Zrównoważony łańcuch dostaw żywności – studium przypadku
advertisement
PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana Dáugosza w CzĊstochowie Pragmata tes Oikonomias 2014, z. VIII Monika ĝWIETLIēSKA Szkoáa Gáówna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie ZrównowaĪony áaĔcuch dostaw ĪywnoĞci – studium przypadku Synopsis: ZrównowaĪony áaĔcuch dostaw to system czynnoĞci biznesowych, obejmujących caáy cykl Īycia produktu, umoĪliwiający tworzenie wartoĞci dla wszystkich interesariuszy przy jednoczesnym zapewnieniu sukcesu komercyjnego, przyczyniający siĊ do wzrostu dobrobytu spoáecznego i poprawy stanu Ğrodowiska. ZrównowaĪony rozwój ma wpáyw na poziom kosztów dziaáalnoĞci, jakoĞü produkcji czy zwiĊkszenie przewagi konkurencyjnej. Firma Danone wprowadziáa zasady zrównowaĪonego rozwoju do swojego áaĔcucha dostaw, który obejmuje miĊdzy innymi wspóápracĊ z dostawcami surowców i opakowaĔ oraz z odbiorcami gotowych produktów. Firma Danone wprowadziáa nowe rozwiązania w procesach transportu, produkcji, sprzedaĪy czy teĪ recyklingu. Sáowa kluczowe: zrównowaĪony rozwój, áaĔcuch dostaw, transport, spoáeczna odpowiedzialnoĞü. Wprowadzenie àaĔcuch dostaw ĪywnoĞci áączy trzy sektory gospodarki: rolnictwo, przetwórstwo spoĪywcze i dystrybucjĊ, mające istotny wpáyw na poziom gospodarczy, sytuacjĊ spoáeczną oraz ekologiczną spoáeczeĔstwa [3]. W áaĔcuchu dostaw zachodzą róĪnorodne czynnoĞci, które tworzą procesy gospodarcze ([11], s. 111). W áaĔcuchu produktów ĪywnoĞciowych procesy te mają za zadanie zapewnienie zadowolenia interesariuszy i zysku organizacjom uczestniczącym w przepáywie produktów i usáug z początku áaĔcucha dostaw aĪ do konsumenta. Chcąc sprostaü wyzwaniom rynku, przedsiĊbiorstwa muszą posiadaü zintegrowane áaĔcuchy dostaw. Powinny dąĪyü do poprawy ekonomicznych relacji miĊdzy kosztami w stosunku do jakoĞci produktów oraz do optymalizacji przez wszystkie ogniwa áaĔcucha dostaw ([7], s. 40). W àaĔcuchu dostaw ĪywnoĞci wystĊpuje wiele podmiotów. Obejmuje on producentów, firmy transportowe, dostawców, sprzedawców hurtowych i detalicznych, magazyny, organizacje usáugowe oraz konsumentów. 374 Monika ĝWIETLIēSKA Celem artykuáu jest przedstawienie istoty koncepcji zrównowaĪonego rozwoju w áaĔcuchach dostaw. Ukazanie problemu związanego ze zrównowaĪonym transportem, bĊdącym jednym z kluczowych procesów w áaĔcuchu dostaw firm branĪy FMCG (produkty szybkorotujące, sprzedawane czĊsto i po wzglĊdnie niskich cenach), i nie tylko. W pracy wykorzystano nastĊpujące metody gromadzenia materiaáu badawczego: metodĊ studiów literaturowych oraz metodĊ dokumentacyjną (Raport odpowiedzialnoĞci spoáecznej i Ğrodowiskowej Danone, 2010, 2011, 2012). PrzyjĊty cel pracy oraz studia literatury dotyczące omawianego zagadnienia pozwoliáy na sformuáowanie nastĊpującej hipotezy: zrównowaĪony áaĔcuch dostaw to dzisiaj nie tylko moda, ale przede wszystkim koniecznoĞü dla przetrwania i rozwoju przedsiĊbiorstw w perspektywie dáugookresowej. 