Prawo urz*dnicze
advertisement
Wykład 4 PRAWO URZĘDNICZE NAWIĄZANIE STOSUNKU PRACY W SŁUŻBIE CYWILNEJ Rozdział 3 u.s.c. dotyczy problematyki nawiązania stosunku pracy w służbie cywilnej oraz kwestii ściśle z nią związanych. Uregulowano: zasady zawarcia umów o pracę z członkami korpusu (art. 33-35) zasady przeprowadzania otwartego i konkurencyjnego naboru (art. 2632), odbywania służby przygotowawczej (art. 36), przeprowadzania pierwszej oceny pracowniczej (art. 37-38), postępowania kwalifikacyjnego dla osób ubiegających się o uzyskanie mianowania (art. 39-47), dokonywania mianowania (art. 48 i 49) przyznawania stopnia służbowego (art. 51) ślubowania (art. 50). rozdział 3 u.s.c. odnosi się do szeroko pojmowanego procesu wstępowania do służby cywilnej. NAWIĄZANIE STOSUNKU PRACY W SŁUŻBIE CYWILNEJ Zgodnie z art. 6 ustawy, wypełniającym konstytucyjne gwarancje odnoszące się do funkcjonowania administracji publicznej w ogóle (art. 60 Konstytucji RP) i administracji rządowej (art. 153 Konstytucji RP), nabór do służby cywilnej jest otwarty i konkurencyjny. W art. 26-32 u.s.c. szczegółowo unormowano zasady postępowania dotyczące tego naboru. Przez nabór należy rozumieć odmianę postępowania rekrutacyjnego. Podobnie jak każde postępowanie rekrutacyjne, nabór służy wyłonieniu odpowiednich kandydatów do pracy. Od innych postępowań rekrutacyjnych wyróżnia go jednak stopień formalizacji i dodatkowe funkcje związane z zapewnieniem obywatelskiego prawa dostępu do służby publicznej. NAWIĄZANIE STOSUNKU PRACY W SŁUŻBIE CYWILNEJ Otwartość i konkurencyjność naboru zakłada stosowanie równych wobec wszystkich zasad. Tylko bowiem równość, rozumiana jako identyczność stawianych wobec kandydatów wymagań i stosowanych standardów, jest gwarancją prawdziwej otwartości i konkurencyjności procedury rekrutacyjnej. Ustawodawca może wprowadzać odstępstwa od tak rozumianej zasady równości. Odstępstwa te muszą jednak być uzasadnione. W obowiązującej ustawie są one przewidziane wobec osób niepełnosprawnych (art. 29a ust. 2 u.s.c.) oraz osób zwalnianych z zawodowej służby wojskowej (ust. 3 komentowanego artykułu i art. 34 u.s.c.). W stosunku do tej ostatniej grupy osób przewidziano pierwszeństwo w zatrudnieniu na stanowiskach związanych z obronnością kraju. Pierwszeństwo to dotyczy osób, o których mowa w art. 119 ust. 1 ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych. Chodzi tu o żołnierzy o co najmniej 10letnim stażu służby, zwolnionych z zawodowej służby wojskowej z powodu niezdolności do służby, upływu czasu określonego w kontrakcie, wypowiedzenia stosunku służbowego przez właściwy organ, niewyznaczenia na stanowisko służbowe w czasie pozostawania w rezerwie kadrowej, niewyznaczenia na stanowisko służbowe na kolejną kadencję, otrzymania dostatecznej ogólnej oceny w opinii służbowej, zaistnienia potrzeb Sił Zbrojnych (za pisemną zgodą żołnierza). NAWIĄZANIE STOSUNKU PRACY W SŁUŻBIE CYWILNEJ U.s.c. przewiduje cztery etapy procedury naboru powszechnego: 1) upowszechnienie przez podmiot organizujący nabór informacji o wolnych stanowiskach w danym urzędzie, 2) rozstrzygnięcie postępowania rekrutacyjnego wyłonienie najlepszych kandydatów, 3) wybór osoby do zatrudnienia, 4) upowszechnienie przez dyrektora generalnego informacji o wynikach naboru. NAWIĄZANIE STOSUNKU PRACY W SŁUŻBIE CYWILNEJ Nabór