Choroby dzieci

PROGRAM NAUCZANIA CHORÓB DZIECI
DLA IV ROKU WYDZIA£U LEKARSKIEGO
Zajêcia odbywaj¹ siê w II Klinice Chorób Dzieci w formie seminariów, wyk³adów i æwiczeñ.
Cele kszta³cenia
Podstawowym celem jest po³¹czenie wczeœniej zdobytych umiejêtnoœci dotycz¹cych rozwoju dziecka w po³¹czeniu z podstawowymi symptomami schorzeñ u dzieci i m³odzie¿y oraz zagadnieniami postêpowania
pediatrycznego. Zadaniem kszta³cenia studentów IV roku Wydzia³u Lekarskiego w zakresie pediatrii jest przekazanie wiedzy na tematy:
• najistotniejszych problemów klinicznych, które bêd¹ podstaw¹
do dalszego samokszta³cenia studentów,
• rozwiniêcia umiejêtnoœci zbierania wiarygodnego wywiadu, przeprowadzenie rzetelnego badania fizykalnego, z wykorzystaniem zdobytych w trakcie zajêæ teoretycznych umiejêtnoœci w celu ustalenia
wstêpnego rozpoznania, zaplanowaniem stosownych badañ diagnostycznych i w³aœciwego leczenia,
• umiejêtnoœci przeprowadzenia szerokiej diagnostyki ró¿nicowej
omawianych przypadków, z odpowiedni¹ interpretacj¹ stosownych badañ dodatkowych, zarówno laboratoryjnych, jak i obrazowych,
• kszta³towania umiejêtnoœci zdobywania dodatkowej wiedzy i rozwi¹zywania aktualnych problemów klinicznych na podstawie bie¿¹cego piœmiennictwa zarówno z literatury polskiej, jak i œwiatowej,
• rozwijania zaanga¿owania „przysz³ego” lekarza w mo¿liwie jak
najpe³niejsze wykorzystanie wiedzy i umiejêtnoœci na rzecz chorych dzieci i ich rodzin, w atmosferze wra¿liwoœci uczuciowej
i zrozumienia ich problemów.
Tematyka zajêæ
G³ówn¹ tematyk¹ przekazywan¹ studentom IV roku Wydzia³u Lekarskiego w czasie zajêæ w II Klinice Chorób Dzieci s¹ wybrane
zagadnienia z czterech nastêpuj¹cych dziedzin pediatrii:
Wybrane zagadnienia z kardiologii dzieciêcej
1. Wady wrodzone uk³adu sercowo-naczyniowego, ze szczególnym
uwzglêdnieniem wad wymagaj¹cych pilnej interwencji chirurgicznej w okresie noworodkowym.
1
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Niewydolnoœæ uk³adu kr¹¿enia u dzieci.
Zaburzenia rytmu i przewodzenia.
Zapalenia miêœnia sercowego.
Kardiomiopatie pierwotne.
Stany zagra¿aj¹ce ¿yciu w kardiologii dzieciêcej.
Nadciœnienie têtnicze.
Studenci zapoznaj¹ siê równie¿ z podstawowymi metodami diagnostyki nieinwazyjnej uk³adu kr¹¿enia, a mianowicie zasadami interpretacji: EKG, RTG klatki piersiowej i podstawami echokardiografii.
Wybrane zagadnienia z podstaw endokrynologii
i diabetologii wieku rozwojowego
1. Dzia³anie hormonów i wzajemne interakcje zachodz¹ce w obrêbie osi neurohormonalnej.
2. Fizjologia i patologia procesów wzrastania i rozwoju (niskoros³oœæ, z uwzglêdnieniem promocji zdrowia przez zastosowanie
hormonu wzrostu, wysokoros³oœæ).
3. Choroby gruczo³u tarczowego (w tym wrodzona niedoczynnoœæ
tarczycy i choroba guzkowa tarczycy).
4. Dojrzewanie p³ciowe i jego zaburzenia (przedwczesne i opóŸnione pokwitanie).
5. Patofizjologia kory (nadczynnoϾ i niedoczynnoϾ) i rdzenia (pheochromocytoma) nadnerczy.
6. Oty³oœæ (prosta i wtórna).
7. Najczêstsze choroby rozrostowe gruczo³ów wydzielania wewnêtrznego.
8. Cukrzyca u dzieci i m³odzie¿y (z zasadami terapii tego schorzenia, w tym z u¿yciem indywidualnych pomp insulinowych oraz
zasadami edukacji rodziców i chorych dzieci).
W ramach nauczania endokrynologii wieku rozwojowego studenci
maj¹ zapoznaæ siê z fizjologi¹ tego uk³adu oraz najczêstszymi chorobami tego uk³adu u dzieci i m³odzie¿y, ze szczególnym uwzglêdnieniem
zasad diagnozowania i terapii wrodzonych schorzeñ, np.: wrodzona
niedoczynnoœæ tarczycy czy te¿ wrodzony przerost nadnerczy.
Wybrane zagadnienia z zakresu chorób metabolicznych
W ramach tych zagadnieñ omawiane s¹ najczêœciej wystêpuj¹ce bloki
enzymatyczne na szlaku steroidogenezy (np. wrodzony przerost kory
nadnerczy) oraz zaburzeñ przemian aminokwasów (fenyloketonuria,
2
tyrozynemia i inne), wêglowodanów (galaktozemia, fruktozemia) i t³uszczów (zaburzenia b oksydacji kwasów t³uszczowych), jak równie¿ nowoczesne metody diagnozowania chorób metabolicznych, m.in. z u¿yciem
GCMS, TANDEM-MS, czy te¿ oznaczanie izoform transferyny.
