Temat: Historia i kultura starożytnej Grecji. Historia starożytnej Grecji
advertisement
Temat: Historia i kultura starożytnej Grecji. Historia starożytnej Grecji zaczęła się w XV w. p.n.e. gdy rozkwitła kultura minojska, a skończyła w II w. p.n.e. gdy Grecja została podbita przez Rzym. Dzielimy ją na sześć epok: minojską, mykeńską, wieki ciemne, archaiczną, klasyczną i hellenistyczną. - epoka kultury minojskiej, najstarsza cywilizacja za ziemiach greckich rozwinęła się na Krecie, najsłynniejszym jej zabytkiem jest pałac w Knossos; nazwa wzięła się od mitycznego króla Minosa, który nie chcąc zabić swego syna Minotaura kazał genialnemu inżynierowi Dedalowi zbudować dla niego labirynt, - epoka kultury mykeńskiej zaczęła się gdy lud Achajów stworzył w Grecji wielkie państwo ze stolicą w mieście Mykeny; mitycznym królem Achajów był Agamemnon, który z pomocą Odyseusza i konia trojańskiego podbił bogatą Troję (Ilion), - epoka wieków ciemnych to bardzo słabo znana okres, w trakcie którego Grecja rozpadła się na dziesiątki małych miast-państw; polis często wojowały miedzy sobą, ale mimo to zachowały wspólny język, religię, zwyczaje i świadomość, że wszyscy są Hellenami, a Hellada jest ich wspólną ojczyzną, - epoka archaiczna zaczęła się w 776 r. p.n.e. gdy Hellenowie zainicjowali piękną tradycję, by na część Zeusa i innych bogów, raz na 4 lata (czyli raz na olimpiadę) przerwać wojny i spotkać się w Olimpii na igrzyskach, gdzie najlepsi sportowcy rywalizowali o wieniec laurowy; w epoce archaicznej Likurg stworzył militarny ustrój Sparty, a Ateńczycy ukształtowali u siebie ustrój demokratyczny, - epoka klasyczna to V i IV w. p.n.e., czyli okres największego rozkwitu starożytnej Grecji, w tym czasie nastąpiły najdonioślejsze wydarzenia takie jak: - wielkie wojny z Persją (sukces Ateńczyków pod Maratonem w 490 r. p.n.e. i poświęcenie Leonidasa pod Termopilami) - rozkwit Aten jako najbogatszej i najpiękniejszej z wszystkich polis - rządy Peryklesa w Atenach i budowa Partenonu na Akropolu - wojna peloponeska, w której Sparta pokonała potężne Ateny - kolonizacja grecka w basenie Morza Śródziemnego (najsłynniejsze kolonie to Syrakuzy na Sycylii oraz Bizancjum nad Cieśniną Bosfor) - podporządkowanie Grecji przez Filipa II z Macedonii, a następnie podbój Persji pod wodzą Aleksandra Wielkiego dzięki zwycięstwie w wielkiej bitwie pod Gaugamelą w 331 r. p.n.e. - epoka hellenistyczna zaczęła się gdy po podbojach Aleksandra Wielkiego artyści i uczeni z Grecji rozpowszechnili kulturę helleńską na całym Bliskim Wschodzie, a tamtejszym ludom tak zaimponowała, że zaczęli masowo uczyć się języka greckiego; hegemonia kultury greckiej trwała aż do średniowiecza. Filozofowie: Sokrates – ojciec etyki, czyli rozważań o tym co jest moralnie dobre, Platon – uczeń Sokratesa, główne dzieła to „Dialogi” i „Państwo”, Arystoteles – uczeń Platona, nauczyciel Aleksandra Wielkiego, autor mnóstwa dzieł, które razem tworzą