prof. dr hab. inż. Żaneta Polkowska

Prof. dr hab. inż. Żaneta POLKOWSKA
Katedra Chemii Analitycznej
Wydział Chemiczny
Politechnika Gdańska
bud. Chemia A
pok. 235
tel. 058 3472152
E-mail: [email protected]
Tematyka oferowanych prac doktorskich
Tematyka naukowa, przedstawiana jako propozycja dla kandydatów na studia
doktoranckie, obejmuje szeroki zakres badań dotyczących identyfikacji i ilościowego
oznaczania wybranych grup zanieczyszczeń obecnych w próbkach wód
powierzchniowych zlokalizowanych w okolicach Polskiej Stacji Badawczej im. H.
Arctowskiego na Wyspie Króla Jerzego (Szetlandy Południowe) i Polskiej Stacji
Badawczej im. Stanisława Siedleckiego W Hornsundzie (Spitsbergen, Norwegia).
Tego typu badania, w tak szerokim zakresie, nie zostały dotychczas przeprowadzone
na tych obszarach, dlatego też wyniki badań będą miały znaczący wpływ na wzrost
stanu wiedzy na temat charakterystyki składu chemicznego wód powierzchniowych.
Ponadto wyniki badań pozwolą na wstępny opis rozprzestrzeniania się
zanieczyszczeń na tym obszarze oraz wstępną klasyfikację źródeł wybranych grup
zanieczyszczeń. Co więcej, wyniki badań rozpatrywane pod kątem potencjalnego
uwalniania się zanieczyszczeń z warstwy czynnej wieloletniej zmarzliny na obszarze
granicznym środowiska glacjalnego i peryglacjalnego, znacznie przyczynią się do
poszerzenia wiedzy związanej z wpływem lokalnych zmian klimatu na
funkcjonowanie ekosystemów polarnych.
Antarktyda jest jednym z najbardziej nietypowych i nieodkrytych obszarów na kuli
ziemskiej. Jest całkowicie odizolowana od pozostałych kontynentów za sprawą
Oceanu Południowego oraz obecnego Prądu Okołobiegunowego. Unikatowa
lokalizacja terenu jest niewątpliwie jednym z wielu argumentów inspirujących
naukowców do podjęcia różnorodnych, interdyscyplinarnych badań mających na celu
opis naturalnych zjawisk zachodzących w ekosystemach wodnych i lądowych, jak
również obserwację negatywnego wpływu działalności antropogenicznej. Biorąc pod
uwagę fakt, że lodowce oraz wieloletnia zmarzlina reprezentują kluczowe składniki
kriosfery, procesy zachodzące na obszarach, gdzie one występują stanową coraz to
częstszy obiekt zainteresowań naukowców z dziedzin takich jak glacjologia,
geomorfologia, biologia, chemia, czy nawet psychologia. Zmiany zachodzące na
obszarach występowania lodowców i wieloletniej zmarzliny są wielokrotnie
traktowane jako jeden z kluczowych indykatorów globalnych zmian klimatu. Te z
kolei oddziałują w znaczący sposób zarówno na ekosystem, jak i na szeroko
rozumianą gospodarkę ekonomiczną na całym świecie.
Natomiast rejon Arktyki od wieków stanowi obiekt zainteresowania naukowców.
Procesy zachodzące na terenach polarnych w znaczący sposób oddziałują na
środowisko w skali globalnej. Na tym obszarze obserwuje się ważne dla całej planety
zmiany dotyczące zachowania ziemskiego systemu. Badania polarne mają
szczególną wartość, w porównaniu z badaniami stref średnich i niskich szerokości
geograficznych ze względu na braki w ciągłości obserwacji wynikające m.in. z
panujących tam trudnych warunków klimatycznych. Wzajemne oddziaływania
pomiędzy Arktyką, a Europą, Azją, czy Ameryką Północną są również widoczne w
przeciwną stronę. Priorytetowym powodem współczesnego zainteresowania Arktyką
jest jej rola w kształtowaniu klimatu północnej półkuli.
Największym zagrożeniem dla tego niezwykle wrażliwego na zmiany obszaru Ziemi
są niekontrolowane emisje zanieczyszczeń do środowiska. Pierwszoplanową rolą
jest jednak potrzeba pogłębienia wiedzy. Trudno dostępny, niezamieszkany i
ogromny obszar Arktyki i Antarktydy jest wciąż bardzo słabo poznany. Wiele
procesów zachodzących w środowisku Arktyki wywiera wpływ na inne obszary
Ziemi. Poziom mórz zależy od topnienia lądolodów. Konieczna jest więc organizacja
międzynarodowych programów badawczych, prowadzenie obserwacji i badań oraz
przekazywanie zdobytej wiedzy innym. Dzięki globalnej komunikacji i systemowi
rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń, można łatwo wywnioskować, iż cała Ziemia
jest jednym połączonym systemem zjawisk. Każdy człowiek jest w pewnym stopniu
użytkownikiem Arktyki
Informacja o projektach naukowych w ostatnich 5 latach (tytuł, kwota):
brak
Dorobek publikacyjny oraz liczba cytowań:
135 publikacji (z listy JCR);
854 cytowań (bez autocytowań; wg. bazy Web of Science na dzień 26.03.2017 r.);
Index Hirscha: 18 (wg. Web of Science)
Lista wybranych publikacji i/lub patentów z lat 2012-2016 (maksymalnie podać pięć) które stanowią podstawę do znalezienia się na liście opiekunów zgodnie z Uchwałą
RW (przy publikacjach podawać IF i kwartyl).
1. Kowalska A., Andrzej B., Hildebrand R., Polkowska Ż.: Spatial variability of throughfall
in a stand of Scots pine (Pinus sylvestris L.) with deciduous admixture as influenced
by canopy cover and stem distance, Journal of hydrology, 538, (2016) 231-242,
IF=3,882, Q1
2. Kowalska A., Astel A., Boczoń A., Polkowska Ż.: Atmospheric deposition in
coniferous and deciduous tree stands in Poland, Atmospheric Environment, 133,
(2016) 145-155, IF=3,841, Q1
3. Kosek K., Polkowska Ż., Żyszka B., Lipok J.: Phytoplankton communities of polar
regions–Diversity
depending
on
environmental
conditions
and
chemical
anthropopressure, Journal of Environmental Management, 171, (2016), 243-259,
IF=4,049, Q1
4. Olkowska E., Kudłak B., Tsakovsky S., Ruman M., Simeonov V., Polkowska Ż.:
Assessment of the water quality of Kłodnica River catchment using self-organizing
maps, Science of The Total Environment, 476-477, (2014) 477-484, IF=4,317, Q1
5. Olkowska
E.,
Polkowska Ż.,
Namieśnik
J.,
A solid
phase
extraction–ion
chromatography with conductivity detection procedure for determining cationic
surfactants in surface water samples, Talanta, 116, 210–216, (2013), IF= 3,749, Q1