PL PL KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

KOMISJA
EUROPEJSKA
Bruksela, dnia 21.8.2014 r.
COM(2014) 527 final
KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY I
EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO
dotyczący strategii UE i planu działania w zakresie zarządzania ryzykiem celnym:
Przeciwdziałanie ryzyku, poprawa bezpieczeństwa łańcucha dostaw i ułatwienie
wymiany handlowej
PL
PL
KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY I
EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO
dotyczący strategii UE i planu działania w zakresie zarządzania ryzykiem celnym:
Przeciwdziałanie ryzyku, poprawa bezpieczeństwa łańcucha dostaw i ułatwienie
wymiany handlowej
1. Wprowadzenie
Sprawne i bezpieczne przepływy handlowe mają kluczowe znaczenie dla wzrostu
gospodarczego i konkurencyjności Unii Europejskiej (UE), największego na świecie bloku
handlowego. Skutecznie zarządzanie ryzykiem w międzynarodowym łańcuchu dostaw ma
zasadnicze znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony mieszkańcom UE oraz dla
ochrony interesów finansowych i gospodarczych UE, a jednocześnie ułatwia legalną wymianę
handlową. Sprawne funkcjonowanie jednolitego rynku oraz unii celnej wymaga
konsekwentnych działań służb celnych w celu walki z zagrożeniami. Aby wzmocnić
integralność międzynarodowych łańcuchów dostaw, należy usprawnić zarządzanie ryzykiem
przez służby celne UE.
Po pełnym wdrożeniu wprowadzonych w 2011 r. zmian w zakresie bezpieczeństwa1 do
wspólnotowego kodeksu celnego2 Komisja opublikowała w stycznia 2013 r. wyniki
przeprowadzonej analizy realizacji polityki zarządzania ryzykiem celnym. W odnośnym
komunikacie3 stwierdzono, że obecne podejście zawiera luki, i zaproponowano pewne
rozwiązania. W czerwcu 2013 r. Rada4 wezwała Komisję, by ta przedstawiła, we współpracy
z państwami członkowskimi, „spójną strategię zarządzania ryzykiem i bezpieczeństwa
łańcucha dostaw w oparciu o etapowy plan działania i gruntowne analizy kosztów i korzyści
[...], obejmującą m.in. aspekty prawne, proceduralne i informatyczne”.
Niniejszy komunikat przedstawia strategię na rzecz poprawy zarządzania ryzykiem celnym i
bezpieczeństwa łańcucha dostaw (zwaną dalej „strategią”) oraz tabelę działań priorytetowych
(zwaną dalej „planem działania”)5, ujętą w załączniku.
2. Zakres strategii
W strategii uwzględniono szereg kluczowych celów, opartych na ogólnym celu polegającym
na wypracowaniu wysokiej jakości wielopoziomowego skutecznego i efektywnego podejścia
do zarządzania ryzykiem. Określono w niej środki kontroli i środki ograniczające ryzyko,
które mają zostać wykorzystane w najbardziej dogodnym momencie i punkcie łańcucha
dostaw. W strategii wzięto pod uwagę zmienny charakter i szeroki zakres zagrożeń, którym
Rozporządzenie Rady (WE) nr 648/05.
Rozporządzenie Rady (EWG) nr 2913/92.
3
COM (2012) 793 final z 8.1.2013
4
Konkluzje Rady 8761/3/13 z dnia 18 czerwca 2013 r.
5
Zostały one opracowane wspólnie z ekspertami z państw członkowskich.
1
2
2
należy przeciwdziałać, a także odpowiedzialność organów celnych za nadzór nad
międzynarodową wymianą towarową UE. Uwzględniono także rolę innych właściwych
organów zaangażowanych w przemieszczanie towarów w ramach łańcucha dostaw oraz
podkreślono potrzebę komplementarności. Odniesiono się także do międzynarodowego
kontekstu ryzyka i znaczenia współpracy międzynarodowej w zarządzaniu tym ryzykiem. W
strategii uwzględniono również znacznie UE w ułatwianiu i przyspieszaniu wymiany
handlowej, centralną rolę podmiotów gospodarczych oraz konieczność unikania
niepotrzebnych zakłóceń procesów logistycznych i łańcucha dostaw.
3. Plan działania na rzecz lepszego zarządzania ryzykiem
W planie działania wyszczególniono szereg działań odnoszących się do poszczególnych
celów. Działania ukierunkowane są na usunięcie ujawnionych niedoskonałości w celu
stopniowego wzmocnienia potencjału organów celnych i osiągnięcia bardziej systematycznej
współpracy z innymi agencjami, podmiotami gospodarczymi i międzynarodowymi partnerami
handlowymi. W stosownych przypadkach w planie przewidziano działania w zakresie
wspierania i opracowania norm i standardów międzynarodowych.
Najważniejszym wyzwaniem pozostaje potrzeba zapewnienia wysokiej jakości danych
dotyczących przemieszczania towarów w ramach łańcucha dostaw oraz dostępu do tych
danych, jak również ich wykorzystania do celów zarządzania ryzykiem przez organy celne i
inne właściwe organy. Kluczowe dla zagwarantowania postępów w przyszłości będzie
zapewnienie koniecznych zasobów oraz opracowanie i wdrożenie odpowiednich metodologii
w celu umożliwienia i ułatwienia współpracy między organami.
4. Spójność i komplementarność z innymi inicjatywami UE
Przy wdrażaniu strategii i planu działania, Komisja będzie dążyć do komplementarności i
spójności z bieżącymi powiązanymi inicjatywami, zarówno dotyczącymi spraw celnych (np.
unijny kodeks celny6, wzajemna pomoc administracyjna7), jak i innych obszarów polityki.
