PROJEKTOWANIE SYSTEMÓW LOGISTYCZNYCH (Ćw.) PROJEKT LOGISTYCZNY O Projekt to jednorazowe przedsięwzięcie, które w zależności od zakresu może trwać zarówno kilka dni, jak i kilka lat. Służy osiągnięciu konkretnego celu, ma wyraźnie określony termin zarówno rozpoczęcia, jak i zakończenia. Po jego finalizacji zajmujący się nim ludzie i zasoby powracają do przydzielonych, codziennych zadań. O Projekt logistyczny można określić jako jednorazowe przedsięwzięcie (zadanie), którego celem jest usprawnienie procesów przepływów ładunków i związanych z nimi informacji w przedsiębiorstwie. Realizację projektu logistycznego można podzielić na pięć podstawowych etapów. Do każdej z nich przypisana jest określona liczba zasobów. Można wyróżnić następujące fazy projektu logistycznego: 1. Faza pierwsza to faza koncepcji 2. Faza druga to faza definicji projektu 3. Faza trzecia to faza planowania 4. Faza czwarta to faza realizacji 5. Faza piąta to faza powykonawcza Faza pierwsza – faza koncepcji (Opis projektu logistycznego) O W fazie pierwszej określa się istotę i zakres projektu. Definiuje się najważniejsze potrzebne zasoby, wstępnie określa się wysokość budżetu oraz czas realizacji. O W tej fazie można stwierdzić czy projekt logistyczny jest wykonalny. O Przykładowy opis projektu może wyglądać następująco: „Należy wybrać firmę kurierską do realizacji doręczeń paczek w firmie „TransBud””. Szacunki budżetowe w fazie koncepcji powinny zgadzać się w minimum +/-70% z budżetem końcowym. Faza druga - faza definicji projektu (Narzędzia, sposób organizacji) O W fazie drugiej określa się sposób wykonania pracy i sposób organizacji prac w projekcie, bazę narzędzi, z których będzie można skorzystać, najważniejsze osoby i zasoby, wstępne harmonogramy, wstępne założenia budżetowe, które powinny się zgadzać z budżetem końcowym w minimum +/- 90-95%. O Przykładowy opis projektu w tej fazie może przyjąć następujące brzmienie: „Należy wybrać najtańszą firmę kurierską do realizacji doręczeń paczek w firmie „Trans-Bud” w systemie krajowym i międzynarodowym lotniczym na terenie Unii Europejskiej”. 1 Faza trzecia - planowanie projektu logistycznego O W fazie tej powstają szczegółowe plany zawierające listę czynności wraz z terminami, delegacja środków finansowych, wykaz zasobów do wykonania poszczególnych działań. Tworzą się zespoły projektowe. Wyznaczone zostają punkty kluczowe (daty realizacji grup czynności oraz wymagane wyniki w wyniku prac tych grup). O Czynnościami w przykładowym projekcie mogą być: „Analiza wielkości i struktury wysyłek w przepracowanym okresie (w zależności od potrzeb: ostatni miesiąc, kwartał, półrocze, rok), wybór potencjalnych dostawców i wstępna ocena pod kątem możliwości realizacji doręczeń na wymaganym poziomie, stworzenie i dopracowanie zapytania ofertowego, analiza ryzyk i zagrożeń, które mogą wystąpić po podpisaniu umowy z wybranym dostawcą.” Faza czwarta – realizacja projektu O W fazie czwartej zespół zaczyna realizować plan projektu. Prawidłowo zrealizowane dwie poprzednie fazy w tym miejscu zaczynają procentować. Kierownik lub Kierownicy projektu koordynują prace, pilnują, aby wyznaczone punkty kluczowe były planowo osiągane. O W naszym przykładzie realizacja następuje poprzez wysłanie zapytania ofertowego do wybranej grupy dostawców, analiza otrzymanych ofert, utworzenie listy, spotkania z przedstawicielami dostawców z listy, wybór najkorzystniejszej opcji, konsultacje prawnicze na temat zapisów w umowie i – na samym końcu – podpisanie umowy z firmą kurierską. O Z chwilą złożenia podpisu przez osoby uprawnione następuje realizacja celu projektu – firma kurierska zostaje wybrana. Projekt jednak jeszcze się nie kończy. Faza piąta – powykonawcza(Podsumowanie) O Piąta ostatnia faza – powykonawcza, jest podsumowaniem zarządzania projektem logistycznym. Kierownik projektu potwierdza, że wynik jest zgodny z oczekiwaniami, porównuje wyniki rzeczywiste z wynikami spodziewanymi, które zostały określone w fazie planowania. O W praktyce na zebraniu zespołu projektowego omawiane są słabe i silne strony projektu oraz realizujących go pracowników. O Wraz z końcem projektu wszystkie zasoby zaangażowane do właśnie zakończonego przedsięwzięcia są delegowane do innych zadań. Procedura rozpoczyna się od nowa. O Ponad połowę sukcesu w realizacji projektu stanowi to, aby wszyscy jego uczestnicy poznali w sposób prosty i zrozumiały cele jego realizacji. 