Rachunkowośc przerobowa TA

Rachunkowość przerobowa
(Throughput Accounting, TA)
dr Grzegorz Jokiel
(Throughput Accounting, TA)
[E. Goldratt - lata 80.]
Oparta na RADYKALNYM wyodrębnieniu kosztów
bezpośrednich tzw. kosztów całkowicie zmiennych (to
praktycznie jedynie materiały)
Ze względu na rosnący udział kosztów pośrednich
Koszty pośrednie / bezpośrednie
Koszty stałe / zmienne
Miary efektywności TA
• PRZERÓB (Throughput, T) – tempo w jakim system
generuje pieniądze przez sprzedaż
• INWESTYCJE/ INWENTARZ (Investment/ Inventory, I) –
wszystkie pieniądze wydane przez system na zakup tego
co zamierza sprzedać
• NAKŁADY OPERACYJNE (Operating Expenses, OE) –
wszystkie pieniądze wydawane przez system na
zamianę INWESTYCJI w PRZERÓB
PRZERÓB
Tu = Pu – TVCu
Gdzie:
Tu (Throghput per unit) – przerób na jednostkę wyrobu
Pu (Price) – cena
TVC u(Totaln Variable Costs) – koszty całkowicie zmienne
PRZERÓB CAŁKOWITY
• Całkowity przerób na produkt w danym okresie
TTp = Tu x q
Gdzie:
Q (Quantity) – ilość wyrobu
• Całkowity przerób firmy w danym okresie:
∑ TTp
Przykład
Tydzień/ Koszule
Damskie
Popyt tygodniowy (szt.)
120
Cena sprzedaży(zł/szt.)
105
Koszt surowca (zł/szt.)
45
Czas krojenia (min.)
2
Czas zszywania (min.)
15
17
Sumaryczny czas obróbki
(min.)
Koszt stały firmy
(w tym płace np. stałe)
Męskie
120
100
50
10
10
20
10 500 zł/tydzień
Proces produkcyjny
Do dyspozycji w Damskie 120 szt
tygodniu
Męskie 120 szt
Krojenie
2 400 min.
240 min.
1 200 min.
Szycie
2 400 min.
1 800 min.
1 200 min.
Podstawowe ograniczenia
wg TOC E. Goldratta
• Podstawowe ograniczenie zewnętrzne stanowi popyt
•
• Podstawowe ograniczenie wewnętrzne stanowi szycie
• 1) Sprawdzamy który produkt jest najbardziej rentowny
• 2) Produkujemy go tyle ile wchłonie rynek
• 3) Jeżeli na maszynach zostaną wolne moce
produkcyjne będziemy produkować wyrób mniej
rentowny
Scenariusz 1.
tydzień
Przychód
Koszty
materiału
Marża brutto
Koszt
ogólnozakłado
wy
Zysk
Damskie
120 szt.
12 600
5 400
Męskie
60 szt.
6 000
3 000
Razem
7 200
3 000
10 200
18 600
8 400
- 10 500
- 300
Scenariusz 2.
tydzień
Przychód
Koszty
materiału
Marża brutto
Koszt
ogólnozakłado
wy
Zysk
Damskie
80 szt.
8 400
3 600
Męskie
120 szt.
12 000
6 000
Razem
4 800
6 000
10 800
20 400
9 600
- 10 500
+ 300
Ale dlaczego??
RCC (Capacity Constraint Resource)
WG wąskie gardło
Tydzień /Koszule
Popyt tygodniowy (szt.)
Cena sprzedaży(zł/szt.)
Koszt całkowicie zmienne TVC (zł/szt.)
Przerób na jednostkę produktu (zł/szt.)
Czas zszywania WG (min.)
Przerób na czas WG (zł/min.)
Ilość sprzedawana w tygodniu (szt.)
Przerób całkowity
(zł./tydz.)
Koszt stały firmy
(w tym płace np. stałe)
Damskie
120
105
45
60
15
4
Męskie
120
100
50
50
10
5
80
120
4 800
6 000
10 500 zł/tydzień
Razem
X
X
X
X
2 400
10 800
•
•
•
•
•
•
•
NP = T – OE
ROI = (T – OE)/I
NP (net profit, zysk netto)
ROI (return of investment, zwrot z inwestycji)
RCC (capacity constraint resource) – WG wąskie gardło