1 Wyznaczanie współczynnika konwersji (conversion factor-cf ) kamery CCD. Ćwiczenie 5 Cel: Otrzymanie, na podstawie pomiarów laboratoryjnych, wartości współczynnika konwersji dla kamery CCD, czyli parametru wiąŜącego ilość elektronów zgromadzonych w pojedynczym pixlu matrycy z sygnałem wyjściowym parametryzowanym za pomocą jednostek ADU (analog to digital unit). ADU = cf Ne (1) Wykorzystać naleŜy fakt, Ŝe liczba jednorazowo zgromadzonych elektronów podlega statystyce Poissona, a co za tym idzie, wariancja sygnału ADU związana jest z wartością oczekiwaną ADU wyraŜeniem: σ 2ADU = cf ADU + σ 2DARK + σ 2RON ( 2) gdzie załoŜono występowanie wariancji sygnału ciemnego i szumu odczytu (ReadOut Noise-RON) oraz, Ŝe sygnał ciemny DARK i sygnał BIAS zostały odjęte od pełnego sygnału w celu otrzymania sygnału uŜytecznego ADU. Ćwiczenie wystarczy wykonać dla jednego, wybranego wzmocnienia (gain)! Wykonanie: 1. Przygotowanie zestawu pomiarowego (teleskop + kamera CCD + sztuczne oświetlenie ekranu do ekspozycji zdjęć FLATFIELD). 2. Wykonanie kilku serii pomiarów (>3) składających się z zestawu kilkudziesięciu (>25) zdjęć FLATFIELD i zestawu kilkudziesięciu (>25) zdjęć sygnału ciemnego DARK. Średni sygnał ADU zdjęć FLATFIELD powinien narastać dla kolejnych serii od wartości kilkakrotnie przekraczającej łączny sygnał szumowy (szum DARK + RON + szum ADU) do wartości nieco niŜszej niŜ poziom nasycenia matrycy CCD. Czas ekspozycji zdjęć FLATFIELD powinien być cały czas taki sam i nie przekraczać 10 s, a czas ekspozycji sygnału ciemnego powinien być identyczny z czasem ekspozycji FLATFIELD. RóŜne poziomy ADU naleŜy uzyskiwać korzystając z róŜnych wartości oświetlenia ekranu lub/i róŜnych filtrów kamery. 3. Dla kaŜdej serii pomiarów, korzystając ze zdjęć typu DARK wyznaczyć zdjęcie średniego <DARK> i odjąć od zdjęć FLATFIELD. Automatycznie następuje tu odjęcie średniego poziomu <BIAS>. Obliczyć zdjęcie średniego <FLATFIELD> i zrenormalizować na nie indywidualne zdjęcia FLATFIELD biorąc pod uwagę średni sygnał po polu zdjęcia. Dla tak otrzymanych zdjęć wyznaczyć zdjęcie średniego <FLATFIELD> jako estymatora wartości oczekiwanej oraz zdjęcie kwadratu dyspersji jako estymatora wariancji. 2 4. W przypadku zauwaŜalnej nierównomierności sygnału FLATFIELD po polu zdjęcia wybrać fragment zdjęcia gwarantujący zadowalającą równomierność (np. centrum), ale nie mniejszy niŜ 100×100 pixli. Wyciąć ten fragment ze zdjęć średniego <FLATFIELD> i kwadratu dyspersji, a następnie obliczyć średni po polu fragmentu poziom sygnału ADU i kwadratu dyspersji. 5. Korzystając z par liczb (wartość średnia ADU, średni kwadrat dyspersji) otrzymanych w punkcie ”4” mających spełniać zaleŜność (2), metodą najmniejszych kwadratów wyznaczyć wartość parametru cf oraz łącznego szumu DARK+RON, a takŜe błędy tych wartości. Wynik: 1. Pokazać wykres zaleŜności średniego kwadratu dyspersji od średniej wartości ADU wraz z prostą dopasowaną przy pomocy metody najmniejszych kwadratów. 2. Podać wartość współczynnika konwersji cf wraz z błędem oraz wartość łącznego szumu DARK+RON jako średniego kwadratu dyspersji dla wartości ADU równej ”zero” i jego błąd. Nie zapomnieć o podaniu wybranej nastawy wzmocnienia (gain). 3. Krótko przedyskutować wyniki biorąc pod uwagę wartości błędów, zakres uzyskanych sygnałów ADU oraz ewentualne odstępstwa punktów pomiarowych od liniowej zaleŜności teoretycznej.