AFRYKA - MATERIAŁ POWTÓRZENIOWY 1. Afryka to kontynent wyżynny ( średnio 658 m n.p.pm.). Najwyższym szczytem jest Kibo w masywie Kilimandżaro (5895m n.p.m.). 2. Niemal ¼ powierzchni kontynentu zajmuje największa pustynia świata, Sahara. 3. We wschodniej Afryce, na skutek odsuwania się płyty somalijskiej od płyty afrykańskiej, powstał system głębokich rowów tektonicznych zwanych Wielkimi Rowami Afrykańskimi. 4. Afryka leży w obrębie trzech stref klimatycznych: równikowej, zwrotnikowej i podzwrotnikowej. Klimat kontynentu kształtują przede wszystkim położenie geograficzne, prądy morskie i wysokość nad poziomem morza. 5. Około 30% terytorium Afryki to obszary bezodpływowe. Najdłuższą rzeką kontynentu jest Nil ( 6671 km). Charakterystyczne jest też występowanie rzek okresowych i epizodycznych. 6. W ostatnich latach na kontynencie gwałtownie wzrosła liczba ludności. W 2011 roku zamieszkiwało go około 1052 mln osób. Afryka odznacza się jednak niewielką średnią gęstością zaludnienia (35 o/km2). Jest to także najsłabiej zurbanizowany kontynent na świecie ( wskaźnik urbanizacji 39%). 7. Afryka to kontynent o najniższym poziomie rozwoju gospodarczego na świecie. Sytuacja ta wynika m.in. z uzależnienia gospodarczego od bogatych krajów, częstych wojen, niskiego poziomu oświaty oraz niekorzystnej struktury wiekowej społeczeństw. 8. Ludność Afryki boryka się z wieloma problemami. Najpoważniejsze z nich to: głód, niedożywienie, utrudniony dostęp do wody pitnej, ubóstwo, epidemie AIDS oraz konflikty zbrojne. 9. Cechy afrykańskiego rolnictwa: - niekorzystne warunki naturalne, - stosowanie prymitywnych metod upraw, - niska wydajność gospodarstw rolnych, - duży odsetek zatrudnionych. 10. W Afryce uprawia się m.in. proso, sorgo, kukurydzę, ryż, maniok, bataty i owoce. Na wielkoobszarowych plantacjach dominują uprawy roślin takich jak: kakaowce, kawowce, przyprawy. 11. Sahel to region geograficzny w Afryce. Odznacz się suchym i gorącym klimatem oraz skąpą roślinnością. Podstawowa forma gospodarowania rolniczego na tym obszarze jest pasterstwo koczownicze, tzw. nomadyzm. 12. Kontynent jest zasobny w surowce mineralne. W Afryce wydobywa się m.in. złoto, diamenty, rudy uranu, platynę, ropę naftową oraz rudy miedzi. Przemysł opiera się jednak tylko na wydobyciu surowców i ich eksporcie do bogatych państw. Przemysł przetwórczy jest słabo rozwinięty z powodu braku kapitału na inwestycje oraz niedoboru wykwalifikowanej kadry pracowniczej. 13. Egipt: - 97% powierzchni zajmują tereny pustynne, - 83 mln ludzi ( 3 miejsce w Afryce) - 98% społeczeństwa zamieszkuje Dolinę i Deltę Nilu, - w gospodarce dużą rolę odgrywa eksploatacja oraz eksport ropy naftowej i gazu ziemnego. 14. RPA - w rzeźbie terenu tego kraju dominują wyżyny, noszące nazwę Weld, - 80% społeczeństwa stanowi ludność czarnoskóra, a 10% ludność biała, - do 1991 roku w RPA prowadzona była polityka apartheidu (segregacji rasowej), - należy do kraju o największych zasobach surowców mineralnych na świecie, w RPA wydobywa się m.in. złoto, diamenty, platynę, oraz rudy manganu, - dużym problemem tego kraju jest AIDS ZADANIA PRAKTYCZNE 1. Skala 1 : 55 mln 1. Na podstawie mapy rozpoznaj obiekty geograficzne, nazwy wpisz do tabeli w odpowiednie miejsca. wyspy/ półwyspy morza/oceany rzeki jeziora 1 I a A 2 II b B 3 III c C 4 IV d D 2. Afrykański podróżnik zauważył na początku listopada, że w południe Słońce jest w zenicie. Zaznacz poprawną odpowiedź: A) w tym czasie podróżnik znajdował się : A. w masywie Ahaggar 23°N B. w Kotlinie Kalahari 23°S C. nad Jez. Niasa 15°S D. nad Jez. Czad 13°N B) następnym razem Słońce będzie górować tutaj w zenicie 1) w grudniu B. w lutym C. w marcu D. w czerwcu 3. Na podstawie mapy i własnej wiedzy o cyrkulacji pasatowej i wpływie prądów morskich na klimat wykonaj polecenia: Źródło: www.cke.pl a) Podaj 3 cechy pasatu………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………. . b) Wyjaśnij różnicę wysokości rocznej sumy opadów atmosferycznych w obszarach A i B …………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………. c) Wyjaśnij różnicę wysokości rocznej sumy opadów atmosferycznych w obszarach C i D …………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …. d) Podaj nazwę prądów bezpośrednio opływających Afrykę oraz określ ich termikę - od wschodu ………………………………., - ………………………………………. - od zachodu ……………………..