ inflacji: PNB nominalny podzielony
przez deflator).
Wady PNB:
- nie ujmuje produkcji nie przeznaczonej na rynek;
- nie ujmuje „szarej” i „czarnej” działalności gospodarczej;
- nie ujmuje czasu wolnego jako dobra;
- nie obejmuje renty konsumenta z posiadanych dóbr trwałych;
- obejmuje produkcję tzw. antydóbr: zanieczyszczeń środowiska,
broni, tytoniu itp.
5.DN - DOCHÓD NARODOWY
Dochód narodowy to suma dochodów wszystkich
podmiotów, uzyskanych z wykorzystania czynników
produkcji (ziemia, praca, kapitał) równa całkowitej wartości
wytworzonych dóbr i usług.
Oblicza się go przez odjęcie amortyzacji (zużycia) od
produktu narodowego brutto (PNB) w cenach czynników
produkcji; d.n. jest to więc ilość pieniędzy, jaką dysponuje
gospodarka na wydatki na dobra i usługi, po odliczeniu
pieniędzy niezbędnych do sfinansowania amortyzacji i
utrzymania istniejących zasobów kapitału na
dotychczasowym poziomie; wobec trudności dokładnego
pomiaru wielkości amortyzacji sytuację gosp. danego kraju
ocenia się najczęściej na podstawie poziomu PNB.
Jest największym agregatem obejmującym wszystkie dobra
finalne i usługi wytwarzane w każdej gospodarce
narodowej. Wyrażamy go w jednostkach wartościowych w
bieżących cenach rynkowych, jakie ukształtowały się na
rynku w danym kraju i w danym roku. Stosuje się je wtedy,
gdy analizuje się podział narodu dochodowego. Wyrażamy
go również w cenach stałych wziętych za podstawę z
jakiegoś jednego roku.



6. Czynniki wzrostu gospodarczego:
Ekonomiści wymieniają cztery podstawowe czynniki wzrostu
gospodarczego (cztery „siły napędowe” wzrostu). Są to:
Praca (w ujęciu ilościowym – podaż pracy, jak i jakościowym –
dyscyplina pracy, wykształcenie, kwalifikacje motywacja)
Zasoby naturalne (ziemia, zasoby mineralne, paliwa, jakość
środowiska)
Kapitał – środki wykorzystywane w procesie produkcji
• kapitał rzeczowy (maszyny, fabryki, drogi)
• kapitał finansowy
• kapitał ludzki

Technologia (nauka, technika, zarządzanie, przedsiębiorczość)
7.Przykłady krajów o wysokim wzroście gospodarczym:
Przykładów wysokiego wzrostu gospodarczego jest wiele. Po
drugiej wojnie światowej okres szybkiego wzrostu doświadczyły
kraje Europy Zachodniej odbudowujące swój potencjał
gospodarczy, w tym szczególnie wysokie tempo wzrostu osiągnęła
Republika Federalna Niemiec. Wiele lat wysoką dynamiką wzrostu
mogła pochwalić się Japonia, która również wyrosła na jedną z
największych potęg gospodarczych. W latach 90. jej sukces
powtarzały tzw. azjatyckie tygrysy – kraje takie, jak Korea
Południowa czy Tajlandia. Obecnie krajem, który może poszczycić
się najwyższą dynamiką PKB, są Chiny.
8.Korzyści ze wzrostu gospodarczego:
Korzyścią ze wzrostu gospodarczego i rozwoju gospodarczego jest
podwyższenie standardu życia, lepsza sytuacja socjalna, większe
bezpieczeństwo publiczne. Jednak sam wzrost PKB nie gwarantuje wzrostu
stopy życiowej czy dobrobytu społeczeństwa. Wzrost PKB może iść w
parze ze wzrostem biedy, na co wskazują przykłady takie jak Brazylia,
gdzie szesnastokrotnemu wzrostowi gospodarczemu po II wojnie
światowej nie towarzyszyło zmniejszenie nędzy. Dlatego też
skuteczniejszym miernikiem korzyści ze wzrostu gospodarczego dokładniej
opisującym jego wymiar jest ujęcie PKB per capita, czyli PKB w
przeliczeniu na jednego mieszkańca.
9.Podział Produktu Krajowego Brutto:
Zazwyczaj poziom PKB z okresu na okres zwiększa się dzięki temu, że
społeczeństwo dysponuje lepszymi maszynami i urządzeniami, większą
wiedzą i doświadczeniem, lepszą organizacją pracy, a dzięki rozwojowi
demograficznemu często również większą liczba pracowników. Zjawisko to
określamy mianem wzrostu gospodarczego.
Z kolei często stosowane porównania PKB w różnych krajach wymagają
wyeliminowania z pomiaru różnic w wysokości cen tych samych towarów i
usług (interesują nas, podobnie jak w przypadku realnego wzrostu PKB,
różnice w poziomie produkcji, a nie różnice cen). Prowadzi to do wyliczenia
PKB według parytetu siły nabywczej.
Powiększenie przyrostu PKB jest zazwyczaj skorelowane z adekwatnym
przyspieszeniem wzrostu sprzedanej produkcji przemysłowej oraz usług, a
także spadkiem stopy bezrobocia.
Minusem obu rozwiązań, jak i często samego gwałtownego wzrostu PKB i
spadku bezrobocia, jest wzrost inflacji.
przygotował
Adam Róg kl. 3 A Tech.