Biologiczna ochrona roślin w rolnictwie ekologicznym Wojciech Pusz Zakład Fitopatologii i Mikologii Katedra Ochrony Roślin Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu oślinom uprawnym na świecie zagraża około 65 000 gatunków różnych szkodników, chorób (tych najwięcej bo ponad 50 000) i chwastów. by temu zaradzić ochrona roślin dysponuje następującymi metodami ograniczania liczebności agrofagów: etoda agrotechniczna etoda mechaniczna etoda fizyczna Carpovirusine Super SC Zgnilizna twardzikowa (Sclerotinia sclerotiorium) Contans XX Coniothyrium minitans Szara pleśń (Botrytis cinerea) Polyversum WP Pythium oligandrum Metoda biologiczna Metoda biologiczna polega na wykorzystaniu drapieżnych i pasożytniczych organizmów do ograniczania populacji agrofagów Biedronki Złotook Amblyseius spp. Skorki Bzygowate Biegaczowate Macrolophus caliginosus Mirical Orius insidiosus Orius System Encarsia formosa EN-Strip Encarsia System Trichogramma spp. Trichoplus Steinernema feltiae Steinernema System Bacillus thuringiensis – Bacillus thuringiensis var. tenebrionis poraża larwy wrażliwych ras chrząszczy stonkowatych, w tym skrzypionek, ale przede wszystkim stonki ziemniaczanej. – Bt Kurstaki jest szczepem najpowszechniej używanym, występuje pod postacią conajmniej 30 preparatów handlowych produkowanych przez ponad 12 głównych korporacji i wielu mniejszych producentów. Używany głównie do zwalczania szkodników z rzędu Lepidoptera. – Bt israelensis zabija larwy komarów i meszek. Jest stosowany w postaci formulacji wprowadzanych do zbiorników i cieków wodnych, metodą opryskiwania lub wlewu (Ekotech Pro 075 OF, Foray 04 UL, Thuricide 02 UL). Lecanicillium lecanii Pospolity gatunek grzyba, występujący w rejonach tropikalnych. Atakuje głównie różne gatunki czerwców, ale może powodować wysoką śmiertelność mszyc, mączlików, wciornastków i przędziorków w szklarniach. Beauveria bassiana Jeden z najbardziej pospolitych gatunków spotykanych na owadach, powoduje chorobę zwaną białą muskardyną. W formie biopreparatu stosowany w szklarniach, do zwalczania mączlików. Grzyb ten w niektórych latach może powodować naturalnie występujące epidemie w populacji owadów. Paecilomyces fumosoroseus Grzyb ten powoduje chorobę owadów nazywaną różową muskardyną. Porażony owad pokrywa się białą lub kremową grzybnią. W ostatnim okresie czasu prowadzi się intensywne badania nad wykorzystaniem tego gatunku do ograniczania występowania szkodników roślin uprawianych pod osłonami (Preferal). Arthrobotrys oligospora Ustilago trichophora 50 40 30 20 10 0 Porównanie liczebności roślin zdrowych i porażonych w różnych przedziałach wysokości rośliny zdrowe 80-100 100-120 120-140 140-160 >160 cm cm cm cm cm rośliny porażone 50 40 30 20 10 0 Porównanie liczebności roślin zdrowych i porażonych w różnych przedziałach długości wiązki korzeniowej rośliny zdrowe rośliny porażone 5-7 cm 7-10 cm >7 cm Liczba wiech występujace na roślinach zdrowych i chorych 50 40 30 20 10 0 rośliny zdrowe 1 do 2 3 do 6 >6 rośliny porażone Cechy nasion Rośliny chore Rośliny zdrowe masa tysiąca nasion (MTN) [g] energia kiełkowania [%] zdolność kiełkowania [%] średni czas kiełkowania jednego nasienia (w dniach) 0,9 1,4 9 31 16 71 10,6 9,6 Phomopsis amaranthicola 3/4 tyczki/hektar Dr inż. Wojciech Pusz 71 320 16 97 [email protected]