1. Istota zrównowaĪonego rozwoju PojĊcie „zrównowaĪonego rozwoju” wywodzi siĊ z angielskiego terminu sustainable development i w jĊzyku polskim nie istnieje jego dosáowne táumaczenie. Najbardziej rozpowszechnioną definicją jest ta, która pochodzi z raportu Nasza wspólna przyszáoĞü. Zgodnie z nią „rozwój zrównowaĪony to jest taki rozwój, w którym potrzeby obecnego pokolenia mogą byü zaspokojone bez umniejszania szans przyszáych pokoleĔ na ich zaspokojenie” ([5], s. 21). ZrównowaĪony rozwój ma na celu áączenie aspektów ekonomicznych, spoáecznych i Ğrodowiskowych. Jest koncepcją, dziĊki której udaje siĊ pogodziü interesy Ğwiata biznesu oraz wszystkich grup spoáecznych. Wprowadzenie zasad zrównowaĪonego rozwoju w praktyce to zmiany zachodzące w gospodarce narodowej, caáego Ğwiata, a takĪe i spoáeczeĔstwa. Koncepcja ta „obejmuje nowe podejĞcie do filozofii Īycia, dopuszczalnych technik produkcji, modelu konsumpcji, korzystania z zasobów Ğrodowiska, ochrony róĪnorodnoĞci biologicznej, maksymalnego stosowania cykli zamkniĊtych dla odpadów towarzyszących dziaáalnoĞci ludzkiej” ([14], s. 37). ZrównowaĪony rozwój wpisuje siĊ takĪe w strategiĊ Unii Europejskiej oraz koncepcjĊ rozwoju Polski. W UE strategia zrównowaĪonego rozwoju zostaáa zatwierdzona w 2001 roku, a nastĊpnie odnowiona w 2006 roku. W dokumencie zdefiniowane są poĪądane kierunki zmian w perspektywie dáugoterminowej w obszarze: spoáecznym, gospodarczym i ekologicznym, jak równieĪ sposoby ich osiągniĊcia. Strategia ta stawia przed UE wyzwanie w siedmiu kluczowych dziedzinach, jak: zmiany klimatyczne i czysta energia, zrównowaĪona konsumpcja i produkcja, zrównowaĪony transport, zdrowie publiczne, ochrona i gospodarowanie zasobami naturalnymi, integracja spoáeczna, demografia i migracja oraz wyzwania związane z globalnym ubóstwem i zrównowaĪonym rozwojem ([9], s. 11). ZrównowaĪony áaĔcuch dostaw ĪywnoĞci… 375 2. Koncepcja zrównowaĪonego rozwoju i spoáecznej odpowiedzialnoĞci w odniesieniu do áaĔcuchów dostaw Koncepcja zrównowaĪonego rozwoju w dobie globalizacji nabiera coraz wiĊkszego znaczenia w Ğwiecie biznesu. Przykáadem są miĊdzy innymi powszechnie wystĊpujące áaĔcuchy dostaw ĪywnoĞci. Produkty konsumpcyjne trafiają na rynek dziĊki procesom, które obejmują: pozyskanie i przetworzenie surowca, dostarczenie produktu do miejsca sprzedaĪy, akt wyboru i zakupu, a takĪe utylizacjĊ odpadów na kaĪdym z tych etapów (ryc. 1). Ryc. 1. Odpowiedzialny áaĔcuch dostaw ħródáo: [4], s. 2. W odpowiedzialnym áaĔcuchu dostaw ĪywnoĞci na kaĪdym z etapów wedáug koncepcji zrównowaĪonego rozwoju istotne są aspekty spoáeczne, Ğrodowiskowe i ekonomiczne. Odpowiedzialny áaĔcuch dostaw ĪywnoĞci to taki, który „zorganizowany jest w sposób umoĪliwiający harmonijne poáączenie tych aspektów. ZaĞ w wymiarze praktycznym oznacza to, iĪ w ramach procesu dąĪy siĊ do minimalizacji negatywnego wpáywu na otoczenie, jak równieĪ do maksymalizacji pozytywnego, bez zaniechania dbaáoĞci o efektywnoĞü i rentownoĞü