…………, - ………………………………….… 4. Proces degradacji środowiska przyrodniczego na terenach pustynnych i półpustynnych od lat siedemdziesiątych XX wieku wciąż postępuje. Jednym z najbardziej zagrożonych pustynnieniem obszarów na świecie jest Sahel, który charakteryzuje się znacznym niedoborem i wahaniami opadów, a naturalna równowaga środowiska jest bardzo krucha. a) Uzupełnij poniższy schemat tak, aby przedstawiał kolejne etapy pustynnienia na obszarze Sahelu. A. powiększanie obszarów pustynnych B. wzrost liczby ludności C. zwiększenie wykorzystania zasobów wody m.in. do nawadniania pól D. wzrost zapotrzebowania na żywność E. zamiana obszarów sawanny na pola uprawne → → → → b) Zaznacz na mapie na stronie 2 strefę Sahelu. Narysuj granice strefy, a obszar wypełnij ukośnym kreskowaniem 5. Oblicz temperaturę powietrza na szczycie Uhuru 5895 m n.p.m., jeżeli w obozie u podnóża tej góry na wysokości 2050 m n.p.m. zanotowano + 23° C. Przyjmij spadek temperatury 0,6° C / 100m. Zapisz obliczenia, wynik zaokrąglij do pierwszego miejsca po przecinku. 6. Na podstawie poniższych klimatogramów i własnej wiedzy o strefowości klimatyczno-roślinnoglebowej w Afryce uzupełnij poniższą tabelę. Klimatogram A B C D Typ klimatu Typowa formacja roślinna Charakterystyczny typ gleby 7. Na podstawie zamieszczonej mapy i tekstu odpowiedz na poniższe pytania. Odsetek osób w wieku 15–49 lat zakażonych HIV i chorych na AIDS na kontynencie afrykańskim. Dane z 1999 roku, uaktualnione. Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/.. „Lesotho to najmniejszy i najmniej zaludniony kraj świata. (…). Podczas gdy UNICEF rozpoczął właśnie światową kampanię na rzecz walki z AIDS, Lesotho odnotowuje dramatyczny wzrost zachorowań. Zarażonych jest już 29 proc. z około 2 milionów mieszkańców, a przewidywana długość życia od momentu wybuchu epidemii zmniejszyła się z 60 lat, w 1991 roku, do 35 w chwili obecnej. (…) Lesotho jest jednym z krajów Afryki najbardziej dotkniętych wirusem HIV. Bieda, (…), gwałty na nieletnich, bezrobocie związane z zamykaniem południowoafrykańskich kopalni i chińskich fabryk tekstyliów, susza, apatia monarchii konstytucyjnej - to wszystko nie ułatwia działalności organizacji pozarządowych. (…) Według UNICEF-u liczba sierot zwiększyła się z 73 tysięcy, w 2001 roku, do 180 tysięcy obecnie. Podobnie śmiertelność dzieci do lat pięciu, która wynosi teraz 113 na tysiąc urodzeń. Rozwiązanie problemu AIDS stało się w Lesotho priorytetem. ONZ wytyczyło konkretny cel: (…) trzeba przeprowadzić 28 tysięcy terapii zestawem trzech leków antywirusowych spowolniających rozwój choroby. Jednak do bezpłatnego leczenia ma prawo jedynie 6200 dorosłych i 200 dzieci. Potrzebujących jest 56 tysięcy, przynajmniej tylu jest zarejestrowanych. (...) Źródło: www.wiadomosci.onet.pl a. W których 2 krajach odsetek dotkniętych wirusem HIV jest większy niż w Lesotho? ……………………………………………………………………………………… b. Podaj nazwy 3 krajów o najmniejszym odsetku osób zarażonych HIV. ……………………………………… ……………………………………… ……………………………………… c. Wpisz 3 zjawiska społeczne sprzyjające szerzeniu się epidemii AIDS. - ………………………………………………………………………………………. - ………………………………………………………………………………………. - ………………………………………………………………………………………. d. Podaj 3 problemy społeczne utrudniające niesienie pomocy humanitarnej. - ………………………………………………………………………………………. - ………………………………………………………………………………………. - ………………………………………………………………………………………. e. Wyjaśnij, dlaczego twierdzi się, że w Afryce „dziadkowie zmuszeni są wychowywać wnuki”. ……………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….. f. Podaj 3 dane statystyczne przedstawiające alarmujący stan zdrowotny społeczeństwa Lesotho. - ………………………………………………………………………………………. - ………………………………………………………………………………………. - ………………………………………………………………………………………. 