Zasada równości szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy

Zasada równości szans kobiet
i mężczyzn w ramach
perspektywy finansowej
2014-2020
Zielona Góra 30 września 2016 r.
Zasada równości szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy jest
w przypadku funduszy unijnych jedna z naczelnych i podstawowych zasad
horyzontalnych, obowiązujących w całej UE.
Ma ona swoja podstawę prawna w art. 3 Traktatu o Unii Europejskiej,
który wskazuje e UE zwalcza wykluczenie społeczne i dyskryminacje oraz
wspiera sprawiedliwość społeczna i ochronę socjalna, równość kobiet
i mężczyzn, solidarność miedzy pokoleniami oraz ochronę praw dziecka.
Kwestia równości szans kobiet i mężczyzn została równie uregulowana na
gruncie prawa polskiego, przede wszystkim w Konstytucji
Rzeczypospolitej
Dyskryminacja ze względu na płeć…
Oznacza wszelkie zróżnicowanie, wyłączenie lub
ograniczenie, którego skutkiem lub celem jest uszczuplenie
lub uniemożliwienie jednej z płci korzystania na równi
z druga płcią z zasobów, praw człowieka oraz podstawowych
wolności w dziedzinach życia politycznego, gospodarczego,
społecznego, kulturalnego, obywatelskiego i innych.
Komisja Europejska zdefiniowała 10 barier równości:




Segregacja pozioma i pionowa rynku pracy,
Różnice w płacach kobiet i mężczyzn,
Mała dostępność elastycznych rozwiązań czasu pracy,
Niski udział mężczyzn w wypełnianiu obowiązków
domowych,
 Niski udział kobiet w podejmowaniu decyzji,
 Przemoc ze względu na płeć,
 Niewidoczność kwestii płci w ochronie zdrowia,
 Niewystarczający system opieki przedszkolnej,
 Stereotypy płci we wszystkich obszarach,
 Dyskryminacja wielokrotna.
Zasada równości kobiet i mężczyzn
Segregacja pionowa i pozioma rynku pracy.
 Segregacja pozioma to podział sektorowy gospodarki
i zawodów na „męskie” i „kobiece”, podział będący
konsekwencja stereotypów płci,
 Segregacja pionowa to utrudniony dla kobiet dostęp
do awansu, zajmowania stanowisk kierowniczych
i decyzyjnych.
Zasada równości szans i niedyskryminacji, w tym dostępności dla
osób z niepełnosprawnościami, a także równości szans kobiet
i mężczyzn, ze względu na swój charakter, w głównej mierze będą
realizowane w ramach programów operacyjnych
współfinansowanych z EFS.
W związku z horyzontalnym charakterem przedmiotowych zasad
wszystkie programy operacyjne realizowane w ramach funduszy
polityki spójności powinny zaplanować mechanizmy pozwalające
na przeciwdziałanie wszelkim formom dyskryminacji, w tym
dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność i płeć.
Wytyczne w zakresie zasady równości szans i niedyskryminacji,
w tym dostępności dla osób z niepełnosprawnościami oraz zasady
równości szans kobiet i mężczyzn w ramach funduszy unijnych
na lata 2014- 2020.
 dokument odnoszący się do systemu wdrażania programów czyli jak
wdrażać w praktyce zasadę równości szans płci na każdym poziomie
programu (planowanie, realizacja, monitorowanie, ewaluacja, kontrola),
 dokument zawiera także zalecenia w jaki sposób uwzględniać zasadę
przy równych typach form wsparcia realizowanych w projektach (np.
szkolenia, zakup sprzętów itd.).
Agenda działań na rzecz równości szans
i niedyskryminacji
w ramach funduszy unijnych na lata 2014-2020
 dokument odnoszący się do działań na rzecz wzmocnienia
potencjału równościowego wśród podmiotów zaangażowanych
w realizacje funduszy unijnych.
Czym jest „Agenda…”?
Podjęcie systematycznych i kompleksowych działań przez wszystkie podmioty
zaangażowane we wdrażanie funduszy unijnych na rzecz realizacji zasady
równości szans płci.
