Spółki osobowe i kapitałowe prawa handlowego
advertisement
Data: Autor: 2016-10-25 Zespół wfirma.pl Spółki osobowe i kapitałowe prawa handlowego (cz.5) Ustawodawca w Kodeksie spółek handlowych wprowadził dwa typy spółek handlowych - spółki osobowe i kapitałowe. Wśród spółek osobowych wyróżniamy: spółkę jawną spółkę partnerską spółkę komandytową spółkę komandytowo-akcyjną Natomiast do spółek kapitałowych zaliczamy: spółkę akcyjną spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością Odnosząc się do skali prowadzonej działalności, można wskazać na fakt, iż podmioty realizujące największe przedsięwzięcia gospodarcze działają właśnie w formie spółek kapitałowych. Spółki osobowe i kapitałowe prawa handlowego - podmiotowość prawna spółek Spółki osobowe prawa handlowego należą do tzw. ułomnych osób prawnych, czyli jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, którym przepisy przyznały zdolność prawną. Taki charakter spółek osobowych wynika z art. 331 § 1 Kodeksu cywilnego i art. 8 Kodeksu spółek handlowych. Art. 331 § 1 Kodeksu cywilnego Do jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną, stosuje się odpowiednio przepisy o osobach prawnych. Art. 8 § 1 Kodeksu spółek handlowych Spółka osobowa może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywaną. 18-07-2017 1/4 Data: Autor: 2016-10-25 Zespół wfirma.pl Spółki osobowe są ułomnymi osobami prawnymi, biorącymi mimo to udział w obrocie prawnym, ze względu na przyznanie im przepisem szczególnym zdolności prawnej, czyli niektórych atrybutów osoby prawnej. W przypadku spółki osobowej tym przepisem jest powołany art. 8 Kodeksu spółek handlowych. Wynika z niego, że spółka osobowa może: nabywać we własnym imieniu własność nieruchomości i inne prawa, także prawa rzeczowe zaciągać zobowiązania pozywać i być pozywaną (tzw. zdolność sądowa) Spółka osobowa może także prowadzić przedsiębiorstwo pod własną firmą. Należy podkreślić, że chodzi tu o własną firmę, a więc firmę spółki, a nie wspólną firmę wspólników, co wynika z faktu posiadania przez spółkę osobową podmiotowości prawnej. Z kolei spółki kapitałowe są w pełni osobami prawnymi. W tym miejscu warto zwrócić uwagę na pojęcie spółki kapitałowej w organizacji. Takim mianem określana jest spółka kapitałowa, która funkcjonuje od momentu zawarcia umowy spółki do czasu jej zarejestrowania, czyli momentu, w którym spółka kapitałowa posiądzie osobowość prawną. Mimo tego przejściowego charakteru spółka kapitałowa w rejestracji może we własnym imieniu nabywać prawa, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywaną, może więc dokonywać ważnych czynności prawnych w obrocie gospodarczym. Zarejestrowana spółka kapitałowa jest kontynuatorką działań spółki w organizacji. Natomiast regulacje odnoszące się do spółek osobowych nie przewidują takiego rozwiązania, z czego wynika, że spółki osobowe mogą dokonywać ważnych czynności prawnych dopiero z datą wpisu do właściwego rejestru. Kwestia odpowiedzialności wspólników - spółki osobowe i kapitałowe prawa handlowego Co do zasady, wspólnicy spółki osobowej odpowiadają za jej zobowiązania całym swoim majątkiem. Jest to tzw. odpowiedzialność solidarna wynikająca z art. 22 § 2 i art. 31 § 1 Kodeksu spółek handlowych. Art. 22 § 2 Kodeksu spółek handlowych Każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką, z uwzględnieniem art. 31. Art. 31. § 1 Kodeksu spółek handlowych Wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna. 18-07-2017 2/4 Data: Autor: 2016-10-25 Zespół wfirma.pl Odpowiedzialność wspólnika spółki osobowej jest więc ukształtowana w ten sposób, że wierzyciel zostanie zaspokojony najpierw z majątku spółki, a jeżeli majątek spółki nie wystarcza na pokrycie długu, wówczas może egzekwować swą należność z majątków osobistych wspólników według zasad odpowiedzialności solidarnej. Jeżeli więc świadczenie wierzyciela spełni tylko jeden wspólnik, uzyskuje on prawo regresu względem pozostałych wspólników. Zasada ta najpełniej jest realizowana w spółce jawnej, natomiast w odniesieniu do pozostałych spółek doznaje ograniczeń. Na przykład w spółce partnerskiej pełna odpowiedzialność za zobowiązania spółki jest możliwa