podejmowania dziaáaĔ” [4]. Z kolei wedáug C. Sisco, B. Blythe Chorna i P.M. Pruzan-Jorgensena w zrównowaĪonym áaĔcuchu dostaw „zarządza siĊ wpáywami Ğrodowiskowymi, spoáecznymi i ekonomicznymi oraz dziaáa na rzecz dobrych praktyk rządzenia przez caáy cykl Īycia produktów i usáug. Celem zrównowaĪonego áaĔcucha dostaw jest tworzenie, ochrona i wzrost dáugoterminowej wartoĞci dla wszystkich interesariuszy zaangaĪowanych w obecnoĞci produktów i usáug na rynku” ([8], s. 5). Do osiągniĊcia zrównowaĪonego áaĔcucha dostaw potrzebna jest wspóápraca wszystkich jego uczestników: zaopatrzeniowców, producentów, dystrybutorów, konsumentów. KaĪda z tych grup w odpowiedni dla siebie sposób moĪe realizowaü zasady zrównowaĪonego rozwoju. JednakĪe najwiĊksza odpowiedzialnoĞü przypisywana jest producentom, którzy w najwiĊkszym stopniu oddziaáują na otoczenie i mogą mieü wpáyw na zachowania pozostaáych grup. W związku z tym producenci, w tym szczególnie producenci ĪywnoĞci, zachĊcani są do Monika ĝWIETLIēSKA 376 wprowadzania w organizacji zasad spoáecznej odpowiedzialnoĞci, która definiowana jest jako „odpowiedzialnoĞü przedsiĊbiorstw za ich wpáywy na spoáeczeĔstwo” ([2], s. 6). Wedáug A. Carrolla spoáeczną odpowiedzialnoĞü naleĪy traktowaü jako sumĊ odpowiedzialnoĞci prawnej, ekonomicznej, etycznej oraz filantropijnej ([1], s. 40). W zastosowaniu tej koncepcji w organizacji pomagają istniejące stale udoskonalające metody zarządzania oraz standardy umoĪliwiające dostosowanie metod zarówno produkcji, jak i dystrybucji do stanu zrównowaĪonego. Tabela 1. Przykáady i korzyĞci wynikające z zastosowania koncepcji zrównowaĪonego rozwoju w áaĔcuchu dostaw Elementy áaĔcucha dostaw Pozyskiwanie surowca Przetwarzanie i produkcja Dystrybucja i transport Konsumpcja Utylizacja odpadów Przykáad dziaáania Potencjalne korzyĞci – redukcja zuĪycia surowca – surowce pochodzące z recyklingu – wybieranie materiaáów przyjaznych Ğrodowisku – optymalny wybór dostawców i odpowiednia lokalizacja Spoáeczne i Ğrodowiskowe: optymalne wykorzystanie zasobów. Ekonomiczne: ograniczenie kosztów związanych z pozyskiwaniem surowca – zamykanie obiegu wody, energii – ograniczenie masy opakowaniowej – otwieranie nowych zakáadów poprzedzone wnikliwą analizą – produkcja produktów energooszczĊdnych/ niskokosztowych/wodooszczĊdnych Spoáeczne i Ğrodowiskowe: zmniejszenie iloĞci odpadów, nowe miejsca pracy, ograniczenie zuĪycia wody i energii. Ekonomiczne: ograniczenie kosztów dystrybucji, kosztów związanych z energią i wodą – nowe mechanizmy ograniczające emisjĊ spalin – transport kombinowany – eliminacja pustych przebiegów – w peáni wykorzystanie áadownoĞci Ğrodka transportu – zastosowanie innowacyjnych produktów np. kartonowe palety Spoáeczne i Ğrodowiskowe: zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza, emisji CO2. Ekonomiczne: optymalizacja procesów logistycznych, redukcja kosztów transportu – – – – optymalizacja zakupów wybór produktów ekologicznych segregacja odpadów wybór opakowaĔ nadających siĊ do recyklingu Spoáeczne i Ğrodowiskowe: ograniczenie marnotrawstwa, zmniejszenie iloĞci odpadów, korzyĞci zdrowotne. Ekonomiczne: optymalizacja wydatków konsumenta – na kaĪdym etapie áaĔcucha dostaw – system odbioru produktów/opakowaĔ zuĪytych – opakowania zawierające informacjĊ o wpáywie na Ğrodowisko Spoáeczne i Ğrodowiskowe: zmniejszenie zanieczyszczenia. Ekonomiczne: redukcja kosztów związanych z wywozem Ğmieci, obniĪenie kosztów ħródáo: opracowanie wáasne na podstawie [5], s. 21; [4], s. 2–5. ZrównowaĪony áaĔcuch dostaw ĪywnoĞci… 377 JeĪeli rozpatrujemy zagadnienie zrównowaĪonego czy teĪ odpowiedzialnego áaĔcucha dostaw i procesów logistycznych w nim wystĊpujących, mamy do czynienia z tzw. spoáeczną odpowiedzialnoĞcią logistyki, która za priorytetowe zagadnienia uwaĪa zrównowaĪony transport, zakupy i magazynowanie, a takĪe kieruje siĊ zasadami etyki w prawach czáowieka, spoáeczeĔstwie i bezpieczeĔstwie. W literaturze funkcjonuje dodatkowo pojĊcie zamkniĊtego cyklu zarządzania áaĔcuchem dostaw, który równieĪ związany jest ze zrównowaĪonym rozwojem. DziĊki takiemu podejĞciu organizacje dąĪą do zmniejszenia zuĪycia surowców pierwotnych, ograniczenia emisji spalin, materiaáów niebezpiecznych i energii. Dodatkowo dziĊki logistyce odzysku tworzą siĊ nowe miejsca pracy, co wszystko ma wpáyw na bezpieczne i zdrowe Ğrodowisko ([13], s. 235–236). Zatem w praktyce istotne jest, aby áaĔcuchy dostaw organizowaü w taki sposób, aby optymalnie wykorzystywaü zasoby. Szczególnie dotyczy to zasobów nieodnawialnych, które naleĪy zastĊpowaü substytutami, najlepiej odnawialnymi. W caáym procesie naleĪy korzystaü z takich produktów, które równieĪ optymalnie oddziaáują na Ğrodowisko, czáowieka i spoáeczeĔstwo. PostĊpowanie zgodnie z koncepcją spoáecznej odpowiedzialnoĞci, jak równieĪ dąĪenie do eliminowania negatywnego wpáywu na otoczenie w procesach pozyskiwania surowca, przetwarzania i produkcji, dystrybucji oraz konsumpcji – nie jest zadaniem áatwym, jednakĪe wielu organizacjom i konsumentom udaje siĊ realizowaü je z sukcesem. Takie podejĞcie moĪe mieü istotne korzyĞci dla wszystkich osób biorących udziaá w áaĔcuchu dostaw w perspektywie krótko-, jak i dáugookresowej. Przykáadowe zostaáy przedstawione w tabeli 1. WystĊpujące korzyĞci mogą mieü róĪny charakter (spoáeczny, Ğrodowiskowy, ekonomiczny), w zaleĪnoĞci od podejmowanych decyzji przez interesariuszy. NaleĪy jednak dodaü, Īe wiele firm juĪ wprowadziáo i dalej wprowadza zasady zrównowaĪonego rozwoju do swoich dziaáalnoĞci. DziĊki temu organizacje te zyskują lepszą pozycjĊ konkurencyjną. 