kandydatów do korpusu służby cywilnej organizuje dyrektor generalny urzędu (art.26u.s.c.).Nabór dotyczy także absolwentów Krajowej Szkoły Administracji Publicznej. Nabór kandydatów do korpusu służby cywilnej na stanowiska związane z obronnością kraju odbywa się z uwzględnieniem pierwszeństwa w zatrudnieniu przysługującego osobom zwolnionym z zawodowej służby wojskowej, o których mowa w art. 119 ust. 1 ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych. Główny Lekarz Weterynarii organizuje nabór na stanowiska granicznego lekarza weterynarii i jego zastępcy. NAWIĄZANIE STOSUNKU PRACY W SŁUŻBIE CYWILNEJ zakres informacji zamieszczanych w ogłoszeniu o naborze obejmuje: 1)nazwę i adres urzędu; 2)określenie stanowiska pracy; 3)wymagania związane ze stanowiskiem pracy zgodnie z opisem danego stanowiska, ze wskazaniem, które z nich są niezbędne, a które dodatkowe; 4)zakres zadań wykonywanych na stanowisku pracy; 4a)informację o warunkach pracy na danym stanowisku pracy; 4b)informację, czy w miesiącu poprzedzającym datę upublicznienia ogłoszenia wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w urzędzie, w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, wynosi co najmniej 6%; 5)wskazanie wymaganych dokumentów; 6)termin i miejsce składania dokumentów. NAWIĄZANIE STOSUNKU PRACY W SŁUŻBIE CYWILNEJ Wymagania, o których mowa w pkt 3, określa się w sposób następujący: 1) wymagania niezbędne to wymagania konieczne do podjęcia pracy na danym stanowisku pracy; 2) wymagania dodatkowe to pozostałe wymagania, pozwalające na optymalne wykonywanie zadań na danym stanowisku pracy, których nie przewidują przepisy rozporządzenia i przepisy odrębne (np. wymagania dotyczące stażu pracy, doświadczenia itd.). NAWIĄZANIE STOSUNKU PRACY W SŁUŻBIE CYWILNEJ Minimalne wymagania kwalifikacyjne zawarto w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 9 grudnia 2009 r. w sprawie określenia stanowisk urzędniczych, wymaganych kwalifikacji zawodowych, stopni służbowych urzędników służby cywilnej, mnożników do ustalania wynagrodzenia oraz szczegółowych zasad ustalania i wypłacania innych świadczeń przysługujących członkom korpusu służby cywilnej. Oprócz tego dla niektórych stanowisk wymagane jest spełnianie warunków określonych w przepisach odrębnych (np. o radcach prawnych, o geodezji, o księgowości). NAWIĄZANIE STOSUNKU PRACY W SŁUŻBIE CYWILNEJ Niespełnianie wymagań niezbędnych w podanym wyżej znaczeniu, a więc wynikających ze wspomnianego rozporządzenia oraz przepisów odrębnych, dyskwalifikuje daną kandydaturę w postępowaniu rekrutacyjnym. Oznacza to niemożność zaproponowania pracy takiej osobie, nawet jeśli jest ona jedynym kandydatem uczestniczącym w procedurze naboru. Inaczej należy postrzegać istotę wymagań dodatkowych, ich niespełnianie obniża szanse danej osoby w postępowaniu rekrutacyjnym w porównaniu z osobami, które wymagania takie spełniają. NAWIĄZANIE STOSUNKU PRACY W SŁUŻBIE CYWILNEJ Dyrektor generalny urzędu ma obowiązek upowszechniać informacje o wolnych stanowiskach pracy przez umieszczenie ogłoszenia o naborze w miejscu powszechnie dostępnym w siedzibie urzędu, w Biuletynie Informacji Publicznej urzędu, zwanym dalej "Biuletynem urzędu", oraz w Biuletynie Informacji Publicznej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, zwanym dalej "Biuletynem Kancelarii". Termin