Zapisy dokumentów realizowane będą w oparciu o następujące cele:
 systemu instytucjonalny zgodny z zasada równości szans płci,
 podniesienie świadomości projektodawców na temat realizacji zasady
w programach operacyjnych,
 dodatkowe działania na rzecz systemu programowania i wdrażania w ramach
programów operacyjnych.
 Adresaci:
Instytucja koordynująca UP, instytucje zarządzające PO, instytucje pośredniczące,
instytucja audytowa, członkowie komitetów monitorujących, beneficjenci.
Przykładowe działania zaplanowane w Agendzie :
 szkolenia horyzontalne o charakterze świadomościowym
i merytorycznym w zakresie obowiązującego prawa oraz polityk dot. równości
szans płci (w tym realizacji tej polityki w miejscu pracy),
 szkolenia specjalistyczne, dotyczące równości szans płci związanych
ze specyfika poszczególnych PO i uzależnionych od rodzaju przewidywanego
wsparcia i kryteriów wyboru projektów (np. standardu minimum),
 kontynuacja grupy roboczej ds. równości szans płci równości dla funduszy
unijnych 2014-2020 w rozszerzonej formie,
 szkolenia i spotkania informacyjne dla beneficjentów związanych
ze specyfika poszczególnych konkursów w ramach PO i uzależnionych
od zakresu i rodzaju przewidywanego wsparcia,
 opracowanie i upowszechnienie poradników, dotyczących realizacji zasady
równości szans płci (wspólna wersja poradnika dla EFS i EFRR, FS).
Rozporządzenie ogólne 2014-2020 zasadę równości
szans płci i równości szans i niedyskryminacji traktuje
rozłącznie. Art. 7 obliguje Państwa Członkowskie do:
 Uwzględniania i propagowania równości szans mężczyzn i kobiet oraz punktu
widzenia płci w trakcie przygotowywania i wdrażania programów, w tym
w odniesieniu do monitorowania, sprawozdawczości i ewaluacji.
 Podejmowania odpowiednich kroków w celu zapobiegania wszelkim formom
dyskryminacji ze względu na m.in. niepełnosprawność, wiek, orientacje
seksualna, rasę, pochodzenie etniczne, religie lub światopogląd podczas
przygotowania i realizacji programów.
Oznacza to, i na każdym poziomie działań zostaną zaplanowane
mechanizmy pozwalające na realizacje zasady równości szans
kobiet i mężczyzn.
Zasada ta zostanie zatem uwzględniona w następujących obszarach
wdrażania programów operacyjnych:





Wybór projektów,
Kontrola,
Monitoring i sprawozdawczość,
Ewaluacja;
Informacja i promocja.
Zgodnie z Wytycznymi w zakresie realizacji zasady równości szans
i niedyskryminacji, w tym dostępności dla osób
z niepełnosprawnościami oraz zasady równości szans kobiet
i mężczyzn w ramach funduszy unijnych na lata 2014-2020
w przypadku prowadzenia konsultacji społecznych
(np. dokumentów składających się na system realizacji programu
operacyjnego), organizowania konferencji lub innych spotkań
należy każdorazowo umieszczać w formularzach zgłoszeniowych
Zapytanie o specjalne potrzeby uczestników
W przypadku zgłoszenia specjalnej potrzeby w formularzu
zgłoszeniowym należy spełnić w szczególności następujące
warunki:
 dokumenty i inne materiały przygotowane w dostępnej formie,
w szczególności niedopuszczalne są skany dokumentów papierowych – należy
udostępniać wersje edytowalne plików, np. wersje „PDF”, „Word”, które
umożliwiają odczytanie dokumentów przez czytniki dla osób z dysfunkcja
wzroku;
 platforma elektroniczna spełnia wymagania WCAG 2.0 co najmniej na
poziomie określonym w załączniku nr 4 do rozporządzenia, o którym mowa
w pkt 3 Wytycznych;
 transmisje audiowizualne na żywo są zaopatrzone przynajmniej w napisy;
 stosowanie systemów wspomagających słyszenie (pętlę indukcyjne, systemy
FM);
 usługa tłumacza języka migowego, materiały w alfabecie Braille’a,
usługa asystenta osobistego;
 dostępność sal konferencyjnych dla osób z różnego rodzaju
niepełnosprawnościami
(dostępne
windy/podjazdy,
wyraźne
oznakowanie,
pomieszczenia
sanitarne
dostępne
dla osób
z niepełnosprawnością, „tradycyjne” przyciski w windzie, itp.);
 należy być równie przygotowanym na konieczność zapewnienia
materiałów informacyjnych w różnych formatach, np. wersje w druku
powiększonym, wersje elektroniczne dokumentów, wersje w języku
łatwym, nagranie tłumaczenia na język migowy na nośniku
elektronicznym, audiodeskrypcje itp.