8. Wskaż trzy cechy charakteryzujące przemysł w krajach afrykańskich: A. Niski odsetek osób zatrudnionych w przemyśle B. Wysoki odsetek osób zatrudnionych w przemyśle C. Przewaga przemysłu wydobywczego nad przetwórczym D. Przewaga przemysłu przetwórczego nad wydobywczym E. Szybki postęp technologiczny F. Duże znaczenie przemysłu lekkiego i spożywczego w ogólnej produkcji 9. Kraje Wydobycie ropy naftowej w mln ton Rok 1960 1970 1980 1990 2000 2010 Świat 1 052 2 282 2 979 3 005 3200 3914 Algieria 8,6 47,2 47,4 57,9 39 78 Angola 0,1 5,1 7,4 23,6 38 91 Egipt 3,3 16,4 29,4 43,5 41 33 Libia _ 160 88,3 67,8 66 77 Nigeria 0,8 54,2 102,0 89,3 104 115 - brak wydobycia, Źródło: na podstawie Encyklopedii Geograficznej Świata II Afryka A. Jelonek i danych PIG A) Korzystając z tabeli odpowiedz na pytania: a) Podaj nazwę państwa wydobywającego najwięcej ropy naftowej w Afryce w roku 1960 - …………………………. 1980 - …………………………. 2010 - ………………………….. b) W którym z państw wydobycie najbardziej wzrosło w latach 1990 – 2010? ………………............... B) na podstawie własnej wiedzy podaj 2 argumenty uzasadniające tezę, że „bieda Afryki wynika z jej bogactwa” - ……………………………………………………………………………………………. - ……………………………………………………………………………………………. 10. Afryka jest kontynentem o skrajnych wartościach dotyczących gęstości zaludnienia. A / Spośród miejsc zaznaczonych na mapie (poniżej) cyframi arabskimi od 1 – 7 wybierz cztery obszary o największej koncentracji ludności. Odp. Są to miejsca oznaczone numerami: .........., ………, ………., ………. . B / Do każdego wybranego w zad.1 obszaru (numer) dopasuj dwa czynniki (litery z podanych poniżej), które wpłynęły na wysoką wartość gęstości zaludnienia tego rejonu. Odp. a) Dla numeru ……… są to ……….. i ………… b) Dla numeru ……….są to ……….. i ………… c) Dla numeru ……….są to ……….. i ………… d) Dla numeru ……….są to ……….. i ………… czynniki: a) bogate złoża ropy naftowej i jej eksploatacja, b) położenie nad rzeką, żyzne gleby, d) nizinność terenu, e) dogodne do osadnictwa warunki klimatyczne, swobodny dostęp do wody pitnej, g) wielkie porty morskie, h) szlaki komunikacyjne lądowe. c) f) 11. Przyporządkuj obszarom oznaczonym na mapie literami : A, B, C, D, E, po jednej grupie ludnościowej przeważającej na tych obszarach - spośród podanych niżej. Grupy ludnościowe: Afrykanerzy, Maorysi, Pigmeje, Arabowie, Malgasze, Metysi, Buszmeni Odp. A- ………………………, B- …………………., C- ……………………… D- …………………………….., E- ………………………………… 12. Rozpoznaj i przyporządkuj do danego opisu nazwę problemu społecznego (z niżej podanych, dwa pozostaną bez przyporządkowania) a) Dążenie grupy narodowościowej do oddzielenia się, wyodrębnienia i utworzenia własnego państwa na terytorium kraju w którym żyje. b) Przekonanie o wyższości umysłowej, moralnej i kulturowej jednej rasy nad innymi. W RPA teoria ta była podstawą polityki apartheidu i powstania bantustanów. c) Proces politycznego i gospodarczego podporządkowania przez jedno państwo jednego lub wielu państw. Problem ten szczególnie mocno dotknął kraje Afryki. problemy: faszyzm, kolonializm, separatyzm, rasizm ,industrializm Odp. a) to …………………………………. b) to …………………………………. c) to ………………………………….. 13. Na mapie na sąsiedniej stronie zaznaczono dwa punkty: X i Z. W którym punkcie: a) różnice między długością dnia i nocy są większe? ...... b) Słońce może w ciągu roku górować niżej? ...... c) suma opadów rocznych jest większa? ...... d) dobowa amplituda temperatury jest większa? ...... e) potencjalna roślinność jest bardziej bujna? ...... f) podaj pełne współrzędne punktu X szer. geogr. ......