Bliżej Geografii
advertisement
Przedmiotowy system oceniania Bliżej Geografii Gimnazjum część 1 Tematy lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca DZIAŁ 1 . MAPA Uczeń potrafi: 1 . Geograficzny punkt widzenia 2. Mapa źródłem informacji geograficznej 3. Skala mapy 4. Mapa i plan • definiować pojęcie geografia, środowisko przyrodnicze i geograficzne, • wymienić elementy środowiska przyrodniczego. • podać definicję mapy, • podać przykłady zastosowania mapy. • podać definicję skali, • porównać wielkość skal. • definiować elementy • podać powiązania między • omówić korelację • omówić główne środowiska przyrodnielementami środowiska geografii z innymi etapy rozwoju geografii, czego, podawać przykłady, przyrodniczego dziedzinami nauki, • scharakteryzować • podać źródła wiedzy • i geograficznego. • podać przykłady osiągnięć osiągnięcia geografii geograficznej. geografii jako nauki. jako nauki. • podać różnice między mapą a planem. • omówić rodzaje map. • wymienić i zdefiniować elementy mapy. • obliczać odległość rzeczywistą na podstawie mapy. • przeliczać odległości na podstawie różnych skal, • przeliczać wszystkie rodzaje skal. • analizować mapę i plan, • orientować mapę w terenie, • zdefiniować siatkę geograficzną i kartograficzną. • skonstruować prosty plan okolicy, obliczając skalę, • zdefiniować odwzorowanie. • omówić podstawowe elementy, cechy i rodzaje map. • omówić pojęcie generalizacji i jej roli w tworzeniu map, • obliczać skale na podstawie znajomości odległości. • omówić główne rodzaje odwzorowań, • podać przykłady odwzorowań umownych. • przedstawić rodzaje odwzorowań i ich zastosowań. • obliczać rzeczywiste powierzchnie, • obliczać skale na podstawie znajomości powierzchni. • rozpoznawać rodzaje odwzorowań na podstawie siatek kartograficznych, • analizować mapy i plany, korzystając z programów komputerowych. • rozpoznawać metody kartograficzne prezentacji treści na mapach. • wskazać kontynenty i oceany. • obliczać wysokość względną, • podawać nazwy metod kartograficznych. • charakteryzować rzeźbę na podstawie mapy. • wskazać na mapie półkulę północna i południową, wschodnią i zachodnią. • zdefiniować długość i szerokość geograficzną, • opisać cechy południków i równoleżników. • odczytać położenie punktów na mapie. 5. „Język" mapy • odczytać wysokość bezwzględną punktu. 6. Mapa świata 7. Współrzędne geograficzne • wskazać główne obiekty geograficzne na poszczególnych kontynentach. • odczytywać rzeźbę na podstawie poziomic, • opisywać środowisko na podstawie mapy. • wskazać położenie państw Europy. • odczytać położenie obszaru, • opracować trasę podróży, uwzględniając współrzędne geograficzne. • analizować mapy satelitarne. • wskazać położenie wielu obiektów geograficznych: przyrodniczych i politycznych. • wytyczyć trasę na podstawie GPS. DZIAŁ 2. KSZTAŁT I RUCHY ZIEMI Uczeń potrafi: 8. Ziemia we Wszechświecie • podać definicję planety i gwiazdy • wymienić kolejno planety Układu Słonecznego. 9. Kształt i rozmiary Ziemi • podać nazwę kształtu Ziemi, • podać długość promienia ziemskiego i równika. • określić kierunek i czas trwania ruchu obrotowego. 