Wprowadzenie Organizacja zajęć - Wydział Inżynierii Zarządzania

2016-10-10
Logistyka - definicja, ewolucja i stan
obecny
Wprowadzenie
Agnieszka Stachowiak
[email protected]
Dyżury:
– wtorek 9:45-11:15,
– poniedziałek 11:45-13:15,
– pok. 312
– aktualizacja
Organizacja zajęć
• Obecność
• Notatki z wykorzystaniem materiałów
dydaktycznych
• Materiały dydaktyczne: fem.put.poznan.pl
1
2016-10-10
Zaliczenie
•
•
•
•
•
•
•
Egzamin
Spis zagadnień: materiały dydaktyczne
Materiały do nauki: materiały dydaktyczne
Forma: ustna
Zasady: 3 pytania, losowane, odpowiedź kolejno
Oceny
Termin: „0” – na ostatnim wykładzie, kolejne
wyznaczone w sesji przez Dziekanat
Rozwój koncepcji logistyki
• Każda działalność gospodarcza jest ściśle
związana z procesami fizycznego
przemieszczania różnego rodzaju dóbr,
• W analizie przepływu dóbr można korzystać z
dorobku nauk technicznych, takich jak
mechanika przepływów, hydromechanika i
termodynamika.
Rozwój koncepcji logistyki
• Przepływ dóbr w gospodarce nie jest ciągły,
• Dobra przechodzą przez różne fazy i etapy
przetwarzania, transportu, magazynowania,
• Dobra przechodzą między dostawcami i
odbiorcami,
• Czynniki wywołującym przepływ dóbr mogą
mieć charakter ekonomiczny, organizacyjny i
techniczny.
2
2016-10-10
Fazy przepływu dóbr
Faza I
• Pozyskiwanie surowców ze źródeł naturalnych
Faza II
• Przetwórstwo surowców w materiały i półprodukty
Faza III
• Produkcja elementów i wyrobów gotowych
Faza IV
• Handel hurtowy i detaliczny towarami
Faza V
• Konsumpcja i procesy usługowe
Faza VI
• Zagospodarowanie i przetwórstwo odpadów
Przepływ dóbr
Przepływ fizyczny analizować można w dwóch
ujęciach:
• Wąskim – w obrębie danego podmiotu
gospodarczego,
• Szerokim – pomiędzy podmiotami
gospodarczymi.
Przepływ dóbr a przepływ informacji
• Przepływy nie odbywają się w gospodarce
samoczynnie, wymagają wymiany (przepływu)
informacji między źródłem dostaw a miejscami
odbioru
Przepływ dóbr
Źródło
dostaw
Miejsce
odbioru
Przepływ informacji
3
2016-10-10
Ewolucja logistyki
• Z pojęciem logistyka wiążą się historycznie zmienne treści,
• Współczesne znaczenie terminu logistyka wywodzi się ze
sfery wojskowości
Teoria i praktyka gospodarki wojskowej, warunkująca prowadzenie
wszystkich operacji militarnych
• A.H. de Jomini, Zarys sztuki wojennej, 1837 – logistyka jako
praktyczna sztuka przemieszczania armii, obejmująca także
ciągłe jej zaopatrywanie, prace inżynierskie i sztabowe.
• H.E. Eccles, Logistyka operacyjna marynarki wojennej,
1950
• H.E. Eccles, Logistyka w obronie narodowej, 1959
Ewolucja logistyki
• W praktyce gospodarczej z zasad logistyki
zaczęto korzystać w latach sześćdziesiątych XX
wieku w USA,
• Podstawą koncepcji logistyki w gospodarce
jest zasada analizy całkowitego kosztu
przepływu dóbr,
Etapy rozwoju logistyki
• Definiowanie logistyki, zastosowanie podejścia
systemowego, rozbudowa teorii analizy kosztów
całkowitych – lata 50-te i 60-te XXw.
• Rozwój logistyki jako koncepcji zarządzania,
łącznika pomiędzy jednostkami organizacyjnymi
przedsiębiorstw - lata 70-te XXw.
• Koncepcja zintegrowanej logistyki w skali
przedsiębiorstwa i ponad nim, łańcuchy
logistyczne, orientacja przepływowa - lata 80-te
XXw.
4
2016-10-10
Etapy rozwoju logistyki
• Koncepcja zarządzania łańcuchem dostaw,
logistyka jako czynnik konkurencji, znaczenie
informacji i komunikacji, rozwój rynku usług
logistycznych - lata 90-te XXw.
• Zarządzanie globalnymi łańcuchami dostaw,
włączenie klienta do łańcuchów dostaw,
doskonalenie obsługi klienta, wzrost świadomości
ekologicznej – od połowy lat 90-tych XXw.
• Koncepcja zamkniętej pętli łańcucha dostaw,
rozwój globalnych łańcuchów dostaw,
wykorzystanie internetu – XXIw.
Rozwój logistyki – FAZY ROZWOJU (1 faza)
Faza pierwsza (lata 50-te XX w.) - faza fizycznej dystrybucji.
