Choroby przenoszone drogą płciową
advertisement
Choroby przenoszone drogą płciową Choroby przenoszone drogą płciową, dawniej zwane też chorobami wenerycznymi, są to ogólne nazwy chorób, które są przenoszone z partnera na partnera w czasie stosunku płciowego. Nazwa "choroby weneryczne" pochodzi od imienia rzymskiej bogini miłości – Wenery, zatem wskazuje to na związek tych chorób z aktywnością seksualną. Mimo, że Wenera była boginią miłości, to choroby weneryczne kojarzą się nam z czymś wulgarnym. Tego typu nastawienie utrudniało zwalczanie tych chorób, dlatego Światowa Organizacja Zdrowia zaleca stosowanie innej nazwy - choroby przenoszone drogą płciową. Choroby te towarzyszą ludzkości od wieków. Informacje o nich można spotkać w najstarszych księgach sakralnych jak np. opis rzeżączki znajduje się w księgach Mojżesza. Rodzaje chorób wenerycznych Zakażenia wirusowe • HIV • opryszczka genitaliów • WZW • wirus opryszczki zwykłej • HBV • mononukleoza zakaźna • kłykciny kończyste • HTLV 1 i 2 (wirus ludzkiej białaczki) Zarażenia grzybicze • kandydoza Zarażenia pasożytnicze • rzęsistkowica • świerzb • wszawica łonowa • czerwonka amebowa Zakażenia bakteryjne • kiła • rzeżączka • chlamydiozy (w tym zakażenia C. trachomatis) • wrzód weneryczny • czerwonka bakteryjna • ziarniniak pachwinowy Zakażenia wirusowe Opryszczka genitaliów (HSV-2) Opryszczka zwykła (HSV-1) • • Wywoływana zwykle przez wirus HSV2. Zakażenie występuje zazwyczaj w wieku dorosłym poprzez kontakt seksualny. U mężczyzn dotyczy żołędzi i napletka, czasem również widoczne są zmiany w cewce moczowej, powodują one utrudnienia lub uniemożliwienie oddawania moczu. U kobiet zmiany pojawiają się na wargach sromowych, w pochwie, kroczu, czasami po wewnętrznej stronie ud a także na szyjce macicy. Uważa się, że zakażenie HSV2 u kobiet zwiększa ryzyko raka szyjki macicy. U osób uprawiających seks analny może rozwinąć się zakażenie odbytnicy. W przypadkach kontaktów oralnych dochodzi do zapalenia gardła. Powikłaniem zakażenia HSV2 u tej ostatniej grupy jest zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. U wielu osób zakażenie przechodzi w fazę utajoną i wtedy co pewien czas stwierdza się nawrót choroby. Wywoływana przez wirus HSV1. Objawem są powierzchniowe pęcherzyki uformowane w skupiska, na granicy błony śluzowej jamy ustnej i warg, niekiedy wychodząc poza granicę rąbka czerwieni wargowej. Początkowo pęcherzyki są wypełnione treścią surowiczą, następnie ropną, a w przeciągu kilku dni pokrywają się strupami. Zazwyczaj towarzyszy im lekkie pieczenie. Wykwity opryszczkowe pojawiają się zwykle w momencie osłabienia odporności komórkowej organizmu. Opryszczka znika zwykle samoistnie po 10–12 dniach bez pozostawiania śladów. Kłykcina kończysta Mononukleoza zakaźna • • Wywołuje ją wirus brodawczaka ludzkiego (HPV). W zależności od typu kontaktów seksualnych zakażenie może obejmować usta, podniebienie oraz język, narządy płciowe, odbyt. Infekcje te są jednymi z najczęstszych schorzeń przekazywanych drogą płciową. Charakterystycznym objawem choroby są kalafiorowate brodawki zwane kłykcinami kończystymi. Nasilenie zmian jest bardzo różne. Od niewielkich