° ...... geogr. dług. ......° ...... 14. Zbudowanie wielkiej tamy na Nilu w Asuanie dzięki której powstało sztuczne Jezioro Nasera, było ważną inwestycją gospodarczą dla mieszkańców Egiptu. Spowodowało to wiele zmian zarówno pozytywnych jak i negatywnych w środowisku przyrodniczym i gospodarce. Podaj po dwa przykłady skutków pozytywnych i negatywnych tego przedsięwzięcia Skutki pozytywne: 1)…………………………………………………………………………………………… 2)…………………………………………………………………………………………… Skutki negatywne: 1)…………………………………………………………………………………………….. 2)…………………………………………………………………………………………….. 15. Oblicz i wskaż, ile cm2 zajmuje Jez. Nasera (5126 km2) na mapie w skali 1 : 5 000 000. Rozw. 1 cm - 50 km .......................................................... .......................................................... ......................................................... a) 10,2 cm2 b) 2,05 cm2 c) 102,5 cm2 d) 20,5 cm2 16. Rozwiąż krzyżówkę a następnie wyjaśnij znaczenie hasła, które jest jej rozwiązaniem 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1. 2. 3. 4. 5. 6. kotlina, rzeka, dwa państwa, sucholubne, parasolowate drzewo sawanny kolczastej, stolicą tego państwa jest Maputo, górny odcinek tej południowoafrykańskiej rzeki zwany jest Rzeką Krokodyla, stolica państwa, w której jest meta rajdów samochodowych z Paryża przez Saharę, masyw górski równikowej Afryki, pomiędzy jeziorami Alberta i Edwarda, którego dawna nazwa - znana od starożytności - to Góry Księżycowe, 7. afrykańskie „słodkie ziemniaki”, 8. czysty węgiel, cenny minerał wydobywany np. w RPA, 9. archipelag jak „zamknięte pomieszczenia’, na N od Madagaskaru ze stolicą Moroni. hasło krzyżówki: …………………………………………………… wyjaśnienie hasła:………………………………………………………………………........... …………………………………………………………………………..................................... 17. Wybierz poprawne zakończenie informacji i wstaw w tym miejscu „X” wg wzoru. Kair jest stolicą Egiptu… X… / Tunezji… 1. Większa liczbę ludności ma Namibia…… / Nigeria ……… 2. Stolicą RPA jest Kapsztad…… / Pretoria……… 3. Roślinożernym zwierzęciem sawanny jest Gepard…… . / Nosorożec…… 4. Zimny prąd morski to Benguelski… / Mozambicki…... 5. Koczownicze plemię Sahary to Nomadzi…… / Masaje………… 6. Wcześniej Słońce wschodzi na Przyl. Zielonym…/ Przyl. Igielnym… 18. Dokonaj analizy zamieszczonych poniżej klimatogramów i wykonaj polecenia. 1) Najmniejszą roczną amplitudę temperatury przedstawia klimatogram ………….., i wynosi ona około ……………… 2) Najwyższą roczną sumę opadów przedstawia klimatogram …………… i wynosi ona około ……………… 3) Wskazanym niżej klimatogramom przyporządkuj odpowiedni typ klimatu - Klimatogram „A” - ………………… - Klimatogram „ B” - ………………… - Klimatogram „C” - ………………… typy klimatów do wyboru: I – równikowy wybitnie wilgotny, II – zwrotnikowy suchy, III podzwrotnikowy, IV - podrównikowy wilgotny – A B C 19. Przyporządkuj skrajnie wysuniętym punktom ich strony świata: a. Przylądek Igielny A. zachód b. Przylądek Zielony B. południe c. Przylądek Biały C. wschód d. Przylądek Hafun D. północ 20. Afryka to duży kontynent. Ile razy powierzchnia Europy pomieściłaby się na powierzchni Afryki? a. dwa b. trzy c. cztery 21. Madagaskar oddzielony jest od Afryki: a. przesmykiem Mozambickim b. zatoką Mozambicką c. Kanałem Mozambickim 22. Dopisz w jakiej orogenezie powstały: a. Góry Atlas - ………………………. b. Góry Przylądkowe - ………………………. 23. Najwyższy szczyt Afryki to: a. Kibo w masywie Kilimandżaro b. Ruwenzori c. Tahat 24. Ludność zamieszkująca Madagaskar to: a. Bantu b. Malgasze c. Pigmeje 25. Dominującą religią w północnej Afryce jest: a. hinduizm b. buddyzm c. islam 26. Jak nazywa się proces przemieszczania się ludności prowadzący do zmiany ich miejsca zamieszkania? ..................................................................................... 