Stabilność finansowa a regulacje
advertisement
Stabilność finansowa a regulacje Too much of a good thing?: The adequacy of international reserves in the aftermath of crises. (2002, Australia) 2. Financial stability: A worthy goal, but how feasible?(2006, Kanada) 3. A framework for assesing financial stability? (2006, UK) 1. 17.11.09 Krzysztof Słabik Wprowadzenie W latach 60 pojawił się problem adekwatności rezerw międzynarodowych Zakończył się system z Bretton Woods Stworzenie dodatkowej płynności Obawa przed recesją spowodowaną brakiem przywiązania do kruszców Wprowadzenie SDR (początkowo 1 SDR = 0,888671 g złota, obecnie około 0,0438 g złota – ponad 20 razy mniej) Obecnie wartość SDR zależy od wartości koszyka walut USD 44%, EUR 34%, JPY 11% oraz GBP 11% Wprowadzenie II Upłynnienie kursów walutowych w 1973 Potrzeba koncepcji uzasadniającej konkretny poziom rezerw Od 1973 roku nierównowaga płatnicza będzie zmieniać raczej wartości walut a nie wartość rezerw Rozrost międzynarodowego rynku kapitałowego Dylemat Triffina Utrzymanie stałej zawartości złota w sytuacji rosnącego handlu międzynarodowego jest związane z ryzykiem powstania niedoboru płynności w skali międzynarodowej. Niespójność, sprzeczność związana z używaniem dolara jako waluty rezerwowej Dolar powinien być słaby jako waluta w której zewnętrznie trzyma się zobowiązania płatnicze Dolar powinien być mocny, aby utrzymywać jego wiarygodność Rozwiązaniem dylematu triffina jest ruch w stronę systemu wielowalutowego przy jednoczesnej redukcji wzrostu rezerw międzynarodowych (konsekwencja upłynnienia kursów) Sprawa rezerw a kraje rozwijające się Nie mają łatwego dostępu do rynków kapitałowych Niechęć do porzucenia sztywnych kursów Stąd, podatność na nieadekwatne zmiany wartości rodzimej waluty jako konsekwencja sztywnego kursu Przyjmuje się względność rezerw, zależną od okoliczności ekonomicznych Kryzysy walutowe lat 90 i wczesnych 00 Emerging markets doświadczyły kryzysów walutowych: Meksyk, Tajlandia, Korea, Indonezja, Malezja, Rosja, Brazylia i Argentyna Szybkie uszczuplenie rezerw walutowych jest główną charakterystyką kryzysu walutowego Kryzysy były spowodowane złym wcześniejszym podejściem miejscowych banków centralnych do tematu rezerw walutowych Kraje te stosowały metodę benchmarku R/M (rezerwy/import), jest to system wywodzący się z bilansu płatniczego z pominięciem rynku kapitałowego Kryzysy walutowe lat 90 i wczesnych 00 II Tymczasem kryzysy lat 90 były związane z rachunkami kapitałowymi, nieadekwatność wskaźnika Wskaźnik R/M nie mówił nic o prawdopodobieństwie kryzysu Poszukiwano zatem alternatywy Punktem wyjścia była myśl Fischera (2001): Rezerwy są kluczową determinantą możliwości kraju do uniknięcia kryzysu finansowego Adekwatne rezerwy Zrewidowanie starych teorii dotyczących rezerw Stworzenie zależności między adekwatnością rezerw a kryzysami finansowymi Krytyczne poszukiwanie miar adekwatności Co kraj powinien robić po kryzysie? Zasądzanie adekwatności rezerw: podejście teoretyczne i operacyjne Historycznie rezerwy definiuje się jako coś co utrzymujemy przeciwko niepewnej przyszłości bilansu płatniczego Powiązanie rezerw z rachunkiem bieżącym (R/M) Powiązanie rezerw z rachunkiem kapitałowym System mieszany Teoria garderoby pani Machlup Powiązanie rezerw z zewnętrznymi długami krótkoterminowymi Standard R/M Założenie: niestabilność bilansu płatniczego wpływa na rachunek bieżący Zatem należy powiązać wysokość rezerw z handlem zagranicznym Standard R/M – import jako zmienna związana IMF w swoich obwieszczeniach używa tego