ZESTAW ZAGADNIEŃ DO MATURY USTNEJ Z JĘZYKA POLSKIEGO

Lista tematów
na ustny egzamin maturalny z języka polskiego.
Matura 2012
Zespół Szkół Licealnych im. I Armii Wojska Polskiego
w Strzelnie
LITERATURA
1. Kodeks moralny wybranych bohaterów literackich. Przedstaw temat, odwołując się do
wybranych dzieł literatury polskiej i obcej.
2. Odwołując się do wybranych tekstów literackich, scharakteryzuj ludzi poszukujących
sensu życia.
3. Prawda historyczna a literacka interpretacja historii. Przedstaw problem, odwołując się do
wybranych powieści historycznych Henryka Sienkiewicza.
4. Różne funkcje opisów przyrody w literaturze polskiego romantyzmu. Omów zagadnienie,
odwołując się do wybranych przykładów.
5. Porównaj istotę symbolicznego wykorzystania motywu drogi krzyżowej w literaturze
romantycznej i współczesnej.
6. Motywy średniowieczne we współczesnej poezji polskiej. Zilustruj problem na wybranych
przykładach.
7. Folklor jako inspiracja pisarzy w dwóch epokach. Omów na wybranych przykładach.
8. Poetyckie rozważania o narodzie w różnych epokach. Omów temat na wybranych
przykładach.
9. Konflikt pokoleń jako temat literacki. Przeanalizuj zagadnienie, odwołując się do
wybranych utworów Stefana Żeromskiego i Sławomira Mrożka.
10. Od Safony do Marii Pawlikowskiej – Jasnorzewskiej. Analizując wybrane utwory,
przedstaw poetyckie sposoby ukazywania tematyki miłosnej.
11. Omów problem ludzkich zachowań w sytuacjach ekstremalnych. Odwołaj się do
utworów z literatury wojennej i innej.
12. Ocena narodu polskiego w literaturze romantyzmu i Młodej Polski. Omów zagadnienie
na wybranych przykładach.
13. Różnorodne ujęcia motywu pożegnania w literaturze. Przedstaw na wybranych
przykładach.
14. Etos inteligenta i jego demaskacja. Przedstaw problem na wybranych przykładach z
literatury XIX i XX wieku.
15. Konformiści i buntownicy – literackie portrety bohaterów różnych epok. Charakterystyka
i ocena.
16. Motyw walki dobra ze złem. Omów na podstawie wybranych przykładów z literatury
fantasy.
17. Jaki obraz młodego pokolenia kreuje literatura różnych epok? Porównaj dylematy i
rozterki przeszłych pokoleń z problemami i wyzwaniami, przed którymi stoi twoja
generacja.
18. Rola komizmu w literaturze. Omów na wybranych przykładach z różnych epok.
19. Sposoby ujęcia motywu tajemnicy w literaturze. Omów na wybranych przykładach.
20. Związek poezji Bułata Okudżawy i Jacka Kaczmarskiego z przełomowymi wydarzeniami
z historii narodu rosyjskiego i polskiego. Rozważ problem, wykorzystując wybrane teksty.
21. Problemy natury egzystencjalnej, z którymi borykają się bohaterowie utworów Paulo
Coelho. Omów na wybranych przykładach.
1
22. Obraz człowieka, świata i Boga w poezji księdza Jana Twardowskiego. Omów
zagadnienie, odwołując się do wybranych wierszy.
23. Ironiczny dystans wobec świata w poezji Wisławy Szymborskiej. Omów temat, analizując
i interpretując wybrane utwory.
24. Inność - błogosławieństwo czy przekleństwo? Przeanalizuj problem, odwołując się do
dwóch utworów współczesnych.
25. Omów sposoby budowania napięcia w dreszczowcach. Odwołaj się do twórczości dwóch
pisarzy.
26. Ideały młodości w zderzeniu z realizmem wojny. Zaprezentuj zagadnienie, odwołując się
do twórczości poetów pokolenia Kolumbów.
27. Określ rolę literatury krzepiącej serca i rozdrapującej rany w życiu narodu. Odwołaj się do
wybranych dzieł pisarzy polskich.
28. Motyw miłości w utworach Paulo Coelho. Przedstaw na wybranych przykładach.
29. Myśl chrześcijańska jako inspiracja twórcza dzieła literackiego. Omów na wybranych
przykładach.
