Minerał – pierwiastek, związek chemiczny lub - UPeL

Minerał – pierwiastek, związek chemiczny lub jednorodna mieszanina pierwiastków bądź
związków chemicznych, w normalnych warunkach o stałym stanie skupienia, powstała w
sposób naturalny.
Polimineralna blenda cynkowa
Malachit, Kongo
Halit (sól kuchenna), Wieliczka
Ametyst, Urugwaj
Róża pustyni, Meksyk
Rys. 1. Przykłady minerałów o walorach kolekcjonerskich – zbiory Muzeum Geologicznego
Wydziału Geologii Geofizyki i Ochrony Środowiska Akademii Górniczo-Hutniczej im.
Stanisława Staszica w Krakowie (http://www.geol.agh.edu.pl/~muzeum/)
1
Skała jest naturalnym zespołem minerałów, rzadziej także amorficznych składników
nieorganicznych (np. szkliwo wulkaniczne), powstałym w wyniku działania określonych
procesów geologicznych lub kosmologicznych.
Rys. 2. Gabro – klasyczny przykład skały magmowej pochodzenia plutonicznego
(http://home.agh.edu.pl/~bartus)
Rys. 3. Przykład skały magmowej, wylewnej o budowie amorficznej (szkliwo wulkaniczne)
– obsydian (http://home.agh.edu.pl/~bartus)
2
W skałach mogą występować też puste przestrzenie (pory) tworzące systemy otwarte
(porowatość otwarta) w przypadku, gdy szczeliny połączone są ze sobą oraz wychodzą
bezpośrednio na powierzchnię skały, oraz zamknięte (porowatość zamknięta), gdy
poszczególne szczeliny nie są ze sobą połączone tworząc oddzielne, zamknięte przestrzenie.
Pory te mogą być wypełnione powietrzem, wodą lub innym medium (ropa naftowa, gaz
ziemny). Pory skalne tworzą się głównie na skutek naprężeń tektonicznych, ciśnień
kierunkowych lub procesów wtórnych po uformowaniu się skały.
Rys. 4. Porowata odmiana melafiru – skała magmowa (http://home.agh.edu.pl/~bartus)
W niektórych skałach, które znajdowały się w korzystnych warunkach geochemicznych,
można odnaleźć także odciśnięte szczątki organizmów posiadających wysoki potencjał
fosylizacyjny, które żyły w momencie tworzenia się skały. Są one przedmiotem
zainteresowania paleontologów – paleobiologów, badających historię naszej planety.
Rys. 5. Odcisk muszli amonitu (Jura) w wapieniu,
wiek około 160 mln lat, Zalas k. Krakowa
(http://www.geol.agh.edu.pl/~muzeum)
3