wskaźnika R/M mierzy ilość miesięcy, przez które rezerwami można finansować kapitał W praktyce uważano, że wystarcza mieć rezerwy na poziomie 3-4 miesięcy Standard R/M II Wada 1: bardzo słabe uzasadnienie teoretyczne Naczelny problem: zdefiniowanie optymalnej wartości współczynnika R/M Wada 2: Jeśli deficyt nie rośnie wraz z importem to nie można przyjmować stałego współczynnika Propozycje naprawcze: skomplikowanie R/M poprzez uwzględnianie trendów bilansu płatniczego i/lub rynku akcji. Niestety – rozwiązanie zbyt skomplikowane – braki operacyjne Wymagano by rezerwy rosły wraz z prawdopodobieństwem deficytu bilansu płatniczego Teoria garderoby pani Machlup Machlup twierdził, że z rezerw nigdy nie jest za wiele, tak jak z ubraniami jego żony Wg niego nie ma żadnego dowodu na to, żeby było jakiekolwiek powiązanie między rezerwami a jakąkolwiek zmienną wyjaśniającą. De facto zatem funkcja rezerw jest funkcją rezerw z poprzedniego roku i współczynnika wzrostu gospodarczego Niepewność rezerw Płynny kurs powoduje zmienność wartości walut rezerwowych względem waluty rodzimej Wielkość rezerw zmienia się realnie pomimo nominalnie stałej wartości Zatem, wszelkie skomplikowane metody obliczania wartości rezerw okazują się nieefektywne i przyjmuje się jako najskuteczniejszy R/M Poszukiwanie alternatywnego rozwiązania Próba wskrzeszenia podejścia optymalizacyjnego Problem, z oszacowaniem teoretycznych determinant optymalnych rezerw z wystarczająca precyzją, na tyle aby obliczyć wskazane rezerwy ze względnym zaufaniem Kryzysy lat 90 pokazały dwa możliwe scenariusze: Średnio rozwinięty kraj – kryzys rachunku kapitałowego Bogatszy kraj – nagły odpływ kapitału zagranicznego Rozwiązanie alternatywne System mieszany, w którym z odpowiednimi wagami o wysokości rezerw stanowią rachunek bieżący i rachunek kapitałowy. Gdy kraj jest biedny i mało otwarty, może pozostać R/M Gdy kraj jest bogatszy większa waga może być przywiązana do rynku kapitałowego Adekwatność rezerw może być rzetelnie widziana tylko w kontekście pakietów polityk rządu i banku centralnego Ponadto, należy pamiętać, że poza wyprzedażą rezerw istnieją inne metody równoważenia bilansu płatniczego Samospełniająca się przepowiednia kryzysu finansowego Gdy rezerwy są za małe inwestorzy czują się zachęceni do ucieczki z danego kraju To z kolei jeszcze pomniejsza rezerwy i w efekcie sama wiara w niewielką wartość rezerw powoduje jeszcze mniejszą wartość rezerw Adekwatność rezerw zależy od wiary inwestora i zestawu polityk rządowych Zatem praktyczne wskaźniki mogą być użyteczne (używane) ale należy pamiętać, że są one tylko wskazówką a nie ostatecznym rozwiązaniem Błędy mogą wynikać z nieprzystosowania założeń „ex ante” do rzeczywistości „ex post” Adekwatność rezerw a nieprzewidywalność inwestora Nie ma złotej zasady co do wielkości rezerw Wartość rezerw, wartość bilansu płatniczego, rynek kapitałowy i zaufanie konstytuują w sumie stabilność gospodarki Zaufanie z definicji jest pozaracjonalne zatem, zdarzają się przypadki (Meksyk, Tajlandia), w których kraje wedle wszelkich wskaźników miały wysokie rezerwy a ich waluta załamała się Użyteczność dotychczasowych wskaźników Wskaźniki nie są ostateczną miarą, która daje nam pewną wiedzę Jednak są one skuteczne w krajach gdzie głównym źródłem niepewności są szoki handlowe Dla krajów z dużymi krótkoterminowymi długami współczynnik R/M słabo oddaje ich zdolność do finansowania szoków płatniczych Wskaźnik R/STED Wskaźnik odpowiedni dla krajów zadłużonych krótkoterminowo (short time external debts) Należy go stosować wobec