Związana jest z burzliwym rozwojem wielkopowierzchniowych
sklepów – marketów i supermarketów, który miał miejsce w Stanach
Zjednoczonych na przełomie lat czterdziestych i pięćdziesiątych
ubiegłego wieku.
Rozwój logistyki – FAZY ROZWOJU (1 faza)
Fizyczna dystrybucja (nazwa przestarzała, wychodząca już obecnie z użycia)
to działalność obejmująca transport produktów, ich magazynowanie,
pakowanie, zarządzanie zapasami, lokalizację zapasów i magazynów
opracowywanie zamówień i obsługę posprzedażną od momentu
wyprodukowania produktu do momentu jego dostarczenia do
ostatecznego klienta. Ten obszar działalności logistycznej związany jest ze
sferą handlu
5
2016-10-10
Rozwój logistyki – 1 faza
W fazie pierwszej działania logistyczne niezintegrowane,
nieoparte na jednolitej koncepcji - w praktyce oznaczało to
wyraźne wyodrębnienie samodzielnych, fragmentarycznych
działań w sferach:
a) zakupu (prognozowanie popytu, planowanie potrzeb,
wybór źródeł dostawy, organizacja zakupu, zapasy),
b) magazynowania (manipulacje transportowe, składowanie,
gospodarka opakowaniami),
c) dystrybucji (obsługa zamówień odbiorców, zapasy wyrobów
gotowych, transport, obsługa klienta).
Rozwój logistyki – 2 faza
Druga faza rozwoju logistyki (lata 60-te i pocz. 70-tych XX w.)
znana jako faza integracji.
Logistyka zajmować się zaczęła przemieszczaniem dóbr w
całym przedsiębiorstwie od zaopatrzenia do dystrybucji.
Wymagało to przetwarzania olbrzymich ilości informacji.
Logistyka w szerokim zakresie zaczęła wspomagać się
zastosowaniami informatyki. Powstały wtedy początki
rozwiązań, nazywanych obecnie systemami ERP, które do
dzisiaj wykorzystuje się w informatycznym wspomaganiu
logistyki.
Rozwój logistyki – 2 faza
W drugiej fazie można wyodrębnić 2 podstawowe kierunki:
Kierunek pierwszy - Fizyczna dystrybucja towarów – dotarcie z produktem
do konsumenta oparte na marketingowych koncepcjach zarządzania
przedsiębiorstwem, zorientowanych na odbiorcę.
Podstawowe założenie: dostarczenie wyrobów do klienta we właściwym
czasie i miejscu, we właściwej ilości i po odpowiedniej, konkurencyjnej
cenie.
Kierunek drugi - Zarządzanie materiałami (material management) –
obejmował sfery zakupu , manipulacji i magazynowania „na wejściu" do
przedsiębiorstwa. Przez zarządzanie materiałami rozumie
się programowanie i planowanie potrzeb materiałowych, wybór źródeł
zakupu, sterowanie zapasami, manipulację i magazynowanie, transport
zewnętrzny i wewnętrzny oraz transport związany z zaopatrzeniem
stanowisk roboczych. Polski odpowiednik to gospodarka materiałowa.
6
2016-10-10
Rozwój logistyki – 3 faza
Trzecia faza rozwoju logistyki (schyłek lat 70-tych i lata 80-te XX
w.) nazywana jest fazą inżynierii logistycznej albo fazą systemów
logistycznych.
Szybko zaspokojone zapotrzebowanie na podstawowe produkty
i rosnąca zamożność klientów spowodowały, że klienci zaczęli
poszukiwać produktów bardziej skomplikowanych, zwracać
uwagę na dodatkowe usługi związane z produktem. Wzrost
wymagań klientów i wzrost komplikacji produktów doprowadziły
do wzrostu złożoności systemów logistycznych. Zrozumiano, że
jeżeli system logistyczny ma działać prawidłowo, to musi on być
odpowiednio zaprojektowany.
Rozwój logistyki – 3 faza
W fazie trzeciej:
Logistyka została zdefiniowana jako zarządzanie strumieniami
przypływu materiałów i informacji w skali całego przedsiębiorstwa.
Wszystkie procesy, czynności, zjawiska i funkcje logistyczne
zorientowano w sposób integralny na zrealizowanie strategicznych
celów przedsiębiorstwa, tak aby osiągnąć:
 maksymalizację zysku w długim horyzoncie czasowym,
 umocnienie pozycji na rynku globalnym,
 zwiększenie stopnia przystosowania do zmieniających się warunków
otoczenia (rynków).
Rozwój logistyki – 4 faza
Czwarta faza w rozwoju logistyki (lata 90-te XX w.) - faza łańcuchów
dostaw.
Przedsiębiorstwa, konkurujące zaczęły od pewnego momentu
współpracować ze sobą w rozwoju produktów (japońskie i
amerykańskie koncerny zaczęły wspólnie projektować samochody –
samochód NEON został wspólnie zaprojektowany przez Chryslera,
Hondę i Toyotę), korzystać ze wspólnych dostawców (części do
samochodów europejskich, amerykańskich i japońskich producentów
wytwarzane są przez fabryki znajdujące się w Brazylii i Argentynie).