Ostateczny opis obowiązków beneficjenta w zakresie
stosowania zasady równości szans, znajdzie się
w zaakceptowanych przez MR Wytycznych w zakresie
realizacji zasady równości szans
i niedyskryminacji, w tym dostępności dla osób
z niepełnosprawnościami oraz zasady równości szans kobiet
i mężczyzn w ramach funduszy unijnych na lata 2014-2020
Zasada równości szans kobiet
i mężczyzn
Standard minimum - narzędzie używane do oceny realizacji
zasady równości szans kobiet i mężczyzn obejmujące zestaw 5
zagadnień, które służą ocenie czy wnioskodawca uwzględnił
kwestie równościowe w ramach analizy problematyki projektu,
zaplanowanych działań, wskaźników i opisu wpływu realizacji
projektu na sytuację kobiet i mężczyzn, a także w ramach
działań na rzecz zespołu projektowego.
Zasada równości szans kobiet
i mężczyzn
Kryteria oceny:
1. We wniosku o dofinansowanie projektu zawarte zostały informacje, które
potwierdzają istnienie (albo brak istniejących) barier równościowych w obszarze
tematycznym interwencji i/lub zasięgu oddziaływania projektu – maksymalna
liczba punktów możliwych do zdobycia za spełnienie tego kryterium – 1.
2. Wniosek o dofinansowanie projektu zawiera działania odpowiadające na
zidentyfikowane bariery równościowe w obszarze tematycznym interwencji i/lub
zasięgu oddziaływania projektu - maksymalna liczba punktów możliwych do
zdobycia za spełnienie tego kryterium – 2.
3. W przypadku stwierdzenia braku barier równościowych, wniosek
o dofinansowanie projektu zawiera działania, zapewniające przestrzeganie zasady
równości szans kobiet i mężczyzn, tak aby na żadnym etapie realizacji projektu
tego typu bariery nie wystąpiły - maksymalna liczba punktów możliwych do
zdobycia za spełnienie tego kryterium – 2.
Zasada równości szans kobiet
i mężczyzn
Kryteria oceny :
4. Wskaźniki realizacji projektu zostały podane w podziale na płeć i/lub został
umieszczony opis tego, w jaki sposób rezultaty przyczynią się do zmniejszenia
barier równościowych, istniejących w obszarze tematycznym interwencji i/lub
zasięgu oddziaływania projektu - maksymalna liczba punktów możliwych do
zdobycia za spełnienie tego kryterium – 2.
5. We wniosku o dofinansowanie projektu wskazano jakie działania zostaną
podjęte w celu zapewnienia równościowego zarządzania projektem maksymalna liczba punktów możliwych do zdobycia za spełnienie tego kryterium
– 1.
Standard minimum jest spełniony w przypadku uzyskania co najmniej 3 punktów
(maksymalna liczba punktów do uzyskania wynosi 6, ponieważ kryterium nr 2 i 3
są alternatywne).
Zasada równości szans kobiet
i mężczyzn
Wyjątki, co do których nie stosuje się standardu minimum:
1. Profil działalności beneficjenta (ograniczenia statutowe), np. Stowarzyszenie
Samotnych Ojców,
2. Zamknięta rekrutacja – projekt obejmuje (ze względu na swój zakres
oddziaływania) wsparciem wszystkich pracowników/personel konkretnego
podmiotu, wyodrębnionej organizacyjnie części danego podmiotu lub konkretnej
grupy podmiotów wskazanych we wniosku o dofinansowanie projektu. W treści
wniosku o dofinansowanie musi zostać podana informacja, że ten projekt należy
do wyjątku od standardu minimum ze względu na zamkniętą rekrutację – wraz
z uzasadnieniem.
