BYĆ PRZEDSIĘBIORCZYM - nauka przez praktykę Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Temat lekcji: Działalność banków w Polsce W trakcie lekcji poznamy: -zasady funkcjonowania systemu bankowego, -rolę i funkcje banku centralnego, -rodzaje banków komercyjnych, -podstawowe usługi prowadzone przez banki, - podstawowe produkty bankowe. Pierwsze Banki Pierwsze instytucje pełniące rolę banków powstały już w starożytności w Babilonie, znali je też starożytni Grecy i Rzymianie. Instytucje te zajmowały się udzielaniem kredytów i wystawianiem weksli. W XI wieku nastąpił rozwój usług bankowych w miastach włoskich. Kupcy bojąc się podróżować z pieniędzmi, przechowywali je u złotników, którzy wystawiali pisemne pokwitowania. Na ziemiach polskich pierwszą instytucją świadczącą usługi bankowe było założone w 1825 roku w Warszawie Towarzystwo Kredytowe Ziemskie. W 1870 roku powstał Bank Handlowy S.A. W Warszawie (działa do dziś). W okresie międzywojennym rozpoczęły działalność np. Bank Polski S.A., Państwowy Bank Rolny, Polska Kasa Opieki S.A. Po II wojnie światowej banki zlikwidowano i utworzono jeden główny bank tj. Narodowy Bank Polski (NBP). Czym jest bank ? Według polskiego prawa bankiem jest: • jednostka organizacyjna mającą osobowość prawną, •utworzona zgodnie z przepisami ustaw, • działająca na podstawie zezwoleń do wykonywania określonych czynności bankowych . Polski system bankowy System bankowy działa na podstawie prawa bankowego tj. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997roku Prawo Bankowe (Dz.U. z 2002r. Nr 72, poz. 665). Prawo bankowe ustala między innymi: rodzaje banków, zakres ich czynności i odpowiedzialności, zadania nadzoru bankowego. Polski system bankowy jest dwustopniowy, dzieli się na nadrzędny bank centralny oraz działające na zasadach zasadzie konkurencji banki komercyjne Funkcje banku centralnego NBP BANK EMISYJNY Ma wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych banknotów i bilonu BANK PAŃSTWA Świadczy państwu usługi finansowe m.in. Prowadzi obsługę bankową budżetu państwa BANK BANKÓW Pełni w stosunku do innych banków funkcje regulacyjne. Udziela kredytów innym bankom Organami Narodowego Banku Polskiego są: Prezes NBP, Rada Polityki Pieniężnej oraz zarząd NBP. Prezes NBP jest powoływany przez Sejm na wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, na 6-letnią kadencję. W skład Rady Polityki Pieniężnej wchodzi prezes NBP jako przewodniczący i dziewięciu członków, powoływanych po trzech przez Prezydenta, Sejm i Senat. Zadaniem Rady Polityki Pieniężnej jest coroczne ustalanie założeń polityki pieniężnej oraz podstawowych zasad jej realizacji. Rada ustala wysokość podstawowych stóp procentowych, określa zasady operacji otwartego rynku oraz ustala zasady i tryb naliczania i utrzymywania rezerwy obowiązkowej. Zarząd Narodowego Banku Polskiego kieruje jego działalnością. Podstawowym zadaniem zarządu NBP jest realizacja uchwał Rady Polityki Pieniężnej, uchwalanie i realizowanie planu działalności NBP oraz wykonywanie zatwierdzonego przez Radę planu finansowego, a także realizacja zadań z zakresu polityki kursowej i systemu płatniczego. Banki komercyjne Banki działające na zasadach rynkowych, dążące do osiągnięcia zysku dzięki środkom finansowym pochodzącym z depozytów przyjmowanych od klientów, które umożliwiają im prowadzenie działalności kredytowej. Ich podstawową funkcją jest obsługa klientów indywidualnych i podmiotów gospodarczych w pieniężnych rozliczeniach krajowych i zagranicznych. Wśród banków tych można wyróżnić banki: • detaliczne nastawione przede wszystkim na obsługę osób fizycznych i małych firmy •banki hurtowe obsługujące wyłącznie średnie i duże podmioty gospodarcze. Rodzaje banków komercyjnych Banki można podzielić ze względu na funkcje: - banki uniwersalne, - banki inwestycyjne, - banki specjalistyczne. Z punktu widzenia form własności, polskie prawo bankowe dopuszcza tworzenie i działalność banków: -państwowych, - spółdzielczych, - w formie spółek akcyjnych (w tym spółek Skarbu Państwa z udziałem kapitału zagranicznego), - oddziałów i przedstawicielstw banków zagranicznych. Usługi bankowe Do głównych usług bankowych należą: •prowadzenia lokat bankowych •prowadzenie rachunków bankowych •udzielanie kredytów •przeprowadzenie rozliczeń gotówkowych i bezgotówkowych •bankowość elektroniczna Inne usługi bankowe: wykonywanie operacji wekslowych i czekowych, udzielanie i przyjmowanie poręczeń i gwarancji bankowych, obrót wartościami dewizowymi, przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych oraz udostępnianie skrytek sejfowych, emisja i obrót papierami wartościowymi, Produkty bankowe Przykłady produktów bankowych: 1.Lokaty np.( terminowe ,dynamiczne, rentierskie) 2.Rachunki np.(bieżący ,oszczędnościoworozliczeniowy , kredytowy ) 3.Kredyty np.(krótkoterminowe, średnioterminowe, długoterminowe, konsumpcyjny, hipoteczny, obrotowy, inwestycyjny) 4.Karta płatnicza 5.Karta bankomatowa 6. Inwestycyjne i oszczędnościowe (akcje i papiery wartościowe) BANKOWE PRZYSŁOWIA W BANKACH: Dziękuję za uwagę !