Peelingi lekarskie

Peelingi lekarskie -
wskazania, przeciwwskazania i
powikłania
Grażyna Broniarczyk-Dyła
Klinika Dermatologii Ogólnej, Estetycznej i
Dermatochirurgii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
Rys historyczny rozwoju peelingu


peelingi były znane już w czasach starożytnych - stosowano
tłuszcze zwierzęce, sól, alabaster, kąpiele w kwaśnym mleku
1882 rok - niemiecki dermatolog P.G. Unna zastosował po raz
pierwszy w peelingach: kwas salicylowy, rezorcynę, fenol i
kwas trójchlorooctowy

pod koniec lat 70-tych Van Scott i Yu wykazali korzystne
działanie alfa-hydroksykwasów w zaburzeniach keratynizacji

w ostatnim okresie zaczęto stosować połączenia różnych
typów peelingów tj. mechanicznych, fizycznych i chemicznych
Peeling lekarski
Peelingi lekarskie polegają na złuszczeniu zmian
chorobowych i/lub wad kosmetycznych
znajdujących się w naskórku lub naskórku i
skórze właściwej
Lekarz prowadzący dokonuje wyboru rodzaju
peelingu, uwzględniając istniejący problem
dermatologiczny i oczekiwania pacjenta
Bardzo istotne jest doświadczenie lekarza i
technika wykonywania zabiegu
Wskazania do wykonywania
peelingów
I. Objawy posłonecznego starzenia się skóry:
 rogowacenie słoneczne
 elastoza posłoneczna
II. Zaburzenia barwnikowe

melazma

plamy soczewicowate starcze

przebarwienia słoneczne, pozapalne

piegi
Wskazania do wykonywania
peelingów c.d.
III. Zmarszczki
 posłoneczne
 mimiczne
IV. Inne
 powierzchowne blizny
 brodawki płaskie
 rozszerzone ujścia gruczołów łojowych i
łojotok
 trądzik pospolity (łagodny i umiarkowanie
nasilony bez zmian zapalnych)
 blizny po ospie i trądziku pospolitym
Przeciwwskazania do wykonywania
peelingów








rozszerzone naczynia krwionośne (teleangiektazje)
skłonność do powstawania keloidów
zakażenia wirusowe (opryszczka)
nadżerki, zadrapania, zmiany ropne
ciemne zabarwienie skóry
liczne znamiona melanocytowe
leczenie ogólne retinoidami lub okres krótszy niż 6
miesięcy od zakończenia terapii
brak możliwości wyegzekwowania ochrony
przeciwsłonecznej po zabiegu
Ze względu na głębokość penetracji
peelingi dzielimy na:

bardzo powierzchowne - do warstwy ziarnistej naskórka

powierzchowne - naskórek i warstwa brodawkowa skóry właściwej

średnio-głębokie - powierzchowne części warstwy siateczkowej

głębokie - środkowe części warstwy siateczkowej
Złuszczanie samej warstwy rogowej naskórka określa się
„ złuszczaniem kosmetycznym”
Peeling powierzchowny






α-hydroksykwasy
β-hydroksykwasy
TCA 10-20% do 35%
rezorcyna
tretinoina 0,05-1%
roztwór Jessnera
Peeling średnio-głęboki




40 – 50% TCA
kwas pirogronowy
fenol
35 % kwas trójchlorooctowy z
roztworem Jessnera, kwasem
glikolowym lub suchym lodem
(peelingi złożone)
Peeling głęboki


fenol Bakera- Gordona
mieszanina:
70% kwas glikolowy + 35% TCA
Peelingi dzielimy również na:

mechaniczne

fizyczne

chemiczne

mieszane
Peeling mechaniczny
Mikrodermabrazja
(kremy, żele, urządzenia mechaniczne)
ścieranie samego naskórka
Dermabrazja (urządzenia mechaniczne)
ścieranie samego naskórka lub naskórka i górnych
warstw skóry właściwej do granicy warstwy brodawkowej
i siateczkowej
Peeling fizyczny
Może być wykonany przy zastosowaniu:
•
•
•
•
•
•
zamrażania CO2
podtlenku azotu
ciekłego azotu
lasera ErbYAG, CO2 - odparowanie powierzchownych warstw
skóry. Krótszy czas zabiegu, proces gojenia nie ulega jednak
skróceniu
koablacja
Tlen z wodą pod ciśnieniem ok. 6 atmosfer - aparat Jeet
Peel
Jet Peel 2
strumień wody i tlenu
delikatnie usuwa
powierzchowne warstwy
naskórka
Prędkość strumienia:
200 m/sek
Wielkość kropelki:
200 mikronów
Peeling chemiczny
Najczęściej wykorzystywany rodzaj
peelingów w lecznictwie
dermatologicznym
Peeling chemiczny polega na stosowaniu
różnych związków chemicznych o
właściwościach złuszczających
Peeling chemiczny
W peelingach chemicznych znajdują zastosowanie:







rezorcyna
fenol
kwas trójchlorooctowy
α-hydroksykwasy - kwasy owocowe - AHAs
β-hydroksykwasy - kwas salicylowy
retinoidy
roztwór Jessnera
Rezorcyna

izomer katecholu i hydrochinonu

jej działanie na skórę polega na rozrywaniu wiązań
wodorowych keratyny


w stężeniu
1-2 % działa keratoplastycznie i ściągająco
5 % działa odkażająco
10-20 % działa złuszczająco i keratolityczne
usuwa przebarwienia i małe blizny
wchodzi w skład preparatów złożonych
Preparaty zawierające rezorcynę




Golden Peel (rezorcyna, siarka)
Golden Peel Plus (Golden Peel + roztwór Jessnera)
Pasta Unny (rezorcyna, pasta cynkowa, ichtiol,
wazelina)
Roztwór Jessnera
Fenol






bardzo szybko wchłania się z powierzchni skóry
wywołuje natychmiastową koagulację keratyny w obrębie
naskórka, zapobiegając jego dalszej penetracji w skórę
w stężeniu 1% działa bakteriostatycznie, w wyższych
bakteriobójczo
w stężeniu < 30% działa słabiej i powierzchownie, co powoduje
równomierne złuszczenie naskórka
w stężeniach 50-55% powoduje keratolizę, co zwiększa jego
penetrację
związek silnie toksyczny, przy dłuższym stosowaniu i na większe
powierzchnie skóry, może powodować uszkodzenie nerek i
wystąpienie ogólnych objawów toksycznych
Preparaty zawierające fenol

peeling Bakera-Gordon

Exoderm Lift
Kwas trójchlorooctowy - TCA

pochodna kwasu octowego

jest higroskopijny

jest najsilniej działającym kwasem organicznym

jest nietoksyczny, nie powoduje odczynów alergicznych


do wywołania całkowitej martwicy naskórka przy
jednorazowej aplikacji niezbędne jest minimum 30% jego
stężenie
wyższe stężenia 40% i 50% powodują martwicę naskórka
i zmiany w obrębie skóry właściwej sięgające do warstwy
siateczkowatej
Mechanizm działania TCA




zmniejsza przepuszczalność naczyń włosowatych
obrzęk skóry nie występuje lub jest niewielki
stan zapalny skóry jest słabo nasilony
proces gojenia skóry po zabiegu rozpoczyna się „od dna”,
czyli od przydatków
Tzw. remodeling, czyli przebudowa kolagenu skóry może
trwać przez kilka miesięcy
Głębokość penetracji TCA w skórze manifestuje się
zblednięciem złuszczającego się naskórka
TCA nałożone na skórę zobojętnia się samoistnie w
ciągu 15 sek., w wyniku wytrącania się białek
Preparaty zawierające kwas
trójchlorooctowy




TCA
TCA
TCA
TCA
(15%,25%,35%) - płyn
Topix peel (35-50%) - płyn
(10-50%) - płatki
lotion (20%,30%)
ALFA-HYDROKSYKWASY –
KWASY OWOCOWE
Alfa-hydroksykwasy (AHAs), zwane kwasami owocowymi :



należą do związków organicznych, charakteryzujących się
obecnością grupy hydroksylowej i karboksylowej, które
znajdują się w stosunku do siebie w pozycji alfa
obecne są głównie w owocach i innych naturalnych
produktach
wpływają na naskórek, skórę właściwą i mieszki włosowe
Efekt działania
alfa-hydroksykwasów zależy od :