Równocześnie współpracujący ze sobą w sferze zaopatrzenia i
wytwarzania producenci cały czas ostro walczyli ze sobą o klientów,
starając się zwiększać sprzedaż swoich produktów.
7
2016-10-10
Rozwój logistyki – 4 faza
W fazie czwartej:
• pojawiają się nowe koncepcje i sposoby ich praktycznego
wykorzystania,
• powstają i rozwijają się centra usług logistycznych,
• wprowadzono zasady zarządzania odchudzonego
„szczupłego" (lean management). Polegają one m.in. na
wydzielaniu z przedsiębiorstw pewnych funkcji i obszarów
oraz przeniesieniu ich do wyspecjalizowanych agend i
przedsiębiorstw,
• następuje udoskonalenie elementów infrastruktury
logistycznej, co przyspiesza przepływ produktów w skali
globalnej, umożliwia realizację nowych koncepcji zarządzania
zapasami.
Rozwój logistyki – 4 faza
W fazie czwartej:
Logistyka wychodzi poza ramy przedsiębiorstwa. Obejmuje
przepływy w kraju i poza granicami. Obejmuje:
1. mikrologistykę - zajmującą się procesami logistycznymi zachodzącymi w
obrębie pojedynczego przedsiębiorstwa
2. mezologistyka – obejmująca branże i działy gospodarki narodowej
3. makrologistykę - zajmującą się procesami logistycznymi zachodzącymi
w obrębie całej gospodarki krajowej
4. eurologistykę - obejmującą swoim zasięgiem kontynent europejski
5. logistykę globalną - obejmującą swoim zasięgiem cały świat
Rozwój logistyki – 5 faza
Piąta faza rozwoju logistyki (OBECNA), to faza sieci logistycznych
albo faza e – logistyki (litera „e” to skrót od słowa „elektroniczna”),
Powstała globalna sieć wymiany informacji – Internet. Jej działanie
umożliwiło łatwiejsze wyszukiwanie dostawców, usługodawców,
odbiorców (sprzedawców) i klientów.
To, co było dotychczas największym problemem – znalezienie
dostawcy, który dostarczy odpowiednią ilość komponentów o
wymaganej jakości, znalezienie miejsca na składowanie partii
produktów, znalezienie przewoźnika, który najtaniej przewiezie
ładunek w wybrane miejsce czy dotarcie do klienta z informacją o
produkcie – stało się proste.
8
2016-10-10
Rozwój logistyki
W fazie piątej łańcuchy dostaw zaczęły przekształcać się w
sieci logistyczne.
Sieć logistyczna to grupa niezależnych przedsiębiorstw, które
równocześnie konkurują i współpracują ze sobą
w celu poprawy sprawności i efektywności przepływu
produktów oraz towarzyszącego im przepływu informacji
zgodnie z oczekiwaniami klientów
DEFINICJE LOGISTYKI
Definicja logistyki
• Cel logistyki to zapewnienie dostępności
(M.Christopher),
• Cel logistyki obrazuje definicja 7R (ang) lub
7W (polski) (R.D.Shapiro, J.L.Heskett) – tzw.
postulaty logistyki
Right
product
Right
price
Right
customer
Right time
Right
quantity
Right
value
Right
place
Czasami jest to 5R
–
right product,
right quantity,
right condition,
right place,
right time
(Lean supply
chain)
9
2016-10-10
Definicja logistyki
Logistyka jest procesem planowania, realizacji i
kontrolowania sprawnego i efektywnego
ekonomicznie przepływu surowców,
materiałów do produkcji, wyrobów gotowych
oraz odpowiedniej informacji z punktu
pochodzenia do punktu konsumpcji w celu
zaspokojenia wymagań klienta
Council of Logistics Management
Definicja logistyki
Logistyka to część procesu łańcucha dostaw,
która zajmuje się planowaniem,
uruchamianiem i kontrolą sprawnego i
efektywnego przepływu dóbr, usług i
związanych z nimi informacji z punktu ich
pochodzenia do punktu konsumpcji w celu
zaspokojenia potrzeb konsumentów
C.Bozarth, R.B.Handfield
Definicja logistyki
Logistyka
Aspekt
przedmiotowy
Aspekt
koncepcyjny
Aspekt
teoriopoznawczy
Procesy fizycznego przepływu dóbr materialnych w i między przedsiębiorstwami,
Dziedzina
wiedzy
ekonomicznej
badającaodzwierciedlających
prawidłowości i zjawiska
przepływu
dóbr
Oraz przepływ
strumieni
informacyjnych
procesy
rzeczowe,
Koncepcja,wfilozofia
procesami
reanymi,
oparta na ich systemowym,
iwykorzystywanych
informacji
gospodarce
i jej poszczególnych
ogniwach
wzarządzania
sterowaniu
tymi
procesami
zintegrowanym ujmowaniu
C.Skowronek, Z.Sarjusz-Wolski
10
2016-10-10
Logistyczne „kamienie milowe”
• Wydarzenia, przedsięwzięcia i koncepcje,
które doprowadziły logistykę do jej obecnego
poziomu..
