Temat: Historia i kultura starożytnej Grecji. Historia starożytnej Grecji

Temat: Historia i kultura starożytnej Grecji.
Historia starożytnej Grecji zaczęła się w XV w. p.n.e. gdy rozkwitła kultura minojska, a skończyła
w II w. p.n.e. gdy Grecja została podbita przez Rzym. Dzielimy ją na sześć epok: minojską,
mykeńską, wieki ciemne, archaiczną, klasyczną i hellenistyczną.
- epoka kultury minojskiej, najstarsza cywilizacja za ziemiach greckich rozwinęła się na Krecie,
najsłynniejszym jej zabytkiem jest pałac w Knossos; nazwa wzięła się od mitycznego króla
Minosa, który nie chcąc zabić swego syna Minotaura kazał genialnemu inżynierowi Dedalowi
zbudować dla niego labirynt,
- epoka kultury mykeńskiej zaczęła się gdy lud Achajów stworzył w Grecji wielkie państwo ze
stolicą w mieście Mykeny; mitycznym królem Achajów był Agamemnon, który z pomocą
Odyseusza i konia trojańskiego podbił bogatą Troję (Ilion),
- epoka wieków ciemnych to bardzo słabo znana okres, w trakcie którego Grecja rozpadła się na
dziesiątki małych miast-państw; polis często wojowały miedzy sobą, ale mimo to zachowały
wspólny język, religię, zwyczaje i świadomość, że wszyscy są Hellenami, a Hellada jest ich
wspólną ojczyzną,
- epoka archaiczna zaczęła się w 776 r. p.n.e. gdy Hellenowie zainicjowali piękną tradycję, by na
część Zeusa i innych bogów, raz na 4 lata (czyli raz na olimpiadę) przerwać wojny i spotkać się w
Olimpii na igrzyskach, gdzie najlepsi sportowcy rywalizowali o wieniec laurowy; w epoce
archaicznej Likurg stworzył militarny ustrój Sparty, a Ateńczycy ukształtowali u siebie ustrój
demokratyczny,
- epoka klasyczna to V i IV w. p.n.e., czyli okres największego rozkwitu starożytnej Grecji, w tym
czasie nastąpiły najdonioślejsze wydarzenia takie jak:
- wielkie wojny z Persją (sukces Ateńczyków pod Maratonem w 490 r. p.n.e. i
poświęcenie Leonidasa pod Termopilami)
- rozkwit Aten jako najbogatszej i najpiękniejszej z wszystkich polis
- rządy Peryklesa w Atenach i budowa Partenonu na Akropolu
- wojna peloponeska, w której Sparta pokonała potężne Ateny
- kolonizacja grecka w basenie Morza Śródziemnego (najsłynniejsze kolonie to
Syrakuzy na Sycylii oraz Bizancjum nad Cieśniną Bosfor)
- podporządkowanie Grecji przez Filipa II z Macedonii, a następnie podbój Persji pod
wodzą Aleksandra Wielkiego dzięki zwycięstwie w wielkiej bitwie pod Gaugamelą w 331 r. p.n.e.
- epoka hellenistyczna zaczęła się gdy po podbojach Aleksandra Wielkiego artyści i uczeni z
Grecji rozpowszechnili kulturę helleńską na całym Bliskim Wschodzie, a tamtejszym ludom tak
zaimponowała, że zaczęli masowo uczyć się języka greckiego; hegemonia kultury greckiej trwała
aż do średniowiecza.
Filozofowie:
Sokrates – ojciec etyki, czyli rozważań o tym co jest moralnie dobre,
Platon – uczeń Sokratesa, główne dzieła to „Dialogi” i „Państwo”,
Arystoteles – uczeń Platona, nauczyciel Aleksandra Wielkiego, autor mnóstwa dzieł, które razem
tworzą wielki zbiór pt.: „Corpus Aristotelicum".
Uczeni:
Tales – autor „twierdzenia Talesa”, które umożliwiło zmierzenie wysokości egipskich piramid,
Pitagoras – autor „twierdzenia Pitagorasa”, czyli” a 2+b2=c2,
Archimedes – autora „prawa Archimedesa”: ciało zanurzone w cieczy traci na wadze tyle, ile waży
wyparta przez to ciało ciecz,
Hipokrates – ojciec medycyny, autor „przysięgi Hipokratesa”, którą musieli składać wszyscy jego
uczniowie,
Herodot – ojciec historii, autor pierwszej książki historycznej pt.: „Dzieje”,
Klaudiusz Ptolemeusz – geograf, autor map i teorii geocentrycznej (tzw. teorii ptolemejskiej, którą
w XVI w. obalił Mikołaj Kopernik swoją teorią heliocentryczną, czyli kopernikańską).