zmian brodawkowych do olbrzymich kalafiorowatych tworów (u kobiet), które mogą obejmować całą okolicę krocza, aż do odbytu. Niektóre z rodzajów tego wirusa mogą prowadzić do rozwoju raka narządów płciowych, a zwłaszcza raka szyjki macicy, inne natomiast przebiegają zupełnie bez objawowo. Zwana jest ona chorobą pocałunków. Jest to zakaźna choroba wirusowa występująca najczęściej w okresie dojrzewania. Zakażenie następuje przez ślinę ale może nastąpić także innymi drogami (np. drogą kropelkową). Objawem jest bardzo wysoka gorączka, która może trwać nawet 2 tygodnie, złe samopoczucie, obserwuje się również powiększone węzły chłonne. Może nastąpić powiększenie wątroby i śledziony. Bardzo często występują małe, krwotoczne plamki na granicy podniebienia miękkiego i twardego. Chorobę można leczyć jedynie objawowo (leżenie w łóżku, leki przeciwbólowe, przeciwgorączkowe, dieta bogata w witaminy). W przypadkach z nasiloną obturacją górnych dróg oddechowych, powikłań neurologicznych stosuje się kortykosterydy. Nie ma szczepionki przeciwko tej chorobie. Ludzki wirus niedoboru odporności - HIV • AIDS - przyczyną choroby są dwa typy wirusów HIV: HIV-1 i HIV-2. Różnią się budową, a także czasem wystąpienia objawów AIDS od zakażenia wirusem. W przypadku zakażenia wirusem HIV-2 czas ten jest wynosi około 20 lat. HIV wnika do organizmu człowieka przez przetoczenie zakażonej krwi lub preparatów krwiopochodnych; przez skażone igły i strzykawki użyte przez osobę zakażoną, zakażenie dziecka w czasie ciąży, porodu, karmienia piersią przez zakażoną matkę. Często drogą zakażenia jest stosunek seksualny z zakażoną osobą, bez zabezpieczenia w postaci prezerwatywy, przy czym najbardziej ryzykowną formą kontaktów seksualnych są kontakty analne. Po wniknięciu wirusa HIV do organizmu okres wylęgania zakażenia trwa kilka tygodni. Następnie pojawiają się objawy ostrego zakażenia HIV trwające kilka dni lub tygodni. Objawy są nietypowe: gorączka, powiększenie węzłów chłonnych, bóle mięśni i stawów, bóle głowy, wysypka. We krwi osób zakażonych za pomocą specjalnych testów można wykryć przeciwciała anty-HIV. Po ustąpieniu objawów ostrych, organizm przechodzi w fazę zakażenia bezobjawowego, które trwa średnio do 10 lat. Osoby chore czują się dobrze, ale w tym czasie zakażają innych. Po kilku latach pojawiają się późne objawy choroby AIDS wiążące się z postępującym zanikiem odporności. Stąd właśnie wzięła się nazwa AIDS zespół nabytego niedoboru odporności. Objawy późne: gorączka, chudnięcie, silne pocenie się, męczliwość, uporczywy kaszel, bóle stawowe i mięśniowe, duszność, stany zapalne jamy ustnej, biegunki, zaburzenia psychiczne i neurologiczne. Przyczyną zgonu jest postępujące wyniszczenie organizmu. Aby uniknąć AIDS należy stosować zasady tzw. bezpiecznego seksu, czyli związek z jednym partnerem, stosowanie prezerwatyw. Zarażenia grzybicze Kandydoza (drożdżyca) • Wywoływana przez grzyby drożdżaki, najczęściej przez Candida albicans, który u zdrowych ludzi przebywa w organizmie nie wywołując choroby. Pod wpływem zmian hormonalnych, leków, różnych chorób, podrażnienia przez wodę, detergenty, miejscowe tarcie, rozwija się choroba. W