Cele psychoterapii chrześcijańskiej

SPCh - Oddział Gdański
GDYNIA 16.10.2005 r.
Specyfika psychoterapii
chrześcijańskiej
Ks. Dr Romuald Jaworski (UKSW, SPCH)
Psychoterapia
chrześcijańska wg SPCh




bazuje na założeniach antropologii
chrześcijańskiej
prowadzi osobę do zdrowia i rozwoju
psycho-fizyczno-duchowego
korzysta z dorobku różnych kierunków
psychoterapeutycznych
wypracowuje własne metody
Cele psychoterapii
chrześcijańskiej
Przebadać duchowe przyczyny
zachorowań i przy pomocy
psychologicznych metod spróbować je
przezwyciężyć
Pomóc w odzyskaniu własnej
tożsamości (także religijnej).

Obszary kompetencji
diagnostycznych

Sfera duchowa


ksiądz, psycholog, lekarz
Sfera psychoduchowa
Sfera psychiczna 

-
ksiądz, psycholog, lekarz
Sfera psychofizyczna
Sfera biologiczna -
ksiądz, psycholog, lekarz
Obszary kompetencji
terapeutycznych

Sfera duchowa - ksiądz
 Sfera

Sfera psychiczna- psycholog
 Sfera

psychoduchowa
psychofizyczna
Sfera biologiczna- lekarz
Meta-diagnoza


Duża liczba ludzi (także chrześcijan)
dokonuje cielesnego, psychicznego i
duchowego samobójstwa na raty,
ponieważ naukę Jezusa uważają za
przesadna i nierealną.
Chcą przeprowadzić swoja koncepcję
życia opartą na uznaniu, sile i
sukcesie.
Zadania szczegółowe

Człowiek powinien nauczyć się
– przyjmowania i zaakceptowania siebie,
ponieważ jest kochany przez Boga,
– stopniowego oddawania siebie Bogu
– znajdowania sensu w warunkach
przeciwności (w nieprzyjaznych
okolicznościach)
Nawrócenie - METANOIA


Nawrócenie oznacza zmianę postaw
nastawień życiowych.
Dokonuje się na trzy sposoby:
– myślowy,
– uczuciowy
– praktyczny.

Nawrócenie wiąże się z odkryciem prawdy:
bez Boga człowiek nie może żyć - "beze
mnie nic uczynić nie możecie".
Istotne aspekty
psychoterapii chrześcijańskiej
Obecność Jezusa Chrystusa i sfery
nadprzyrodzoności
 Chrześcijańska wizja człowieka i
świata
– więzi interpersonalne
– wymiar wieczności
Integralność uzdrowienia


Cielesne uzdrowienie i przebaczenie
grzechów jest dla Jezusa tak samo
ważne.
Człowiek może być całkiem zdrowy
tylko wtedy, gdy jego wnętrze zostanie
uzdrowione.
Psychologia chrześcijańska
sprzyja procesom terapeutycznym

uwzględnienie relacji między Bogiem i
człowiekiem sprzyja takim procesom, jak:
–
–
–
–
–
przyjęcie, akceptacja odrębności innych ludzi,
przyjęcie i akceptacja siebie,
wyzwalanie gotowości do zmiany (metanoia),
nauczenie identyfikacji potrzeb duchowych,
przechodzenie od mentalności ofiary czy
niewolnika do życia w pełni.
Specyficznie chrześcijańskie
techniki i strategie terapeutyczne
Specyfika chrześcijańska:
 terapeuty – wiara, nadzieja, miłość, członkostwo
Kościoła
 klienta (pacjenta) – integralność osoby, stworzonej
przez Boga, zranionej grzechem i zaproszonej do
zwycięstwa zmartwychwstania
 metody – obecność kontekstu religijnego w strategii
pomagania (duchowe przyczyny zachorowań i ich
przezwyciężenie przy pomocy psychologicznych
metod)
 specyficzne tematy (problemy)
– zranienia i przebaczenie,
– uzależnienia i 12 kroków ku pełni życia,
– opętania i owładnięcia (egzorcyzmy)
Techniki stosowane w
terapii chrześcijańskiej

Wyobrażenie (imaginacja - obrazowe przedstawienie)
Jezusa, które odpowiada katatymicznemu przeżyciu
obrazowemu - najwyższemu stopniowi w treningu
autogennym.
– Terapeuta na tle muzyki daje określone impulsy i zachowując
pauzy, milczenie, umożliwia i rozwija proces wyobraźni.
– Medytacja ma zbliżyć do Jezusa, Jego sposobu myślenia, Jego
uczuć i woli.
– Pacjent zostaje tu skonfrontowany nie tylko z osobą Jezusa, lecz
także z wszystkimi, którzy w szczególny sposób go zranili, wobec
których odczuwa gniew i rozgoryczenia. Wtedy nie jest trudno
porozmawiać z Jezusem o nieprzyjemnych przeżyciach.
– Może to być rozmowa poważna i szczera, jak z żadnym innym
terapeutą. Wszystko może być wypowiedziane, wykrzyczane,
nawet bezsilna wściekłość, którą czasami niektórzy mają
względem Boga.
Cierpienie i jego rola