wielki zbiór pt.: „Corpus Aristotelicum". Uczeni: Tales – autor „twierdzenia Talesa”, które umożliwiło zmierzenie wysokości egipskich piramid, Pitagoras – autor „twierdzenia Pitagorasa”, czyli” a 2+b2=c2, Archimedes – autora „prawa Archimedesa”: ciało zanurzone w cieczy traci na wadze tyle, ile waży wyparta przez to ciało ciecz, Hipokrates – ojciec medycyny, autor „przysięgi Hipokratesa”, którą musieli składać wszyscy jego uczniowie, Herodot – ojciec historii, autor pierwszej książki historycznej pt.: „Dzieje”, Klaudiusz Ptolemeusz – geograf, autor map i teorii geocentrycznej (tzw. teorii ptolemejskiej, którą w XVI w. obalił Mikołaj Kopernik swoją teorią heliocentryczną, czyli kopernikańską). Artyści: Homer – niewidomy poeta, autor „Iliady” i prawdopodobnie także „Odysei”, Sofokles – największy dramatopisarz starożytności, autor tragedii „Król Edyp” i „Antygona”, Myron – autor rzeźby ukazującej sportowca zamachującego się do rzutu dyskiem pod tytułem „Dyskobol”, Fidiasz – autor monumentalnych posągów: „Zeusa Olimpijskiego” w Olimpii i „Ateny” w Partenonie w Atenach, Trzy słynne anonimowe rzeźby: Nike z Samotraki, Wenus z Milo i Grupa Laokoona. Architektura: - styl dorycki, joński i koryncki, - Partenon na Akropolu w Atenach, - Teatr Dionizosa u podnóża Akropolu, - świątynia Artemidy w Efezie, największa świątynia w Grecji, - Kolos Rodyjski, czyli wielka statua boga Heliosa na wyspie Rodos, - Latarnia morska koło portu w Aleksandrii. PAŁAC W KNOSSOS NA KRECIE RUINY PAŁACU W KNOSSOS NA KRECIE BRAMA LWIC W MYKENACH ZŁOTA MASKA AGAMEMNONA ŚWIĄTYNIA ZEUSA W OLIMPII ZAPASY W OLIMPII BIEG OLIMPIJSKI NA GRECKIEJ WAZIE DYSCYPLINY NA ANTYCZNYCH IGRZYSKACH OLIMPIJSKICH SELEKCJA DZIECI W SPARCIE POBÓR DZIECI DO WOJSKA W SPARCIE GRECKA FALANGA ATENY W CZASACH PERYKLESA SPORY POLITYCZNE NA ATEŃSKIEJ AGORZE BITWA POD MARATONEM – 490 r. p.n.e. ATENY POWIADOMIONE O ZWYCIĘSTWIE POD MARATONEM KRÓL LEONIDAS I 300 SPARTAN W BITWIE POD TERMOPILAMI POMNIK KRÓLA LEONIDASA AKROPOL W ATENACH PARTENON NA AKROPOLU POSĄG ATENY W PARTENONIE WYRZEŹBIONY PRZEZ FIDIASZA PERYKLES WOJNA PELOPONESKA – ATENY KONTRA SPARTA WOJNA PELOPONESKA – ATENY KONTRA SPARTA KOLONIZACJA GRECKA I FENICKA ALEKSANDER WIELKI I BUCEFAŁ MACEDOŃSKA FALANGA ALEKSANDRER WIELKI PODBIJA PERSJĘ SOKRATES, PLATON I ARYSTOTELES ŚMIERĆ SOKRATESA TALES PITAGORAS (a2 + b2 = c2) ARCHIMEDES („Eureka!”) ARCHIMEDES („Nie niszcz moich kół!”) HIPOKRATES („Przysięga Hipokratesa”) MAPA ŚWIATA WEDŁUG HERODOTA MAPA ŚWIATA WEDŁUG KLAUDIUSZA PTOLEMEUSZA MAPA NIEBA WEDŁUG KLAUDIUSZA PROLEMEUSZA (teoria geocentryczna) HOMER KRÓL EDYP I ANTYGONA – BOHATEROWIE SOFOKLESA „DYSKOBOL” MYRONA „ZEUS OLIMPIJSKI” FIDIASZA NIKE Z SAMOTRAKI WENUS Z MILO GRUPA LAOKOONA STYL DORYCKI STYL JOŃSKI STYL KORYNCKI TEATR DIONIZOSA PRZY AKROPOLU TEATR DIONIZOSA PRZY AKROPOLU ŚWIĄTYNIA ARTEMIDY W EFEZIE KOLOS BOGA HELIOSA NA RODOS LATARNIA MORSKA FERAONA PTOLEMEUSZA W ALEKSANDRII