do składania dokumentów, określony w ogłoszeniu o naborze, nie może być krótszy niż 10 dni, a dla ogłoszenia o naborze w celu zastępstwa nieobecnego członka korpusu służby cywilnej - 5 dni od dnia opublikowania tego ogłoszenia w Biuletynie Kancelarii. Ogłoszenia o wolnych stanowiskach pracy zamieszcza się w Biuletynie Kancelarii drogą elektroniczną za pomocą formularzy umieszczonych na jego stronach internetowych. Umieszczenie ogłoszenia o naborze w Biuletynie Kancelarii jest bezpłatne. NAWIĄZANIE STOSUNKU PRACY W SŁUŻBIE CYWILNEJ Ważną treść ogłoszenia o naborze stanowią informacje formalne o charakterze proceduralnym. Chodzi tu o wskazanie dokumentów wymaganych w procedurze naboru, a także określenie terminu i miejsca składania dokumentów. Gwarancją realizacji zasady otwartości naboru jest ustalenie reguł proceduralnych w taki sposób, by nie stanowiły one przeszkód do złożenia aplikacji do pracy przez osoby zainteresowane. Głównym elementem formalnym jest tu wyznaczenie stosownego terminu umożliwiającego podjęcie odpowiedzialniej decyzji o kandydowaniu oraz skompletowanie niezbędnych dokumentów. Dlatego ustawa przewiduje, że termin do składania dokumentów określony w ogłoszeniu o naborze nie może być krótszy niż 10 dni od dnia opublikowania tego ogłoszenia w Biuletynie Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Jedynie w odniesieniu do ogłoszenia o naborze w celu zastępstwa nieobecnego członka korpusu służby cywilnej termin ten wynosi 5 dni (od dnia opublikowania tego ogłoszenia w Biuletynie Kancelarii). NAWIĄZANIE STOSUNKU PRACY W SŁUŻBIE CYWILNEJ Przepis art. 29 u.s.c. realizuje dodatkowe gwarancje jawności procedury otwartego naboru na stanowiska pracy w służbie cywilnej. Stanowi on bowiem, że imiona i nazwiska kandydatów spełniających wymagania formalne oraz wynik naboru stanowią informację publiczną w zakresie objętym wymaganiami określonymi w ogłoszeniu o naborze. Zasady dostępu do informacji publicznej określa ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej. Jeśli chodzi o informację o wynikach naboru, to jej treść określono w art. 31 ust. 2 komentowanej ustawy (nazwa i adres urzędu, określenie stanowiska pracy, jak również imię i nazwisko wybranego kandydata oraz jego miejsce zamieszkania w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego). Zakres przedmiotowy informacji publicznej wynikający z komentowanego artykułu z jednej strony zapewnia niezbędną jawność procedur, a tym samym gwarantuje otwarty charakter naboru. Z drugiej jednak strony, można wskazać na pewne ujemne strony regulacji wynikającej z art. 29 u.s.c. Obowiązek podawania do publicznej wiadomości imion i nazwisk osób, które zgłosiły swą kandydaturę do pracy (jeśli spełniają wymogi formalne), może bowiem zniechęcać osoby pozostające w zatrudnieniu do zgłaszania się do konkursu, gdyż fakt upublicznienia starania o nową pracę może niekorzystnie wpłynąć na stosunki z dotychczasowym pracodawcą. Traci na tym także sam urząd, ponieważ faktyczne ograniczenie kręgu potencjalnych kandydatów do pracy zmniejsza szansę na wyłonienie odpowiedniego kandydata. Wydaje się, że lepszym rozwiązaniem byłoby przyjęcie, iż omawiane informacje, zwłaszcza imiona i nazwiska kandydatów, są dostępne jedynie osobom biorącym udział w procedurze naboru. NAWIĄZANIE STOSUNKU PRACY W SŁUŻBIE