Manipulacja materiałami przy budowaniu piramid. Kamienne
bloki ważące kilka ton były transportowane i montowane na
placu budowy
Greckie łodzie wiosłowe – początek handlu
międzykontynentalnego
11
2016-10-10
Logistyka zaopatrzenia do konstrukcji meczetu
Mezquita – filary sprowadzane były do Hiszpanii z
całego świata islamskiego.
Międzynarodowa sieć zwana Ligą Hanzeatycką –
współpraca w budowie i organizacji handlu
międzynarodowego
Usługi pocztowe w Europie – przesyłki na
określony czas
12
2016-10-10
Rewolucja parowa
Logistyka wojskowa podczas wojen –
wykorzystanie koncepcji w biznesie.
Zastosowanie kontenerowców do transportu morskiego
13
2016-10-10
Kanban i just-in-time – koncepcje istotne w
zaopatrzeniu.
QR i ECR – technologie przydatne w dystrybucji.
Supply chain management – zarządzanie łańcuchem
dostaw
14
2016-10-10
Reklama DHL
System logistyczny
System definiujemy jako całość złożoną ze:
- celu systemu – każdy system istnieje lub wyróżniany jest z otoczenia ze
względu na określony cel,
- zbioru elementów systemu, czyli jego składowych, elementy te są
zwykle różnorodne według kryteriów przyjętych przez obserwatora
systemu,
- zbioru relacji – oddziaływań pomiędzy elementami systemu,
- mechanizmu transformacji – system realizując swój cel przekształca
energię, materię i informacje, które trafiają do systemu drogą, którą
umownie nazywamy „wejściem” systemu na efekty jego działania, które
pojawiają się na tak zwanym „wyjściu” systemu (tzw. czarna skrzynka)
15
2016-10-10
System logistyczny
Wg E. Gołembskiej system logistyczny zdefiniować można ze względu
na:
relacje pomiędzy elementami systemu:
System logistyczny to zbiór takich podsystemów, jak: zaopatrzenie, produkcja,
transport i magazynowanie, sprzedaż, wraz z relacjami pomiędzy
podsystemami i między ich własnościami, ze stałym dążeniem do wzrostu
stopnia zorganizowania systemu.
dynamikę systemu logistycznego oraz przepływy w nim:
System logistyczny to celowo zorganizowany i połączony w obrębie
określonego układu gospodarczego fizyczny przepływ strumieni towarów,
któremu towarzyszy przepływ środków fizycznych i informacji
System logistyczny
System logistyczny:
-
jest to system sztuczny, czyli stworzony przez człowieka,
- jego celem jest przemieszczanie dóbr i / albo osób
- jest to system techniczno – społeczny, jako że jego elementami są zarówno maszyny i
urządzenia służące przemieszczaniu dóbr i / albo osób, przemieszczane dobra i/lub osoby
maszyny i ludzie zarządzający tym przemieszczaniem,
- realizowany mechanizm transformacji polega na przemieszczaniu, czyli zmianie miejsca,
w którym znajduje się dane dobro lub osoba, transformacja ta realizowana jest po to, żeby
dane dobro lub osobę przemieścić na miejsce przeznaczenia, czyli tam gdzie z jakichś
względów dobro powinno się znaleźć a osoba chce się znaleźć.
System logistyczny
Dwie najważniejsze z cech systemu logistycznego to:
• wysoki stopień spójności - oznacza, iż zmiana w jednym
podsystemie pociąga za sobą zmiany w pozostałych
podsystemach. Wynika to z faktu, że poszczególne podsystemy
są ze sobą silnie powiązane i od siebie zależne,
• elastyczność - wyraża się reagowaniem na wpływ otoczenia
ekonomicznego, otoczenia konkurencji, a w związku z tym
podatnością na zmiany cen, podatków, a także poziomu
inflacji.
16
2016-10-10
System logistyczny
System logistyczny - łańcuch przepływu dóbr
pieniądze
produkcja
zaopatrzenie
informacje
dystrybucja
dobra materialne
powtórne zagospodarowanie
System logistycznym przedsiębiorstwa przemysłowego według podziału
funkcjonalnego
SYSTEM LOGISTYCZNY PRZEDSIĘBIORSTWA
Logistyka marketingowa
Logistyka materiałowa
Rynek
zaopatrzenia
Logistyka zaopatrzenia
Logistyka produkcji
Magazyn
odbiorczy
Proces produkcji
magazyn przejściowy
Magazyn
zaopatrz.
Logistyka dystrybucji
Magazyn
wyrob. got.
Magazyn
wydawczy
Rynek
zbytu
Surowce wtórne, opakowania zwrotne, odpady, zwroty materiałów
Logistyka utylizacji
System logistyczny
Jak widzimy na rysunku, strumień dóbr w przedsiębiorstwie przemieszcza się
przez poniższe strefy:
a) zaopatrzenie czyli pozyskiwanie dóbr materialnych od dostawców,
w przedsiębiorstwie produkcyjnym jest to zaopatrzenie materiałowe –
pozyskiwanie surowców i elementów koniecznych do produkcji
b) w przedsiębiorstwie produkcyjnym – produkcja czyli proces przekształcania
dóbr dla podniesienia ich użyteczności realizowany za pomocą maszyn i ludzi,
c) w przedsiębiorstwie handlowym lub usługowym – manipulowanie
materiałami, czyli czynności fizyczne dotyczące przemieszczania materiałów
takie jak przyjęcie, transport wewnętrzny, składowanie, pakowanie, rozdział i
wydanie. Proszę zwrócić uwagę, że
manipulowanie materiałami występuje również w produkcji.
d) dystrybucji i obsługi posprzedażnej czyli czynności zapewniających
ostatecznemu odbiorcy dostępność dóbr w określonej ilości, jakości i terminie
oraz możliwość korzystania z nabytego dobra.