w drodze wyjątku, a ponadto do jej przyjęcia wymagana jest zgoda konkretnego wspólnika. Z kolei w spółkach kapitałowych zasadą jest, że odpowiedzialność ponoszą jej organy - zarząd spółki i rada nadzorcza (w spółce z o.o. może również komisja rewizyjna). Osoby te odpowiadają wobec spółki za szkody wyrządzone działaniem sprzecznym z prawem lub umową spółki. Wynika stąd, że nawet jeśli swoim działaniem wyrządzili szkodę spółce, ale działania te były zgodne z prawem i umową spółki, to nie ponoszą za niego odpowiedzialności. W przypadku odpowiedzialności wobec wierzycieli spółki ponoszą ją tylko członkowie zarządu i nie jest to odpowiedzialność odszkodowawcza, a odpowiedzialność za zaciągnięte zobowiązania. Spółki osobowe i kapitałowe prawa handlowego - podobieństwa Podstawowym wspólnym dla obu typu spółek elementów jest zawiązanie umowy spółki dla osiągnięcia określonego celu i współdziałanie w jego osiąganiu, w znacznej mierze poprzez wniesienie wkładów do spółki (element obligatoryjny), a obok tego wspólnicy mogą umówić się również na inny sposób współdziałania. Ustawodawca wobec spółek osobowych przyjął w Kodeksie spółek handlowych pewne rozwiązania odnoszące się do konstrukcji prawnej, które są właściwe spółkom kapitałowym. Zatem w pewnym stopniu spółki osobowe swoją strukturą są zbliżone do spółek kapitałowych. Wśród elementów kapitałowych, przejawiających się w konstrukcji spółek osobowych, należy wskazać na: 1. Możliwość zmiany postanowień umowy spółki osobowej bez zgody wszystkich wspólników, jeżeli pozwala na to umowa spółki. 2. Możliwość przeniesienia ogółu praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej (odpowiednik akcji lub udziału wspólnika spółki kapitałowej) na inną osobę, jeżeli umowa spółki przewiduje taką możliwość. Ustawodawca wymaga przy tym, by owo przeniesienie było dokonane po uzyskaniu zgody wszystkich pozostałych wspólników, chyba że wspólnicy wskażą inny sposób. Ustawodawca wskazuje na konsekwencje przeniesienia zobowiązań związanych z uczestnictwem wspólnika występującego ze spółki i zobowiązania samej spółki na wspólnika wstępującego, czyli tego, na którego rzecz zostaje dokonane przeniesienie. Zgodnie z regulacjami Kodeksu spółek handlowych wspólnik występujący i wstępujący ponoszą za wskazane zobowiązania solidarną odpowiedzialność, przy czym wobec wspólnika, który występuje, odnosi się to do zobowiązań, które postały w czasie, gdy był wspólnikiem spółki. 3. Możliwość ustanowienia organów w niektórych typach spółek osobowych, np. powołanie zarządu w spółce partnerskiej, powołanie rady nadzorczej w spółce komandytowo-akcyjnej, występowanie walnego zgromadzenia w spółce komandytowo-akcyjnej. 4. Możliwość ograniczenia odpowiedzialności wspólników za zobowiązania spółki osobowej. Takie ograniczenie jest możliwe w spółce komandytowej, komandytowo-akcyjnej i partnerskiej. Różnice - spółki osobowe i kapitałowe prawa handlowego Spółki osobowe i kapitałowe charakteryzuje wiele różnic, warto jednak zwrócić uwagę na te najdonioślejsze: 1. Osobową spółkę handlową może utworzyć co najmniej dwóch wspólników, natomiast dopuszczalne jest 18-07-2017 3/4 Data: Autor: 2016-10-25 Zespół wfirma.pl tworzenie jednoosobowych spółek kapitałowych, np. jednoosobowa spółka z o.o. 2. Z wyjątkiem spółki komandytowo-akcyjnej w odniesieniu do spółek osobowych niedopuszczalna jest zmiana ich osobowego składu, a ze względu na fakt, iż w spółkach kapitałowych pierwszorzędne znaczenie odgrywa kapitał, zmiany osobowe składu wspólników mogą następować bez przeszkód. 3. Odpowiedzialność wspólników spółek osobowych za zobowiązania spółki ma charakter osobisty, a w spółkach kapitałowych wspólnicy odpowiadają z wniesionych wkładów. 4. Reprezentacja spółki osobowej jest prowadzona przez jej wspólników, natomiast w spółkach kapitałowych są tworzone w tym celu organy, w których skład mogą też wchodzić osoby trzecie. © Copyright | Wszystkie prawa zastrzeżone 2006-2017 Web INnovative Software Sp. z o.o., Bolesława Krzywoustego 105/21 51-166 Wrocław, [email protected] KRS 0000342082, NIP 8982167294, Kapitał 60 000zł 18-07-2017 Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) 4/4
