Bilans cieplny Ziemi

Bilans cieplny Ziemi
1.
Cele lekcji
Cel ogólny: zapoznanie z bilansem cieplnym Ziemi oraz promieniowaniem słonecznym.
a) Wiadomości
Uczeń wie:

że Słońce jest emitorem energii dla Ziemi,

że Słońce wysyła trzy rodzaje promieniowania,

co to jest albedo,

co to jest promieniowanie bezpośrednie i rozproszone.
b) Umiejętności
Uczeń potrafi:

krótko scharakteryzować promieniowanie nadfioletowe, podczerwone i widzialne,

wyjaśnić bilans cieplny Ziemi,

podać przykłady powierzchni ziemi o największym i najmniejszym albedo.
c) Postawy
Uczeń potrafi:

brać aktywny udział w pracy na lekcji,

pracować indywidualnie.
2. Metoda i forma pracy
Wykład, pogadanka, praca indywidualna.
3. Środki dydaktyczne
Podręcznik, rysunki, karta pracy, czarna koszulka, fotografia ośnieżonych gór.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Czynności organizacyjne, powitanie, sprawdzenie listy obecności.
Podanie i zapisanie na tablicy tematu lekcji, podanie celów lekcji.
b) Faza realizacyjna
Nauczyciel prowadzi pogadankę dotyczącą trzech rodzajów promieniowania dochodzącego do Ziemi.
Nauczyciel rysuje rysunek bilansu cieplnego Ziemi i po kolei tłumaczy elementy bilansu cieplnego.
Uczniowie aktywnie uczestniczą w tworzeniu rysunku. Przerysowują rysunek do zeszytu.
Następnie nauczyciel wprowadza termin albedo. Pokazuje uczniom czarną koszulkę i fotografię
ośnieżonych gór. Pytania uczniów, jaki kolor zatrzymuje promienie słoneczne, a jaki odbija.
Prosi o zapisanie terminu albedo do zeszytu oraz wypisanie nazw przedmiotów, które będą miały duże
albedo i małe.
c) Faza podsumowująca
Podsumowanie lekcji: nauczyciel rozdaje karty pracy i prosi o wykonanie polecenia z karty pracy
(załącznik 1).
5. Bibliografia
W. Kosakowski, W. Kowalik, E. Zastróżna, System przyrodniczy Ziemi. Podręcznik dla liceum
ogólnokształcącego, liceum profilowanego i technikum, zakres podstawowy, SOP, Toruń 2003.
6. Załączniki
a) Karta pracy ucznia
załącznik 1
Zadanie
Uzupełnij zdania wyrazami znajdującymi pod zadaniem:
Energia słoneczna dociera do powierzchni ziemi w postaci promieniowania .....................................,
......................................... oraz promieniowania ............................... .
Promieniowanie podczerwone zwane jest inaczej ....................................... ............................. .
Światło, czyli ........................................ ..................................., odgrywa ważną rolę w procesie
fotosyntezy oraz w procesie widzenia ludzi. Najbardziej szkodliwe dla człowieka jest .....................
....................................., które w nadmiernych ilościach może powodować ..........................................
...................................... . Do powierzchni Ziemi dociera promieniowanie .......................................
Promienie słoneczne dochodzą do Ziemi i są one częściowo ......................... przez nią, a częściowo
ulegają ....................................... . Część promieniowania zostaje pochłonieta przez znajdujące się w
atmosferze gazy, czyli ............................... oraz .................................. .
Przeszkodę w docieraniu promieniowania do powierzchni Ziemi stanowią ..............................., które
powodują odbicie promieni słonecznych.
Górna granica atmosfery otrzymuje stałe natężenie promieniowania słonecznego i wynosi ................... .
Stosunek ilości promieniowania odbitego do ilości promieniowania ............................................ to
......................... lub tzw. „stopień białości”. Największy poziom albedo ma ....................................
Natomiast najmniejszy ma ....................................... .
nadfiletowe, śnieg, podczerwone, raka skóry, albedo, widzialne, chmury, promieniowanie cieplne, para
wodna, promieniowanie widzialne, asfalt, promieniowanie nadfiletowe, bezpośrednie, rozproszone,
1380 W/m2 , pochłaniane, odbite, całkowite, dwutlenek wegla, promieniowanie padające.
b) Zadanie domowe
Ułóż krzyżówkę, której hasłem będzie pojęcie albedo.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
Scenariusz lekcji dla klasy I.