10. Ruch obrotowy Ziemi 1 1 . Rachuba czasu • odczytywać czas z map stref czasowych. • porównać cechy planety i gwiazdy, • wymienić cechy planet wewnętrznych i zewnętrznych. • przedstawić argumenty potwierdzające kulistość Ziemi. • opisać geocentryczny i heliocentryczny model budowy Wszechświata. • porównać model heliocentryczny i geocentryczny, • omówić fazy Księżyca. • omówić schemat zaćmienia Księżyca i Słońca. • porównać kształt kulisty i elipsoidalny. • omówić cechy geoidy. • podać zasadę wyznaczania geoidy. • omówić prędkość liniową i kątową ruchu obrotowego, • wymienić następstwa ruchu obrotowego. • rozróżniać pojęcia czasu miejscowego, strefowego i urzędowego. • scharakteryzować następstwa ruchu obrotowego. • przedstawić następstwa ruchu w powiązaniu z jego cechami. • omówić przyczyny i konsekwencje działania siły Coriolisa. • obliczać różnicę czasu miejscowego na podstawie różnicy długości geograficznej. • obliczać różnice wszystkich rodzajów czasu, • obliczać położenie na podstawie różnic czasu. • przedstawić zmianę czasu przy przekraczaniu południka 180°. Tematy lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Uczeń potrafi: 12. Ruch obiegowy Ziemi • zdefiniować ruch obiegowy Ziemi. • omówić cechy ruchu obiegowego, • podać daty początków pór roku, • podać daty największego i najmniejszego kąta padania promieni słonecznych w Polsce. 13. Strefy oświetlenia Ziemi • wymienić strefy oświetlenia Ziemi, • podać nazwę obowiązującego kalendarza. • podać cechy charakterystyczne, w tym zasięg stref oświetlenia Ziemi. 14. Zróżnicowanie temperatury powietrza na Ziemi • scharakteryzować troposferę, • obliczyć temperaturę średnią i amplitudę dobową i roczną. • zdefiniować niż i wyż atmosferyczny, oraz ciśnienie atmosferyczne i wiatr. • wymienić warstwy • analizować roczną atmosfery, amplitudę temperatury • omówić zależność powietrza. temperatury od szerokości geograficznej. • przedstawić ruch • scharakteryzować: pasaty, powietrza w układach monsuny, bryzę, barycznych na półkuli wiatr fenowy, północnej, • scharakteryzować • podać nazwy wiatrów cyrkulację powietrza i obszary ich w strefie występowania: pasaty, międzyzwrotnikowej. monsuny, bryza, fen. • rozróżnić podstawowe • przedstawić rodzaje • podać kąt nachylenia osi ziemskiej do płaszczyzny orbity, • omówić dzienną wędrówkę Słońca w różnych porach roku, w umiarkowanych szerokościach geograficznych. • opisywać oświetlenie Ziemi w ciągu roku w różnych szerokościach geograficznych, • obliczać kąt padania promieni słonecznych w dniach przesileń i równonocy w strefie umiarkowanej. Ocena bardzo dobra Ocena celująca • zdefiniować aphelium • odczytywać położenie i peryhelium. Słońca na tle gwiazdozbiorów Zodiaku, • omówić następstwa ruchu obiegowego. • obliczać kąt padania promieni słonecznych w dniach przesileń i równonocy w strefie międzyzwrotnikowej. • rozpoznawać położenie miejsca po dziennej wędrówce Słońca w dniach przesileń i równonocy. DZIAŁ 3. SFERY ZIEMI 15. Wiatr wieje i wieje... 16. Dlaczego pada? • wymienić warunki • omówić przyczyny • przedstawić mechanizm zróżnicowania powstawania temperatury powietrza na efektu cieplarnianekuli ziemskiej. go i problem dziury ozonowej. • omówić globalną • omówić wpływ cyrkulację powietrza, poszczególnych • wyjaśnić przyczyny rodzajów wiatrów na odchylania kierunków klimat. wiatrów. • wyjaśnić przyczyny • zdefiniować powstawania chmur i opadów. grupy chmur, • wskazać na Ziemi miejsca o największych i najmniejszych sumach opadów rocznych. opadów (konwekcyjne, orograficzne, frontalne), • przedstawić warunki, w których dochodzi do pustynnienia. zróżnicowania sum opadów rocznych i rocznego rozkładu opadów na świecie, • podać przyczyny powstania wskazanych pustyń świata. • analizować mapy synoptyczne. 17. Pogoda i klimat • definiować pogodę i klimat. • omówić elementy meteorologiczne i składniki klimatu. • analizować i konstruować wykresy klimatyczne. 18. Zróżnicowanie klimatyczne naszej planety • wymienić strefy klimatyczne. • omówić czynniki klimatotwórcze, • analizować wykresy klimatyczne. • podać zasięg stref klimatycznych, • konstruować wykresy klimatyczne. 