30. Literatura o powinnościach poety wobec świata. Przedstaw temat na wybranych
przykładach.
31. Góry jako źródło inspiracji literackiej. Omów temat na podstawie wybranych przykładów
z różnych epok literackich.
32. Sposoby ujęcia motywu franciszkańskiego w literaturze XIX i XX wieku. Omów na
wybranych przykładach.
33. Literackie sposoby wykorzystania motywów sportowych. Omów na wybranych
przykładach.
34. Sposoby ujęcia motywów wywodzących się z „ Biblii” oraz mitologii greckiej i rzymskiej
w twórczości Zbigniewa Herberta.
35. Sposoby ukazania pejzażu natury i jego funkcja w wybranych przykładach poezji
młodopolskiej.
36. Które koncepcje szczęścia proponowane człowiekowi przez dzieła literackie z wybranych
epok są aktualne do dziś? Omów na wybranych przykładach.
37. Tradycja literacka kontynuowana i odrzucana w literaturze dwudziestolecia
międzywojennego. Omów na wybranych przykładach różnorodność postaw.
38. Polska literatura patriotyczna i jej rola w dziejach narodu. Omów temat na wybranych
przykładach.
39. Literatura faktu. Analiza i interpretacja tego zjawiska kulturowego XX wieku
przeprowadzona na wybranych przykładach.
40. Alegoria w dawnym piśmiennictwie polskim ( do końca XVIII ). Omów na wybranych
przykładach różne sposoby zastosowania.
41. Świat wartości i jego funkcje w pisarstwie wybranego twórcy polskiego.
42. Funkcje naturalizmu i symbolizmu w literaturze Młodej Polski. Omów na wybranych
przykładach.
43. Postawy człowieka końca XIX w. wobec wartości. Omów na wybranych przykładach.
44. Bohaterowie literaccy różnych epok w poszukiwaniu szczęścia. Rozważ problem,
odwołując się do wybranych przykładów.
45. Przemiany w sposobie ukazywania kobiety jako bohatera literackiego. Wykorzystaj
wybrane utwory.
46. Bohater tragiczny w literaturze dawnej i współczesnej. Odwołaj się do wybranych
utworów.
47. Motyw końca świata w literaturze różnych epok. Odwołaj się do wybranych utworów.
48. Napoleon Bonaparte w literaturze XIX w. Przedstaw różne sposoby prezentowania
postaci na wybranych przykładach.
49. Zanalizuj różnorodność postaw wobec cierpienia w wybranych utworach literackich.
2
50. Literackie portrety patriotów. Scharakteryzuj i porównaj sposoby prezentacji.
ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI
51. Echa motywów i idei starotestamentowych w literaturze i kulturze staropolskiej (do
połowy XVIII w.).
52. Malarstwo wielkich mistrzów jako inspiracja dla literatury. Omów na wybranych
przykładach.
53. Świat jako labirynt. Przedstaw sposoby ujęcia toposu w wybranych tekstach kultury.
54. Świat jako teatr. Przedstaw sposoby ujęcia toposu w wybranych tekstach kultury.
55. Sposoby ukazywania Boga w literaturze i sztuce. Omów na wybranych przykładach.
56. Różne ujęcia motywu ogrodu w literaturze i sztuce. Omów na wybranych przykładach.
57. Funkcje motywów muzycznych w literaturze i sztuce. Omów na wybranych przykładach.
58. Miasto w literaturze i malarstwie. Omów na wybranych przykładach.
59. Impresjonizm w malarstwie i literaturze. Omów zagadnienie na podstawie wybranych
dzieł z okresu Młodej Polski.
60. Symbolizm w literaturze i malarstwie. Omów zagadnienie na podstawie wybranych dzieł z
okresu Młodej Polski.
61. Mity greckie jako źródło inspiracji dla artystów epoki renesansu. Przedstaw na wybranych
przykładach literackich i malarskich.
62. Różne sposoby mówienia o II wojnie światowej. Omów zagadnienie, wykorzystując
teksty prozatorskie, teksty poetyckie i inne teksty kultury (np. plastyka, rzeźba, malarstwo,
muzyka i film).
63. Symbolizm w literaturze, malarstwie i rzeźbie. Omów na wybranych przykładach
literatury i sztuki polskiej.
64. Komiks jako synteza sztuk. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranego tytułu lub
serii.
