Ćwiczenia 1 – Wstępne wiadomości 1.Wyszukaj i uzupełnij brakujące definicje: rynek finansowy (financial market) instrument finansowy (financial instrument) papier wartościowy (security) 2. Na potrzeby analizy inwestycji finansowych można wyróżnić następujące segmenty rynku finansowego: rynek pieniężny (money market) – tworzą transakcje instrumentami finansowymi o dużej płynności, mającymi z reguły charakter wierzycielski. Przyjmuje się, że termin wymagalności instrumentów rynku pieniężnego wynosi co najwyżej 1 rok. Podstawowym celem funkcjonowania rynku pieniężnego jest płynność podmiotów gospodarczych rynek kapitałowym (capital market) – tworzą transakcje instrumentami finansowymi o charakterze wierzycielskim bądź własnościowym. Termin realizacji instrumentów rynku kapitałowego wynosi co najmniej 1 rok. Podstawowymi celami funkcjonowania rynku kapitałowego są: efektywna alokacja kapitału między podmioty emitujące instrumenty tego rynku, właściwa wycena instrumentów tego rynku oraz uzyskanie dochodu przez inwestorów. rynek instrumentów pochodnych (derivatives market) – tworzą transakcje tzw. Instrumentami pochodnymi. Podstawowymi celami funkcjonowania rynku instrumentów pochodnych są zabezpieczenia się przed ryzykiem oraz spekulacja w nadziei uzyskania ponadprzeciętnych dochodów. rynek walutowy (foreign exchange market) – tworzą transakcje walutowe, polegające na sprzedaży wyrażonego w jednej walucie instrumentu finansowego za instrument finansowy wyrażony w innej walucie. Oto lista kilku instrumentów finansowych podstawowych dla każdego z rynków. Podaj ich pełną definicję oraz przyporządkuj do odpowiedniego rynku: bon skarbowy (tresury bill) obligacja (bill) akcja (stock, share) prawo poboru (subscription right) prawo do akcji (PDA) instrumenty oparte na kontraktach futures instrumenty oparte na opcjach warranty Podaj inne przykłady instrumentów finansowych. Sprawdź jakie rodzaje papierów wartościowych znajdują się obecnie w obrocie giełdowym. 3. Rynek pierwotny i wtórny, giełdy i obrót pozagiełdowy. Rynek pierwotny (primary market) występuje w momencie sprzedaży instrumentu finansowego pierwszemu jego posiadaczowi. Zwykle emitent instrumentu dokonuje tego za pośrednictwem instytucji finansowej. Rynek wtórny (secondary market) jest to właściwy rynek, na którym odbywają się transakcje kupna i sprzedaży instrumentów finansowych zawierane między inwestorami. Podaj jakie funkcje spełnia rynek pierwotny oraz rynek wtórny. RYNEK PIERWOTNY RYNEK WTÓRNY Istnieją dwa sygnety rynku wtórnego: giełda i rynek pozagiełdowy, tzw. OTC (over-the-counter market). Giełdę można zdefiniować jako regularne, odbywające się w określonym czasie i miejscu, podporządkowane określonym normom i zasadom, spotkanie stron zawierających transakcje kupnasprzedaży. Podaj rodzaje giełd wg zasięgu geograficznego oraz zakresu rzeczowego transakcji prowadzonych na giełdzie. Zaprezentowany podział poprzyj przykładami. Duża część obrotu na rynku wtórnym odbywa się poza giełdami. Jest to rynek pozagiełdowy, na którym obrót polega na tym, że nie ma ustalonego miejsca transakcji. Transakcje odbywają się między stronami przy zastosowaniu środków elektronicznych i telekomunikacyjnych. W przypadku podstawowych papierów wartościowych, takich jak akcje i obligacje, obrót pozagiełdowy z reguły dotyczy tych papierów, które nie spełniają warunków dopuszczenia do obrotu giełdowego. 4. Inwestorzy i uczestnicy giełd Giełdy i rynki pozagiełdowe występujące w różnych krajach różnią się sposobami funkcjonowania, mają cechy wspólne. Wspólni są na przykład inwestorzy. Są dwa typy inwestorów: indywidualni i instytucjonalni. Inwestorzy indywidualni to w dużej części drobni inwestorzy, ich rola staje się coraz mniejsza. Dominującą siłę na rynku stanowią inwestorzy instytucjonalni. Różnica objawia się w skali inwestowanych środków oraz tym, że środkami tymi zarządza się w sposób profesjonalny. Największymi inwestorami instytucjonalnymi są: - banki, głównie banki inwestycyjne - fundusze emerytalne (pension funds) - towarzystwa ubezpieczeniowe (insurence companies) - otwarte fundusze powiernicze (open-end funds, unit trust) - zamknięte fundusze powiernicze (closed-end funds, investment funds). Podaj definicje i przykłady powyższych inwestorów instytucjonalnych. Podaj inny podział inwestorów ze względu na sposób aktywność inwestowania. Uczestnicy rynku (giełdy) są to strony, które dokonują bezpośrednio transakcji na rynku. Możemy wyróżnić dwie grupy uczestników giełdy: - maklerzy giełdowi, inaczej brokerzy (brokers) - samodzielni uczestnicy rynku (dealers, market maklers) Podaj różnicę miedzy tymi grupami. 5. Giełda Co to jest Ceduła Giełdy Warszawskiej? Kto dopuszcza papiery wartościowe do obrotu na GPW? Podaj adresy internetowe dwóch wybranych domów maklerskich. Kto dopuszcza domy maklerskie do działania na giełdzie? Rozszyfruj skróty: KWiG oraz KDPW S.A. Jakie systemy notowań istnieją na GPW w Warszawie? Czym się od siebie różnią? Co oznaczają sformułowania „rynek byka” i „rynek niedźwiedzia”? Co to jest wolumen obrotów? 6. Indeksy rynku Co to jest indeks giełdowy? Znajdź opisy indeksów publikowanych przez GPW oraz listy wchodzących w ich skład spółek. 7. Sposoby analizowania rynku Wyróżniamy dwa podstawowe sposoby analizowania rynku: analiza fundamentalna (fundamental analysis) analiza techniczna (technical analysis) Analiza fundamentalna to jedna z technik inwestowania na giełdzie papierów wartościowych. Z istoty jej analizy wynika, że oparta na niej strategia inwestowania jest to strategia długookresowa. Z jakich etapów składa się analiza fundamentalna? Potrzebne do przeprowadzenia analizy fundamentalnej informacje można uzyskać Analiza techniczna zwana też analizą wykresów jest zbiorem technik mającym na celu prognozę przyszłych cen (kursów) papierów wartościowych walut czy surowców na podstawie cen historycznych. Jej zadaniem jest wyznaczenie momentów, kiedy warto jest dany papier wartościowy kupić, a kiedy sprzedać. Wsparciem prognoz są liczne wskaźniki. Podaj założenia analizy technicznej. Jakimi zasadami kieruje się analiza techniczna? 8. Podaj pełne nazwy i definicje skrótów WIBID WIBOR LIBOR EURIBOR 9. Zdefiniuj podstawowe parametry opcji TERMIN WYGAŚNIĘCIA OPCJI DZIEŃ, W KTÓRYM MOŻNA WYKUPIĆ OPCJĘ MOŻLIWOŚĆ DECYZJI O CHARAKTERZE OPCJI OKRES WAŻNOŚCI OPCJI CENA WYKONANIA OPCJI METODA OKREŚLENIA WYPŁĄTY W WYPADKU WYKONANIA OPCJI ZASADA STOSOWANA PRZY WYPŁACENIU OPCJI