rodzaju użytego kwasu

jego stężenia

pH

biodostępności

rodzaju podłoża

czasu ekspozycji

ilości zastosowanych zabiegów

stanu skóry przed zabiegiem
Mechanizm działania AHAs:
najniższe stężenia:


oddziaływują na warstwę rogową naskórka
powodują zmniejszenie spójności korneocytów głównie w
niższych pokładach warstwy rogowej
wyższe stężenia

zmniejszają wzajemne przyleganie korneocytów

zmniejszają przeznaskórkową utratę wody –TEWL
(zmniejszenie nadmiernego rogowacenia naskórka)
najwyższe stężenia AHAs

powodują całkowitą utratę połączeń między korneocytami i
epidermolizę naskórka
Działanie alfa-hydroksykwasów




wpływają na różne etapy keratynizacji
modyfikują wiązania jonowe poprzez hamowanie enzymów biorących
udział w ich powstawaniu takich jak : m.in. transferaza siarczanowa,
fosfotransferazy i kinazy
następuje zmniejszenie liczb elektroujemnych grup siarczanowych i
fosforanowych w wewnętrznej ścianie korneocytów, co zmniejsza
działanie sił przyciągania wewnętrznego
chelatują jony wapnia z komórek naskórka, co wpływa na
opóźnienie ich różnicowania i powoduje efekt wygładzenia skóry
Dłuższe stosowanie AHAs wpływa
pobudzająco na skórę właściwą
W skórze właściwej dochodzi do:

aktywacji fibroblastów, makrofagów i komórek tucznych

zwiększenia produkcji glikozoaminoglikanów, kolagenu i
elastyny


remodelingu, tj. stymulacji fibrolastów , które produkują
czynniki wzrostu dla substancji podstawowej skóry
właściwej, kolagenu i elastyny
donosi się również o możliwości modulacji cytokin przez
AHAs i zwiększeniu zjawiska apoptozy
Alfa-hydroksykwasy charakteryzują
się także :



właściwościami zmiękczającymi
poprawiają stan nawilżenia skóry
niskie ich stężenia ułatwiają przezskórne przenikanie
substancji biologicznie czynnych
Alfa-hydroksykwasy
stosowane w peelingach




Kwas
Kwas
Kwas
Kwas



glikolowy
pirogronowy
migdałowy
mlekowy
kwas maleinowy
kwas cytrynowy
kwas winowy
KWAS GLIKOLOWY






jest otrzymywany z trzciny cukrowej
ma najkrótszy łańcuch węglowy
jest nietoksyczny
stosowany w stężeniach 5-70%
w stężeniu 5-10% redukuje spójność korneocytów,
w wyższych stężeniach powoduje epidermolizę
wygładza naskórek, aktywuje syntezę kolagenu,
elastyny i glikozoaminoglikanów
Preparaty zawierające kwas
glikolowy








Glicopeel classic żel złuszczający (70%)
Wolne kwasy glikolowe (25%,50%,70%)- płyn
Exfolderm lotion (50%,70%)- żel
Aesthetico peel nr 3 (30%,50%,65%)- żel
Aesthetico peel nr 4 (50%,60%,70%)- żel
NeoStrata żel AHA 15%
Skin Renewal Peel (20%,35%,50%,70%)- płyn
Topix (30%,50%,70%)- płatki
KWAS PIROGRONOWY









występuje w sfermentowanych owocach i occie
stosowany w stężeniach : 40%, 50% i 60%
działa bakteriostatycznie, sebostatycznie,
komedolitycznie
zmniejsza przyleganie pomiędzy korneocytami
powodując scieńczenie warstwy rogowej
stymuluje produkcję kolagenu
wygładza skórę
spłyca drobne zmarszczki
rozjaśnia przebarwienia
ma właściwości fotouczulające
KWAS PIROGRONOWY c.d.


w stężeniach < 50%- pozostawiony na skórze krócej
niż 1-2 min pozwala na wykonanie peelingu
powierzchownego
w stężeniach > 50%- szybciej penetruje w głąb skóry
stosowany przez dłuższy okres czasu lub w kilku
warstwach - daje efekt zbielenia "frost„ , który
określa poziom penetracji warstwy brodawkowej
Działanie kwasu pirogronowego zależy od rodzaju i
ilości stosowanego rozpuszczalnika
Preparaty zawierające kwas
pirogronowy