W przypadku projektów, które należą do wyjątków, zaleca się również planowanie
działań zmierzających do przestrzegania zasady równości szans kobiet i mężczyzn.
Zasada równości szans kobiet
i mężczyzn
WYTYCZNE DOTYCZĄCE ZASADY RÓWNOŚCI PŁCI W RAMACH EFS
W LATACH 2014-2020
Postulowane kierunki działań z EFS
Cel tematyczny 8: promowanie zatrudnienia i mobilności pracowników
 specjalne działania na rzecz powrotu lub rozpoczęcia aktywności kobiet na rynku pracy
po urodzeniu dziecka.
 włączanie osób zajmujących się opieką nad osobami zależnymi gdyż potrzeba opieki
nad np. chorymi powoduje bardzo często ograniczenie aktywności zawodowej danej
osoby i wcześniejsze przejście na emeryturę, w tym zwłaszcza kobiet
 wprowadzanie rozwiązań z zakresu godzenia życia zawodowego z prywatnym wobec
pracodawców.
Cel tematyczny 9: promocja włączenia społecznego i zwalczania ubóstwa
 programy wsparcia dla osób i rodzin z dysfunkcjami, oferujące zintegrowane pakiety
usług takich jak m.in. usługi opieki nad dzieckiem i osobami zależnymi, usługi z zakresu
programów pomocy ofiarom przemocy w rodzinie;
 kompleksowe programy edukacyjno-promocyjne na temat praw jakie przysługują
grupom narażonym na dyskryminację ze względu na wiek, płeć, rasę, pochodzenie
etniczne, religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek orientację seksualną.
Zasada równości szans kobiet
i mężczyzn
Postulowane kierunki działań z EFS
Cel tematyczny 10: inwestowanie w edukację, umiejętności i uczenia się przez całe życie
 Dalsze dofinansowanie tworzenia się przedszkoli i żłobków, zwłaszcza na termach
wiejskich,
 Wielopoziomowa edukacja równościowa – od najmłodszych lat pogram nauczania na
wszystkich etapach edukacji powinien być pozbawiony stereotypowego przekazu a także
zachęcający do rozwoju we wszystkich kierunkach naukowych. W tym kontekście ważne
są trzy kierunki działań:
 wprowadzenie w ramach dodatkowych zajęć współfinansowanych z EFS obowiązkowej
tematyki równości szans płci w kontekście edukacji i przełamywanie stereotypowego
podejścia do nauki (dziewczynki to urodzone humanistki, chłopcy to umysły ścisłe),
 szkolenie nauczycieli i dyrekcji szkół z zasad równości szans płci,
 wprowadzenie systemowej modernizacji treści (tym podręczników) i metod kształcenia
z uwzględnieniem zasady równości szans płci.
Zasada równości szans kobiet
i mężczyzn
Postulowane kierunki działań z EFS
Cel tematyczny 11:
Administracja
 Proponowane wsparcie obejmuje:
 Rozwiązania systemowo wdrażane w całej administracji np. stworzenie narzędzia
służącego monitorowaniu płac, awansów, szkoleń i polityki zatrudnienia, a także
opracowanie standardów dotyczących postępowania w przypadku występowania
mobbingu i molestowania seksualnego w miejscu pracy. Wymagane jest także
prowadzenie szkoleń z zakresu praktycznego zastosowania narzędzi monitorowania
polityki równościowej.
 Rozwiązania systemowe, które przyczynią się do obowiązkowego uwzględniania
kategorii płci przy formułowaniu polityk i planów działań na poziomie centralnym,
regionalnym i lokalnym
 Rozwiązania indywidualne wdrażane w poszczególnych jednostkach (grupach jednostek)
administracji np. wprowadzanie narzędzia jakim jest budżet partycypacyjny i budżet
równościowy.
Informacje o RPO-Lubuskie 2020
dostępne są na stronie internetowej:
www.rpo.lubuskie.pl
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
Małgorzata Jażdżewska
Zastępca Dyrektora Departamentu
Europejskiego Funduszu Społecznego,
UMWL w Zielonej Górze