17
2016-10-10
Podsystemy logistyczne
Wyróżniamy poniższe podsystemy logistyczne:
- podsystem logistyki zaopatrzenia
- podsystem logistyki produkcji w przedsiębiorstwie produkcyjnym
- podsystem manipulowania materiałami w przedsiębiorstwie handlowym lub
usługowym,
- podsystem logistyki dystrybucji,
- podsystem powtórnego zagospodarowania, zwykle nie jest on częścią systemu
logistycznego przedsiębiorstwa, lecz zgodnie z obowiązującym prawem każde
przedsiębiorstwo odpowiada za powtórne wykorzystanie dóbr materialnych,
które wytwarza lub którymi handluje. Powtórne zagospodarowanie nie jest
jednak zwykle organizowane przez przedsiębiorstwa produkcyjne czy handlowe.
Zajmują się tym wyspecjalizowane przedsiębiorstwa usług komunalnych albo
inne przedsiębiorstwa tworzone specjalnie dla powtórnego zagospodarowania
zużytych dóbr
FUNKCJE LOGISTYKI
Procesy logistyczne (funkcje logistyki) to:
• opracowanie zamówienia klienta,
• zarządzanie zapasami,
• zarządzanie przepływem materiałów,
• transport,
• magazynowanie,
• zarządzanie opakowaniami,
• komunikacja,
• zarządzanie logistyką.
FUNKCJE LOGISTYKI
Opracowanie zamówienia klienta:
• rejestracja zamówienia,
• ustalenie terminu realizacji zamówienia i ceny, jaką klient
zapłaci za realizację zamówienia,
• potwierdzenie zamówienia,
• wystawienie faktury.
18
2016-10-10
FUNKCJE LOGISTYKI
Zarządzanie zapasami:
• czynności realizowane w przedsiębiorstwie, związane
z planowaniem zapasów oraz kontrolą i regulacją ich stanu
(słownik APICS),
• celem zarządzania zapasami jest minimalizacja kosztów
zapasu przy zachowaniu pożądanego poziomu obsługi w
procesie przepływu dóbr.
FUNKCJE LOGISTYKI
Zarządzanie przepływem materiałów:
• odmiana zarządzania zapasami, występuje ona wtedy, gdy
zarządzamy zapasami przy pomocy komputera,
• zarządzanie przepływem materiałów to metoda
wykorzystująca strukturę wyrobów, dane o zapasach i główny
harmonogram produkcji dla wyliczenia zapotrzebowania na
materiały i wyznaczania terminów zamawiania i dostaw (słownik
APICS).
FUNKCJE LOGISTYKI
Transport:
• transport daleki polegający na tym, by dany ładunek w
sposób możliwie bezpieczny, oszczędny i nieszkodliwy dla
środowiska przemieścić pomiędzy dwiema odległymi od siebie
lokalizacjami. Do tego celu wykorzystuje się różne rodzaje
transportu i wyspecjalizowane środki transportu.
• transport bliski polegający na tym, by dany ładunek w sposób
możliwe bezpieczny przemieścić pomiędzy dwoma sąsiednimi
stanowiskami roboczymi lub miejscami składowania
(najczęściej na terenie tego samego budynku). W transporcie
bliskim wykorzystuje się zupełnie inne środki transportu od
wykorzystywanych w transporcie dalekim.
19
2016-10-10
FUNKCJE LOGISTYKI
Magazynowanie - proces logistyczny złożony z czynności takich
jak:
• przyjęcie,
• przechowywanie,
• transport bliski (manipulacja),
• konserwacja,
• kompletowanie,
• prowadzenie ewidencji,
• wydawanie dóbr materialnych.
Czynnościom tym dobra materialne poddawane są w specjalnych
obiektach zwanych magazynami.
FUNKCJE LOGISTYKI
Zarządzanie opakowaniami - proces logistyczny związany z
opakowaniami.
Opakowanie: pojemnik, który ma za zadanie:
• chronić znajdujący się w nim produkt przed szkodliwym dla
produktu lub środowiska kontaktem,
• umożliwić przemieszczanie wyrobu podczas magazynowania,
transportu i sprzedaży,
• informować klienta o tym, co znajduje się wewnątrz,
• zachęcać do kupna.
Podział opakowań:
• opakowania jednorazowego użytku,
• opakowania wielokrotnego użytku.
FUNKCJE LOGISTYKI
Komunikacja w logistyce - organizacja procesu przepływu
informacji związanych z przemieszczaniem dóbr i
towarzyszącymi temu czynnościami.
• wysoki stopień formalizacji.