Enerpeel PA (50%)

Perfarma Pyruvic Peel (40%,50%,60%)
KWAS MIGDAŁOWY






inaczej fenoksyoctowy, otrzymywany podczas
hydrolizy ekstraktu z gorzkich migdałów, ma większą
cząsteczkę niż kwas glikolowy, pH 2.0
stymuluje syntezę kolagenu i elastyny,
aktywuje regenerację komórek
działa keratolitycznie, antybakteryjnie
reguluje wydzielanie łoju i koloryt skóry
zmniejsza drobne zmarszczki
KWAS MIGDAŁOWY c.d.


nie indukuje przebarwień pozapalnych, które mogą
pojawiać się u pacjentów z fototypem III-IV po
zastosowaniu kuracji kwasem glikolowym lub
retinoidami
polecany dla skóry wrażliwej, nietolerującej AHAs o
niższej masie cząsteczkowej, które mogą penetrować
głębiej i bardziej podrażniać
Preparaty zawierające kwas
migdałowy



Mandelac żel złuszczający (50%)
Mandelac – roztwór alkoholowy (50%)
Mandel 50 (50%)
KWAS MLEKOWY






kwas alfa-hydroksypropionowy
otrzymywany z kwaśnego mleka, kiszonej kapusty
pomaga utrzymać pH skóry, jest często stosowany
jako związek buforujący
jest składnikiem naturalnych związków nawilżających
występujących w skórze
hamuje tyrozynazę
stosowany głównie w peelingach złożonych
Beta – hydroksykwasy najczęściej
stosowane w peelingach

Kwas salicylowy
KWAS SALICYLOWY

otrzymywany z liści brzozy, kory wierzby

jest rozpuszczalny w tłuszczach naskórkowych

reguluje wydzielanie łoju

w stężeniach 1-20% wykazuje działanie keratoplastyczne,
w stężeniu powyżej 20% keratolityczne

ma działanie antyseptyczne i przeciwzapalne

zwiększa penetrację związków aktywnych

może być stosowany w połączeniu z kwasem azelainowym
Preparaty zawierające kwas
salicylowy


Salipeel (25%)
Salipeel ampułki (30%)
KWAS AZELAINOWY
 jest to naturalnie występujący nasycony 9-węglowy kwas
dwukarboksylowy, występujący w ziarnach zbóż
 działa :
•
•
•
•
bakteriostatycznie
bakteriobójczo
przeciwzapalnie
keratolitycznie
 hamuje syntezę DNA w obrębie pobudzonych melanocytów
oraz aktywność enzymów mitochondrialnych wchodzących w
skład łańcucha oddechowego, przez co zmniejsza
przebarwienia pozapalne
Preparat zawierający kwas
azelainowy

Azelac- żel złuszczający (25% kwas
azelainowy , 2% wyciąg z ostu)
RETINOL

stymuluje odbudowę prawidłowego naskórka

działa złuszczająco, ułatwia opróżnianie
zaczopowanych gruczołów łojowych

stymuluje odbudowę włókien kolagenowych,
oraz pobudza syntezę glikozaminoglikanów

działa antyoksydacyjnie
MECHANIZM DZIAŁANIA
RETINOIDÓW


retinoidy za pośrednictwem receptorów łączą się z
jądrami komórek, następuje synteza nowego mRNA ,
co wpływa na budowę i metabolizm białek: kolagenu,
elastyny i keratyny
w skórze właściwej widoczne są zmiany w
fibroblastach i śródbłonkach naczyniowych, następuje
remodulacja włókien kolagenowych i eliminacja
uszkodzonych
ROZTWÓR JESSNERA
W skład roztworu Jessnera wchodzą:




rezorcyna
kwas salicylowy
85% kwas mlekowy
etanol
MECHANIZM DZIAŁANIA
ROZTWORU JESSNERA

zawarte w roztworze składowe usuwają zaburzenia
przebiegające z hiperkeratozą oraz wykazują działanie
złuszczające

połączenie rezorcyny z kwasem salicylowym i kwasem
mlekowym obniża toksyczność rezorcyny, a jednocześnie
zwiększa właściwości keratolityczne
Miejscowo zastosowany roztwór Jessnera wywołuje
zmiany w naskórku podobne do tych, jakie obserwuje
się po zastosowaniu retinoidów
Dlatego chętnie jest stosowany u pacjentów
źle tolerujących retinoidy
Preparaty zawierające roztwór
Jessnera