3. Praktyczna strona zastosowania zrównowaĪonego áaĔcucha dostaw ĪywnoĞci Zasady zrównowaĪonego rozwoju i spoáecznej odpowiedzialnoĞü w swojej dziaáalnoĞci wprowadziáa firma Danone, która od 1990 roku dostarcza produkty na polski rynek. W Polsce firma Danone zajmuje siĊ produkcją produktów mlecznych w dwóch fabrykach – w Warszawie i Bieruniu. Portfolio firmy zawiera produkty zarówno dla osób starszych, dla dzieci, a takĪe produkty przynoszące korzyĞci zdrowotne. Wszystkie produkty produkowane w polskich fabrykach powstają na bazie polskiego mleka [12]. Firma Danone w Polsce stworzyáa strategiĊ rozwoju biznesu opartą na spoáecznej odpowiedzialnoĞci i zrównowaĪonym rozwoju na lata 2008–2013. Stra- Monika ĝWIETLIēSKA 378 tegia ta nazwana zostaáa „ZrównowaĪony Rozwój” i podzielona byáa na dwie czĊĞci: „ĝrodowisko naturalne” oraz „ZaangaĪowanie spoáeczne”. Istotą podejĞcia Danone do zagadnieĔ związanych z odpowiedzialnym biznesem jest dąĪenie do poprawy wyników, a takĪe i prowadzonej polityki w piĊciu obszarach. W tych piĊciu grupach firma Danone wyróĪnia 16 najwaĪniejszych standardów w zakresie zrównowaĪonego rozwoju, okreĞlając je jako Danone Way Fundamentals (DWF). Program DWF powstaá w 2007 roku i skupia siĊ na standardach przedstawionych w tabeli 2. Tabela 2. SzesnaĞcie standardów zrównowaĪonego rozwoju Danone Obszar Zarządzanie Danone Way Fundamentals – zasady etyki biznesowej SpoáeczeĔstwo – lokalna dziaáalnoĞü spoáeczna ĝrodowisko – – – – stopieĔ realizacji wskaĨników w zakresie ochrony Ğrodowiska zarządzanie ryzykiem w obszarze ochrony Ğrodowiska zapewnienie odpowiednich standardów i terminowych dostaw surowców ograniczenie wpáywu opakowaĔ na Ğrodowisko Miejsce pracy – – – – – – – – dobrowolnoĞü zatrudnienia równe szanse i róĪnorodnoĞü w miejscu pracy bezpieczeĔstwo w miejscu pracy promocja zdrowia w miejscu pracy dialog spoáeczny czas pracy system wynagrodzeĔ edukacja i rozwój pracowników Rynek – zarządzanie jakoĞcią – standardy Grupy w obszarze zdrowia i Īywienia – zasady spoáecznej odpowiedzialnoĞci biznesu w odniesieniu do dostawców i partnerów biznesowych ħródáo: [6], s. 11. Wszystkie zaprezentowane w tabeli wskaĨniki podlegają ocenie zarówno przez GrupĊ Danone, jak i przez audyt zewnĊtrzny, co 2–3 lata. Danone równieĪ prowadzi Ğcisáą wspóápracĊ ze swoimi interesariuszami. W ramach strategii na lata 2009–2013 przeprowadzili wspólnie analizĊ kluczowych zagadnieĔ dotyczących zrównowaĪonego rozwoju. NaleĪaáy do nich miĊdzy innymi takie punkty, jak: skáad produktów i ich wpáyw na zdrowie; wykorzystywanie naturalnych skáadników w produktach; innowacje produktowe; standardy zapewniania jakoĞci i bezpieczeĔstwa produktu oraz opakowania; etyka w reklamie i marketingu; dbanie o lokalnych dostawców; transport i procesy logistyczne; przestrzeganie czasu pracy oraz wzrost zaangaĪowania pracowników w zarządzanie firmą. ZrównowaĪony áaĔcuch dostaw ĪywnoĞci… 379 Istotą zarządzania firmy Danone jest zrozumienie wpáywu na otoczenie oraz odpowiedzialnoĞü na kaĪdym etapie áaĔcucha. Tabela 3. Elementy áaĔcucha wartoĞci firmy Danone, ich wpáyw oraz odpowiedzialnoĞü Elementy áaĔcucha Zakup surowców Wpáyw na otoczenie – wspóápraca z 400 polskimi dostawcami: mleka, surowców i opakowaĔ – ponad 95% surowców pochodzi z rynku polskiego OdpowiedzialnoĞü Danone – oferowanie konkurencyjnych cen surowca – regularne dokonywanie