Konkurs Biologiczny

Załącznik 12
ZAKRES WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI
WYMAGANY NA KONKURS BIOLOGICZNY
DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM
W ROKU SZKOLNYM 2015/2016
Na wszystkich etapach konkursu sprawdzane będzie opanowanie wiedzy i umiejętności
określonych w podstawie programowej przedmiotu biologia (III etap edukacyjny) rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r.
w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia
ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz.17 z późn. zmian.).
Na etapie rejonowym obowiązują
zawarte w podstawie programowej:
 wymagania ogólne;
 wymagania szczegółowe zawarte w punktach:
1. związki chemiczne budujące organizmy oraz pozyskiwanie i wykorzystanie
energii,
2. budowa i funkcjonowanie komórki,
3. systematyka – zasady klasyfikacji, sposoby identyfikacji i przegląd
różnorodności organizmów,
4. budowa i funkcjonowanie organizmu roślinnego na przykładzie rośliny
okrytonasiennej,
5. budowa i funkcjonowanie organizmu człowieka,
6. stan zdrowia i choroby,
7. genetyka;
 zalecane doświadczenia i obserwacje;
oraz:



poszerzone wiadomości z zakresu budowy i funkcjonowania organizmu człowieka:
skład krwi, budowa i praca serca, proces trawienia i wchłaniania, mechanizm
powstawania moczu, mechanizm regulacji stężenia poziomu hormonów we krwi,
charakterystyka hormonów (w tym skutki nadmiaru i niedoboru): kalcytoniny,
parathormonu i kortyzolu, regulacja hormonalna cyklu miesiączkowego;
rozpoznawanie pospolitych gatunków drzew i krzewów na podstawie opisu
lub ilustracji;
metodyka prowadzenia doświadczeń biologicznych (formułowanie problemu
badawczego, hipotezy, konstruowanie grupy kontrolnej i grupy badawczej).
Na etapie wojewódzkim obowiązuje zakres wiedzy i umiejętności z etapu wcześniejszego
poszerzony o:
 wymagania szczegółowe zawarte w punktach podstawy programowej:
1. ekologia,
2. globalne i lokalne problemy środowiska,
3. ewolucjonizm;
 znajomość cykli rozwojowych roślin;
 regulacja hormonalna funkcjonowania organizmu roślin;
 rozwiązywanie prostych dwugenowych krzyżówek genetycznych;
 poszerzenie wiadomości z zakresu ekologii, ochrony środowiska i ochrony przyrody:
wpływ czynników środowiska na funkcjonowanie organizmu, ekologia populacji,
mechanizmy regulujące liczebność populacji, zależności międzygatunkowe, struktura
i funkcjonowanie ekosystemów - w tym obieg azotu i węgla, sukcesja, zasoby
odnawialne i nieodnawialne przyrody i ich ochrona, efekt cieplarniany, kwaśne
opady, dziura ozonowa, idea ochrony przyrody, formy ochrony przyrody w Polsce
(w tym parki narodowe - lokalizacja i najważniejsze walory);
 wykorzystanie wiedzy biologicznej do rozwiązywania zadań problemowych.
WYKAZ LITERATURY OBOWIĄZUJĄCEJ UCZESTNIKÓW
1. Podręczniki do biologii, zeszyty ćwiczeń do gimnazjum zamieszczone w wykazie
dopuszczonych do użytku szkolnego, przeznaczone do kształcenia ogólnego,
uwzględniające podstawę programową określoną w rozporządzeniu Ministra Edukacji
Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania
przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół.
2. e-podręcznik do nauki biologii Teraz biologia. red. Lewiński W. Gimnazjum t.1-5.
Oficyna Wydawnicza "Teraz Wiedza" (dostępny: www.terazwiedza.pl).
3. Atlas anatomiczny. Tajemnice ciała. Nowa Era. Warszawa 2012.
4. Encyklopedia szkolna. Biologia. WSiP. Warszawa 2005.
5. Biologia. Jedność i różnorodność. Wyd. Szkolne PWN. Warszawa 2008.
6. Zoologia dla uczelni rolniczych. red. Hempel – Zawitkowska J. (praca zbiorowa).
Wydawnictwo PWN. Warszawa 20013.
7. Mowszowicz J. Przewodnik do oznaczania drzew i krzewów i aklimatyzowanych
WSiP. Warszawa 1989.
8. red. Podbielkowski B. (praca zbiorowa). Botanika. Warszawa 1994.
9. Pyłka – Gutowska E. Ekologia z ochroną środowiska. Warszawa 1999.
10. Traczyk W. Z. Fizjologia człowieka w zarysie. Warszawa 2006.
Tematy związane z ochroną przyrody proponujemy zrealizować na podstawie
e-podręcznika "Teraz biologia" red. Lewiński W. t.5 (dostępny: www.terazwiedza.pl).
W przypadku pojawienia się rozbieżności w sposobie przedstawiania określonego
zagadnienia, na potrzeby Konkursu Biologicznego, jako obowiązujące przyjmuje się
treści zawarte w opracowaniu „Biologia. Jedność i różnorodność” Wydawnictwa
Szkolnego PWN.