27. Dla każdego państwa dopisz charakterystyczną (występującą na znacznym terytorium) formację roślinną: a. Kongo A. pustynia b. Nigeria B. lasy równikowe c. Egipt C. sawanny 28. Na czym polega pasterstwo koczownicze (nomadyzm)? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... 29. Jak rozmieszczona jest ludność Egiptu? a. równomiernie po całym kraju b. skupia się w dolinie i delcie Nilu c. skupia się na zachodzie kraju 30. Wodospad Wiktorii znajduje się na rzece: a. Niger b. Nil c. Zambezi d. Kongo 31. Określ cztery cechy położenia geograficznego kontynentu afrykańskiego: 1) .................................................................................................................... 2) .................................................................................................................... 3) .................................................................................................................... 4) .................................................................................................................... 32. Zaznacz wykres, który przedstawia strukturę zatrudnienia charakterystyczną dla biednych krajów afrykańskich. Uzasadnij swój wybór jednym zdaniem. ....................................................................... ....................................................................... 33. Najwyższy szczyt Afryki liczy: 5) 4070 m n.p.m 6) 5109 m n.p.m 7) 5199 m n.p.m 8) 5895 m n.p.m 34. Charakterystycznym elementem ukształtowania powierzchni Afryki są: 9) rozległe nadmorskie niziny 10) występowanie rozległych kotlin 11) wysokie łańcuchy górskie w głębi lądu 12) występowanie rowów tektonicznych w Afryce Zachodniej 35. Zdanie prawdziwe oznacz TAK, a fałszywe NIE: Najwyższym szczytem Wyżyny Wschodnioafrykańskiej jest Kamerun. …... Afryka Wschodnia jest obszarem o dużej aktywności sejsmicznej. ……. Góry Atlas leżą na południowych krańcach kontynentu. ……. Jezioro Wiktorii to najgłębsze jezioro Afryki. …….. 36. Podaj nazwy trzech łańcuchów górskich Afryki: a) ..................................................... b) ..................................................... c) ..................................................... 37. Rozpoznaj na podstawie krótkich charakterystyk strefę i typ klimatu: Roczna suma opadów nie przekracza 250 mm, a temperatura powietrza wynosi w ciągu roku od 250 C do ponad 300 C. Występują tu bardzo duże dobowe wahania temperatur. Strefa : ...................................... typ klimatu .......................................... Występuje tu jedna, bardzo gorąca i wilgotna pora roku. Roczna suma opadów wynosi 1500- 2000 mm. Występują tu codziennie 2-3 godzinne ulewne deszcze zwane deszczami zenitalnymi. Średnia temperatura powietrza wynosi 22 – 28 0C, a jej dobowe i roczne amplitudy są niewielkie. Strefa : ...................................... typ klimatu .......................................... Opady w tym klimacie są wysokie do 1000 – 1500 mm w ciągu roku, ale nierównomiernie rozmieszczone w ciągu roku. Pora deszczowa trwa około 8-10 miesięcy w ciągu roku. Temperatury powietrza są wysokie przez cały rok. Strefa : ...................................... typ klimatu .......................................... 38. Wyjaśnij pojęcia oraz wskaż strefę klimatyczną, w której może ona występować: rzeka okresowa: .................................................................................................................. .....................................................................................,strefa klim. ..................................... rzeka epizodyczna: .............................................................................................................. ......................................................................................, strefa klim. .................................