65. Obraz współczesnej młodzieży w utworach literackich i w innych sztukach. Omów na
wybranych przykładach.
66. Utwory literackie jako inspiracja dla malarzy w okresie Młodej Polski. Omów zagadnienie,
wykorzystując wybrane przykłady.
67. Barwa jako środek ekspresji w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie, odwołując się do
wybranych przykładów z XX wieku.
68. Inspiracje mitologiczne we współczesnej kulturze popularnej. Przedstaw zagadnienie,
odwołując się do przykładów multimedialnych gier komputerowych, filmu i komiksu.
69. Studium psychologiczne wybranej postaci (lub dwóch). Omów zagadnienie,
uwzględniając kontekst nauk Zygmunta Freuda i Carla Gustawa Junga.
70. Artystyczne interpretacje historii w literaturze i malarstwie ( np. Henryk Sienkiewicz i Jan
Matejko). Analiza porównawcza dzieł.
71. Przywołując wybrane przykłady, rozważ rolę inspiracji biblijnych we współczesnej
literaturze i w filmie.
72. Kreacje aktorskie a pierwowzory literackie. Omów na wybranych przykładach adaptacji
filmowych utworów literackich.
73. Sposoby wykorzystania technik ekspresjonistycznych w malarstwie, muzyce i poezji.
Omów na wybranych przykładach.
74. Mechanizmy działania systemów totalitarnych. Omów na wybranych przykładach
literackich i filmowych.
75. Rola tytułu w interpretacji dzieła. Omów temat, odwołując się do dzieł z literatury, filmu,
malarstwa i muzyki.
JĘZYK
3
76. Określ i scharakteryzuj środki językowe typowe dla mówienia o miłości. Zrealizuj temat,
odwołując się do wybranych utworów romantycznych.
77. Omów cechy stylu publicystyczno - dziennikarskiego, odwołując się do dwóch artykułów
polskiego dziennikarza.
78. Dokonaj analizy języka tekstów piosenek wybranego zespołu muzycznego. Wyjaśnij
zasadność doboru środków wyrazu.
79. Język ezopowy w literaturze rozwijającej się w warunkach cenzury. Omów zjawisko na
wybranych przykładach.
80. Językowe środki wzmacniania ekspresji wypowiedzi. Scharakteryzuj zjawisko na
podstawie wybranych kazań.
81. Rola neologizmów w tworzeniu literackiego obrazu świata. Omów zagadnienie na
podstawie wybranych tekstów poetyckich.
82. Omów funkcje języka na przykładzie przemówień sejmowych.
83. Język poezji barokowej. Scharakteryzuj, przywołując wybrane teksty tej epoki.
84. Zbadaj język i styl Twojego ulubionego publicysty (pisarza).
85. Zbadaj język i styl ulubionej postaci literackiej.
86. Zanalizuj język przemówień wybranego polityka.
87. Retoryczne środki językowe w literaturze renesansu. Omów zagadnienie na wybranych
przykładach.
88. Staropolska frazeologia w twórczości Henryka Sienkiewicza. Omów problem, odwołując
się do wybranych przykładów.
89. Omów funkcje archaizmów w wybranych utworach literackich.
90. Moda językowa. Omów zagadnienie na podstawie wybranych tekstów literackich i/lub
publicystycznych.
91. Dokonaj analizy językowej wybranych wypowiedzi Jana Onufrego Zagłoby – bohatera
powieści Henryka Sienkiewicza.
92. Język Internetu. Przedstaw jego charakterystyczne cechy na przykładzie wypowiedzi
z wybranych list dyskusyjnych.
93. Język komiksów i jego rola w kreowaniu świata przedstawionego w komiksie.
94. Wieloznaczność wyrazów i jej konsekwencje dla procesu komunikacji. Omów zagadnienie
na wybranych przykładach tekstów kabaretowych.
95. Zanalizuj język sporów i kłótni w wybranych utworach literackich.
96. Formy korespondencji dawniej i dziś. Zanalizuj i porównaj wybrane przykłady.
97. Omów cechy gwary swojego regionu.
98. Język jako instrument walki o władzę. Zanalizuj wybrane materiały wyborcze.
99. Eksperymenty językowe jako sposób na poezję. Omów na wybranych przykładach.
100. Rodzaje i funkcje stylizacji językowej w literaturze. Omów zjawisko, dokonując analizy
wybranych tekstów.
4