HISTORIA - WYMAGANIA EDUKACYJNE

HISTORIA - WYMAGANIA EDUKACYJNE - KLASA I
Ocena dopuszczająca: Uczeo zna pojęcia: „źródło historyczne”, „era”; lokalizuje na osi czasu
najważniejsze wydarzenia z prahistorii, potrafi je wymienid. Uczeo potrafi wskazad na mapie tereny
starożytnych cywilizacji; charakteryzuje formy rządów w paostwach starożytnych; wyjaśnia pojęcia:
„monoteizm”, „politeizm”. Uczeo potrafi wskazad na mapie zasięg cywilizacji starożytnej Grecji,
wymienia jej najważniejsze osiągnięcia. Uczeo potrafi wskazad na mapie zasięg cywilizacji rzymskiej,
wymienia jej największe osiągnięcia; rozumie historyczne znaczenia upadku Imperium Rzymskiego.
Uczeo wymienia nowo powstałe paostwa średniowiecznej Europy; podaje nazwy trzech kręgów
kulturowych powstałych po upadku Imperium Rzymskiego; rozumie pojęcie „feudalizm”; wymienia
stany społeczne średniowiecznej Europy; zna najważniejsze osiągnięcia średniowiecznej kultury
Europy i Polski; wymienia najważniejsze wydarzenia polityczne epoki. Uczeo potrafi określid czas
powstania i terytoria pierwszych paostw słowiaoskich; zna przyczyny i skutki przyjęcia
chrześcijaostwa przez Mieszka I; wymienia najważniejsze wydarzenia polityczne z historii paostwa
Piastów; zna podstawowe pojęcia związane z osadnictwem i kolonizacją na ziemiach polskich. Uczeo
zna zasady Testamentu Bolesława Krzywoustego i postacie związane z próbami zjednoczenia paostwa
polskiego, wskazuje dziedziny, które rozwinęły się dzięki Kazimierzowi Wielkiemu. Potrafi wymienid
dynastie rządzące w Polsce w XIV w. Zna pojęcie „unia personalna” i pojęcia związane z narodzinami
parlamentaryzmu na ziemiach polskich, np. sejm. Wymienia wojny z Zakonem Krzyżackim i ich skutki.
Ocena dostateczna: Uczeo zna rodzaje źródeł historycznych; potrafi lokalizowad wydarzenia na osi
czasu; zna podział epok historycznych i potrafi je scharakteryzowad; podaje cechy charakterystyczne
społeczeostw koczowniczych i osiadłych rolników. Uczeo charakteryzuje warunki naturalne
powstałych cywilizacji Starożytnego Wschodu, potrafi dostrzec różnice między ustrojami politycznymi
starożytnych paostw; podaje przykłady osiągnięd nauki Wschodu. Uczeo potrafi dostrzec różnice
pomiędzy ustrojami politycznymi Sparty i Aten; rozumie pojęcie „mit”, podaje przykłady osiągnięd
cywilizacji greckiej; zna główne wydarzenia z historii politycznej Grecji starożytnej. Uczeo
charakteryzuje warunki naturalne Italii; potrafi dostrzec różnice pomiędzy ustrojami politycznymi
Rzymu (monarchia, republika, cesarstwo); podaje przykłady osiągnięd cywilizacji rzymskiej, zna
ważne wydarzenia z historii politycznej paostwa rzymskiego oraz przyczyny jego upadku. Uczeo
potrafi wskazad na mapie paostwa wczesnośredniowiecznej Europy, potrafi umieścid w czasie i
przestrzeni trzy kręgi kulturowe powstałe po upadku Rzymu; krótko charakteryzuje stany
społeczeostwa feudalnego; wymienia cechy charakterystyczne średniowiecznej kultury jak
uniwersalizm, społeczeostwa stanowe; omawia i potrafi umieścid na osi czasu główne wydarzenia
historii politycznej Europy średniowiecznej. Uczeo zna główne wydarzenia związane z procesem
kształtowania się wczesnośredniowiecznego paostwa polskiego i potrafi umieścid je na osi czasu,
potrafi opisad proces chrystianizacji Polski i działalnośd misyjną polskiego Kościoła, krótko
przedstawia przebieg najważniejszych wydarzeo politycznych historii Polski Piastów, charakteryzuje
proces powstawania stanów w Polsce; potrafi opisad zmiany w rolnictwie od X do XIV wieku. Uczeo
potrafi wskazad zmiany na mapie politycznej Polski między XIII i XV wiekiem; wskazuje ziemie
utracone podczas rozbicia dzielnicowego, zna działania zjednoczeniowe Piastów i ich politykę
zagraniczną. Uczeo rozumie okoliczności objęcia władzy w Polsce przez Andegawenów i Jagiellonów;
zna pojęcie „unia personalna”; rozumie przyczyny i skutki unii polsko-litewskiej. Uczeo zna zasady
funkcjonowania sejmu w Polsce oraz działania polskich władców w dziedzinie nauki, kultury,
obronności i prawa.