CYWILNEJ Najważniejszym etapem i celem naboru na stanowiska pracy w służbie cywilnej jest wyłonienie kandydata, który najlepiej nadaje się do pracy na danym stanowisku. Jest to etap, w ramach którego powinno się realizować zasadę "konkurencyjności" naboru, a więc wybrać spośród ogółu osób aplikujących tę, która spełnia w najwyższym stopniu wymagania stawiane przed pracownikiem mającym pracować na danym stanowisku. NAWIĄZANIE STOSUNKU PRACY W SŁUŻBIE CYWILNEJ przeprowadzenie naboru należy do komisji, a z treści art. 30 wynika, że powinny być zastosowane metody i techniki naboru. dyrektor generalny urzędu jako podmiot organizujący nabór ustala szczegółowe zasady merytoryczne i proceduralne dotyczące wyłaniania najlepszych kandydatów. Brak szczegółowej regulacji prawnej nie oznacza jednak pełnej dowolności w omawianej materii. Należy podkreślić, że dokonanie wyboru, a także nierozstrzygnięcie naboru jest ujawniane w protokole zarówno co do wyników, zastosowanej metody selekcji, jak i argumentów, które wpłynęły na podjęcie decyzji. Podlega ona zatem kontroli sądowej. Nabór przeprowadza komisja powoływana przez dyrektora generalnego. Jej skład i liczba członków nie są determinowane prawem, stąd mogą się w niej znaleźć osoby zatrudnione bądź nawet niezatrudnione w danej jednostce (np. specjaliści w zakresie rekrutacji). Na czele komisji powinien stać przewodniczący, którego wyznacza dyrektor generalny, przy czym nie ma przeszkód, by on sam pełnił tę funkcję. W skład komisji powinny wchodzić co najmniej dwie osoby. Ustawa nie wymaga, by procedura naboru była uregulowana w sposób formalny. Wskazane jest jednak, by jakieś reguły w tej materii zostały ustalone przez dyrektora generalnego, np. w postaci regulaminu lub innego aktu ogólnego (np. zarządzenia, instrukcji). Regulamin naboru (lub inny akt) może mieć wówczas charakter konkretny (dotyczący naboru na określone stanowisko) bądź ogólny (mający zastosowanie w wielu procedurach rekrutacyjnych). NAWIĄZANIE STOSUNKU PRACY W SŁUŻBIE CYWILNEJ Postępowanie konkursowe sensu stricto polega na dokonaniu oceny poszczególnych kandydatów według ustalonych kryteriów merytorycznych. komisja konkursowa może oceniać kandydatów tylko w oparciu o ogłoszone wcześniej kryteria. W przeciwnym razie powstać mogłaby uzasadniona wątpliwość co do spełniania wymogów otwartości naboru i równych szans wszystkich osób ubiegających się o zatrudnienie, a spełniających warunki określone w art. 60 Konstytucji RP Jeśli w ocenie komisji zajdzie taka potrzeba, możliwe jest wysłuchanie kandydatów, którzy przystąpili do naboru. Komisja konkursowa przedstawia dyrektorowi urzędu nie więcej niż pięciu najlepszych kandydatów. A zatem spośród ogółu aplikujących należy wybrać pięciu najlepszych, którzy spełniają warunki niezbędne oraz w najwyższym stopniu wymagania dodatkowe. Sformułowanie "nie więcej niż pięciu najlepszych kandydatów" należy rozumieć w ten sposób, że komisja może ograniczyć liczbę kandydatów, jednak pod warunkiem, że będą istniały poważne dysproporcje w uzyskanych wynikach. Należy zatem przyjąć, że na liście wyłonionych kandydatów muszą być co najmniej dwie osoby. osoby wyłonione w postępowaniu konkursowym jako kandydaci do podjęcia pracy na określonym stanowisku urzędniczym nie mają roszczenia o zatrudnienie na tym stanowisku. Dyrektor generalny