Cielesne i psychiczne cierpienia są z
reguły naturalna reakcja na
nienaturalna sytuację.
Cierpienie nie może być po prostu
przezwyciężone w terapii. Ma ono
bowiem określony sens, który człowiek
mu nadaje lub który w nim odkrywa.
Skutki i… przyczyny






Negatywne formy życia pochodzą z serca (Mt 15,19)
W sobie samym rozpoznać nieautentyczne formy życia
i zmienić je
Nie jest ważne, co inni myślą o nas, lecz co myśli Bóg.
Moje życie i szczęście nie może zależeć od chwilowych
popędowych zachcianek czy potrzeb, bo w takim
przypadku będę niewolnikiem swoich kaprysów i
życzeń.
Niezadowolenie, ambicja, zawiść, lęk, labilność - są
następstwem takich sytuacji
Nie mogę także uzależniać siebie od osiągania
wysiłku, bo wtedy nie uwolnię się od lęku przed
własna zawodnością, nieporadnością itp.
Analizując skutek odkrywać przyczyny
Przyczyna
Skutek
brak wiary w transcendentną
osobową siłę
brak więzi, lęk, beznadziejność, zranienia,
utrata miłości,
zranienia
agresja
bezradność
nadopiekuńczość
lęk przed więzią
niewierność lub niepewność
brak prawdziwej intymności
oczekiwanie podziwu i adoracji
nie przyjmowanie ludzi jakimi
są, brak akceptacji innych
dążenie do uczynienia innych szczęśliwymi
wg własnej recepty
przekonanie, że miłość musi być
okupiona
pogoń za sukcesem, bogactwem, siłą,
seksualnością, przesadnym dopasowaniem
siebie
brak miłości, poczucie bycia
niekochanym
zniszczone zaufanie (także do Boga)
Terapia indywidualna
Analiza biografii religijnej
 Interwencja kryzysowa
 Metafory biblijne
 Modlitwa w terapii indywidualnej
 Technika immaginacji (wyobrażenie
sobie spotkania z Jezusem)
Terapia grupowa




Bibliodrama
Warsztaty akceptacji siebie
Religijne (modlitewne) grupy
wsparcia
Rekolekcje dla małżonków
Poradnictwo pastoralne

Poradnictwo oparte o społeczność
wyznaniową

Poradnictwo religino-egzystencjalne

Poradnictwo biblijne
Specyficzne metody
psychoterapii chrześcijańskiej







Analiza rozwoju własnej osobowości
religijności
Bibliodrama
Warsztaty akceptacji siebie
Poradnictwo biblijne
Poradnictwo religijno-egzystencjalne
12 kroków ku pełni życia
Zwyciężyć poczucie krzywdy - przebaczyć
i
Superwizor chrześcijański
Superwizora chrześcijańskiego cechuje:

–
–
–
Respektuje on zasady etyczne i daje świadectwo życia chrześcijańskiego
(posiada wysoki etos osobisty):

–
–





otwartość na treści religijne występujące w terapii i relacjonowane w superwizji.
kompetencja w zakresie wiedzy psychologicznej, teologicznej i duchowości.
dojrzałość duchowa i religijna.
Dba o swoją osobistą relację z Bogiem, o osobisty rozwój duchowy i poddaje go
ocenie Kościoła.
Cechuje go realistyczne widzenie człowieka, także z Bożej perspektywy
(umiejętność wykorzystywania rozumu i wiary, wiedzy empirycznej i objawienia).
Uwzględnia działanie Boga.
Uwzględnia w człowieku sferę fizjologiczną, psychiczną i duchową.
Jest otwarty na problemu duchowe pacjenta i terapeuty.
Zna specyficzne techniki terapii chrześcijańskiej.
Potrafi ocenić znaczenie i wpływ kondycji duchowej terapeuty na jego
działania wobec pacjenta.
Granice krytycyzmu


Homeopatia, irydologia, autogenny trening,
kliniczna hipnoza, wahadełko (przy
poszukiwaniu miejsc promieniowania
geotermicznego lub prądów wodnych),
akupunktura, terapia magnetyczna,
ćwiczenia oddechowe i odprężające (np.
Hatha-Yoga) są w takim samym stopniu
demoniczne jak alkohol.
Skutki ich stosowania zależą od ilości,
motywu i metody stosowania. (s. 85)