19. Woda na Ziemi - hydrosfera • wymienić elementy hydrologiczne, • podać przykłady wykorzystania wody w życiu i gospodarce człowieka. • zdefiniować skałę, • podać główne grupy skał. • zdefiniować poszczególne elementy hydrologiczne. • opisać ruchy wody • analizować wpływ morskiej, prądów morskich na • podać przykłady typów środowisko wybrzeży, genetycznych jezior, • rozpoznawać na mapie • definiować pojęcia typy mórz. związane z siecią rzeczną. • wyjaśnić pojęcie • klasyfikować i omówić podział i rozpoznawać skały surowców mineralnych. wszystkich grup, podać ich zastosowanie. • omówić zjawiska na • omówić przyczyny granicach płyt litosfery, ruchu płyt litosfery, • wymienić główne • wymienić orogenezy, wydarzenia w podać rodzaje gór z poszczególnych przykładami i ich erach dziejów Ziemi. charakterystyczne cechy. 20. Co mamy pod nogami? Twardy jak skała 21. Litosfera • podać główne warstwy wnętrza Ziemi, • zdefiniować płytę litosfery i podać przykład. • podać i zaklasyfikować do głównych grup skał przykłady skał ważnych dla gospodarki. • omówić budowę litosfery, • wskazać płyty litosfery. • charakteryzować poszczególne strefy klimatyczne. wilgotność bezwzględną i względną, temperaturę punktu rosy, poziom kondensacji. • na podstawie zdjęć satelitarnych prognozować pogodę. • wskazywać zależność działalności gospodarczej człowieka od klimatu, • scharakteryzować klimat miasta. • analizować oceany pod względem zróżnicowania zasolenia, • rozpoznawać typy źródeł. • omówić metamorfizm i jego znaczenie. • omówić wydarzenia poszczególnych er, • omówić ruchy epejrogeniczne i izostatyczne. Tematy lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca DZIAŁ 4. RZEŹBIARZE LĄDÓW Uczeń potrafi: 22. Siły drzemiące we wnętrzu Ziemi • wymienić czynniki kształtujące rzeźbę powierzchni, • zdefiniować wulkanizm. • opisać i zdefiniować elementy budowy wulkanu. • podać przykłady wulkanów, • zdefiniować obszary sejsmiczne i asejsmiczne. • wskazać obszary sejsmiczne i występowania czynnych wulkanów na świecie. • dostrzegać zależności między granicami płyt litosfery i obszarami aktywności sejsmicznej i wulkanicznej 23. Rola wód w kształtowaniu krajobrazu • podać przykłady rzeźby ukształtowanej przez wodę. • scharakteryzować rzeźbotwórczą działalność rzeki w poszczególnych odcinkach (erozja, akumulacja). 24. Wędrujące wydmy • określić czynniki sprzyjające działalności wiatru. • wymienić elementy rzeźby w poszczególnych odcinkach biegu rzeki, • rozróżnić wybrzeża erozyjne i akumulacyjne. • zdefiniować akumulacyjną i erozyjną działalność wiatru, • podać przykłady form eolicznych. 25. Lodowce • zdefiniować lodowiec górski i kontynentalny, • podpisać elementy lodowca górskiego. • omówić warunki powstawania lodowców • podać przykłady form erozyjnej i akumulacyjnej lodowca górskiego i kontynentalnego. • omówić rzeźbotwórczą działalność morza, (abrazja, akumulacja), • podać przyczyny powstawania podstawowych typów wybrzeży. • omówić powstawanie • przedstawić wiatrowych form zróżnicowanie erozyjnych (wskutek wydm na świecie korazji, deflacji) i form i w Polsce. akumulacyjnych, • podać przykłady regionów aktywnej działalności wiatru. • charakteryzować formy • wskazać zasięgi polodowcowe lodowca zlodowaceń na świecie, górskiego i podając przykłady kontynentalnego, podając współczesnych form przykłady. polodowcowych. • klasyfikować formy eoliczne, • rozpoznawać wydmy: paraboliczną i barchan. Dodatkowo, na początku roku szkolnego 1 lekcja organizacyjna oraz po każdym dziale powtórka i sprawdzian. • wskazać nieczynne wulkany w Polsce, podając czas ich aktywności, • przygotować opisy wybuchów wulkanów w czasach historycznych. • omówić powstawanie atoli, • omówić rozwój polskiego wybrzeża.