Topix peel – płyn Jessnera
Combes’ Peel
KWAS KOJOWY


otrzymywany z grzybów gatunku Aspergillus
hamuje 3-monooksygenazę tyrozynową działając
rozjaśniająco

chelatuje sole miedzi

wychwytuje jony żelaza

zapobiega powstawaniu wolnych rodników

działa antybakteryjne

najczęściej stosowany jest w stężeniach od 3 do 6%
Właściwości ekstraktów roślinnych
stosowanych w peelingach
EKSTRAKT Z MORWY



hamuje aktywność tyrozynazy
działa antyoksydacyjnie, wychwytując wolne rodniki
stymuluje fosforylację białek dostarczających komórce energię niezbędną
do jej funkcjonowania oraz syntezy kolagenu
EKSTRAKT Z MĄCZNICY LEKARSKIEJ


hamuje aktywność tyrozynazy
działa antyoksydacyjnie dzięki obecności arbutyny
PEELINGI CHEMICZNE ZŁOŻONE
W peelingach złożonych wykorzystuje się kojarzenie alfa-hydroksykwasów z :

innymi alfa-hydroksykwasami

kwasem trójchlorooctowym

beta-hydroksykwasami

roztworem Jessnera

innymi substancjami tj. (rezorcyna, kwas kojowy, kwas fitowy, kwas
tioglikolowy, aloes, nikotynamid, witaminy A, C, E, ekstrakty z mącznicy
lekarskiej, morwy białej)
Peelingi złożone
KWAS GLIKOLOWY
Glicopeel K
(33% kwas glikolowy,10% kwas cytrynowy, 10% kwas
kojowy,9% kwas mlekowy, 5% kwas salicylowy, wyciąg z kory
wierzby i mącznicy lekarskiej)
Glikopeel KH (20% kwas mlekowy, 15% kwas glikolowy, 10% kwas cytrynowy,
10% kwas salicylowy, 2% hydrochinon)
Glikopeel S (20% kwas mlekowy, 15% kwas glikolowy, 10% kwas cytrynowy,
10% kwas salicylowy)
KWAS MIGDAŁOWY
Mandel Plus (kwas migdałowy, kwas fitowy, kwas tioglikolowy)
Almond 50 (50% kwas migdałowy, kwas fitowy, EDTA, glikol
propylenowy)
Almond Plus (70% kwas migdałowy, kwas fitowy, glikol propylenowy)
Peelingi złożone
KWAS MLEKOWY
Melaspeel K (14% kwas mlekowy, 12% kwas cytrynowy, 5% kwas kojowy,
2% kwas salicylowy)
Melaspeel KH (10% kwas mlekowy, 10% kwas cytrynowy, 5% kwas kojowy,
2% hydrochinon, 2% kwas salicylowy)
Melaspeel R (14% kwas mlekowy, 14% rezorcynol, 5% kwas
kojowy, 2% hydrochinon, 2% kwas salicylowy)
Melaspeel J (14% rezorcynol, 14% kwas salicylowy
10% kwas mlekowy)
Melaspeel J2 (25% rezorcynol, 15% kwas salicylowy,10% kwas
mlekowy, 5% kwas cytrynowy)
Retises CT
(15% kwas mlekowy, 2% retinol + substancje poprawiające
penetrację)
Peelingi złożone
KWAS SALICYLOWY
Salipeel plus (25% kwas salicylowy,15% kwas azelainowy, ekstrakt z
zielonej herbaty)
Aesthetico Peel Nr 2 (5-20% kwas salicylowy, 5-15% kwas glikolowy)
Inne peelingi złożone