Korzysta się z:
• standardowej dokumentacji,
• kodowania informacji na przykład za pomocą kodów
kreskowych,
• ujednolicania form przesyłanej informacji (EDI),
• z infrastruktury łączności (poczty, telefonów, telefaxów) oraz
sieci przesyłających informacje, takich jak internet.
20
2016-10-10
FUNKCJE LOGISTYKI
Zarządzanie logistyką:
• połączenie ogólnych zasad zarządzania z wymaganiami
wynikającymi ze specyfiki procesów i systemów logistycznych,
• strategie logistyczne i ich miejsce w ogólnej strategii
przedsiębiorstwa,
• organizacja logistyki w przedsiębiorstwie.
Dokładniej poszczególne funkcje logistyki zostaną omówione na kolejnych wykładach
Logistyka nie jest wszystkim, ale
wszystko bez logistyki jest niczym..
LOGISTYKA
ZAOPATRZENIA
21
2016-10-10
Omawiane zagadnienia
1. Zadania logistyki zaopatrzenia
2. Polityka zaopatrzenia
3. Zasady i podstawowe definicje
organizacji systemu zaopatrzenia
4. Formy służb zaopatrzenia
5. Podstawowe typy podziału zadań i
czynności
6. System informacyjny zaopatrzenia
7. Nowe technologie wspierające
logistykę zaopatrzenia
Zaopatrzenie:
a) służby własne przedsiębiorstwa (komórka, dział.,
pracownicy);
b) całość systemu, na który składa się zaopatrzenie własne,
dostawcy zewnętrzni oraz powiązania między nimi
(organizacyjne, techniczne, informacyjne);
c) czynności zaopatrywania, a więc ogół czynności
prowadzących do dostarczenia dóbr zaopatrzeniowych
-odpowiednie:
miejsce
czas
ilość
stan
Zadaniem zaopatrzenia jest zagwarantowanie, że
materiały niezbędne do zasilenia operacji
dostarczone zostaną w momencie, gdy będą one
właśnie potrzebne. S. Abt [1]
Logistyka zaopatrzenia to:
System (podsystem) logistyczny zajmujący się pierwszą
fazą przepływu dóbr, obejmującą surowce, materiały
półprodukty oraz części zamienne i przebiega od
dostawcy na rynku pozyskiwania do magazynu
zaopatrzeniowego lub wejściowego w przedsiębiorstwie
przemysłowym
22
2016-10-10
Zadania logistyki zaopatrzenia
Zapewnienie optymalnej jakości produktów
Minimalizacja całkowitych kosztów
Pozyskanie i utrzymanie rzetelnych i konkurencyjnych dostawców
Minimalny poziom zapasów i płynny przepływ surowców
Współpraca i integracja z innymi obszarami firmy
System zaopatrzenia logistycznego
System zaopatrzenia logistycznego wymaga kompleksowego
podejścia do przepływu materiałów, uwzględniającego dwie
funkcje:
-funkcję ukierunkowaną na zewnątrz
- zakupy
-funkcję ukierunkowaną do wewnątrz przedsiębiorstwa
- zarządzanie materiałami
Misja logistyki zaopatrzenia
23
2016-10-10
System zaopatrzenia logistycznego
Aby optymalnie rozwiązać główny problem logistyki
zaopatrzenia sformułowany za pomocą czterech pytań: co?,
ile?, gdzie?, kiedy? należy szczegółowo zbadać następujące
zadania:
- określenie asortymentu i ilości zamawianych materiałów,
- wybór dostawców i źródeł zaopatrzenia,
- określenie terminu i wielkości dostaw,
- ustalenie warunków składania i realizacji zamówień,
- negocjowanie warunków finansowych i technicznych zakupu,
- wybór formy transportu i zasad rozliczania,
- określenie zasad reklamacji, zwrotów i odsprzedaży,
- ustalenie warunków funkcjonowania magazynów
System zaopatrzenia logistycznego
NOWOCZESNE ROZWIĄZANIA SYSTEMÓW ZAOPATRZENIA
CECHUJĄ SIĘ:
- integracją procesu zaopatrzenia z działalnością logistyczną
- bardzo wczesnym włączeniem komórki zaopatrzenia w
proces tworzenia nowego produktu
- udziałem przedstawicieli odpowiednich służb technicznych w
negocjacjach z dostawcami
- zwiększeniem udziału zaopatrzenia w realizacji
ekonomicznych zadań przedsiębiorstwa
24
2016-10-10
Schemat logistycznej koncepcji zaopatrzenia
Zapewnienie niezbędnych dostaw
- co?
- kiedy?
- ile?
- od kogo?
Synchronizacja
- organizacyjna
- terminowa
- ilościowa
- transportowa
Efekty
 wysoka rytmika sprzedaży
 niższe koszty
 niższe zapasy
 skrócenie cyklu
produkcyjnego
 mniejsza liczba
magazynów
Samosterowalność
- sygnały
- dokumentacja
- rozliczenie
- przeciwdziałanie
zakłóceniom
Zapewnienie niezbędnych zapasów
- gdzie?
- jak długo?
- ile?
- dla kogo?