páatnoĞci, przejrzyste zasady przetargów – uczciwe traktowanie dostawców – dbaáoĞü o zrównowaĪony rozwój wspóápracujących gospodarstw (wsparcie finansowe, porady, rzetelna ocena surowca, programy sáuĪące podnoszeniu efektywnoĞci gospodarowania) – w 2011 roku zatrudniono dodat- – produkty wysokiej jakoĞci, produkowane kowo 560 osób w warunkach przyjaznych dla Ğrodowiska – zuĪycie energii i wody oraz genez uwzglĊdnieniem ochrony zdrowia i bezrowanie odpadów w procesie pieczeĔstwa pracowników produkcji – rozwój pracowników, sprawiedliwa ocena, Produkcja troska o równowagĊ miĊdzy pracą a sferą i opakowaprywatną nia – opakowania z uwzglĊdnieniem kryteriów Ğrodowiskowych – pomoc organizacjom w kwestiach bezpieczeĔstwa i ochrony Ğrodowiska, a takĪe w walce z niedoĪywieniem dzieci – emisja gazów cieplarnianych i generowanie haáasu Transport – zmniejszanie negatywnego wpáywu na Ğrodowisko poprzez dopracowanie tras dowozu mleka do fabryk – optymalizacja zaáadunku towarów poprzez wykorzystanie maksymalnej áadownoĞci Ğrodka transportu – dbanie o bezpieczeĔstwo kierowców i odpowiednią temperaturĊ w samochodach cháodniach – dystrybucja gwarantująca kupującym staáy dostĊp do produktów SprzedaĪ – w 2011 roku wartoĞü sprzedaĪy – trwaáe relacje z klientami: hurtowniami, produktów Danone wyniosáa 1254 sklepami handlu tradycyjnego, sieciami mln zá netto i jednoczeĞnie byáa to 3 super- i hipermarketów pozycja na polskim rynku mleka – promowanie wiedzy o wáaĞciwej tempera– zuĪycie energii i emisja gazów cieturze przechowywania produktów plarnianych spowodowane przez – ciągáy proces dostaw, by cháodziarki nie sprzĊt cháodniczy w sklepach zuĪywaáy energii na próĪno i transport produktów do punktów sprzedaĪy 380 Monika ĝWIETLIēSKA Tabela 3. Elementy áaĔcucha wartoĞci firmy Danone… (cd.) Elementy áaĔcucha Konsumpcja Recykling Wpáyw na otoczenie – sprzedaĪ produktów mlecznych, zdrowych – wysoka jakoĞü produktów – zuĪycie energii i emisja gazów cieplarnianych OdpowiedzialnoĞü Danone – wysoka jakoĞü i bezpieczeĔstwo produktów w chwili ich spoĪycia – produkty dostosowane do potrzeb Īywieniowych i zdrowotnych – wáaĞciwoĞci odĪywcze i zdrowotne produktów – budowanie ĞwiadomoĞci ekologicznej konsumentów – programy z niedoĪywieniem dzieci w Polsce – powstawanie odpadów i wynika- – odzysk i recykling odpadów opakowaniojące z tego zanieczyszczenie glewych wprowadzonych na rynek by i wody – udziaá w pracach organizacji zajmującej siĊ recyklingiem i odzyskiem zuĪytych opakowaĔ – wspóáfinansowanie tworzenia krajowego systemu recyklingu ħródáo: opracowanie wáasne na podstawie: [15], s. 14. Szczególnego znaczenia w áaĔcuchu dostaw ĪywnoĞci nabiera proces transportu. WystĊpuje on pomiĊdzy kaĪdym ogniwem áaĔcucha dostaw, a takĪe w obrĊbie kaĪdego z nich. UmoĪliwia przemieszczanie produktów, surowców i materiaáów z jednego miejsca w drugie i przy tym oddziaáuje na otoczenie w sposób niekorzystny, emitując gazy cieplarniane i haáas. JednakĪe bez transportu funkcjonowanie