astro nomia od końca maja do połowy lipca w Polsce nie ma nocy astronomicznej TEKST ŁATWY Przełom jednego i następnego roku to przeważnie czas tworzenia tzw. planów pracy. Astronomowie i miłośnicy gwiazd przygotowują się do programu obserwacji na cały nadchodzący rok. Wtedy poszukiwane są wszelkie roczniki astronomiczne, kalendarze astronomiczne. Przez innych poszukiwane są na rynku kalendarze księżycowe, roczniki astrologiczne, przepowiednie niejakiego Nostradamusa. Warto więc, aby Czytelnicy MT również mieli możliwość zaplanowania sobie obserwacji na nadchodzący rok. !! ! ok 2005 bêdzie rokiem zwyk³ym, a zatem liczy³ bêdzie 365 dni. 1 stycznia o pó³nocy przypadaæ bêdzie 2453371,5 JD, czyli dzieñ juliañski. Juliañska rachuba dni jest bardzo wygodna. Zosta³a wprowadzona w XVI w. przez Scaligera; jest to przyporz¹dkowanie ka¿dej dacie umownego kolejnego numeru. Za pocz¹tek juliañskiej rachuby dni uznaje siê po³udnie czasu uniwersalnego (UT) 1 stycznia 4713 roku p.n.e. W czasach staro¿ytnych R dni liczone by³y od po³udnia do po³udnia, st¹d te¿ w obecnej dacie wystêpuje u³amek. Nale¿y jeszcze opisaæ za³¹czony wykres pokazuj¹cy widocznoœæ planet w nadchodz¹cym roku. Wykres sporz¹dzony jest z dok³adnoœci¹ piêciu dni, dla obserwacji planet jest to wystarczaj¹ca dok³adnoœæ. Dolna bia³a wstêga z datami pokazuje nam zachód S³oñca, czarne linie s¹ momentami zapadania zmierzchów lub œwitów. Zmierzch lub œwit cywilny to moment, kiedy S³oñce znajduje siê 6° pod horyzontem, zmierzch lub œwit ¿eglarski, zwany nautycznym, to moment, kiedy s³oñce znajduje siê 12° pod horyzontem, zaœ zmierzch i œwit astronomiczny to moment, kiedy S³oñce znajduje siê 18° pod horyzontem. Tak naprawdê, dopiero po zapadniêciu zmierzchu astronomicznego mo¿na przystêpowaæ do obserwacji, jak widaæ od koñca maja do po³owy lipca w Polsce nie ma nocy astronomicznej. Po odnalezieniu po¿¹danej daty na dolnym obrze¿u wykresu tzn. wieczoru, przesuwamy siê na wykresie pionowo ku górze, a¿ do rana nastêpnego dnia. Przecinaj¹c kolejne linie wykresu, Czytelnicy bêd¹ mogli odczytywaæ godziny wschodów, górowania i zachodów planet. Przy okazji nale¿y pamiêtaæ, ¿e planety Pluton, Neptun i Uran nie s¹ widoczne go³ym okiem, nale¿y wtedy zastosowaæ do obserwacji teleskop. COŚ SIĘ KOŃCZY, COŚ SIĘ ZACZYNA CZYLI ROK 2005 ASTROSERWIS – STYCZEŃ S³oñce: dzieñ godzina do 19 18:19 M ŁODY TECHNIK 44 17 23 21 13:42 Ksiê¿yc: dzieñ godzina 3 18:46 10 13:03 17 7:57 25 11:32 w gwiazdozbiorze Strzelca w znaku Kozioro¿ca w gwiazdozbiorze Kozioro¿ca w znaku Kozioro¿ca w gwiazdozbiorze Kozioro¿ca w znaku Wodnika ostatnia kwadra nów pierwsza kwadra pe³nia 12/2004 Ponadto: 2 Ziemia w peryhelium, 147,1 mln km od S³oñca, 4 maksimum aktywnoœci roju meteorów Kwadrantydy, 10 najwiêksze w roku zbli¿enie Ksiê¿yca do Ziemi, 13 Saturn w opozycji do S³oñca, 1208 mln km od Ziemi. Wszystkie momenty podano w czasie urzêdowym Jacek Szczepanik W nadchodz¹cym roku ¿yczê wszystkim Czytelnikom wielu pogodnych nocy i satysfakcji z przeprowadzonych obserwacji. ! Pocz¹tki pór roku: wiosna: 20 marca lato: 21 czerwca jesieñ: 23 wrzeœnia zima: 21 grudnia godz. 13:33 godz. 08:46 godz. 00:23 godz. 19:35 Ziemia w peryhelium 2 stycznia - 147,099 mln km w aphelium 5 lipca - 152,102 mln km Zaæmienia: 8/9 kwietnia obr¹czkowo-ca³kowite zaæmienie S³oñca w godz. od 20:52 do 00:18, w Europie niewidoczne 3 paŸdziernika obr¹czkowe zaæmienie S³oñca, w Polsce widoczne jako czêœciowe do 54% w godz. od 10:43 do 14:20 17 paŸdziernika czêœciowe zaæmienie Ksiê¿yca 7%, w Polsce niewidoczne Koniunkcje jasnych planet: 26 czerwca Wenus 1,3° na pó³noc od Saturna 2 wrzeœnia Wenus 1,2° na po³udnie od Jowisza Zmiany czasu: wprowadzenie czasu letniego (CWE) 27 marca wprowadzenie czasu zimowego (CSE) 29 paŸdziernika Wszystkie zjawiska podane s¹ w czasie urzêdowym M ŁODY TECHNIK 45 Autor diagramu: Jan Desselberger 12/2004