urzędu przy podejmowaniu decyzji o zatrudnieniu nie musi kierować się wynikami uzyskanymi w postępowaniu konkursowym przez przedstawionych mu kandydatów. Oznacza to, że może on swobodnie przedłożyć propozycję zatrudnienia dowolnej osobie z grona wyłonionych (chyba że wśród tych osób znajduje się co najmniej jedna osoba niepełnosprawna – ma pierwszeństwo). NAWIĄZANIE STOSUNKU PRACY W SŁUŻBIE CYWILNEJ Przepis art. 35 u.s.c. dotyczy podstaw zatrudnienia pracowników służby cywilnej i wyjątkowo urzędników służby cywilnej (ust. 7). Pracownikami służby cywilnej są osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, urzędnikami służby cywilnej - osoby zatrudnione na podstawie mianowania. Podstawa zatrudnienia jest jedynym kryterium formalnym kwalifikacji członka korpusu służby cywilnej do grupy pracowników lub urzędników tej służby. Dla prawnej kwalifikacji pracownika służby cywilnej nie ma znaczenia rodzaj zawartej z nim umowy o pracę (terminowej lub na czas nieokreślony). NAWIĄZANIE STOSUNKU PRACY W SŁUŻBIE CYWILNEJ Stosunek pracy pracownika służby cywilnej nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony lub na czas określony. Umowa o pracę na czas nieokreślony może być zawarta z osobą, która otrzymała pozytywną ocenę, o której mowa w art. 37, albo była zatrudniona w służbie cywilnej na podstawie umowy na czas nieokreślony lub na podstawie mianowania zgodnie z zasadami określonymi w ustawie z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 269, z 2014 r. poz. 1199 oraz z 2015 r. poz. 1220), a także osobą zatrudnianą w służbie cywilnej na podstawie art. 34 ust. 1. W przypadku osób podejmujących po raz pierwszy pracę w służbie cywilnej umowę o pracę zawiera się na czas określony wynoszący 12 miesięcy. Przez osobę podejmującą po raz pierwszy pracę w służbie cywilnej rozumie się osobę, która nie była wcześniej zatrudniona w służbie cywilnej na czas nieokreślony albo nie była zatrudniona na czas określony 12 miesięcy i nie otrzymała pozytywnej oceny, o której mowa w art. 37, albo nie jest osobą zatrudnianą w służbie cywilnej na podstawie art. 34 ust. 1. Dyrektor generalny urzędu decyduje o zawarciu z pracownikiem umowy o pracę na czas nieokreślony na podstawie pozytywnej oceny pracownika, o której mowa w art. 37. NAWIĄZANIE STOSUNKU PRACY W SŁUŻBIE CYWILNEJ Umowę o pracę na czas nieokreślony zawiera się w trzech sytuacjach: a) jako kolejną umowę z osobą, która uzyskała pozytywną ocenę kwalifikacyjną, b) z osobą już wcześniej zatrudnioną w służbie cywilnej na podstawie umowy na czas nieokreślony lub na podstawie mianowania (w trybie przepisów ustawy o pracownikach urzędów państwowych), c) z osobą zwolnioną z zawodowej służby wojskowej zatrudnianą w trybie art. 34 u.s.c. Zgodnie z brzmieniem ust. 2 komentowanego przepisu z wymienionymi wyżej osobami "może" być zawarta umowa na czas nieokreślony. NAWIĄZANIE STOSUNKU PRACY W SŁUŻBIE CYWILNEJ ustawa nie zawiera kompleksowej regulacji umów o pracę, ograniczając się właściwie tylko do wskazania rodzajów umów, jakie mogą być zawierane w służbie cywilnej. Stąd w sprawach nieunormowanych ustawą stosuje się przepisy kodeksu pracy dotyczące m.in. formy, treści i sposobu zawierania umowy o pracę. Jeśli chodzi o formę umowy o pracę, to zgodnie z art. 29 k.p. wymagana jest forma pisemna. Jeżeli umowa o pracę nie została