krajów wobec których stracono zaufanie Wg tego wskaźnika rezerwy powinny być tak duże, by nie musieć pożyczać przez rok Wada – o ile daje znać o podatności kraju na drenaż zewnętrzny o tyle nie daje rady uchwycić zagrożenia drenażu wewnętrznego Liquidity at risk standard Stworzony przez A. Greenspana Średnie zewnętrzne płatności kraju powinny przekraczać pewien wartość progową do daty spłaty (tj. 3 lata) Wiarygodność kraju obliczana na podstawie pełnego zestawu pasywów i aktywów Pewien poziom rezerw, gwarantuje wówczas zewnętrzną płynność aby unikać pożyczania przez rok z pewnym bardzo wysokim prawdpodobieństwem (np. 95%) – value at risk Podsumowanie Nieadekwatność rezerw była jedną głównych wad międzynarodowego systemu monetarnego w 1960 r Po upadku Bretton Woods upłynniono kursy walutowe Stworzono system proporcjonalności rezerw walutowych do wielkości importu Próbowano znaleźć alternatywne systemy obliczania pożądanej wielkości rezerw Koszt przekroczenia niezbędnych rezerw może być społecznie wysoki Wysokość rezerw niezależnie od poziomu obliczania nie jest optymalna Stabilność finansowa (Canada) Stabilność finansowa to chleb powszedni banku centralnego Perspektywa człowieka z ulicy (kolejne bańki spekulacyjne) Metafora czarnej skrzyni (świat/ludzie generują zakłócenia i te po przejściu przez czarną skrzynkę generują nowy świat) Większość cykli biznesowych była spowodowana przez banki centralne Niska inflacja powoduje też niskie szanse na wysokie zarobki Stabilność finansowa II Z kolei prowokowanie baniek spekulacyjnych wpływa na realną gospodarkę, co z kolei może zaowocować wysoką inflacją Bank centralny nie powinien dopuszczać do powstawania baniek spekulacyjnych Hipoteza, zachowania nie są spekulacyjne, jedni przystosowują się szybciej a drudzy wolniej Teza, system monetarny jest wtopiony w czarną skrzynkę, jest niezbędnym elementem systemu Świat się zmienia pod każdym aspektem i nie możemy w naszych modelach przyjmować żadnych stałych Stabilność finansowa III Wzrost efektywności gospodarki względem wykorzystania ropy naftowej o 50-150% w ciągu ostatnich 20-30 lat Zmiana skłonności do oszczędzania Gigantyczny wzrost handlu zagranicznego w ciągu ostatnich 20 lat (USA 18 ->25%, Strefa euro 60 –> 70%, Chiny 20 ->70%) Ekonomia krajowa to już nie jego terytorium (np.: 3 biliony $ poza terytorium względem 11 bilionów $ na terytorium w USA) Zmieniają się rzeczy, które uznajemy za stałe Zatem bank centralny powinien skupić się na stabilności finansowej i forsować rozwój ubezpieczeń kredytowych, który ochroni nas przed zbytnią zmiennością Jak osiągnąć stabilność finansową? (UK) Cel inflacyjny – organizacja pracy banku centralnego Istnieją kryteria inflacji, przejrzystość czynników decyzyjnych Zasadniczo polityka B.C. jest skuteczna wobec inflacji Brak skuteczności wobec stabilności finansowej Brak jasnych kryteriów stabilności finansowej Stabilność finansowa dla danej gospodarki nie jest zależna tylko od niej samej Co wpływa na stabilność finansową? Poziom stóp procentowych Zmiany w strukturze regulacyjnej Np.. Basel Committee Np.. Zmiany poziomu rezerw Wprowadzanie nowych reżimów bankowych Trudność w przekazywaniu aktualnych sprawozdań Definicja stabilności finansowej Odwrotnie niż stabilność cen nie ma pozytywnej definicji Jest to brak czegoś niechcianego „Brak niesprzyjającego wpływu na gospodarkę realną przez dysfunkcje systemu finansowego lub jego ryzyko” – E.P. Davis „Stabilność finansowa jest brakiem kryzysów finansowych” – Hans Christiansen Gdzie „Kryzys finansowy jest definiowany jako