Maciej Kliber & Hubert Tomala
Logistyka zaopatrzenia
Polityka systemu zaopatrzenia
Opiera się ona na czterech podstawowych instrumentach:
Instrumenty polityki zaopatrzenia
Polityka produktu
Polityka dostawy
Polityka komunikacji
Polityka zakupów
Organizacja systemu zaopatrzenia
Organizacja systemu logistyki zaopatrzenia wymaga
zwrócenia uwagi na następujące zagadnienia:
- zasady
zewnętrznego zaopatrzenia
- koordynację zadań zaopatrzeniowych
- organizację służb zaopatrzeniowych
25
2016-10-10
Zasady zewnętrznego zaopatrzenia
Indywidualne zaopatrzenie w razie zapotrzebowania
Zaopatrzenie z utrzymaniem zapasów
Dostawa zsynchronizowana z produkcją z użyciem JiT
Kryteria i parametry stosowane przy
ocenie dostawców w Volvo
I. Jakość
1.1
System zarządzania jakością
1.2
Planowanie jakości
1.3
Jakość wykonania dostaw
1.4
Niezawodność
1.5
Rozwiązywanie problemów
Parametr stopujący
Parametr stopujący
II. Logistyka
2.1
System logistyczny
2.2
Dokładność dostaw – poziom serwisu
Parametr stopujący
III. Obsługa posprzedażna
3.1
Dokumentacja
3.2
Druki serwisowe
3.3
Kooperacja i wsparcie
3.4
Gwarancja
IV. Finanse
4.1
Ocena finansowa
4.2
Terminy płatności
Parametr stopujący
V. Produktywność
5.1
Proces wewnętrznej redukcji kosztów
5.2
Cele kosztowe
26
2016-10-10
Koordynacja zadań zaopatrzeniowych
Zaopatrzenie tradycyjne
Faza zbierania informacji
Badania
i rozwój
Projektowanie
wyrobów
Technologia
Prototypy
Proces
Jednostkowe
zużycie
Planowanie
produkcji
Faza realizacji
Komple
towanie
dostaw
Faza współdziałania – kształtowanie potrzeb i wartości dodanej
Proces
produkcji
Faza realizacji
Zaopatrzenie współpracujące w całym obszarze przygotowania i realizacji produkcji
W ramach zaopatrzenia występują
obecnie dwie grupy zadań:
- zadania strategiczne
-Udział w kształtowaniu polityki materialnej
-Współpraca z innymi jednostkami organizacyjnymi przedsiębiorstwa
-Marketing zakupów
-Negocjowanie cen i innych warunków umów
-Współpraca z dostawcami
-Obniżanie kosztów
-ekologia
- zadania operatywne
-Sterowanie dostawami
-Odbiór i magazynowanie
-Przygotowanie materiałów do wydania
Powiązania działu zaopatrzenia w
procesie realizacji zadań
Realizacja zadań zaopatrzeniowych wykracza poza obszar
zaopatrzenia i wymaga współpracy z innymi jednostkami
organizacyjnymi przedsiębiorstwa oraz dostawcami.
Jednostka nadrzędna
Badania i rozwój
Dział
zaopatrzeni
a
D
O
S
T
A
W
C
Y
Techniczne przygotowanie
produkcji
Dział planowania
Wydziały produkcyjne
Inne jednostki przedsiębiorstwa
zużywające materiały
Dział sprzedaży
Dział finansów
Dział marketingu
27
2016-10-10
Koordynację powyższych zadań
umożliwia przepływ informacji na
styku:
zaopatrzenie - dostawcy
zaopatrzenie - produkcja
zaopatrzenie - dział planowania
Organizacja służb zaopatrzeniowych
Opierając się na podejściu logistycznym celowe wydaje się
połączenie w/w zadań w ramach jednego działu zaopatrzenia.
W praktyce organizację służb zaopatrzeniowych uzależnia się
od następujących czynników:
- rodzaju przedsiębiorstwa
- wielkości przedsiębiorstwa
- typu produkcji
Forma zakupów scentralizowanych
Forma mieszana
Forma zakupów zdecentralizowanych
Forma zakupów zdecentralizowanych
Wyodrębnienie poszczególnych zakładów w ramach jednego
przedsiębiorstwa
Zaleta:
-lepsze zaspokojenie potrzeb materiałowych swojej jednostki
nadrzędnej
Wady:
zwiększenie kosztów działalności
- utrata korzyści związanych ze skalą zakupów
Wniosek:
Decentralizacja komórek zakupu ma sens tylko w przypadku
zróżnicowanej struktury potrzeb materiałowych dla każdej z
jednostek.
28
2016-10-10
Forma zakupów scentralizowanych
Jedna komórka zaopatrzenia zaspokaja potrzeby
materiałowe wszystkich odcinków przedsiębiorstwa.
Zalety:
- korzyści związane z rabatami za kupowane ilości
- zmniejszenie pracochłonności ogólnej obsługi zakupów
Wady:
- trudności w racjonalizacji kosztów zaopatrzenia w ramach
poszczególnych grup produktowych
- powstawanie zakłóceń ze względu na trudności w
koordynacji prac
Forma mieszana
Zdecentralizowanie komórek zakupu, jednakże
zapotrzebowanie na materiały identyczne z różnych
odcinków przedsiębiorstwa jest pokrywane za pomocą
zakupów skonsolidowanych.