przypadku zajęcia narządów płciowych kobiet, charakterystyczne objawy choroby to: obrzęk, zaczerwienienie błon śluzowych i ropne upławy. Objawy drożdżycy mężczyzn to: podrażnienie i stan zapalny żołędzi i wewnętrznej powierzchni napletka ze świądem, pieczeniem. Pomocne w leczeniu drożdżyc są także antybiotyki lub inne leki np. natamycyna, nystatyna. W przypadku rozległych zakaże Zarażenia pasożytnicze Rzeżączka Świerzb • • Rzeżączka jest jedną z najbardziej rozpowszechnionych chorób, wywoływaną przez dwoinki rzeżączki (gonokoki). Po kilku dniach od zakażenia u mężczyzn pojawia się obfity wyciek ropnej wydzieliny z cewki moczowej, uczucie pieczenia w czasie oddawania moczu. Po kilku tygodniach objawy łagodnieją i zakażenie przechodzi głębiej, wywołując objawy zapalenia najądrzy, gruczołu krokowego itd. U kobiet zakażenie może być bezobjawowe lub pojawiają się: pieczenie cewki, upławy z pochwy, zapalenie pochwy, jajowodów. Świerzb jest chorobą zakaźną. U ludzi świerzb wywołuje świerzbowiec ludzki. Świąd nasila się w nocy, po kąpieli na skutek rozgrzania i uczynnienia świerzbowców. Zwykle na pośladkach, w okolicy nadgarstków i na bocznych powierzchniach palców, w naturalnych fałdach skóry, w okolicach pępka, brodawek sutkowych u kobiet, narządów płciowych, gdzie widoczne są norki świerzbowcowe. Wszawica łonowa Czerwonka amebowa • • Wszawica łonowa jest zazwyczaj przenoszona drogą płciową, lecz możliwe jest także zarażenie się poprzez noszenie odzieży osoby zainfekowanej. Objawem głównym jest silny świąd wzgórka łonowego, a sama wesz i jej jaja są widoczne w okolicy łonowej, a także sino-fiołkowe lub szarawe plamy, powstające wskutek hemolizy erytrocytów w miejscu ukłucia przez owady, tzw. plamy błękitne (maculae ceruleae). Wesz może rozprzestrzeniać się na inne części ciała, głównie kończyny dolne (bytować we włosach brzucha, ud, pach, brwi) i zająć może nawet rzęsy, lecz nigdy nie zasiedli skóry owłosionej głowy. Jest to zespół chorobowy wywoływany przez pierwotniaka z rodziny Entamoebidae Entamoeba histolytica. Do zakażenia dochodzi najczęściej drogą pokarmową - poprzez połknięcie cyst pierwotniaka wraz z pożywieniem – lub płciową . Jakkolwiek pasożyt ten występuje na terenie całej kuli ziemskiej, szczególnie narażone na zakażenie są osoby podróżujące do strefy tropikalnej oraz subtropikalnej. Nieleczona pełzakowica (szczególnie ostra postać jelitowa) może skończyć się zgonem. Zakażenia bakteryjne Kiła Rzeżączka • • Choroba wywoływana przez krętek blady może być wrodzona lub nabyta. Zakażenie jest wynikiem stosunku pochwowego, analnego lub oralnego z osobą zakażoną, a także przez pocałunek z osobą, u której zmiany kiłowe są obecne w gardle. Po zakażeniu, po około 3 tygodniach pojawia się owrzodzenie na narządach płciowych z towarzyszącym powiększeniem węzłów chłonnych. Owrzodzenie u kobiet może być niewidoczne. Po 810 tygodniach pojawiają się ogólne objawy choroby: stany podgorączkowe, bóle kości i mięśni, wysypka skórna. Nie leczona choroba po 2-3 latach prowadzi do poważnych zmian w wielu narządach. Ostateczne rozpoznanie ustala się na podstawie badań laboratoryjnych. Odpowiednio wcześnie wykryta może