… 39. Porównaj dane w tabeli i odpowiedz na pytania zamieszczone poniżej: Państwo Uganda Niemcy % dzieci w wieku do 5 lat 22 5 % ludzi po 70 roku życia 3 15 Średnia długość życia 40,7 lat 79 lat a) nazwij sytuację demograficzną w Niemczech i w Ugandzie (odpowiedź uzasadnij)? Odp. ........................................................................................................................................ ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. b) wskaż trzy przyczyny, które wpływają na bardzo krótką średnią długość życia w Ugandzie ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... 40. Zaznacz na mapie używając kolejnych cyfr: 1.M.Śródziemne 2. Zat.Adeńska 3.Bab al- Mandab 4. Płw. Barka 5.W-y Komory 6.Madagaskar 7. J.Wiktorii 8.W. Św. Tomasza 9.Limpopo 10.Kongo 11.J.Niasa (Malawi) 12. Przyl. Igielny c) Zaznacz na mapie obszar Afryki, nad którym Słońce góruje w zenicie. 40. Wyjaśnij znaczenie terminów. a) Afrykaner – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .............................................................. b)wadi– . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................................. c) erg –…... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..................................................................... 41. Podkreśl określenia dotyczące gospodarki Egiptu. eksploatacja i eksport ropy naftowej, eksploatacja i eksport węgla kamiennego, dominująca rola hodowli zwierząt w rolnictwie, duże znaczenie przemysłu włókienniczego, duże dochody z turystyki, wielkoobszarowe gospodarstwa rolne 42. Obok zdania prawdziwego wpisz literę P, a obok fałszywego – literę F. W Afryce mieszka około 700 mln ludzi. ……... Głównym surowcem mineralnym eksportowanym przez RPA jest ropa naftowa. …….. Egipt leży w zasięgu klimatu zwrotnikowego i podzwrotnikowego. ……... Afryka jest położona symetrycznie względem południka zerowego. ……... Większość państw afrykańskich charakteryzuje się wysokim wskaźnikiem HDI. ……... Afryka jest kontynentem wyżynnym. ……... Sahel to region geograficzny w Afryce położony na południe od Sahary. ……... Około 60% powierzchni Afryki zajmują obszary bezodpływowe. ……... 43. Podkreśl określenia dotyczące gospodarki Republiki Południowej Afryki. bogate złoża diamentów, eksploatacja i eksport ropy naftowej, duże znaczenie ma uprawa bawełny, poważnym źródłem dochodów państwa jest eksport surowców, dominująca rola hodowli zwierząt w rolnictwie, słabo rozwinięty przemysł przetwórczy 44. Podkreśl nazwy głównych roślin uprawianych w Egipcie. ryż, chmiel, pszenica, ziemniaki, kawa, kukurydza,bawełna 45. Podkreśl nazwę prądu morskiego, który przyczynił się do powstania pustyni Namib. ciepły Prąd Mozambicki, zimny Prąd Benguelski, zimny Prąd Kanaryjski 46. Podpisz wskazane na schemacie elementy systemu Wielkich Rowów Afrykańskich. 47. Uzupełnij tabele, wpisując brakujące dane statystyczne dotyczące Egiptu. Liczba urodzeń 21,7 Współczynnik przyrostu naturalnego na 1000 osób 5,1 Liczba zgonów Struktura zatrudnienia (w %) rolnictw przemysł usługi o 32,0 17,0 48. Spośród wymienionych w tabeli państw wybierz to, które odznacza się najwyższym poziomem rozwoju społecznego (HDI). Państwo HDI Algieria Etiopia Libia 0,75 0,41 0,84 49. Podkreśl trzy największe problemy ludności Afryki. wysoki stopień urbanizacji, głód, AIDS, niski współczynnik przyrostu naturalnego, konflikty zbrojne, niezależność gospodarcza 50. Wpisz obok zdania prawdziwego literę P, a obok fałszywego – literę F. a) Północną część Afryki zamieszkują niemal wyłącznie Arabowie. . . . . . b) Madagaskar zamieszkują w większości przedstawiciele żółtej odmiany człowieka – Malgasze. . . . . . c) Potomkowie europejskich kolonizatorów w Afryce to Berberowie. . . . . . d) Afryka jest kontynentem o najwyższym wskaźniku urbanizacji na świecie. . . . . . 51. Wpisz w odpowiednie miejsca tabeli wymienione niżej terminy. Delta Nilu, Weld, Pretoria, islam, Jezioro Nasera, diamenty Egipt RPA