zawarta z zachowaniem formy pisemnej, pracodawca powinien, najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika, potwierdzić pracownikowi na piśmie ustalenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków. A zatem niezachowanie formy pisemnej w momencie zawierania umowy o pracę nie prowadzi do jej nieważności (z uwagi na treść art. 473 k.p.c. nie ma tu także zastosowania tzw. sankcja dowodowa, określona w art. 74 k.c.). NAWIĄZANIE STOSUNKU PRACY W SŁUŻBIE CYWILNEJ Jeśli chodzi o treść umowy o pracę, to zgodnie z art. 29 § 1 k.p. winna ona określać strony umowy, rodzaj umowy, datę jej zawarcia oraz warunki pracy i płacy, w szczególności: rodzaj pracy, miejsce wykonywania pracy, wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia, wymiar czasu pracy, termin rozpoczęcia pracy. NAWIĄZANIE STOSUNKU PRACY W SŁUŻBIE CYWILNEJ ustawa nakłada na osoby podejmujące po raz pierwszy pracę w służbie cywilnej obowiązek odbycia służby przygotowawczej. Jest to swoistego rodzaju staż adaptacyjny, którego celem jest z jednej strony teoretyczne i praktyczne przygotowanie pracownika do należytego wykonywania obowiązków służbowych, z drugiej zaś ocena jego przydatności do pracy. Termin "służba przygotowawcza" występuje więc na gruncie art. 36 u.s.c. w ujęciu funkcjonalnym, a nie jako określenie jakiejś wyodrębnionej w ramach danej jednostki osobnej struktury organizacyjnej. NAWIĄZANIE STOSUNKU PRACY W SŁUŻBIE CYWILNEJ Służbę przygotowawczą organizuje dyrektor generalny urzędu, określając jej zakres i czas trwania (w granicach określonych w ust. 4), kierując się w tej materii opinią kierownika danej komórki organizacyjnej, w której pracownik jest zatrudniony. Odbycie służby przygotowawczej przez nowo zatrudnionego pracownika jest jego obowiązkiem, jednak jest to obowiązek względny. Na umotywowany wniosek kierownika danej komórki organizacyjnej dyrektor generalny może zwolnić z obowiązku odbywania służby przygotowawczej pracownika, którego wiedza lub umiejętności umożliwiają należyte wykonywanie obowiązków służbowych. Ustawodawca zwalnia także z obowiązku odbycia służby przygotowawczej absolwentów Krajowej Szkoły Administracji Publicznej, uznając zapewne, że program kształcenia w tej szkole w wystarczającym stopniu uwzględnia specyfikę zatrudnienia w służbie cywilnej i umożliwia jej słuchaczom zdobycie niezbędnej wiedzy i umiejętności praktycznych. Należy przyjąć, że zwolnienie absolwentów Krajowej Szkoły Administracji Publicznej ma charakter bezwzględny Służba przygotowawcza przebiega w czasie trwania zatrudnienia (umowy o pracę), jednak przez okres nie dłuższy niż 4 miesiące i powinna zakończyć się nie później niż z upływem 8. miesiąca od podjęcia pracy. NAWIĄZANIE STOSUNKU PRACY W SŁUŻBIE CYWILNEJ Służba przygotowawcza kończy się egzaminem. Pozytywny wynik egzaminu kończącego służbę przygotowawczą jest jednym z elementów determinujących pierwszą ocenę kwalifikacyjną, a więc warunkuje on dalsze zatrudnienie pracownika. Niezdanie egzaminu jest więc w istocie równoznaczne z niezaproponowaniem danej osobie kontynuowania zatrudnienia (na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony). Jeśli pracownik nie zda egzaminu kończącego służbę przygotowawczą, może być zwolniony w trybie wypowiedzenia. Zakres i sposób przeprowadzenia egzaminu, a także warunki jego