sekwencję wydarzeń lub ich ryzyko, które uszkadza pośrednictwo kredytowe lub alokację kapitału” Analogia stabilność cen – stabilność finansowa Tak jak stabilność cen jest osiągana przez przewidywanie tego co najbardziej możliwe tak stabilność finansowa nastawia się na prawdopodobieństwo wystąpienia wyjątkowych okoliczności B.C. przewiduje a regulator FSD stymuluje Makro/Mikro test stabilności Ankietowanie potencjalnych zagrożonych niestabilnością np. banków komercyjnych Pytania np. o podwyższenie stóp procentowych, czy innych zmian regulacyjnych Badanie zależności czy jeśli podmioty odpowiadają różnie na dane pytanie, to czy odpowiedź jednego miałaby wpływ na drugiego Szacowanie prawdopodobieństwa wystąpienia poszczególnych szoków Ocena efektów szoków dY = f(X) X – szok,Y – realna i nominalna wartość aktywów Jest to zależność stochastyczna a nie deterministyczna Stabilność jest oceniania przez potencjalne minimalizowanie wpływu szoku na gospodarkę dzięki adekwatnych regulacjom Prawdopodobieństwo różnych szoków jest różne Np.. Uderzenie wielkiej asteroidy i szok paliwowy Rodzaj szoków (niewyczerpująca lista) Cen paliwa Popytu zagranicznego Efektywności produkcji „Bojowość ludzi pracy” Zmiany awersji do ryzyka Zmiany kursów wymiany walut Problem wiarygodności testów Aby zbadać jak dana instytucja zareaguje na dany czynnik należy opisać przyczyny tego czynnika, co powoduje mniejszą ogólność testów i mniejszą ich użyteczność Niektóre z problemy nie są uwzględniane na liście szoków: zmiany demograficzne, nowa choroba, katastrofa naturalna) Modele Potrzeba makrosystemowej struktury bankowości i ubezpieczeń Nie ma obiektywnie najlepszego modelu teoretycznego Różnorodność modeli, ich konkurencyjność, niejednorodność są bodźcem do sukcesu i innowacji Dysfunkcja rynku „Stabilny system finansowy jest systemem charakteryzującym się równowagą sytuacji, która nie będzie destabilizowana przez małe szoki” – Hans Blommerstein „Samoodnoszący się mechanizm sprzężenia zwrotnego przyprowadza z powrotem do stabilności jako odpowiedziedź na szoki i vice versa obecność samooczyszczających procesów, która prowadzi do niestabilności jako odpowiedź na szoki” – Johannes Priesemann Dysfunkcja rynku Należy unikać samoodnoszących się dysfunkcji, gdyż zwielokratniają one wpływ szoków Znaczna część pracy FSD polega na analizowaniu potencjalnych załamań w płatnościach i jak im przeciwdziałać Problemem jest jak określić wrażliwość poszczególnych sektorów na efekty dysfunkcji Płynność i lewarowanie Upadki większości instytucji bankowych są spowodowane przez potencjał systemu do błędu Niewypłacalność i upadek mogą być uniknięte przez adekwatność kapitałową, a brakujący kapitał może prowadzić do zbyt dużej skłonności do ryzyka („hazard dla zmartwystania”) Zatem wymóg adekwatności kapitałowej jest konieczny Płynność i lewarowanie W dzisiejszych czasach płynność jest oceniania niezależnie od wypłacalności Płynność nie jest problemem nie licząc złego funkcjonowania rynku wobec kryzysu (normalnie bank może po prostu pożyczyć pieniądze z rynku) Istnienie funduszy hedgingowych czy innych graczy na rynku mających dostęp do rynku pieniężnego i wysokie lewarowanie powodują większe zagrożenie zewnętrznymi szokami Przez zwracanie uwagi na adekwatność kapitałową banków, banki centralne mniej zwracają uwagę na płynność Dostępność do płynności hamuje większość szoków finansowych a brak płynności często prowadzi do dysfunkcji rynku Wniosek, należy powiązać wzrost regulacji płynności/kapitału z wzrostami i relaksację tych regulacji w okresie spadków
