E-seminarium: Integracja sensoryczna Realizowane w ramach projektu „Akademia Rodzica” współfinansowanym przez m.st Warszawa Czym jest integracja sensoryczna? Wrażenia napływają przez receptory do mózgu Następuje ich segregacja i integracja z wcześniejszymi doświadczeniami Mózg tworzy reakcję adaptacyjną Dzięki integracji sensorycznej dzieci i dorośli mogą efektywnie i adekwatnie reagować na wymogi otoczenia. Wszelkie informacje, które do nas docierają są interpretowane i przetwarzane przez mózg i na ich podstawie pojawia się reakcja adaptacyjna. Brak zaburzeń w tej przestrzeni umożliwia nam na odpowiednie reakcje, zarówno jeżeli chodzi o proces myślowy, jak i fizyczne reakcje. Stadia integracji sensorycznej Integracja sensoryczna rozwija się już w życiu płodowym. Do 7 roku życia dzieci przechodzą przez następujące stadia: Stadium 1: zdolność do przetwarzania pojedynczych bodźców, nawiązywanie więzi z opiekunem, rozwój napięcia mięśniowego i ruchu gałek ocznych, integracja odruchów Stadium 2: rozwój reakcji dowolnych i rozwój schematu ciała, rozwój dużej motoryki i planowania ruchu, kształtowanie się stabilnej postawy, kształtowanie się podstaw percepcji słuchowej, wzrokowej, rozwój koordynacji ciała Stadium 3: rozwój ruchów dowolnych i bardziej precyzyjnych (ręki, aparatu mowy), kształtowanie się koordynacji wzrokowo-ruchowej, rozwój współdziałanie zmysłów Stadium 4: specjalizacja mózgowa (dominacja stronna ciała),rozwój zdolności do: czytania, pisania, liczenia, koncentracji uwagi, kontroli emocjonalnej, samoakceptacji Założenia teorii integracji sensorycznej Do systemów sensorycznych zaliczamy system przedsionkowy, proprioceptywny i dotykowy. W okresie prenatalnym rozpoczynają swoją pracę. Ich prawidłowe funkcjonowanie wpływa na pracę pozostałych zmysłów, przyczynia się do rozwoju napięcia mięśniowego, koordynacji ruchowej, reakcji równoważnych, ruchów oczu, świadomości ciała. 1. Mózg jest zdolny do zmian i modyfikacji. Ta jego cecha umożliwia pracę nad zaburzeniami integracji sensorycznej przy odpowiednim zaplanowaniu dostarczanych bodźców. Plastyczność neuronalna zależy od zaangażowania dziecka w zadania, różnorodności środowiska, w którym przebiega rozwój i terapii oraz od tzw. krytycznych okresów rozwojowych. 2. Sekwencyjny rozwój procesów integracji sensorycznej. Nowe umiejętności budowane są na podstawie starych skryptów ruchowych czy myślowych. 3. Integralność systemu nerwowego Istnieją wzajemne zależności pomiędzy różnymi strukturami mózgu. Prawidłowe funkcjonowanie zależy od integralnej pracy całego systemu. 4. Reakcje adaptacyjne Pojawiają się w wyniku procesów integracji sensorycznej, ale też są początkiem co raz to bardziej zaawansowanej struktury tej integracji. 5. Każde dziecko ma w sobie wewnętrzny pęd do rozwoju Dziecko SAMO potrafi dostarczyć sobie bodźce, które są potrzebne do jego rozwoju. Co może mnie zaniepokoić? • wzmożona lub obniżona wrażliwością na bodźce, • niewłaściwy poziom uwagi, • obniżony poziom koordynacji ruchowej, • opóźniony rozwój mowy, • nieprawidłowy poziom aktywności ruchowej, • trudności w zachowaniu. Wskazówki do pracy z dziećmi, u których podejrzewa się zaburzenia integracji sensorycznej DZIECI MAŁE: • potrzebują dużo kontaktu fizycznego: głaskania, przytulania, • potrzebują różnych doświadczeń zmysłowych, • dobrze reagują na zabawy muzyczne, szczególnie te z użyciem naturalnych instrumentów (garnki, butelki, talerze itd.), • potrzebują doświadczenia róznych dźwięków, • należy im pozwolić na swobodny ruch i trening mięśniowy (ułóż dziecko na bezpiecznym podłożu i pozwól mu samodzielnie się poruszać, przekręcać, przesuwać, dźwigać). • muszą mieć zaspokojone podstawowe potrzeby fizjologiczne i psychiczne (jedzenie, ciepło, czysta pielucha, bezpieczeństwo). Wskazówki do pracy z dziećmi, u których podejrzewa się zaburzenia integracji sensorycznej W przypadku dzieci starszych należy pamiętać o: • dużej ilości ruchu: uprawianiu sportów, ciekawych zajęciach fizycznych, • ograniczeniu zajęć statycznych (przesiadywanie przez komputerem, telewizorem), • właściwym odżywianiu się. Skąd czerpać informacje? • http://www.pstis.pl/pl/html/index.php?v2=bl ock&str=podstrona_terapia • http://www.pstis.pl/pl/html/?str=podstrona_ biuletyn-artykuly&id=49fadb0d_3bc • http://pomocdziecku.um.warszawa.pl/index.p hp?k=39 • http://www.pstis.pl/pl/html/index.php?v2=bl ock&str=podstrona_objawy