WADY I ZALETY STOSOWANIA ŚRODKÓW OCHRONY ROŚLIN I NAWOZÓW SZTUCZNYCH W ROLNICTWIE. WIKTORIA MALINOWSKA KL. II E WSPÓŁCZESNE ROLNICTWO – ROLNICTWO PRZEMYSŁOWE Współczesne rolnictwo to rolnictwo przemysłowe nastawione na maksymalną wydajność i maksymalny zysk. Najważniejsze zasady rolnictwa przemysłowego to: 1. Monokultura, czyli uprawa jednego gatunku rośliny na dużym obszarze, co pozwala na mechanizację siewu, pielęgnacji i zbiorów. 2. Wprowadzanie wysokoplennych odmian, czyli odmian dających wysoki plon, ale często mało odpornych. 3. Chemizacja rolnictwa, czyli stosowanie dużych ilości nawozów sztucznych w celu podniesienia wydajności oraz środków ochrony roślin (tzw. pestycydów) w celu ochrony mało odpornych roślin przed szkodnikami. 4. Przemysłowy chów zwierząt, czyli hodowla stad liczących kilka, a nawet kilkanaście tysięcy sztuk zwierząt wysoko wydajnych odmian. CHEMIZACJA ROLNICTWA Jednym z elementów rolnictwa przemysłowego jest chemizacja czyli stosowanie nawozów sztucznych i środków ochrony roślin. NAWOZY SZTUCZNE Nawozy sztuczne to produkty przemysłowe otrzymywane przez przeróbkę surowców mineralnych, stosowane jako środki wzbogacające glebę w składniki niezbędne dla rozwoju roślin. Nawozy sztuczne mogą być jednoskładnikowe lub wieloskładnikowe (biorąc pod uwagę jako składniki: azot, fosfor, wapń i potas). Wynika stąd podstawowy podział nawozów sztucznych na: nawozy azotowe, nawozy fosforowe, nawozy potasowe i nawozy wapniowe. ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN Środki ochrony roślin – substancje lub ich mieszaniny oraz żywe organizmy, przeznaczone do ochrony roślin uprawnych przed organizmami szkodliwymi, niszczenia niepożądanych roślin, regulowania wzrostu, rozwoju i innych procesów biologicznych w roślinach uprawnych. ZALETY STOSOWANIA NAWOZÓW SZTUCZNYCH I ŚRODKÓW OCHRONY ROŚLIN Nawozy sztuczne to substancje chemiczne wykorzystywane do wzbogacania gleby w makroelementy, takie jak azot, fosfor, potas, wapń, magnez i siarkę, a także mikroelementy takie jak bor, chlor, miedź, żelazo, mangan, molibden, cynk, czy nikiel, które są niezbędne do życia roślin. Intensywna uprawa roślin jednorocznych tego samego gatunku prowadzi do wyjaławiania gleby i musi być ona wzbogacana w pierwiastki wymienione wyżej za pomocą nawozów. Nawozy sztuczne pozwalają też na dopasowanie pH gleby do wartości optymalnej dla uprawy danego gatunku roślin. Środki ochrony roślin czyli pestycydy umożliwiają zwiększenie produkcji żywności przez niszczenie chwastów i szkodników atakujących rośliny uprawne i płody rolne, w następstwie czego zwiększa się wydajność z hektara, a także ograniczają straty w czasie transportu i przechowywania żywności. WADY STOSOWANIA NAWOZÓW SZTUCZNYCH I ŚRODKÓW OCHRONY ROŚLIN Nadmierne wprowadzenie do gleby nawozów mineralnych powoduje: Naruszenie równowagi jonowej wzmagające ubytek składników. Zanik zdolności przyswajania przez rośliny innych niezbędnych do życia składników odżywczych, np. miedzi w wyniku nadmiaru azotu, fosforu, potasu. Degradację struktury gleby. Zatrucie środowiska substancjami toksycznymi, np. metalami. Badania wykazały szkodliwy wpływ pestycydów na większość organizmów żywych, w tym także ludzi. Stosowanie pestycydów w bardzo dużym stopniu przyczyniło się do zanieczyszczenia środowiska. Zanieczyszczenia gleb i gruntów mogą zmieniać właściwości fizyczne, chemiczne i mikrobiologiczne gleby obniżając jej urodzajność, a więc powodują zmniejszenie plonów i obniżenie ich jakości, zakłócają przebieg wegetacji roślin, niszczą walory ekologiczne i estetyczne szaty roślinnej, a także mogą powodować korozję fundamentów budynków i konstrukcji inżynierskich, np. rurociągów. Analizując wszystkie wady i zalety stosowania nawozów oraz środków ochrony roślin należy wyciągnąć wnioski. Współczesny człowiek powinien ograniczyć stosowanie powyższych środków. Maksymalizacja zysków, wysokość plonów nie powinny być priorytetem. Zdrowie, jakość życia, przyszłe pokolenia to aspekty na których powinniśmy się koncentrować swoją uwagę. Bibliografia: Dobrzeński B., Zawadzki S., praca zbiorowa „Gleboznawstwo” Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa (1995) Kalinowska A. „Ekologia – wybór przyszłości” Biziuk M., praca zbiorowa „Pestycydy – występowanie, oznaczanie i unieszkodliwianie”, WNT Warszawa (2001) http://portalwiedzy.onet.pl/39812,,,,nawozy_sztuczn e,haslo.html