Ocena dobra: Uczeo rozumie różnice pomiędzy rodzajami Źródeł historycznych; zna ery historyczne i
współczesną periodyzację dziejów, potrafi krótko scharakteryzowad epoki historyczne; potrafi opisad
życie społeczności prahistorycznych. Uczeo zna najważniejsze osiągnięci cywilizacji Starożytnego
Wchodu; przedstawia strukturę społeczeostw starożytnych; potrafi ogólnie scharakteryzowad
poznane religie starożytne. Uczeo zna najważniejsze osiągnięcia cywilizacji greckiej; zna pojęcie
„filozofia” i główne szkoły filozofii greckiej; potrafi umieścid na osi czasu główne wydarzenia historii
politycznej Grecji starożytnej oraz krótko je opisad; widzi związek między warunkami naturalnymi a
powstaniem i rozwojem greckich polis. Uczeo zna najważniejsze osiągnięcia cywilizacji rzymskiej;
przestawia strukturę społeczeostwa rzymskiego; potrafi umieścid na osi czasu główne wydarzenia
polityczne z historii Rzymu oraz krótko je omówid; dostrzega związki pomiędzy warunkami
naturalnymi a powstaniem i rozwojem Imperium Rzymskiego; potrafi opisad przyczyny upadku
Rzymu. Uczeo umie przedstawid okoliczności powstania paostw wczesnośredniowiecznej Europy;
wymienia główne osiągnięcia kultury arabskiej i bizantyjskiej, a także zachodnioeuropejskiego
chrześcijaostwa; potrafi przedstawid genezę feudalizmu; omówi cechy charakterystyczne kultury
średniowiecznej Europy, jej jednośd (uniwersalizm) i różnorodnośd; potrafi opisad główne
wydarzenia polityczne epoki oraz wskazad ich przyczyny i skutki. Uczeo rozumie rolę Polan i Piastów
w jednoczeniu plemion polskich; dostrzega wpływ chrześcijaostwa na rozwój polskiej kultury i
obyczaje mieszkaoców Polski; potrafi wyjaśnid związki przyczynowo-skutkowe pomiędzy
wydarzeniami politycznymi w Polsce Piastów. Uczeo zna okoliczności zmian dynastycznych w Polsce,
zna przyczyny działao na polu polityki zagranicznej Piastów i Jagiellonów : wojny, sojusze , pokoje.
Ocena bardzo dobra: Uczeo potrafi ocenid wiarygodnośd źródeł historycznych; potrafi przeliczad daty
podane w rożnych erach; krótko omawia poznane epoki w prahistorii; rozumie ciągłośd i zmiennośd
rozwoju cywilizacji człowieka prahistorycznego. Uczeo potrafi scharakteryzowad poznane cywilizacje
starożytnego Wschodu i ich dziedzictwo kulturowe; potrafi wskazad różnice pomiędzy grupami
społecznymi w starożytnych społeczeostwach i dostrzega ich role; potrafi przedstawid wierzenia
religijne tych cywilizacji i je porównad. Uczeo zna wierzenia starożytnych Greków oraz wpływ religii
na rozwój kultury (teatr, architektura itp.); wykorzystuje wiedze zdobywana na lekcjach języka
polskiego w zakresie mitologii; potrafi omówid najważniejsze założenia szkól filozoficznych Hellady;
rozumie przyczyny i skutki najważniejszych wydarzeo w historii politycznej Grecji. Uczeo potrafi
przedstawid dziedzictwo cywilizacyjne Rzymu; potrafi wskazad różnice między grupami społecznymi w
Rzymie i dostrzega ich role; rozumie przyczyny i skutki ważnych wydarzeo politycznych w dziejach
Rzymu; potrafi wskazad przyczyny upadku Rzymu (polityczne, gospodarcze, społeczne). Uczeo umie
porównad mapę polityczną Europy średniowiecznej i współczesnej oraz omówid różnicę i
podobieostwa wynikające z tego porównania; zestawia osiągnięcia trzech kręgów cywilizacyjnych:
arabskiego, bizantyjskiego i zachodnioeuropejskiego; potrafi wskazad różnice pomiędzy stanami i
rozumie funkcjonowanie społeczeostwa feudalnego; potrafi umieścid dziedzictwo kultury
średniowiecznej w kulturze Europy współczesnej; przedstawia główne problemy polityczne
średniowiecza; ocenia wydarzenia i działalnośd wybitnych postaci epoki. Uczeo rozumie rolę Piastów
w budowie paostwa polskiego, charakteryzuje funkcjonowanie społeczeostwa stanowego w Polsce;
dostrzega konsekwencje rozbicia dzielnicowego dla polski w różnych wymiarach; dostrzega znaczenie
reform ostatniego Piasta (Kazimierz Wielki); rozumie polityczne konsekwencje przywilejów
szlacheckich i okoliczności powstania demokracji szlacheckiej w Polsce; ocenia i analizuje związki
pomiędzy wydarzeniami w Polsce a historią powszechną; potrafi określid miejsce kultury polskie w
średniowiecznej Europie.
Ocena celująca: Uczeo rozumie przyczyny podziału historii na epoki; operuje wiedzą na temat
początków ludzkiej cywilizacji z zakresu różnych przedmiotów; samodzielnie poszerza wiedzę o
dziedzictwie kulturowym starożytnego Wschodu, czerpiąc z literatury i mediów; poszerza wiedzę o
dziedzictwie kulturowym cywilizacji greckiej i rzymskiej, jej życiu politycznym, religii; rozumie
znaczenie dziedzictwa nauki i filozofii greckiej oraz jej aktualnośd; potrafi przedstawid konsekwencje
upadku Rzymu dla dziejów następnej epoki; uczeo wskazuje czynniki jednoczące mieszkaoców
średniowiecznej Europy i odnosi je do czasów współczesnych; potrafi poszerzad samodzielnie wiedzę
z wybranych dziedzin kultury średniowiecznej Europy korzystając z literatury i mediów; uczeo
dostrzega czynniki sprzyjające powstaniu paostwa polskiego; dzięki dodatkowej literaturze i
technikom medialnym uzyskuje dodatkową wiedzę na temat wybranych wydarzeo i postaci
historycznych epoki Piastów i Jagiellonów; potrafi samodzielnie oceniad zjawiska i procesy
zachodzące w epoce starożytności i średniowiecza.