jakościowa Analityczna ilościowa Fizyczna Chemia Organiczna (tzw. Chemia związków węgla) Nieorganiczna PIERWIASTEK-jest substancją złożoną z atomów jednego rodzaju Nazwa Pierwiastek symbol JĄDROWY MODEL ATOMU: 1. atomy zbudowane są z cząsteczek subatomowych (elektronów, protonów i neutronów) 2. protony i neutrony tworzą zwarte ciało zwane jądrem atomowym 3. elektrony tworzą w przestrzeni chmurę otaczającą jądro Właściwości cząsteczek subatomowych: ładunek Elektron -1 Proton +1 Neutron 0 A Z E A- liczba masowa, suma protonów i neutronów Z- liczba atomowa, liczba protonów IZOTOPY- atomy o jednakowej ilości liczbie atomowej, a o różnych liczbach masowych. SPEKTROMETR MAS- przyrząd służący do wyznaczania masy atomu SPEKTROSKOPIA- metoda badania struktury materii wykorzystującą spektrometr. O własnościach pierwiastka i jego reaktywności decyduje sposób rozmieszczenia elektronów w atomie, czyli struktura elektronowa atomu. UKŁAD OKRESOWY PIERWIASTKOW- tablica wskazująca podobieństwo chemiczne; twórcą jest Mendelejew, układ zawiera 7 okresów i 18 grup: 8 grup głównych (1,2,13-18) i 1o grup pobocznych (3-12). Własności pierwiastków w grupie zmieniają się w sposób regularny od gazu (F, Cl) poprzez ciecz (Br) do ciała stałego (J). w okresach obserwuje się przejście od metali poprzez półmetale do niemetali. Metale- przewodzą prad elektryczny, połysk metaliczny Niemetale- nie wykazują powszechnych własności Półmetale- wygląd i pewne właściwości fizyczne metali, lecz właściwości chemiczneniemetali. MECHANIKA KWANTOWA- opis zachowania się elektronów w atomie (Bohr, Planck, Schrödinger) - długość fali c c E hv h v v E- energia fotonu h- stała Plancka h=6,63*10-34J*s ZASADA NIEOZNACZNOŚCI HEISENBERGA- nie można równocześnie określić położenia i prędkości czasteczki subatomowej, można mowic tylko o prawdopodobieństwie znalezienia elektronu w określonym miejscu w atomie POSTULATY MECHANIKI KWANTOWEJ: - pojęcie kwantu (porcji energii)- Planck - E h * v - Bohr - zasada nieoznaczności położenia i prędkości elektronu- Heisenberg Te postulaty doprowadzili do współczesnego modelu atomu sformułowanego przez Schrödingera: -wprowadził pojęcie tzw. Funkcji falowej elektronu w atomie (orbitalu atomowego) -prawdopodobieństwo znalezienia elektronu w danym punkcie w przestrzeni jest proporcjonalne do kwadratu funkcji w tym punkcie. ORBITALE- określony kształt i energie ORBITAL S- symetria sferyczna (kulista chmura, której gęstość maleje wraz ze wzrostem odległości od jądra), nie ma płaszczyzny zerowego prawdopodobieństwo. ORBITAL P- chmura z dwoma płatami po przeciwnych stronach jądra rodzielona płaszczyzną węzłową przecinającą jądro, w której znika prawdopodobieństwo znalezienia elektronu; 3 orbitale p o jednakowej energii skierowanej w trzech prostopadłych kierunkach. d- kształt bardziej skomplikowany (istnieje 5 orabitali o danej energii) f- orbitale mają jeszcze bardziej skomplikowany kształt (7 równo cennych) ENERGIA JONIZACJI- (Ej)- to energia potrzebna do oderwania elektronu od atomu pierwiastka w fazie gazowej (w grupie- maleje, w okresie- rośnie) LICZBY KWANTOWE: U- główna l-poboczna m-magnetyczna ms-spinowa 1,2,….. -określa powłokę (energię) -podaje wielkość 0,1,….,n-1 -określa podpowłokę -podaje kształt (s,p,d,f) 0,….,l-1 -określa orbitale podpowłoki -podaje kierunek px, py, pz 1 1 + , 2 2 -określa stan spinowy -podaje kierunek spinu ZAKAZ PAULIEGO- mówi, że w jednym atomie dwa elektrony muszą różnić się wartością przynajmniej jednej liczby kwantowej (np. w jednym poziomie orbitalnym muszą mieć przeciwną orientację spinu). Z punktu widzenia chemii najważniejszymi elektronami w atomie są elektrony walencyjne.