zaliczenia, określa dyrektor generalny. NAWIĄZANIE STOSUNKU PRACY W SŁUŻBIE CYWILNEJ W art. 37 u.s.c. określono zakres podmiotowy obowiązku podlegania obligatoryjnej pierwszej ocenie w służbie cywilnej. Celem tej oceny jest przede wszystkim ustalenie stopnia przydatności pracownika do dalszej pracy w służbie cywilnej, a w konsekwencji podjęcie racjonalnej decyzji w sprawie dalszego zatrudnienia danego pracownika (wypowiedzenia umowy, zakończenia zatrudnienia wraz z upływem czasu, na jaki umowę zawarto, zaproponowanie nowej umowy o pracę). Obligatoryjnie pierwszej ocenie podlegają pracownicy służby cywilnej, którzy podjęli pierwszą pracę w służbie cywilnej i są zatrudnieni na czas określony 12 miesięcy. Ocenę przeprowadza się za zasadach określonych w art. 38 u.s.c. Z obowiązku podlegania pierwszej ocenie wyłączeni zostali absolwenci Krajowej Szkoły Administracji Publicznej, którzy złożyli wniosek o mianowanie. Tak sformułowane wyłączenie jest niezrozumiałe, nie wiadomo bowiem dlaczego nie mają podlegać ocenie jedynie ci absolwenci Krajowej Szkoły, którzy ubiegają się o mianowanie. Ponieważ nie przystępują oni do postępowania kwalifikacyjnego, zatem przed mianowaniem nie podlegają żadnej dodatkowej weryfikacji. Można więc przyjąć, że dla ustawodawcy wystarczającym dowodem posiadania niezbędnych kwalifikacji i umiejętności jest dyplom Krajowej Szkoły Administracji Publicznej. MIANOWANIE Ustawa dokonuje dyferencjacji statusu zawodowego członków korpusu na pracowników służby cywilnej oraz urzędników służby cywilnej. Kryterium rozróżnienia jest tu podstawa zatrudnienia (umowa o pracę i mianowanie). Konstrukcja ustawy opiera się na założeniu o wyższości statusu zawodowego (mianowanego) urzędnika służby cywilnej nad statusem (umownego) pracownika służby cywilnej. Lepszy status zawodowy urzędników służby cywilnej przejawia się przede wszystkim w objęciu ich mechanizmami wzmożonej stabilizacji zatrudnienia, systemem awansu poziomego (stopnie służby cywilnej powiązane z dodatkiem do wynagrodzenia) oraz poddaniem pełniejszemu reżimowi odpowiedzialności dyscyplinarnej. urzędnicy służby cywilnej podlegają zwiększonej dyspozycyjności, wyrażającej się możliwością stałego lub czasowego powierzania im pracy innego rodzaju w ramach urzędu, danej miejscowości lub nawet całego kraju. Status zawodowy wynikający z posiadanej podstawy zatrudnienia nie wiąże się natomiast z hierarchicznym umiejscowieniem danej osoby w systemie stanowisk w służbie cywilnej. Ustawa wprowadza mechanizm umożliwiający pracownikom służby cywilnej ubieganie się o uzyskanie wyższego statusu urzędnika służby cywilnej. Artykuł 40 u.s.c. formułuje enumeratywnie wymagania, jakie musi spełnić pracownik służby cywilnej, by móc ubiegać się o mianowanie. MIANOWANIE O uzyskanie mianowania w służbie cywilnej może ubiegać się osoba, która: 1) jest pracownikiem służby cywilnej; 2) posiada co najmniej trzyletni staż pracy w służbie cywilnej lub uzyskała zgodę dyrektora generalnego urzędu na przystąpienie do postępowania kwalifikacyjnego przed upływem tego terminu, jednak nie wcześniej niż po upływie dwóch lat od nawiązania stosunku pracy w służbie cywilnej; 3) posiada tytuł zawodowy magistra lub równorzędny; 4) zna co najmniej jeden język obcy spośród języków roboczych Unii Europejskiej lub jeden z następujących języków obcych: arabski, białoruski, chiński, islandzki, japoński, norweski, rosyjski, ukraiński; 5) jest żołnierzem rezerwy lub nie podlega powszechnemu obowiązkowi obrony. MIANOWANIE każda osoba podejmująca zatrudnienie w służbie cywilnej rozpoczyna swoją karierę zawodową od członkostwa w podkorpusie pracowników służby cywilnej. Stąd jest to pierwszy wymóg warunkujący ubieganie się o uzyskanie mianowania. Drugim wymaganiem jest odpowiedni staż pracy w służbie cywilnej. Co do zasady wynosi on trzy lata, przy czym ustawa zezwala na przystąpienie do postępowania kwalifikacyjnego za zgodą dyrektora generalnego urzędu przed upływem tego terminu, jednak nie wcześniej niż po upływie dwóch lat od nawiązania stosunku pracy w służbie cywilnej. Wynika z tego, że minimalny staż pracy warunkujący ubieganie się o mianowanie wynosi dwa lata. Przez staż pracy w służbie cywilnej rozumieć należy pozostawanie w zatrudnieniu w tej służbie bez względu na rodzaj umowy o pracę, która wiąże pracownika z urzędem. MIANOWANIE Kolejnym warunkiem jest posiadanie tytułu zawodowego magistra lub równorzędnego. Oznacza to konieczność legitymowania się ukończeniem studiów wyższych II stopnia lub studiów jednolitych magisterskich. Tytułami zawodowymi równorzędnymi z tytułem magistra są lekarz, lekarz dentysta i lekarz weterynarii. Pracownik ubiegający się o mianowanie musi znać co najmniej jeden język obcy spośród języków roboczych Unii Europejskiej (angielski, bułgarski, chorwacki, czeski, duński, estoński, fiński, francuski, grecki, hiszpański, irlandzki, litewski, łotewski, maltański, niemiecki, niderlandzki, portugalski, rumuński, słowacki, słoweński, szwedzki, węgierski i włoski) lub jeden z następujących języków obcych: arabski, białoruski, chiński, islandzki, japoński, norweski, rosyjski, ukraiński. Ostatnim wymogiem jest uregulowany stosunek do służby wojskowej (przeniesienie do rezerwy lub niepodleganie powszechnemu obowiązkowi obrony). MIANOWANIE Pracownicy służby cywilnej wyrażają wolę uzyskania mianowania w formie wniosku o mianowanie (absolwenci Krajowej Szkoły Administracji Publicznej) lub zgłoszenia do postępowania kwalifikacyjnego (pozostali kandydaci). Wzór wniosku i zgłoszenia określa i podaje do publicznej wiadomości Szef Służby Cywilnej. Szef Służby Cywilnej podaje także do publicznej wiadomości informację o maksymalnej liczbie mianowań w danym roku. Czyni to w ciągu 14 dni od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw ustawy budżetowej. Ponieważ wyższy status zawodowy wynikający z uzyskania mianowania powoduje zwiększenie wynagrodzenia członków korpusu służby cywilnej, stąd liczbę mianowań określa się w ustawie budżetowej. Zgłoszenie do postępowania kwalifikacyjnego i wniosek o mianowanie składane są do Szefa Służby Cywilnej w terminie od dnia 1 stycznia do dnia 31 maja danego roku. Zawiadomienie lub wniosek złożone po terminie są bezskuteczne (nie "przechodzą" też na następny rok). Nie jest też możliwe przywrócenie terminu do złożenia wniosku lub zgłoszenia. MIANOWANIE Postępowanie kwalifikacyjne prowadzi Krajowa Szkoła Administracji Publicznej, do której wyłącznych kompetencji należy również ustalenie wyników, jakie uzyskały osoby przystępujące do powyższego sprawdzianu. Szef Służby Cywilnej sprawuje nadzór nad zgodnym z przepisami prawa przebiegiem postępowania kwalifikacyjnego. c.d.n.