2 Rodzaje projektów logistycznych Rodzaje projektów realizowanych w obszarze logistyki (według przedmiotu): 1) projekty, celem których jest rozwój produktów, 2) projekty badawcze, 3) projekty inwestycyjne, 4) projekty reorganizacyjne, 5) projekty zorganizowane na potrzeby zakupu, 6) projekty zorganizowane na potrzeby dystrybucji wyrobów gotowych. Najmniejszy zasięg mają projekty, w wyniku których powstaje przepływ materiałów i informacji pomiędzy dwoma najbliższymi ogniwami łańcucha dostaw. Przykładem takiego projektu może być organizacja zakupu i dostaw określonego materiału od najbliższego dostawcy. Nieco szerszy zasięg mają projekty zorientowane na cały łańcuch dostaw. Przykładem takiego projektu może być organizacja całego łańcucha dostaw lub konsolidacja dostawców w jednym kraju. Organizacja łańcucha dostaw na obszarze dwóch i więcej krajów może być także przykładem projektu realizowanego w skali międzynarodowej, natomiast projekty o charakterze globalnym są realizowane przez globalne korporacje lub określone agendy państw. Kryterium podziału projektów jest także czas ich realizacji a także rola, jaką odgrywa dział logistyki w projekcie. Ze względu na czas projekty można podzielić na: 1) krótkookresowe, trwające od jednego miesiąca do jednego roku, 2) średniookresowe, trwające od jednego roku do trzech lat, 3) długookresowe powyżej trzech lat. Kryterium czasu w projektach nie zawsze jest powiązane z wielkością projektu czy wysokością zaangażowanych w projekt nakładów. Kolejnym kryterium podziału projektów jest rola, jaką odgrywa w nich dział logistyki. W tym przypadku wyróżniamy dwa podstawowe typy projektów: 1) realizowane w ramach działu logistyki, 2) które koordynuje dział logistyki. Analizując kompetencje oraz zakres odpowiedzialności działu logistyki w projekcie można dojść do wniosku, iż projekty mogą być realizowane w samym dziale logistyki lub dział logistyki może koordynować ich przebieg. W pierwszym przypadku ma się do czynienia z tzw. projektami wewnętrznymi działu logistyki. Przykładem takiego projektu może być reorganizacja magazynu czy redukcja stanu zapasu. W drugim przypadku, dział logistyki jest koordynatorem projektu angażującego zasoby całego przedsiębiorstwa; przykładem może być tutaj realizacja zlecenia klienta. 3 Ze względu na sposób organizacji samego projektu, projekty można podzielić na proste oraz złożone. O Projekty proste nie poddają się dalszemu podziałowi i realizowane są od początku do końca przez jeden zespół projektowy. O Projekty złożone to takie, w których w celu lepszej koordynacji i kontroli wydziela się większą liczbę podprojektów realizowanych przez wiele różnych zespołów projektowych. Projekty złożone można z kolei podzielić na te, w których praca zespołów jest oddzielona przez czas lub przestrzeń. Projekty ze względu na obszar oddziaływania mogą być realizowane: 1) w skali jednego przedsiębiorstwa, 2) pomiędzy bezpośrednimi ogniwami łańcucha dostaw - dostawcą i odbiorcą, 3) w całym łańcuchu dostaw w jednym kraju, 4) w skali międzynarodowej, 5) w skali globalnej. Kryterium kolejnego podziału projektów logistycznych jest charakter oddziaływania projektu na logistykę firmy, a także na przedsiębiorstwo jako całość. Z tego punktu widzenia, projekty możemy podzielić na projekty o charakterze: 1) operacyjnym, 2) taktycznym, 3) strategicznym. O Projekty o charakterze operacyjnym to wszystkie te projekty, które dotyczą bieżących, ale nie rutynowych działań w obszarze logistyki. Przykładem takiego projektu może być zakup niskowartościowych środków trwałych lub wyposażenia na potrzeby infrastruktury logistycznej. O Przykładem projektu o charakterze taktycznym jest pozyskanie nowego dostawcy uzupełniającego w ramach strategii kwotowania dostaw. Projekt ten ma nieco szerszy zasięg, oddziaływuje on bowiem zarówno na czas i przestrzeń - dotyczy nie tylko bezpośrednio obszaru zakupu, ale również kształtuje poziom obsługi klienta dzięki zapewnieniu odpowiedniego zabezpieczenia procesu realizacji dostawy na potrzeby produkcji. O Ostatni rodzaj projektów to projekty o charakterze strategicznym. Takie projekty logistyczne oddziaływują nie tylko na sam dział logistyki, lecz także na firmę oraz na cały łańcuch dostaw. Mają one także charakter długookresowy; w przypadku niektórych projektów można mówić tutaj o czasie trwania takiego projektu do 30 lub nawet 50 lat… 4