Artyści:
Homer – niewidomy poeta, autor „Iliady” i prawdopodobnie także „Odysei”,
Sofokles – największy dramatopisarz starożytności, autor tragedii „Król Edyp” i „Antygona”,
Myron – autor rzeźby ukazującej sportowca zamachującego się do rzutu dyskiem pod tytułem
„Dyskobol”,
Fidiasz – autor monumentalnych posągów: „Zeusa Olimpijskiego” w Olimpii i „Ateny” w Partenonie
w Atenach,
Trzy słynne anonimowe rzeźby: Nike z Samotraki, Wenus z Milo i Grupa Laokoona.
Architektura:
- styl dorycki, joński i koryncki,
- Partenon na Akropolu w Atenach,
- Teatr Dionizosa u podnóża Akropolu,
- świątynia Artemidy w Efezie, największa świątynia w Grecji,
- Kolos Rodyjski, czyli wielka statua boga Heliosa na wyspie Rodos,
- Latarnia morska koło portu w Aleksandrii.
PAŁAC W KNOSSOS NA KRECIE
RUINY PAŁACU W KNOSSOS NA KRECIE
BRAMA LWIC W MYKENACH
ZŁOTA MASKA AGAMEMNONA
ŚWIĄTYNIA ZEUSA W OLIMPII
ZAPASY W OLIMPII
BIEG OLIMPIJSKI NA GRECKIEJ WAZIE
DYSCYPLINY NA ANTYCZNYCH IGRZYSKACH OLIMPIJSKICH
SELEKCJA DZIECI W SPARCIE
POBÓR DZIECI DO WOJSKA W SPARCIE
GRECKA FALANGA
ATENY W CZASACH PERYKLESA
SPORY POLITYCZNE NA ATEŃSKIEJ AGORZE
BITWA POD MARATONEM – 490 r. p.n.e.
ATENY POWIADOMIONE O ZWYCIĘSTWIE POD MARATONEM
KRÓL LEONIDAS I 300 SPARTAN W BITWIE POD TERMOPILAMI
POMNIK KRÓLA LEONIDASA
AKROPOL W ATENACH
PARTENON NA AKROPOLU
POSĄG ATENY W PARTENONIE WYRZEŹBIONY PRZEZ FIDIASZA
PERYKLES
WOJNA PELOPONESKA – ATENY KONTRA SPARTA
WOJNA PELOPONESKA – ATENY KONTRA SPARTA
KOLONIZACJA GRECKA I FENICKA
ALEKSANDER WIELKI I BUCEFAŁ
MACEDOŃSKA FALANGA
ALEKSANDRER WIELKI PODBIJA PERSJĘ
SOKRATES, PLATON I ARYSTOTELES
ŚMIERĆ SOKRATESA
TALES
PITAGORAS (a2 + b2 = c2)
ARCHIMEDES („Eureka!”)
ARCHIMEDES („Nie niszcz moich kół!”)
HIPOKRATES („Przysięga Hipokratesa”)
MAPA ŚWIATA WEDŁUG HERODOTA
MAPA ŚWIATA WEDŁUG KLAUDIUSZA PTOLEMEUSZA
MAPA NIEBA WEDŁUG KLAUDIUSZA PROLEMEUSZA (teoria geocentryczna)
HOMER
KRÓL EDYP I ANTYGONA – BOHATEROWIE SOFOKLESA
„DYSKOBOL” MYRONA
„ZEUS OLIMPIJSKI” FIDIASZA
NIKE Z SAMOTRAKI
WENUS Z MILO
GRUPA LAOKOONA
STYL DORYCKI
STYL JOŃSKI
STYL KORYNCKI
TEATR DIONIZOSA PRZY AKROPOLU
TEATR DIONIZOSA PRZY AKROPOLU
ŚWIĄTYNIA ARTEMIDY W EFEZIE
KOLOS BOGA HELIOSA NA RODOS
LATARNIA MORSKA FERAONA PTOLEMEUSZA W ALEKSANDRII