Uwzględnione zostaną inicjatywy w zakresie bezpieczeństwa, w szczególności w zakresie
bezpieczeństwa wewnętrznego8, ochrony ładunków lotniczych9, bezpieczeństwa morskiego
(w tym „e-maritime” i CISE)10 oraz przeglądu polityki kontroli wywozu11. Pod uwagę zostaną
również wzięte inne odpowiednie inicjatywy dotyczące polityki transportowej, mi.in.:
dyrektywa w sprawie formalności sprawozdawczych12, ustanawiająca krajowe punkty
kompleksowej obsługi do przekazywania i wymiany informacji dotyczących statków i łącząca
ten system z innymi krajowymi systemami elektronicznymi; system wymiany danych między
państwami członkowskimi SafeSeaNet13; inicjatywa dotycząca elektronicznego transportu
Rozporządzenie Rady (UE) nr 952/13 z 9.10.2013.
Projekt proponowanej zmiany rozporządzenia Rady (WE) nr 515/97.
8
COM(2010) 673 final z 22.11.2010, oraz powiązane dokumenty późniejsze.
9
Konkluzje Rady 17563/10 z dnia 7 grudnia 2010 r.
10
JOIN (2014) 9 final z 6.3.2014, oraz europejska strategia bezpieczeństwa morskiego, przyjęta przez Radę, 10915/14 z 24.6.2014.
11
COM(2014) 244 final z 24.4.2014.
12
Dyrektywa 2010/65/UE.
13
Dyrektywa 2002/59/WE.
6
7
3
towarowego (e-Freight) będąca częścią białej księgi w sprawie transportu z 2011 r.14 i mająca
na celu obniżenie kosztów procesów logistycznych oraz uczynienie ich bardziej skutecznymi
poprzez uproszczenie dostępu do informacji i korzystania z nich w tym sektorze.
Uwzględnione zostaną również odpowiednie inicjatywy polityczne dotyczące bezpieczeństwa
produktów15, zwierząt, żywności i paszy oraz ochrony środowiska, w szczególności FLEGT16
i CITES17, a także powiązane inicjatywy w dziedzinie praw własności intelektualnej (IPR),
takie jak: unijny plan działań dla organów celnych w celu zwalczania naruszeń praw
własności intelektualnej18, plan działania na rzecz egzekwowania praw własności
intelektualnej, który przewiduje opracowanie unijnego systemu należytej staranności w celu
zapobiegania naruszeniom praw własności intelektualnej na skalę komercyjną19, oraz strategia
na rzecz ochrony i egzekwowania praw własności intelektualnej w krajach trzecich, która ma
na celu usprawnienie współpracy międzynarodowej20.
5. Analiza kosztów i korzyści w celu uzasadnienia podejścia
Aby wesprzeć wdrażanie strategii, Komisja zleciła przeprowadzenie badania mającego ustalić
i ocenić koszty i korzyści rozwiązań alternatywnych. Główny nacisk położono na potencjalne
rozwiązania umożliwiające poprawę jakości, dostępności i wykorzystania danych do celów
zarządzania ryzykiem w odniesieniu do towarów wwożonych na terytorium UE. Oceniono
następujące opcje: 1) podejście całkowicie zdecentralizowane oparte na pracach rozwojowych
prowadzonych przez państwa członkowskie i komunikacji pomiędzy poszczególnymi
państwami (peer-to-peer); 2) podejście oparte na wspólnych usługach wraz ze stworzeniem
wspólnego repozytorium danych wspierającego ich dostępność na potrzeby państw
członkowskich oraz powiązanej platformy kanalizującej i ułatwiającej komunikację pomiędzy
państwami członkowskimi; 3) podejście oparte na wspólnych usługach wraz z zapewnieniem
wspólnego zewnętrznego interfejsu do wprowadzania danych przez przedsiębiorstwa
handlowe, niezależnie od właściwego państwa członkowskiego, które ma otrzymać te dane.
W badaniu stwierdzono, że stworzenie wspólnego repozytorium, umożliwiającego właściwą i
terminową wymianę informacji, wniosłoby znaczny wkład w zapewnienie skutecznego
zarządzania ryzykiem w UE. Wspólny zewnętrzny interfejs dla przedsiębiorstw handlowych
zapewniłby dodatkowe korzyści dzięki ograniczeniu ponoszonych przez nie kosztów.
Komisja rozważy szczegółowo możliwe rozwiązania oraz praktyczne kwestie związane z ich
wdrażaniem, w tym ewentualne skutki organizacyjne i finansowe. Prace te będą traktowane
priorytetowo.
6. Wnioski
14
COM (2011) 144 final z 28.3.2011.
COM (2013) 76 final z 13.2.2013.
16
Rozporządzenie Rady (WE) nr 2173/2005 z 20.12.2005.
17
Rozporządzenie Rady (WE) nr 338/97 z 9.12.1996.
18
Rezolucja Rady 2013/C 80/01 z 19.3.2013.
19
COM (2014) 392 final z 1.7.2014.
20
COM (2014) 389 final z 1.7.2014.
15
4
Komisja podejmie konieczne inicjatywy na rzecz wdrożenia omawianej strategii i planu
działania, w szczególności w kontekście unijnego kodeksu celnego i powiązanych prac
rozwojowych IT, oraz przyjmie podejście, które będzie spójne z innymi inicjatywami UE w
dziedzinie gromadzenia danych. Komisja pragnie zwrócić uwagę Rady i Parlamentu na
znaczenie wdrożenia omawianej strategii i planu działania. Komisja wzywa państwa
członkowskie oraz inne zainteresowane podmioty, by przyczyniły się do skutecznego i
efektywnego ich wdrożenia.
5