Warunek!!!
SPRAWNY PRZEPŁYW INFORMACJI MIĘDZY
KOMÓRKAMI
Wewnętrzna struktura jednostki
organizacyjnej
Dwa podstawowe typy podziału zadań i czynności:
Podział funkcjonalny
Podział przedmiotowy
29
2016-10-10
Podział funkcjonalny
„To przyporządkowanie zadań podstawowym funkcjom,
których wykonanie powierza się określonym grupom ludzi”
Podział służby zaopatrzenia dzieli się na komórki:
-planowania potrzeb materiałowych
-realizacji dostaw
-nadzoru nad działalnością magazynów
Rozwiązanie problemu realizacji dostaw
w spółce VW Poznań:
• Konferencja na 400 osób z 164 firm
• VW to 1300 dostawców, tylko 32 z
Polski
• Dostawca ma się wpisać w łańcuch
wartości dodanej
• Metoda – analiza wartości dodanej na
każdym etapie
Podział przedmiotowy
Grupom pracowników zostaje powierzona całość zadań
związanych z realizacją procesu zaopatrzenia według
branż, a więc:
-planowanie potrzeb materiałowych
-organizację dostaw
-dysponowanie zapasami
-dysponowanie i kontrola zużycia materiałów
30
2016-10-10
Podział przedmiotowy
Zalety:
-jednoznaczne określenie odpowiedzialności możliwość
rozwijania kwalifikacji pracowników zaopatrzenia
-ułatwienie zarządzania personelem oraz sprawowania nadzoru i
kontroli
Warunek!!!
Ściśle sprecyzowany asortyment materiałowy
Przyjęcie określonej struktury wiąże się z ustaleniem następujących
kwestii:
-określenie zdań, odpowiedzialności i kompetencji pracowników w postaci
procedur i instrukcji
-ustalenie określonych form dokumentacji
-włączenie pracowników działu w proces opracowywania dokumentacji
-konieczność organizowania regularnych spotkań pracowników i kierownictwa
- szkolenia wewnętrzne
System informacyjny zaopatrzenia
Oprócz związków z fizycznym przepływem materiałów w
przedsiębiorstwie zaopatrzenie materiałowe jest procesem ściśle
związanym z przepływem informacji.
Aby podejmować właściwe decyzje, efektywnie i sprawnie
realizować przepływy materiałów, należy stworzyć odpowiedni
system informacyjny, czyli stworzyć możliwości przepływu
informacji między przedsiębiorstwem (nabywcą) a dostawcą, a
także wewnątrz przedsiębiorstwa łącząc wszystkie jego sfery
działalności.
System informacyjny zaopatrzenia
Realizując ideę systemu informacyjnego zaopatrzenia warto
posłużyć się następującym schematem:
Otoczenie zewnętrzne –
rynek zaopatrzenia
Otoczenie wewnętrzne - przedsiębiorstwo
Podsystem
zarządzania
zamówieniami
Podsystem
badań i
wywiadu
BAZA
Podsystem
wspomagania
decyzji
DANYCH
Podsystem
sprawozdań i
wyników
31
2016-10-10
Podsystem zarządzania zamówieniami
•
•
•
•
•
•
tworzenie zamówień
przygotowanie dokumentacji
aktualizacja danych o dostawcach
informacja o stanie realizacji zamówień
informacja o stanie magazynowym
opracowanie dokumentacji związanej ze
zwrotami
Podsystem badań i wywiadu
• system obserwacji rynku zaopatrzenia
• udostępnienie obserwacji i wniosków
zainteresowanym pracownikom
Podsystem sprawozdań i wyników
• sprawozdania planistyczne
• sprawozdania operacyjne
• sprawozdania kontrolne
32
2016-10-10
Podsystem wspomagania decyzji
• baza danych
• modele optymalizacyjne, symulacyjne i
heurystyczne
System informacyjny zaopatrzenia
Systemy informacji we współczesnych przedsiębiorstwach
wymagają wsparcia ze strony systemu informatycznego,
mianowicie:
- infrastruktura informatyczna (sprzęt komputerowy)
- oprogramowanie
- arkusze kalkulacyjne (klasyfikacja zapasów metodą
ABC, prognozowanie popytu, ustalanie optymalnej
wielkości dostawy, sterowanie zapasami, ocena
dostawców, itd.)
- oprogramowanie służące do przyjmowania, rejestracji
i realizacji zamówień
- oprogramowanie zarządzające zapasami i
gospodarką materiałową
- oprogramowanie wspierające decyzje magazynowe
- oprogramowanie wspierające decyzje transportowe
Nowe technologie wspierające
logistykę zaopatrzenia
• analizy data mining
• algorytmy dla analiz rozmytych zbiorów danych (fuzzy logic),
• rozwinięte systemy ekspertowe czy algorytmy genetyczne do
wsparcia procesów generowanych w przedsiębiorstwach.
• Coraz powszechniejsze wykorzystanie Internetu
(e-procurement)
• RFID
33
2016-10-10
Logistyka nie jest wszystkim, ale
wszystko bez logistyki jest niczym..
34