być skutecznie leczona za pomocą antybiotyków. Jedna jedną z najbardziej rozpowszechnionych chorób, wywoływaną przez dwoinki rzeżączki (gonokoki). Po kilku dniach od zakażenia u mężczyzn pojawia się obfity wyciek ropnej wydzieliny z cewki moczowej, uczucie pieczenia w czasie oddawania moczu. Po kilku tygodniach objawy łagodnieją i zakażenie przechodzi głębiej, wywołując objawy zapalenia najądrzy, gruczołu krokowego itd. U kobiet zakażenie może być bezobjawowe lub pojawiają się: pieczenie cewki, upławy z pochwy, zapalenie pochwy, jajowodów. Później zakażenie rozszerza się na cały układ moczowo-płciowy (lub odbyt, gardło), czasem drogą naczyń krwionośnych. Nieleczona prowadzi do stanów zapalnych, powstawania ropni, zapalenia jajowodów i w konsekwencji do bezpłodności, a także zmiany odległych narządów np.: serca Wrzód weneryczny Ziarniniak pachwinowy • • To choroba zakaźna, przenoszona drogą płciową, której czynnikiem etiologicznym są Gram-ujemne pałeczki Ducreya. Wrzód weneryczny zaliczany jest do chorób wenerycznych. Okres wylęgania trwa 3-7 dni. Po zakażeniu na narządach płciowych tworzy się krosta, przekształcająca się następnie w bardzo bolesne i ropne owrzodzenie, o dnie i brzegach miękkich i podminowanych, otoczone zapalną obwódką, w którego najbliższym sąsiedztwie mogą powstawać liczne, nowe wrzody. U części chorych rozwijają się powikłania w postaci ropnego zapalenia, z towarzyszącym rozpadem pachwinowych węzłów chłonnych, zwykle po jednej stronie. Leczenie antybiotykami; koniecznie badanie partnerów seksualnych i obserwacja chorego przez 3 miesiące po leczeniu. Choroba zakaźna zaliczana do chorób przenoszonych drogą płciową, charakteryzująca się występowaniem owrzodzeń okolicy narządów płciowych. Choroba jest wywołana przez Gramujeme bakterie z rodziny Enterobacteriaceae - Klebsiella granulomatosis. Ma przebieg przewlekły, ze skłonnością do nawrotów, występuje endemicznie w krajach tropikalnych i subtropikalnych. Podstawą rozpoznania jest stwierdzenie ciałek Donovana w rozmazie tkanek objętych procesem chorobowym. Choroba oprócz szerzenia się drogą płciową, może również występować poprzez używanie wspólnych ubrań, ręczników itp. Podstawą leczenia jest stosowanie antybiotyków. Zapobieganie chorobom Zapobieganie wiąże się z przecięciem dróg szerzenia poprzez zaniechanie stosunków płciowych lub korzystanie z prezerwatyw (które nie zawsze zapobiegają zakażeniu, szczególnie jeśli chodzi o choroby wirusowe). Zmniejszenie prawdopodobieństwa zakażenia można osiągnąć poprzez ograniczenie takich kontaktów do jednego, wzajemnie stałego partnera - co jest najpowszechniejszą formą zapobiegania chorobom wenerycznym. Formą zapobiegania jest także leczenie chorych. Leczenie to zwykle terapia farmaceutyczna, zależna od patogenu. Zwykle leczeniem zajmują się dermatolodzy. Odrębną gałęzią specjalności medycznych zajmującą się tymi chorobami jest wenerologia. Bibliografia http://portalwiedzy.onet.pl/87287,,,,choroby_przenoszone_droga_plciowa,haslo.html http://pl.wikipedia.org/wiki/Choroby_przenoszone_drog%C4%85_p%C5%82ciow%C4%85 http://www.womenonwaves.org/article-289-pl.html http://www.pfm.pl/u235/navi/199210