dzisiejszej gospodarki byáoby niemoĪliwe. Dlatego teĪ wyzwaniem jest zorganizowanie zrównowaĪonego transportu. Firma Danone jest jednym z przykáadów dąĪenia do jego osiągniĊcia. W firmie Danone do godnych polecenia rozwiązaĔ związanych z transportem naleĪy miĊdzy innymi wymieniü optymalizacjĊ tras i kursów, Danone Carbon Pact oraz Danone Carbon Footprint [15]. Do obliczania wpáywu na Ğrodowisko sáuĪy Danone Carbon Footprint (ĝlad WĊglowy Danone), który zostaá wdroĪony w 2008 roku. DziĊki niemu moĪliwe jest obliczenie, raportowanie oraz konsolidowanie emitowanej iloĞci gazów cieplarnianych w postaci g CO2/kg finalnego produktu. W Polsce w firmie Danone systematycznie iloĞü gramów CO2 przypadająca na produkt koĔcowy maleje, w 2008 roku wynosiáa 2153 g Co2, w 2009 roku – 2090 g, w 2010 roku – 1858 g i w 2011 roku –1767 g. Danone Carbon Pact dotyczy specjalnych umów, które regulują obowiązki dostawców Danone wobec Ğrodowiska naturalnego. Dostawcy zobowiązują siĊ monitorowaü emisjĊ dwutlenku wĊgla generowanego przez produkty dostarcza- ZrównowaĪony áaĔcuch dostaw ĪywnoĞci… 381 ne do Danone’a, przygotowaü plan zmierzający do redukcji emisji CO2, przedstawiü raport roczny z realizacji zaplanowanych dziaáaĔ. Dodatkowo w procesie transportu firmie udaáo siĊ zmniejszyü liczbĊ kursów pustych oraz dopracowaü sieü dystrybucyjną. DziĊki narzĊdziom do optymalizacji tras dowozu mleka do fabryk udaáo siĊ zredukowaü koszt transportu jednego kilograma produktu wyraĪonego w g CO2 o 7,5% w skali roku. NaleĪy zauwaĪyü, iĪ zrównowaĪony rozwój staje siĊ jednym z najwaĪniejszych obszarów funkcjonowania áaĔcucha dostaw ĪywnoĞci i nie tylko. ĝwiadczyü o tym bĊdą podejmowane decyzje, stosowanie nieuwzglĊdnianych mierników i wskaĨników, takich jak zuĪycie energii, wody, emisja CO2, recykling odpadów oraz bezpieczeĔstwo ([10], s. 13, 19). Podsumowanie DąĪenie do zrównowaĪonego áaĔcucha dostaw wymaga przezwyciĊĪenia wielu wyzwaĔ oraz wspóápracy pomiĊdzy wszystkimi uczestnikami i elementami. JednakĪe zarządzanie zgodne z tą koncepcją pozwala na osiągniĊcie korzyĞci w aspekcie spoáecznym, Ğrodowiskowym oraz ekonomicznym. Pozwala budowaü pozytywne relacje producent–dystrybutor–konsument, umoĪliwiając zdobycie przewagi konkurencyjnej. Coraz wiĊcej firm tak jak Danone rezygnuje z tradycyjnego pojmowania áaĔcucha dostaw na rzecz zintegrowanego, w którym poszczególne ogniwa tworzą caáoĞü i w którym dąĪy siĊ do osiągniĊcia wspólnego celu. Dbając jednoczeĞnie o dobro spoáeczne i Ğrodowiskowe oraz speániając oczekiwania klientów – odpowiedzialnie zarządzają swoimi áaĔcuchami dostaw. Dlatego teĪ po przeanalizowaniu dziaáaĔ firmy Danone z áatwoĞcią moĪna potwierdziü postawioną hipotezĊ. ZrównowaĪony áaĔcuch dostaw jest nie tylko pozytywem pod wzglĊdem marketingowym, ale teĪ ma wpáyw siĊ na konkurencyjnoĞü i pozycjĊ, a takĪe powoduje obniĪenie kosztów na kaĪdym z ogniw áaĔcucha. Do zrównowaĪonego áaĔcucha dostaw w dáugiej perspektywie bĊdzie dąĪyáo coraz wiĊcej firm, mając