GlyKoPeel
(kwas glikolowy, kojowy, ekstrakt z mącznicy lekarskiej,
ekstrakt z morwy białej, witaminy A, C, E )
Easy peel
(kwas trójchlorooctowy, askorbinowy i cytrynowy)
Easy phytic peel (ester niozytolu, kwas mlekowy, migdałowy i glikolowy)
Yellow Peel (kwas retinowy, azelainowy, fitowy, kojowy, wyciąg z rumianku)
HPP - efektywny peeling (kwas glikolowy, kwas octowy, pirogronowy)
Unideep (TCA)
Weekend Peel (kwas mlekowy, undecylenowy, salicylowy, rezorcyna, sól z
Morza Martwego, woda utleniona, aloes, proszek z gąbki
koralowej)
Blue Peel (chemabrazja kolorowa) (TCA, niebieski wskaźnik barwny, który
pokazuje głębokość penetracji kwasu)
Only Touch Peel (TCA, kwas cytrynowy, askorbinowy, ester niozytolu)
GlyKoPeel





kwas glikolowy
kwas kojowy
ekstrakt z mącznicy lekarskiej
ekstrakt z morwy białej
witaminy A, C, E
Yellow Peel
Jest najnowszym i najmniej inwazyjnym peelingiem
chemicznym.

wykonany kilkakrotnie daje efekt porównywalny z
peelingami średnio-głębokimi

usuwa warstwę naskórka na różnych poziomach

można go stosować do różnego rodzaju uszkodzeń
Yellow Peel
Peeling działa złuszczająco poprzez:


kwas retinowy (o wysokim stężeniu)
dzięki trzem innym substancjom
(kwas azaleinowy, kwas fitowy i kwas kojowy) spełnia
również funkcję:
blokady endogennej syntezy melaniny
Yellow Peel
Wskazania do wykonania Yellow Peel:


przebarwienia potrądzikowe i posłoneczne
usuwanie zmarszczek powierzchownych, leczenie
łagodnych postaci trądzika
Po zabiegu skóra złuszcza się nieznacznie przez 2-3
dni, nie zakłócając normalnego trybu życia
Weekend Peel
Średnio-głęboki peeling na bazie składników
naturalnych i chemicznych zawierający:








kwas mlekowy
kwas undecylenowy
kwas salicylowy
rezorcynę
sól z Morza Martwego
wodę utlenioną
aloes
proszek gąbki koralowej
High Potency Peel - efektywny
peeling
Efektywny Peeling jest zalecany dla osób, u których
uprzednio z powodzeniem stosowano preparat z 70 %
kwasem glikolowym bez nasilonych objawów ubocznych
Preparat działa szybciej i silniej niż standardowy preparat
do peelingu z 70 % kwasem glikolowym
High Potency Peel - efektywny
peeling
Skład:





70%
4%
0.5%
1.5%
1%
kwas glikolowy
kwas octowy
kwas pirogronowy
pirogronian etylu
glikol propylenowy
BLUE PEELCHEMABRAZJA KOLOROWA
PEELING KONTROLOWANY:

płytki

średnio-głęboki

głęboki
BLUE PEELCHEMABRAZJA KOLOROWA
Skład:
 TCA
 niebieski wskaźnik barwny, który pokazuje głębokość
penetracji kwasu
Wskazania:
 zaburzenia barwnikowe
 posłoneczne zmarszczki
 płytkie blizny
 zaskórniki
 rozszerzone ujścia gruczołów łojowych
Exoderm Lift

peeling głęboki- zwany liftingiem bez skalpela

podstawowe składniki – fenol, rezorcyna, kwas
cytrynowy, naturalne oleje

wykonuje się go w warunkach szpitalnych pod opieką
anestezjologa

można go wykonywać tylko w obrębie skóry twarzy
Wskazania: głębokie blizny, zmarszczki, przebarwienia
Etapy gojenia skóry po peelingach
chemicznych:





koagulacja i stan zapalny
naskórkowanie
ziarninowanie
angiogeneza
przebudowa kolagenu
Powikłania po peelingach










zaburzenia barwnikowe
infekcje bakteryjne, wirusowe
osutka trądzikopodobna
reakcje alergiczne
zbyt długo utrzymujący się odczyn pozapalny
świąd
teleangiektazje
blizny
ból
obrzęk
Preparat przeznaczony do
przeprowadzania peelingów w
warunkach domowych
Peel Microabrasion, który zawiera 4 składowe:




krem z kryształami tlenku glinu
4%kwas glikolowy i 0,5% kwas mlekowy
roztwór neutralizujący o działaniu łagodzącym
krem z 3% witaminą C
Dziękuję za uwagę