Wybrane zagadnienia z zakresu neurologii dzieciêcej
Kszta³cenie studentów w tym zakresie obejmuje:
1. Zasady badania neurologicznego dzieci, ze szczególnym uwzglêdnieniem niemowl¹t.
2. Oko³oporodow¹ encefalopatiê niedotlenieniowo – niedokrwienn¹
i jej nastêpstwa.
3. Wady rozwojowe OUN (w tym przepukliny oponowo-rdzeniowe
i wodog³owie).
4. Mózgowe pora¿enie dzieciêce, z zasadami rehabilitacji.
5. Przyczyny drgawek u dzieci i m³odzie¿y, z podkreœleniem specyficznych dla wieku rozwojowego drgawek gor¹czkowych.
6. Padaczkê, stan padaczkowy i stany napadowe rzekomo padaczkowe.
W zakresie neurologii wieku rozwojowego studenci maj¹ zapoznaæ
siê ze specyfik¹ badania neurologicznego najm³odszych dzieci oraz
zapoznaæ siê z najczêstszymi nieprawid³owoœciami wrodzonymi (np.
wodog³owie, wady) i nabytymi tego uk³adu. Studenci maj¹ zapoznaæ siê
tak¿e z zasadami diagnozowania tych schorzeñ (np. opóŸnienie rozwoju psychoruchowego i drgawki) i ich terapi¹.
Tematyka seminariów
1. Choroby tarczycy u dzieci: pierwotna i wtórna niedoczynnoœæ
tarczycy.
2. Zaburzenia pokwitania u dzieci.
3. Odchylenia w badaniu przedmiotowym u dzieci z wrodzonymi
wadami serca.
4. Postêpowanie w stanach nagl¹cych w kardiologii dzieciêcej.
5. Cukrzyca typu 1 u dzieci i m³odzie¿y (diagnostyka i leczenie).
6. Ostre powik³ania cukrzycy (kwasica ketonowa i hipoglikemia).
7. Diagnostyka niskoros³oœci u dzieci.
8. Badanie neurologiczne niemowl¹t. Rozwój dziecka do 2 roku ¿ycia.
9. Ostre schorzenia uk³adu oddechowego u dzieci.
10. Zespó³ nag³ej œmierci niemowl¹t (SIDS).
11. Zasady leczenia krwi¹ i preparatami krwiopochodnymi.
12. Uwarunkowania rozwoju p³odu w koñcowym okresie ci¹¿y oraz
dziecka w pierwszym miesi¹cu po urodzeniu, cz. I.
3
13. Choroba i zespó³ Cushinga.
14. Uwarunkowania rozwoju p³odu w koñcowym okresie ci¹¿y oraz
dziecka w pierwszym miesi¹cu po urodzeniu, cz. II.
15. Zaka¿enia wewn¹trzmaciczne i okresu noworodkowego.
16. Oty³oœæ wieku rozwojowego.
17. Drgawki okresu noworodkowego i niemowlêcego.
18. Kardiomiopatie pierwotne.
19. Fenyloketonuria – zasady rozpoznawania, klasyfikacja, prowadzenie diety niskofenyloalaninowej.
20. Zapalenie miêœnia sercowego.
21. Zaburzenia rytmu serca u dzieci.
22. Diagnostyka i leczenie hipoglikemii wieku rozwojowego.
Tematyka wyk³adów
1. Uwarunkowania hipotrofii wewn¹trzmacicznej.
2. Nastêpstwa hipotrofii wewn¹trzmacicznej.
3. Czêstoœæ, rozk³ad i ewolucja naturalna wad serca w wieku dzieciêcym.
4. Niewydolnoœæ kr¹¿enia u dzieci, postêpowanie terapeutyczne.
5. Bóle w klatce piersiowej w praktyce pediatrycznej.
6. Cukrzyca typu 1 u dzieci i m³odzie¿y: epidemiologia, patogeneza, obraz kliniczny, diagnostyka.
7. Cukrzyca typu 1 u dzieci i m³odzie¿y: leczenie, powik³ania.
8. Padaczka i stany napadowe rzekomopadaczkowe.
9. Mózgowe pora¿enie dzieciêce.
10. Wrodzony przerost kory nadnerczy: patogeneza, objawy kliniczne, zasady leczenia.
11. Zasady prewencji wad rozwojowych w zespole fenyloketonurii
matczynej.
12. Choroby gruczo³u tarczowego u dzieci i m³odzie¿y.
13. Hiperbilirubinemie okresu noworodkowego.
14. Zasady zapobiegania nag³ym zgonom niemowl¹t.
1.
2.
3.
4.
4
Zalecana literatura
Kubicka K., Kawalec W.: Pediatria. PZWL, Warszawa 2003.
Górnicki B. i wsp.: Pediatria t. I, II. PZWL, Warszawa 2002.
Berhman R. (red): Podrêcznik Pediatrii Nelsona. PWN, Warszawa 1996.
Kubicka K., Kawalec W.: Kardiologia dzieciêca t. I, II. PZWL,
Warszawa 2003.
5. Romer T.E. (red): Zaburzenia hormonalne u dzieci i m³odzie¿y.
Warszawa 1993.
6. Cabalska B.: Wybrane choroby metaboliczne u dzieci. PZWL,
Warszawa 2002.
5