na uwadze korzyĞci, jakie z tego wynikają. Literatura [1] Carroll A.B., The Pyramid of Corporate Social Responsibility: Toward the Moral Management of Organizational Stakeholders, „Business Horizons” 1991, vol. 34. [2] Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee and the Committee of 382 Monika ĝWIETLIēSKA the Regions, A Renewed EU Strategy 2011–2014 for Corporate Social Responsibility, Brussels, 25.10.2011 COM(2011) 681 final. [3] CzyĪewski A., Wspóáczesne problemy agrobiznesu w Polsce, „Zeszyty Naukowy AE w Poznaniu” 2001, nr 13. [4] FaliĔski M.A. i inni, ZrównowaĪony áaĔcuch dostaw, Wydaw. Ministerstwa Gospodarki i Zespoáu do spraw spoáecznej odpowiedzialnoĞci przedsiĊbiorstw, Warszawa 2012. [5] Nasza wspólna przyszáoĞü. Raport ĝwiatowej Komisji do spraw ĝrodowiska i Rozwoju, PWE, Warszawa 1991. [6] Raport OdpowiedzialnoĞci Spoáecznej i Ğrodowiskowej 2006–2009. Danone, Warszawa 2010. [7] Rutkowski K., Logistyka dystrybucji, Difin, Warszawa 2000. [8] Sisco C., Blythe Chorn B., Pruzan-Jorgensen P.M., Supply Chain Sustainability. A Practical Guide for Continuous Improvement, UN Global Compact Office and Business for Social Responsibility, 2010. [9] Sustainable development in the European Union, Eurostat European Commission, Luksemburg 2011. [10] The 2016 Future Supply Chain, Serving Consumers in a Sustainable Way, Global Commerce Initiative, Capgemini, May 2008. [11] Witkowski J., Zarządzanie áaĔcuchem dostaw, PWE, Warszawa 2003. [12] www.danone.pl/Kim-jestesmy [stan z 29.09.2013]. [13] Van der Laan E., Closing the Global Supply Chain: The Gateway Towards Sustainability, [w:] J. van Nunen, P. Huijbregts, P. Rietveld (red.), Transitions Towards Sustainable Mobility. New Solutions and Approaches for Sustainable Transport Systems, Springer, Heidelberg – Dordrecht – London – New York 2011. [14] Zegar J., Kierowanie zrównowaĪonym rozwojem spoáeczno-gospodarczym (ekorozwojem), Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2003. [15] ZrównowaĪony rozwój w praktyce biznesowej w trosce o zdrowie ludzi i Ğrodowisko, Danone Raport 2010–2012, Warszawa 2012. Sustainable Food Supply Chain – Case Study Summary: Sustainable supply chain is a system of business activities covering the entire product life cycle, enabling the creation of value for all stakeholders while ensuring the commercial success, contributing to the growth of social welfare and improvement of the environment. Sustainable development has an impact on the level of operating costs, production quality and increase competitive advantage. Enterprises, including for example Danone, have introduced the principles of sustainable development into their supply chain, which includes cooperation with suppliers: raw materials, packaging and finished products with customers. Danone has introduced new solutions in the process of transportation, manufacturing, selling or recycling. Keywords: sustainable development, supply chain, transportation, social responsibility.
